خنیفر : اگر دانشگاه فرهنگیان اشتباه تاسیس شده چرا کسی صدایش در نمی آید ؟ اگر این دانشگاه لازم نیست چرا کسی استدلال نمی کند ؟

صدای معلم :

در نشستی که صدای معلم با دکتر واعظی عضو هیات علمی دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران داشت ایشان چنین بیان کرد :

"دانشگاه و آموزش و پرورش پس از ستاد انقلاب فرهنگی ، هر کدام راه خود را طی کردند و جدا شدند . در زمان ستاد انقلاب فرهنگی ، همواره دانشگاه و آموزش و پرورش از طریق این ستاد به هم پیوند می خوردند ، مخصوصا در زمان برنامه ریزی تربیت دبیر ، همواره حضور معاون آموزشی وزارت آموزش و پرورش در جلسات برنامه ریزی الزامی بود . در مجموع ، برنامه طوری تنظیم می شد که مطابق با نیازهای آموزش و پرورش باشد و از طرف دیگر، معلم امکان ادامه تحصیل در رشته مورد نظر را داشته باشد .

مثلا دانشکده علوم ، معلم فیزیک ، شیمی ، زمین شناسی تربیت می کرد ، همین طور مثلا دانشکده تربیت تربیت بدنی ، دبیر ورزش تربیت می کرد .

در همین دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی ، در زمان دکتر کاردان ، آزمایشگاه وجود داشت و دبیر تربیت می شد ، اما بعدا و تقریبا در سال 1380 و هم زمان با وزارت آقای مظفر ، کم کم آموزش و پرورش و دانشگاه از هم جدا شدند به ویژه دانشکده های علوم تربیتی که دیگر برای آموزش و پرورش کار نمی کنند .

این دانشکده ها و آموزش و پرورش ، هر دو از بودجه عمومی کشور تغذیه می کنند ، اما آموزش و پرورش متاسفانه پایش را در کفش دانشگاه کرده که موجب اتلاف بودجه می شود .

از نظر قانون هم این مشکل دارد ؛ چرا که از نظر قانون اساسی ، کار آموزش و پرورش ، تربیت دانش آموز از دوره ابتدایی تا پایان دوره متوسطه است و امر " تربیت دبیر " در حوزه ی آموزش عالی است .

اگر واقعا به وجود دانشکده های روان شناسی و علوم تربیتی نیازی نیست ، می توانند آن ها را تعطیل کنند !

از نظر عرف جهانی ، آموزش عالی عهده دار تربیت معلم از طریق دانشگاه ها و مثلا دانشکده های علوم تربیتی است .

چرا آموزش و پرورش پایش را در کفش دانشگاه کرده است در حالی که از نظر مالی و بودجه ، نیروی انسانی مجرب و آموزش دیده چالش های اساسی دارد ؟

آیا این نوعی موازی کاری و اتلاف منابع نیست ؟

خنیفر :

عرض سلام و ارادت دارم و تبریک ورود به دهه پنجم انقلاب را و عرض تسلیت شهادت عزیزانمان در سیستان و بلوچستان مرزبانان گرامی. سوال خوبی بود و ظاهرا مصاحبه خیلی دقیقی بوده و اشراف آقای دکتر واعظی روی سیری که هم امتزاج و هم جدایی این مقوله را خیلی خوب نشان داده و تمام این اتفاقات تقریبا قبل از سال 96 که اتفاق افتاده و من آذر ماه آمدم. بنده در اینها دخیل نبودم.

همان طوری که از صحبت حضرتعالی به نقل مشهود است در بعد از انقلاب هر کدام راه خود را رفتند و جدا شدند و انقلاب فرهنگی در زمان تربیت دبیر با هم بودند. من روی این قصه تامل و درنگی دارم. جدا شدن و امتزاج اینها یا صرف هر دو از بودجه عمومی دست مدیران و سیاست گذاران ملی است که این را تعریف کردند و اساس دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دو تا رسالت است. یکی رسالت تربیت مشاور ، روان درمانگر، مشاور شغلی و افرادی که می توانند در درمانگاه ها و موسسات و حتی انجمن های روان شناسی خدمات عمومی بدهند. من بدون مطالعه به این دانشگاه نیامده ام

هیچ کس نگفته دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی برای تربیت معلم است. در دنیا هم همین است. اما یک بستر بسیار خوبی برای تربیت معلمان ابتدایی ، کودکان استثنایی، آموزش بزرگسالان و حتی رشته های مدیریت آموزشی است. دو گروه دارد. مدیریت و برنامه ریزی آموزشی، تکنولوژی آموزشی، آموزشی بزرگسالان و ... رشته های متعددی داشته و الآن هم دارد. آن زمانی که مراکز تربیت معلم بعد از انقلاب جمعیت سی و هفت هشت میلیون بود ، مراکز تربیت معلم چهارصد عدد بود در زمان شهید باهنر. تاریخچه آن به دویست و هفت سال پیش برمی گردد که عباس میرزا عده ای را به خارج فرستاد و بعد صد و شصت و هفت سال پیش امیرکبیر آمد یعنی چهل سال بعد از عباس میرزا، دارالفنون را ایجاد کرد. عباس میرزا عده ای را به خارج فرستاد ولی امیرکبیر به داخل آورد اعزام نکرد. در صد سال پیش دارالمعلمات ایجاد شد که دختر مظفرالدین شاه مدتی آن را اداره می کرد. بعد تا چهل سال پیش مراکز تربیت معلم ایجاد شد. که فوق دیپلم بود نه لیسانس. شصت هفتاد درصد تربیت شدگان نظام تعلیم و تربیت معلم برای ابتدایی است. الآن بیشترین ظرفیتی که می گیریم برای آموزش ابتدایی است. چون در آموزش ابتدایی معلم باید همه درس ها را بدهد و حجم دانش آموزان ابتدایی بالای نصف کل دانش آموزان کل مملکت است. اما مثلا معلم فیزیک می تواند در یک مدرسه درس بدهد و دو تا دبیرستان دیگر را هم ساپورت کند. شیمی و زمین شناسی و ریاضی هم همین گونه است و نیز دروس دیگر. بنابراین وقتی مراکز تربیت معلم ایجاد شد فقط یک دبیرستان وجود داشت.  از زمانی که ادبی بود ریاضی بود و تجربی تا بعد که خانم فرخ لقا پارسا به خارج از کشور رفت و سیستم آموزشی فرانسه را آورد شدیم ابتدایی و راهنمایی و متوسطه که بحثی مجزا دارد و فرصت دیگری می خواهد.

مراکز تربیت معلم که ایجاد شد جمعیت هم شتاب گرفت. در دهه شصت جمعیت زیاد شد ، موالید زیاد شد بخشی هم تا سال هفتاد ادامه داشت تا هفتاد و پنج. علتش این است که در جامعه شناسی نظریه ای است ( نظریه غریزه دفاع ) که می گوید ملتی که مورد تهاجم قرار می گیرد فرزند زایی در آن زیاد می شود. ناخودآگاه هم زیاد می شود. نظری است که در جامعه شناسی زده می شود و عجیب این که پسرزایی هم زیاد می سود. 52 به 48 بودیم الآن کمی50  به 50 شدیم. حتی بعضی کشورها 58 به 42 بوده است. غریزه دفاع باعث می شود فرزند زایی و پسرزایی زیاد بشود.

می خواهم لکه جمعیتی را توضیح بدهم ...

چهار صد مرکز تربیت معلم ایجاد شد برای جمعیت سی و هشت میلیونی در بیست و هشت استان. انقلاب شد و دستگاه ها و تشکیلات جدید و نو ایجاد شده بود و آدم می خواستند. انقلاب فرهنگی دانشگاه شده بود و دانشجو نگرفتند.

تقریبا ما معلمان بودیم که هم کلاس های درس را پر کردیم و هم دستگاه های نوپدید را. از جهاد سازندگی بگیرید تا کمیته امداد، مجلس، فرمانداری و استانداری و بخشداری و دهیاری همه اینها از معلمان استفاده می کردند. این دو فایده را در آن زمان داشت. اما یک اتفاقی افتاد و غفلت شد.

در  آن 4 و 5 سالی که آن دانشگاه ها فارغ التحصیل نداشتند پس از کجا این دستگاه ها پر از آدم شد. از معلم ها پر شد. معلمان کاردانی ریاضی یا علوم معمولا شاید در دبیرستان ها که بچه ها عطش یادگیری شان بالا رفته وارد دهه های آخر میلادی شده بودیم ، اواخر قرن بیستم خواسته ها خیلی بالا بود. کم کم حس شد که کاردانی های تربیت معلم کافی نیست. آمدند طرحی ایجاد کردند در دهه هفتاد و خوب هم جواب داد. الآن هم می شود از آن استفاده کرد. ما از سناریوهای خامی که دادیم از هشت تا سناریو که دادیم یکی از سناریوها این بود تحت عنوان "طرح تعهد دبیر" در دهه هفتاد. طرح تعهد دبیری چه کار می کند؟

در دانشکده جغرافیا می گوید اختیاری نه جبر و ما تعیین می کنیم کجا اما اگر دانشجوی سال دوم و سوم دارید همین جا درسش را تمام کند و یک سری دروس برایش تعریف می کنیم که برود دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی بگذراند دروس فنون تدریس کارورزی، تکنولوژی آموزشی، ارزش یابی، آموزشی روان شناسی تربیتی و مشاوره. این را تربیت می کند و ما هم دروس تکمیلی به او می دهیم و می آوریم به عنوان معلم جغرافیا فیزیک و شیمی هم همین گونه. این تعهد دبیری در دانشکده های روان شناسی و من خودم معلم بودم در دبیرستان نجات اللهی درس می دادم و در دانشکده روان شناسی دانشجو بودم اما دانشجویی با من بود که معلم نبود. رفت تعهد دبیری داد و وقتی هر دو فارغ التحصیل شدیم من برگشتم به ادامه کار معلمی و آن رفت معلم شد. حتی با دانشکده روان شناسی هم تعهد دبیری می گرفتند علاوه بر علوم پایه. این باعث می شد که شما از دانشکده های طراز اول بتوانید معلم وارد کنید. این سناریو هم انجام شد و فکر می کنم تا دهه هشتاد هم بود حالا بعدا کم شد و دچار چالش شد نمی دانم چرا.  تا رسیدیم به سال نود. از چهار صد مرکز، سیصد و دو عدد مرکز تعطیل می شود می ماند نود و هشت مرکز. یعنی شصت و چهار پردیس و سی و چهار عدد مرکز. اما دیگر این اسمش تربیت معلم نیست. این دیگر اسمش کاردانی نیست. این دیگر اسمش دوره دو ساله نیست. این یک دوره چهار ساله با نظام آکادمیک و ما شدیم ماتریس ؛ یعنی چه؟ یعنی آمار و ارقام و ورودی و مصاحبه و گزینش و به گزینی و غربال گری با آموزش و پرورش است که به ما می دهد ، ما هیچ دخالتی نمی کنیم چون دانشگاه حاکمیتی هستیم و ماموریت گرا . استاد و بخش نامه ها و پژوهش و اعزام مان و ارتقا و تبدیل و تطبیق و ترفیع این چهار تا با وزارت علوم است. ما دوزیست شدیم. ما دستور از دو طرف می گیریم هم از وزارت علوم و هم از وزارت آموزش و پرورش. تعاملات خوبی با وزارت علوم چه در زمان آقای محبی نیا و چه زمان آقای گرمارودی و چه در دوره 51 ماهه آقای دکتر مهرمحمدی که اینجا تشریف داشتند که حدود پنجاه و یک ماه سرپرست بودند. تعاملات خوبی بوده اما تعامل تا سال 91 بود.

صدای معلم :

ببخشید تعاملات خوب با کجا بوده؟ با همه دانشکده ها؟

خنیفر :

با وزارت علوم. با شخص جناب آقای دکتر. با همین ساختار جدید. تعامل تا سال 91 بود. این دانشگاه در سال 90 تاسیس شد با اجازه دفتر گسترش و سال 91 تعاملات خیلی خوب بود. بعد یک اتفاقی افتاد. هیچ وقت برای من حل نشده است.

چرا آقای پورسلیمان و آقای شهسوارزاده کتاب تجارب تان را نمی نویسید؟ چرا کتاب سابقه سی سال کار در آموزش و پرورش را نمی نویسید؟ بنویسد و دردها را بگویید. شما به من نقد دارید از من تعریف می کنید و نیش هم می زنید. کار خبرنگاری همین است. اما آیا شما نشسته اید با توجه به این دغدغه هایی که دارید و این سپهر اندیشه آموزشی که دارید حالا بیایید صد تا راهکار بدهید. همیشه که نمی شود نقد کرد. چون نقد آدم را فراری می دهد. شما بگویید اشتباه این و این و این است اما راهکارش این است. نسخه بدهید. یکی از دردهای من این است که رسانه های ما مشکل شمارند نه مشکل گشا. شما که درد را می شناسید و می دانید بگویید.

شما که دولت های مختلف مدیریت های مختلف دارید چرا کتابتان را نمی نویسید. نقدتان را بنویسید.

من یک سوال از شما دارم شما به من جواب بدهید.

اگر این دانشگاه اشتباه تاسیس شده چرا کسی صدایش در نمی آید ؟

 اگر این دانشگاه لازم نیست چرا کسی استدلال نمی کند ؟

اگر قرار است این دانشگاه بشود ...

صدای معلم :

استدلال می کنند ولی توجه نمی کنند!

خنیفر :

من ندیدم. به من بگویید. من نمی دانم. من به عنوان کسی که اینجا نشسته ام و دارم الآن اداره می کنم و اعتقاد به احیایش دارم و اعتقاد به ارتقایش دارم. مطالعات بین المللی 31 کشور را انجام داده ام و گزاف هم نمی گویم . یک سوال را شما برای من حل کنید.

سال 91 ، بیست و یک هزار دانشجو می گیریم. پیوست ها را دیده اید. اگر کسی این معما را برای من حل کند خیلی چیزها حل می شود. من بدون مطالعه به این دانشگاه نیامده ام.

صدای معلم :

شما قبول دارید که آموزش و پرورش به قول آقای دکتر واعظی پا در کفش دانشگاه کرده است؟ بدون دلیل مشخص و یا بدون مبانی تئوریک لازم و بدون این که نظارتی داشته باشد بر ورودی هایی که قرار است وارد آموزش و پرورش بشوند به عنوان معلم .

شما قبول دارید یا ندارید؟

خنیفر :

بدون تحقیق یا مطالبه بدون مطالعه درست نیست. من باید مطالعه بکنم.

صدای معلم :

این نظر آقای دکتر واعظی به عنوان عضو آن ستاد انقلاب فرهنگی بوده است .

خنیفر :

ایشان نظرشان محترم است. من باید کل مصاحبه را بخوانم . من هنوز از سوال شما قانع نشدم که آیا چنین اتفاقی افتاده یا نه.

صدای معلم :

شما ابتدا فرمودید این روند دقیق طی شده و آمده و می خواهیم بدانیم سوال من از شما به عنوان سیاست گذار کلان در شورای عالی انقلاب فرهنگی نیست ؛ من از شما به عنوان کسی که این مجموعه را اداره می کند چیست ؟

 ما باید بدانیم که دانشگاه فرهنگیان با توجه به انتقاداتی که مطرح شده با توجه به چالش هایی که وجود دارد آیا به نظر شما سوال آخر ما که می گوییم نوعی اتلاف منابع و موازی کاری است ؛ چون با آقای دکترمهر محمدی صحبت کردیم ایشان گفتند من چند جلسه گذاشتم برای دانشکده های روان شناسی و علوم تربیتی اینها استقبال نکردند ، نیامدند . چند بار از آنها دعوت کردم به من بی اعتنایی کردند ، بی محلی کردند. شما در این چند مدت در این یک سالی که رئیس دانشگاه بودید آیا ارتباطی با دانشکده های روان شناسی برقرار کردید ؟

آیا تفاهم نامه ای در زمینه ماده 28 اساسنامه و همکاری هایی در زمینه تامین منابع نیرو انجام دادید یا خیر؟

یا این که شما می گویید دوره چهار ساله را سه ساله می کنم که سریع بتوانم نیازهای آموزش و پرورش را تامین بکنم. می خواستم این را بدانیم.

ادامه دارد

پیاده سازی و ویرایش : زهرا قاسم پور دیزجی