گروه ویژه اقدام مالی در هر جلسه FATF ، لیستی از کشورهایی که مقررات مالی و پولشویی نگران کننده‌ای دارند را منتشر می‌کند و در آن از اعضای خود و دیگر کشور ها می‌خواهد که در فعالیت‌های اقتصادی خود و روابط مالی دو جانبه حداکثر دقت را به منظور جلوگیری از فعالیت‌های تروریستی و پولشویی به خرج دهند.
در لیست منتشر شده تا سال ۲۰۱۵ کشورهای ایران و کره شمالی به عنوان کشورهای خطرناک شناخته شدند، اما بنا به تعهد ایران به اجرای «برنامه اقدام» در ۱۲ ماه آینده (سال ۲۰۱۶)، اقدامات متقابل علیه ایران برای مدت یک سال به تعلیق درآمد. این تعلیق در چهار سال گذشته ادامه داشته است اما در دو گزارش اخیر هشدارهایی را به ایران داده شد.
فهرست سیاه FATF هیچ‌گونه تحریم رسمی را با خود به همراه ندارد، اما وقتی که نام کشوری در فهرست دولت‌های غیرهمکار و مناطق پرخطر گروه اقدام مالی قرار داشته باشد، بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری مهم دنیا، در ارتباط با بانک‌ها و شرکت‌های آن کشور، نهایت احتیاط را به خرج می‌دهند و گاه به همین دلیل از برقراری روابط با آنها خودداری می‌کنند.
گروه ویژه اقدام مالیFATF در نشست اکتبر ۲۰۱۹ اعلام کرد ایران تا فوریه ۲۰۲۰ مهلت خواهد داشت تا اصلاحات را تکمیل و نظام مالی خود را با استانداردهای جهانی هماهنگ کند. FATF از ایران خواست تا نقص‌های قوانین خود در زمینه مقابله با پولشویی و تامین مالی تروریسم را به شکل فوری و معنی‌دار برطرف کند و به طور خاص، تامین مالی تروریسم و انجام معامله‌های مشکوک را در قوانین خود به عنوان جرم تلقی کند.
چهار لایحه مربوطه در مجلس تصویب و دوتای آن در شورای نگهبان رد شده و به مجمع تشخیص مصلحت ارجاع داده شده بود. مجمع تشخیص مصلحت نظام این لوایح را نه تایید و نه رد کرد. در ننتیجه در نشست اخیر، ایران بار دیگر در لیست سیاه و در کنار کره شمالی قرار گرفت.
پیش از قرار گرفتن نام ایران در لیست سیاه FATF نیز بسیاری از کشور‌ها به دلیل تحریم ها از انجام مبادلات مالی و بانکی با ایران خودداری می‌کردند. از همین رو بخش زیادی از نقلوانتقالات مالی ایران با جهان به روش‌های سنتی و از طریق صرافی‌ها انجام می‌شد.
یعنی در شرایط تحریم هزینه های نقل و انتقال با 10 تا 15 دصد هزینه اضافی انجام می شد.
از آنجا که قرار گرفتن نام ایران در لیست سیاه FATF ریسک پولشویی و تامین مالی تروریسم را بالا می‌برد، ادامه مراودات مالی کشور‌ها با ایران منوط به پرداخت هزینه‌های بیشتر از سوی دولت ایران خواهد شد. بر این اساس هزینه نقلوانتقالات مالی ایران از حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد کنونی فراتر خواهد رفت،
البته برخی از کشورهای دوست نیز به واسطه اینکه ایران تحت فشار است هزینه برقراری روابط خود با ایران را بالا می‌برند.
شاید بتوان از منظر مسئولان این‌گونه استدلال کرد که در شرایط تحریم بازگشت به لیست سیاه FATF بهتر از پیوستن به آن و افشای کانال‌های برقراری مراودات مالی و تجاری با جهان است. این موضوع به این معناست که مقامات ایرانی هزینه قرار گرفتن در لیست سیاه کارگروه ویژه اقدام مالی را با فایده عدم افشای کانال‌های نقل و انتقال مالی با جهان جایگزین کرده‌اند.
عبدالناصر همتی، رئیس بانک مرکزی ایران، گفته این تصمیم "مشکلی برای تجارت خارجی ایران و ثبات نرخ ارز ایجاد نخواهد کرد." همتی افزود : "با وجود فشار حداکثری آمریکا و اقداماتی که برای ایجاد محدودیت در نقل وانتقالات پولی و تجاری انجام شد در ۱۱ ماهه امسال حدود ۳۵.۵ میلیارد دلار تامین ارز برای واردات کالاهای اساسی و ضروری و مواد اولیه انجام شد."
وقتی با دور زدن تحریم ها 35/5 میلیارد ارز می توان تامین کرد ، پیوستن به FATF و شفافیت چه فایده ای دارد؟
کانال خبرنگاران آموزش و پرورش
نظرات بینندگان