مروري بر مهم ترين روش هاي آموزش زبان خارجي ( قسمت سوم )

 اصول اساسي روش شنيداري _ ‍زباني

Audio _ Lingual Method

1. هدف از يادگيري زبان خارجي ؛ توانايي ارتباط برقرار كردن به آن زبان مي باشد و دانش آموز بايد بتواند از زبان مقصد بدون مكث و توقف و بدون فكر كردن براي ايجاد اين ارتباط استفاده كند. دانش آموز بايد الگوهاي ساختاري ( structural patterns ) آن زبان را كسب ( acquire ) كند چون هر زبان سيستم خاص خود را دارد و اين سيستم از الگوهاي واجي؛ سازه اي و نحوي ويژه اي تشكيل شده اند.   

2. اصولا يادگيري يك زبان فرايندي است كه در آن عادت ها شكل مي گيرند ( habit formation ) . شكل گيري عادت هاي مثبت زباني با تكرار زياد (  (overlearning ) ؛ به خاطر سپردن الگوها و تقليد ( (mimic ) به دست مي آيد. دانش آموز بايد بتواند بر عادت هاي زباني زبان مادري خود كه امري مزاحم و مضر است  غلبه كند تا از دخالت آنها در فرايند يادگيري زبان مقصد جلوگيري كند.

3. الگوي نظم طبيعي شنيدن؛ حرف زدن؛ خواندن و نوشتن كه كودك بر اساس اين الگوي طبيعي ؛ زبان مادري خود را ياد مي گيرد؛ الگوي مناسبي براي آموختن زباني ديگر نيز مي باشد. بنا براين  مهارت هاي شنيداري _ زباني  اهميت بيشتري نسبت به مهارت هاي ديگر مانند خواندن متن و يا نوشتن دارند. شنيدن ( listening ) و صحبت كردن مهارت هاي اصلي هستند كه بايد  بر روي آنها تاكيد و تمركز نمود و  مهارت هاي خواندن و نوشتن بعد از آن آموزش داده شوند. در نتيجه از همان ابتداي آموزش بايد بر روي تلفظ دانش آموز كار كرد.

4. آموزش واژگان از راه آموزش گفت و گو هاي كوتاه (dialog ) صورت مي گيرد.

5.  نبايد از زبان مادري در كلاس هاي درس استفاده كرد چون آموزش زبان بايد در محيطي طبيعي صورت گيرد و از دخالت زبان مادري جلو گيري گردد.

6. ابزار و وسايل كمك آموزشي مانند تصاوير هميشه بايد در كلاس آماده و در دسترس باشند .

7. نيازي به حفظ قواعد دستوري براي استفاده از يك زبان نيست. قواعد دستوري ضروري به كمك مثال هاي و مكالمات مختلف استنباط و فهميده مي شوند.

8. زبان در خلاء شكل نگرفته و از فرهنگ جدايي ناپذير است. بنابر اين بايد فرهنگي كه آن زبان در آن شكل گرفته است نيز همراه آن توضيح داده شده و بيان گردد.   

9. معلم در كلاس نقشي همانند رهبر اركستر دارد. نقش او هدايت؛ راهنمايي و كنترل دانش آموزان و ايجاد الگوهاي مناسب براي آنها در فرايند تكرار ؛ تقليد و يادگيري است. پس تعامل اصلي در كلاس بين دانش آموز و معلم مي باشد و تعامل بين دانش آموزان با هدايت و ابتكار معلم صورت مي پذيرد.  

10. در ارزيابي دانش آموزان هر سئوال فقط بايد درباره يك نكته زباني خاص با شد. تشخيص كلماتي كه تلفظ نزديك يا شبيه هم دارند از اهميت خاصي برخوردار است.

11 معلم بايد اشتباهات دانش آموزان را بلا فاصله در كلاس تذكر داده و تصحيح كند چون اين اشتباهات موجب شكل گيري عادت هاي بد زباني مي شوند.

 مرور برخي از شگردهاي(techniques) روش شنيداري-زباني

1. حفظ كردن مكالمات :  هر درس معمولا با مكالمه وي گفت و گوي كوتاه شروع مي شود. اين كار از طريق تقليد و نمايش صورت مي گيرد. معمولا دانش آموزان نقش افراد گفت و گو را بازي مي كنند. بعد از آنكه دانش آموزي نقش يكي از افراد مكالمه را ايفا كرد؛ نقش ها عوض شده و نقش شخص ديگري را در مكالمه بازي مي كند. راه ديگر آنست كه نيمي از كلاس يك نقش و نيم ديگ نقش شخص ديگر را بازي مي كند. بعد از حفظ مكالمه دانش آموزان به صورت فردي نيز مي توانند تمامي مكالمه را به تنهايي اجرا كنند. در روش شنيداري _ زباني جملات الگويي و نكات گرامري خاصي در درون مكالمات تعبيه مي شوند و آن الگوها و نكات بعدا پايه تمرينات شفاهي قرار مي گيرند.

2. حفظ جمله از آخر به اول ( backward build-up expansion drill  ) : اين تمرين براي مكالمات و يا جملات طولاني انجام مي گيرد. معلم جمله را به چند بخش تقسيم مي كند. دانش آموزان بخشي از جمله كه معمولا بخش آخر جمله مي باشد بعد از معلم تكرار مي كنند. سپس با هدايت معلم؛ دانش آموزان بخش به بخش جمله را تكرار كرد ، حتی به ابتداي جمله رسيده و آنگاه جمله كامل را تكرار مي نمايند. در هرنوبت بخش قبلي نيز تكرار مي شود تا آهنگ و لحن طبيعي كلام در جمله حفظ شود. در ضمن اين تمرين باعث جلب توجه دانش آموزان به آخر جمله مي شود كه معمولا حاوي اطلاعات اصلي جمله مي باشد.

3. تكرار : از دانش آموزان خواسته مي شود كه الگوي ارائه شده از سوي معلم را كه معمولا جملات مكالمه درس مي باشد با دقت تكرار كنند.

4. تمرين زنجيره اي (chain drill )  معلم با سلام و احوال پرسي يا پرسيدن از يك دانش آموز اين زنجيره را شروع مي كند. آن دانش آموز به احوال پرسي و يا سئوال معلم پاسخ داده و سپس از دانش آموز كنار خود سئوالاتي در همين زمينه پرسيده يا سلام و احوال پرسي مي كند و اين كار تا آخر كلاس ادامه مي يابد. اين تمرين يك ارتباط كنترل شده را ايجاد كرده و به معلم امكان بررسي تك تك دانش آموزان را مي دهد اگر چه محدوديت هاي خاص خود را دارد.

5. جايگزيني جاي خالي در جمله در تمرينات جايگزين سازي ( single-slot substitution drill  ) : معلم جمله اي را كه معمولا از مكالمه درس مي باشد گفته و سپس كلمه يا عبارت راهنما ( cue ) را مطرح مي كند. دانش آموزان جمله معلم را با جايگزين كردن كلمه يا عبارت مطرح شده به جاي كلمه يا عبارت قبلي تكرار مي كنند. تشخيص جاي كلمه يا عبارت مطرح شده در جمله اصلي و همچنين اعمال تغييرات لازم مانند تغيير زمان و تطبيق فاعل و فعل بر عهده دانش آموزان مي باشد.

 6. جايگزيني چند جاي خالي در جمله در تمرينات جايگزين سازي

 (multiple-slot substitution drill ) : اين تمرين مانند تمرين قبلي است با اين تفاوت كه در اين حالت دو يا چند كلمه يا عبارت راهنما به دانش آموزان داده مي شود تا در جاهايي از جمله كه بايد خودشان تشخيص دهند و با اعمال تغييرات لازم جايگزين سازند.

7. تغيير شكل (transformation drill  ) : معلم يك جمله؛ مثلا جمله اي مثبت به دانش آموزان داده و از آنها مي خواهد آن جمله را سئوالي يا منفي كنند؛ زمان جمله را به زمان خاص ديگري تغيير داده؛ جمله را مجهول كرده يا به نقل قول غير مستقيم  تبديل كنند.         

8. پرسش و پاسخ: از دانش آموزان خواسته مي شود با جملات كامل به سئوالات پاسخ فوري داده و يا سوال بپرسند.

9. استفاده از زوج هاي كمينه اي ( minimal pairs ): معلم دو كلماتي كه فقط تلفظ يكي از  صدا هاي آنها متفاوتست ( مانند ship و sheep ) در كلاس توضيح داده و سپس از دانش آموزان مي خواهد كه در وهله نخست فرق ميان آنه را تشخيص داده و آن گاه آنها را به صورت درست تلفظ كنند.

10. كامل كردن مكالمه: كلمات مشخصي از مكالمه حذف شده و از دانش آموز خواسته مي شود كه آن مكالمه را كامل كنند.

11. بازي هاي  گرامري: در اين تمرين بازي هايي براي تفهيم موضوعات دستوري طراحي و اجرا مي شود.   

تهيه كننده: محمد رستمي

دبیر آموزش و پروش شهرستان بروجرد

E.mail: این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید      

ارسال مطلب برای سخن معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید