صدای معلم - اخبار فرهنگیان، معلمان و آموزش پرورش

حیدر بایزیدی/ کارشناس ارشد علوم تربیتی و شاغل در آموزش و پرورش منطقه زیویه

از سمپاد تا شهاب ... آسیب شناسی برنامه شهاب

گروه  استان ها و شهرستان ها/

مصوبه اخیر وزارت آموزش و پرورش در مورد ممنوعیت برگزاري هر نوع آزمون از جمله تيزهوشان ، نمونه دولتي و ساير مدارس خاص و یا انحلال مدارس سمپاد واکنش های متفاوتی را برانگیخته است .

«  حیدر بایزیدی » از  استان کردستان در این مورد مطلبی ارسال کرده است .

« صدای معلم » از همگان به ویژه فرهنگیان دعوت می کند تا دیدگاه های خود را در این باره برای ما ارسال کنند .

« صدای معلم » رسانه ای برای انتشار نظرات و آراء همگان است و  محتوای آن ها لزوما مورد تایید این رسانه نیست .

 حذف آزمون مدارس خاص و سمپاد و مشکلات طرح شهاب این روزها حذف آزمون های ورودی دانش آموزان دوره دبستان به متوسطه اول و کنار رفتن تدریجی مدارس سمپاد ،جامعه آموزش و پرورش را جان تازه ای بخشیده است.به جرات می توان گفت این تصمیم ارزشمند و منطقی وزارت آموزش و پرورش تا این تاریخ مهم ترین و بهترین عملکرد این وزارت خانه در دولت تدبیر و امید بوده است که حرکتی اساسی در راستای سند تحول بنیادین و برنامه درسی ملی در نظام آموزش و پرورش است .اما نکته مهمی که وزیر محترم آموزش و پرورش به آن اشاره کرد ؛ جایگزین کردن برنامه شهاب جهت شناسایی استعدادهای برتر در مدارس بود که کمتر در جامعه آموزش و پرورش و رسانه های آموزشی به آن پرداخته شد ،در این مقوله برآنیم  ضمن پرداختن به عملکرد سمپاد و حذف تدریجی این مدارس به رویکردهای برنامه شهاب و چالش های پیش روی این طرح نیز بپردازیم .

در مورد عملکرد سمپاد (سازمان ملی پرورش استعداد های درخشان ) در طول سی سال گذشته می توان سوال و جواب های متعددی را مطرح کرد اما واقعیت این است که ما در طول ایام گذشته با یک انحراف سی ساله (از تاریخ تاسیس در سال 1366 ) آموزشی و پرورشی مواجه بوده ایم ،گواه این سخن آن است که دانش آموزان و اولیا امروز  از خبر حذف استفاده از کتب کمک آموزشی و حذف آزمون های ورودی نمونه دولتی و تیز هوشان ابراز رضایت زیادی دارند چراکه دانش آموزان فرصت تجربه کردن کودکی را پیدا می کنند و دیگر خود را درگیر رقابت های ساختگی نخواهند کرد .

دوره تحصیلات دانش آموزی (به ویژه دوره ابتدایی )به واسطه ی روح مستعد و آماده فراگیر بهترین دوره برای رشد و نهادینه شدن ارزش هاست این در حالی ست که با وجود مدارس تیز هوشان و نمونه دولتی  نقطه مطلوب و آرمانی برای دانش آموزان و اولیا در مقطع ابتدایی پذیرش در آزمون های تیز هوشان و مدارس نمونه تبدیل می شود .

در مرحله بعد تیپ ایده آل دانش آموز درس خوان به عنوان فردی تصور می شود که خود را از دید و بازدید های خانوادگی ،جشن ها ،رفتن به مسافرت ،... محروم کرده و صرفا بر مطالعات درسی متمرکز است ،دانش آموز هم که به نوعی جدا سازی خود خواسته رضایت داده به جای حضور در جمع خانواده ها ،تنها به صرف وقت در اتاق خود می اندیشند و می کوشند با درس خواندن از هراس سرزنش های خانواده یا انتظارات فامیل هر چه بیشتر خود را به تیپ یک درسخوان ایده ال نزدیک کند ،نتیجه آنکه در پایان دوره متوسطه اول  از یک سو شاهد از دست رفتن فرصت ها برای رشد ارزشها و شکل گرفتن شخصیت دانش آموز هستیم و از سوی دیگر باید منتظر عواقب ناشی از نهادینه شدن اضطراب در وجود دانش آموزان باشیم.

همچنین درست از زمانی که خانواده ها با افتخار از قبولی فرزندان خود در مدارس تیز هوشان و نمونه یاد می کنند نوعی احساس برتری در دانش آموز به وجود می آورد که نتیجه آن اعتماد به نفس کاذبی است که صرفا به لطف حضور در کلاس های متعدد تقویتی و تست زنی ،توانسته اند بر سد ستبر چنین آزمون هایی فایق آیند و در نهایت رشد اجتماعی دانش آموز که از کارکرد های مهم آموزش و پرورش می باشد با پرورش نوعی غرور کاذب عملا به بیراهه می رود .

حذف آزمون مدارس خاص و سمپاد و مشکلات طرح شهاب

پرورش قوه تعقل و ظهور تفکر در دانش آموزان از دیگر کارکردهای آموزش و پرورش است که در مدارس سمپاد به راحتی با تاکید فزاینده بر علوم پایه و به حاشیه راندن عامدانه علوم انسانی و اجتماعی ،به فراموشی سپرده می شود ،اندک دروس تعاملی و خلاق مانند تربیت بدنی ،انشا و هنر  به سادگی قر بانی کمبود وقت دروس علوم پایه مانند ریاضی و علوم تجربی می شود و به جای پرورش خلاقیت و تفکر اخذ نمرات بالا در اولویت قرار می گیرد .

کاهش استرس خانواده ها ،کاهش اضطراب های وحشتناک دانش آموزان ،افزایش تعلق و پیوند دانش آموزان نسبت به مدرسه ،رشد هیجانات مثبت مانند؛ شادی ،لذت ،امیدواری ،خوش بینی ،... دانش آموزان ،کاهش اختلالات روانی و رفتاری مانند؛ تیک های عصبی ،افسردگی ،پرخاشگری ،... از دیگر مهم ترین دستاورد های حذف آزمون های مدارس نمونه و تیز هوشان می باشد که از یک سو وزارت آموزش و پرورش باید با جدیت بر حذف آنها تاکید کند و از سوی دیگر به منظور جلو گیری کردن از ایزوله کردن و جدا سازی دانش آموزان با هر ضریب هوشی از شرایط عادی و جاری زندگی ،بایستی برنامه ای مدون و جامع در راستای هدایت استعدادهای تحصیلی ارائه نماید  ؛ در همین راستا طرح شناسایی و هدایت استعداد های برتر (شهاب )از سوی بنیاد ملی نخبگان به آموزش و پرورش ارائه شده است که قرار است در قالب این طرح دانش آموزان دارای استعدادهای گوناگون شناسایی و متناسب با توانایی هایشان در همان مدارس تحت پوشش و مورد هدایت قرار گیرند .

نظر به اینکه به عنوان مدرس طرح شهاب وظیفه توانمند سازی همکارانم را در منطقه عهده دار هستم لازم دانستم چند نکته در مورد این طرح،جهت روشن شدن اذهان عمومی و والدین ارائه نمایم:

  • طرح شهاب در اکثر مناطق و استان ها از پایه چهارم به صورت چراغ خاموش شروع شده و به صورت برنامه در حال اجرا می باشد .

  • برنامه شهاب وظیفه ایی اضافه شده به وظایف طبیعی آموزش و پرورش نیست بلکه وظیفه ایی فراموش شده از وظایف طبیعی آموزش و پرورش است که از جانب بنیاد ملی نخبگان یاد آوری می شود .

  • در برنامه شهاب ،شناسایی برخلاف مدارس سمپاد به معنی پیدا کردن تعدادمحدودی از دانش آموزان دارای هوش های برتر نیست بلکه شناخت ویژه تک تک دانش آموزان و کسب توانایی توصیف ویژگی ها و تفاوت ها ی ایشان به ویژه از منظر استعداد مد نظر است .

  • در برنامه شهاب ،هدایت برخلاف مدارس سمپاد به معنی دادن امتیازات ویژه به دانش آموزان دارای هوش و استعداد برتر نیست بلکه آشنا کردن خود دانش آموز و افراد پیرامون از استعدادهای دانش آموز ،نشان دادن راههای ممکن و موجود برای پرورش آنها و برداشتن موانع پیش رو برای حرکت در مسیر نخبگی است .

  • مقایسه افراد در برنامه شهاب از نظر استعداد با دیگران مد نظر نیست بلکه ملاک برتری استعداد یا استعدادهای برتر هر فرد در مفایسه با سایر استعداد های خود دانش آموز مد نظر است و حوزه های هوشی در برنامه شهاب  شامل استعداد های کلامی-بیانی  ،ریاضی-منطقی، هنری-موسیقایی ،فضایی-بصری ،حرکتی -بدنی ، اجتماعی ،علوم تجربی و فرهنگ دینی می باشد .

با خصوصیات و اوصاف  ذکر شده ،جایگزین کردن برنامه شهاب به جای مدارس سمپاد ،اگر چه در ظاهر نوید خوبی برای تحقق عدالت آموزشی و اجرای شدن سند تحول بنیادین است .اما واقعیت این است که برای اجرای شدن هر طرح و برنامه ایی در تمام ارگان ها و نهادها ،اول زیر ساخت ها و امکانات آن طرح یا برنامه بایستی مهیا شود  ؛ ولی به نظر می رسد برنامه شهاب هم به مانند سایر برنامه های ارائه شده در آموزش و پرورش قبل از آنکه تمهیدات و زیر ساخت ها فراهم شود در مدارس اجرا شده  و هر روز بر مشکلات این برنامه اضافه می شود .

حذف آزمون مدارس خاص و سمپاد و مشکلات طرح شهاب

از مهم ترین بستر های لازم اجرایی شدن بهینه این برنامه توانمند سازی درست معلمان است ،معلمان باید به این توانمندی برسند که استعدادهای متنوع ومتفاوت دانش آموزان را شناسایی و به رسمیت بشناسند و در راستای این استعداد ها به دانش آموزان آموزش بدهند اما به نظر می رسد سی و دو ساعت دوره ی آموزش ضمن خدمت برای معلمان به هیچ وجه نمی تواند مبنای توانمند شدن معلمان برای اجرای برنامه شهاب باشد .

محتوی کتاب های درسی و برنامه درسی ما در حال حاضر در راستای برنامه شهاب نیست ،سمت و سوی بیشتر کتاب های درسی به سمت  ،به رسمیت شناختن یک یا دو نوع استعداد است در حالیکه همانطور که قبلا اشاره شد در برنامه شهاب تمام استعداد ها مد نظر است.

آموزش و پرورش غیر متمرکز  می تواند به عنوان یک عنصر برانگیزنده در راستای اجرای برنامه شناسایی و کشف استعدا ها،عملکرد معلم را تسهیل کند در حالی که متمرکز و الزامی بودن برنامه های آموزش و پرورش در بسیاری از موارد عامل بازدارنده در راستای برنامه شهاب است .

تعدد برنامه ها در آموزش و پرورش مخصوصا در آموزش ابتدایی مانع از اجرای درست برنامه شهاب خواهد شد ؛  با نگاه اجمالی به گویه های سنجش استعداد و اهداف برنامه شهاب می توان به راحتی برنامه ارزشیابی توصیفی را در برنامه شهاب تلفیق کرد و نگرانی معلمان از افزایش حجم کارهای اجرایی مدارس کاست.

عدم در نظر گرفتن شرایط کلاس های چند پایه دوره ی ابتدایی و مناطق روستایی ،آگاهی کم همکاران نسبت به مسائل روان شناسی دانش آموز و مفاهیم استعداد،هوش و..،کندی فرایند تغییر نگرش ها و پائین بودن انگیزه در بین برخی همکاران به دلایل متعدد از جمله وضعیت معیشتی و اقتصادی ،تراکم بالای آمار بالای دانش آموزی در کلاس های درس، تجربه تلخ همکاران از طرح ها و برنامه های بی سرانجام گذشته و تعمیم آن به برنامه شهاب ،وجود ابهام در برخی از گویه های ابزار شناسایی و دشواری ثبت اطلاعات در سامانه مربوطه، تبیین و توجیه نادرست برنامه شهاب برای اولیا و عدم مشارکت و همراهی آنهادر اجرای برنامه شهاب را می توان از مهمترین چالش های پیش روی  برنامه شهاب دانست اما علیرغم تمام این مشکلات شهاب مخالف تقسیم بندی دانش آموزان به دوگروه با هوش و کم هوش است ،این برنامه داستان بی استعداد بودن برخی دانش آموزان و مستعد بودن عده ای دیگر را تخیلی می داند

جدا از اینکه بایستی به نگرانی های موجه و منطقی در زمینه حذف مدارس سمپاد اهمیت داد .اما در پایان باید بپذیریم حذف آزمون های ورودی مدارس سمپاد یک تغییر بزرگ در آموزش و پرورش است و اجرای چنین تغییر بزرگی هم بسیار دشوار و هم می تواند هزینه های گزافی برای بسیاری از نیرو های ستادی و خط مقدم داشته باشد اما این نکته کلیدی را فراموش نکنیم که حذف تدریجی مدارس سمپاد و آزمون های ورودی برای ورود به مدارس متوسطه ی اول می تواند  پایه گذار حذف شعبده کنکور با تمام شعبه هایش باشد .


ارسال مطلب برای صدای معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

سه شنبه, 01 اسفند 1396 18:44 خوانده شده: 3266 دفعه چاپ

نظرات بینندگان  

پاسخ + +6 0 --
عضو هیات علمی 1396/12/01 - 20:13
به برخی از مشکلات اجرایی شهاب بددرستی اشاره شده است ولی مشکلات و موانع اجرای شهاب فراتر از این است.در یک کلام، می توان گفت در بافت فرهنگی حاکم، زمینه برای اجرای شهاب مساعد نیست.
پاسخ + +3 0 --
معلم 1396/12/01 - 20:19
اکثر گویه های شهاب در حال مقایسه دانش اموز با سایر دانش آموزان کلاس است بعد شما می فرمایید طرح شهاب اصلا قصد مقایسه ندارد.
لطفا فرم شهاب را مطالعه بفرمایید !
پاسخ + +7 0 --
عضو هیات علمی 1396/12/01 - 20:22
وزیر و معاونان او از طرح شهاب شناخت کافی ندارند و مطرح کردن آن در رسانه ها به عنوان جایگزین سمپاد نشانه بدفهمی است. ایجاد انتظارات غیرواقعی از شهاب در اذهان مردم می تواند شهاب را به قربانگاه مصوبه شورای عالی تبدیل کند
پاسخ + 0 0 --
حیدر بایزیدی 1396/12/01 - 22:14
با سلام و عرض ادب
دوست عزیز ؛بر اشکالات برنامه شهاب احاطه کامل دارم ،پارگراف مربوط به مشکلات و نواقص برنامه شهاب را دقیق تر مطالعه بفرمائید حتما متوجه خواهید بنده هم بر گویه ها اشکال را وارد می دانم هم بر ثبت در سامانه
پاسخ + +6 0 --
معلم 1396/12/01 - 20:26
پر کردن 80 سوال فرم شهاب برای 40 دانش آموز زمان بسیار میطلبد
گویه های فرم شهاب به هیچ عنوان با ارزشیابی توصیفی و کتابهای درسی و تعداد دانش اموزان و فضای آموزشی کوچک و مدارس بدون امکانات اصلا هم خوانی ندارد..

وقتی مدرسه رایانه ندارد که فیلم مستند برای بچه ها پخش کنیم وقتی مدرسه آزمایشگاه ندارد، چطور باید به سوالهای استعداد علوم پاسخ داد...
پاسخ + +4 0 --
معلم 1396/12/01 - 20:28
استعداد سنجی نیاز به این همه سوال ندارد... هر معلمی بعد از یک ماه به راحتی میتواند تشخیص دهد دانش آموز در چه زمینه ای استعداد و علاقه بیشتری دارد...
در همین حد باید از معلم خواسته شود دانش آموزان را تفکیک کند...
بقیه کار باید از طریق مشاوران پیگیری شود و خانواده نه معلم.
پاسخ + +5 0 --
معلم 1396/12/01 - 20:32
حجم کار معلم با آن همه کتاب زیاد هست.. ارزشیابی توصیفی و پوشه کار و انواع و اقسام طرحهای نیم بند هم کارش را مضاعف کرده است... طرح شهاب کار معلم را بیشتر از حد و ظرفیت او میکند...
بی جهت از اجرای این طرح توسط معلمان حمایت نکنید و بار معلم را سنگین تر نکنید...
شما که در اداره و وزارت خانه و بنیاد نخبگان نشسته ای به جای معلم تصمیم نگیر...
به جای معلم حرف نزن.
پاسخ + +5 0 --
معلم 1396/12/01 - 20:39
مشکلات روحی و روانی دانش آموزان سالها قبل از ورود به مدرسه شکل گرفته است...
معلم با دانش آموزانی روبه رو میشود که بسیاری از آنها مشکلات متعدد فرهنگی اجتماعی اقتصادی و خانوادگی دارند...
ریشه اضطراب دانش آموزان خانواده ها هستند نه معلم و مدرسه و امتحان...

امروزه مدارس دانش آموز محور است و بچه ها رو سر معلم سوار هستند....
استرس بچه ها به خاطر انتظاراتی است که خانواده هایشان از آنها دارند...
مادر و پدر همه ناکامی های خود را می خواهند با فرزندانشان جبران کنند بنابراین آنها را به خاطر نمره و رشته تحصیلی و کنکور و... تحت فشار قرار میدهند...

برای رفع مشکلات دانش آموزان، مشکلات فرهنگی اقتصادی و اجتماعی خانواده ها را باید حل کنید...
با طرح شهاب مشکل حل نمیشود....
پاسخ + +5 0 --
معلم 1396/12/01 - 20:44
طرح هایی از این دست، روی کاغذ و از دور زیبا به نظر می رسد. وقتی روی آن تمرکز کنی و با دقت و از نمای نزدیک ببینی و بررسی کنی متوجه هزاران اشکال در آن می شوی.
پاسخ + +14 0 --
شهاب 1396/12/02 - 07:06
فقط باتوجه به معیشت معلم واعتمادبه اودر کنار آن تجهیز مدارس ،کاهش تراکم کلاس ها ،توجه به خانواده و..... می توان استعدادهای دانش آموزان را شناسایی وپرورش داد معلمی که مجبور است حداقل های زندگی خود را با مسافرکشی ودیگر کارها تامین کند چطور مسئولان از اوتوقع شناسایی استعدادهای دانش آموزان را دارند اگر وزیر آ.پ توانست با حقوق یک معلم زندگی کند آن موقع باطرح شهاب هم می توان استعدادهای دانش آموزان را شناسایی کرد
پاسخ + +1 0 --
کارشناس 1396/12/02 - 22:02
امه نمایندگان به رییس جمهور درباره انحلال مدارس استعدادهای درخشان + متن نامه
سرویس فرهنگی
نمایندگان در نامه ای به رئیس جمهور خواهان تجدیدنظر در انحلال مدارس استعدادهای درخشان و نمونه دولتی و شیوه جذب آن ها شدند.
چهارشنبه ۲۵ بهمن ۱۳۹۶ ساعت ۱۸:۴۰
پاسخ + +1 0 --
کارشناس 1396/12/04 - 20:19
وزیر محترم آموزش وپرورش وقتی مطالبات فرهنگیان سر به فلک می زند وقادر به پرداخت به روز حق الزحمه امتحانات وحق التدریس و اضافه کار پرسنل اداری نیستید اعتبار سرانه مدارس وشیر مدارس تخصیص نیافته وحتی مرخصی استفاده نشده پرسنل اداری سال 95تاکنون پردادخت نشده ! چگونه می خواهید طرح شهاب را اجراء کنید .اعتبار این طرح چه میزان است وآیا در بودجه 97 پیش بینی شده آیا هدف پشت پرده آموزش وپرورش کم کردن هزینه با رونق گرفتن مدارس غیر انتفاعی نیست ؟مدارس نمونه دولتی که بخش اعظم دانش آموزان آن از روستائیان هستند . آیا با این تصمیم شما متضرر نخواهند شد ؟بیایید با مردم صادق باشید شعاری برخورد نکنید شما از کارایی مدارس تیزهوشان ونمونه دولتی آگاه هستید واگر راست می گویید مدارس غیر دولتی را حذف ومدارس هیات امنایی را منحل وهمه مدارس را دولتی کنید تا مردم هیچ دغدغه ای نداشته باشند

نظر شما

صدای معلم، صدای شما

با ارائه نظرات، فرهنگ گفت‌وگو و تفکر نقادی را نهادینه کنیم.

نظرسنجی

آیا کنکور معیار مناسب و قابل اتکایی برای ارزیایی در مورد اثربخشی و کارایی نظام آموزشی ایران می باشد ؟

بلی - 24.4%
خیر - 75.6%

مجموع آرا: 242

دیدگــاه

تبلیغات در صدای معلم

درخواست همیاری صدای معلم

راهنمای ارسال مطلب برای صدای معلم

کالای ورزشی معلم

تلگرام صدای معلم

صدای معلم پایگاه خبری تحلیلی معلمان ایران

تلگرام صدای معلم

Sport

تبلیغات در صدای معلم

تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به صدای معلم - اخبار فرهنگیان، معلمان و آموزش پرورش بوده و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلا مانع است.
طراحی و تولید: رامندسرور