آسیب شناسی بودجه 97 : اقتصاد شفاف، نظام تصمیم‌گیری جمعی، گردش قدرت، فضای نقد و رسانه‌های آزاد و مستقل، ارتباطات گسترده بین‌المللی و دانش بشری مقدمه اصلاحات اقتصادی و سپس توسعه پایدار است

خلاصه قسمت اول  ، قسمت دوم و قسمت سوم :

نکته ظريف تر از مو که متأسفانه بسياري به آن توجه نمي کنند آن است که وقتي بدنه کارشناسي تصميمي مي گيرد ، براي اجراي صحيح ِ  اين تصميم ، بايد هماهنگي بين همه يا اغلب نهاد ها و مسئولين ِ مربوطه برقرار باشد .

اگر فقط کارشناسان  ِ همه نهاد هاي مسئول و ذينفع با هم تعامل داشته باشند و يک راه حل را ارائه دهند ولي مسئولين آن نهادها ، به هر دليلي ، تمايلي براي اجراي آن راه حل نداشته باشند  اين فرآيند ِ اصلاح ، ابتر مانده و بي حاصل مي گردد.

" نیلی اولین مساله را وجود یک اراده سیاسی قوی در جمع سیاستمداران دانست. به‌نظر می‌رسد به این دلیل نیلی نیاز به اراده سیاسی را مهم‌ترین مساله می‌داند که تغییرات گسترده و اصلاحات اساسی هزینه‌هایی را در کوتاه‌مدت خواهد داشت که مستلزم تحمل سیاستمدار و اصرار او بر تداوم سیاست‌های اصلاحی است. در نتیجه بدون این پیش‌نیاز، هر گونه اصلاحی بی‌ثمر خواهد بود و در نیمه راه خواهد ماند."

کسري بودجه حدود  600 هزار ميليارد ريالي سال 95 با حدود 33% رشد به 800 هزار ميليارد ريال رسيده است که اين چالش ِ  بودجه هاي سمي تا به امروز مي باشد که از سال 88 به بعد کسري بودجه با سرعت سر سام آوري رشد داشته است  .

مسعود نیلی می‌گوید:

«بودجه دولت دچار کسری پایدار و فزاینده است. علت آن هم رشد پایدار مخارج در دوره ‏وفور نفتی با اتکا به منابع ناپایدار بوده است.» در نتیجه «شرایط بودجه -به خصوص پدیده افزایش هزینه‌های جاری و ناکافی بودن مخارج سرمایه‌گذاری- محدودیت‌هایی را بر رشد اقتصادی وارد خواهد کرد» و عملاً چرخه رشد پایین در اقتصاد ایران تداوم پیدا می‌کند.

نخستین بودجه ریزی عملکردی ایران پس از ٣٧ سال به مجلس تقدیم شد.

پایه اصلی بودجه امسال، شفافیت است و پرداخت اعتبار به دســتگاه ها بر مبنای عملکرد سه ماهه آنها صورت می گیرد.

. استقرار نظام بودجه‌ریزی عملیاتی پس از برقراری نظام مدیریت و نظارت بر مبنای عملکرد امکان‌پذیر است و مدیریت بر مبنای عملکرد در شرایطی امکان‌پذیر است که بسیاری از قوانین و مقررات تغییر یافته و دگرگون شوند. این تغییر نه‌تنها موجب ایجاد تحولاتی اساسی در سازمان و تشکیلات نهادها و سازمان‌های دولتی، شرح ماموریت و وظایف آنها و حتی میزان اشتغال آنها خواهد شد، بلکه در سطح کلان، ساختار و تشکیلات دولت را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

قسمت چهارم :

نقش نهادهاي مدني به عنوان حلقه واسط بين مردم و مسئولين و رسانه ها بعنوان رکن چهارم دموکراسي در توسعه پايدار ( حل ابر چالش ها )

سئوال کننده :

تبصره هاي 14 ، را بيشتر توضيح دهيد .

تجربيات جهاني در مورد پرداخت يارانه نقدي چيست ؟

پاسخ دهنده :

شما با نگاهي عميق ، به تجربيات جهاني اشاره فرموديد ! حالا که اصلاح ِ اقتصاد کشور با بودجه آغاز مي شود ،  بهتر است با نگاهي گسترده تر نقش روابط بين اللمل و اصلاحات ِ اقتصادي را بررسي کنيم .

سئوال کننده :

اصلاحات ِ اقتصادي و روابط بين اللمل چه رابطه اي با هم دارند؟

پاسخ دهنده :

در تار نماي " ايرنا " مقاله ي اصلاحات اقتصادی و روابط بین الملل به قلم  دکتر مهدي بهکيش آمده است ( این جا ) ( 1 )

   به عنوان نمونه ...

اقتصاد ايران نياز به ايجاد اشتغال در سطح گسترده دارد. به خصوص در زمينه هايي که سيل تحصيل کردگان کشور نياز به جذب در بازار کسب وکار دارند. بديهي است که اين امر نياز به سرمايه براي جذب تکنولوژي و ايجاد روابط گسترده با مراکز تکنولوژي دنيا دارد. اين گونه روابط در فضاي محدودکننده موجود امکان پذير نيست.

به عنوان مثال لشکر مهندسان کامپيوتر در کشور مي تواند حجم عظيمي کار براي شرکت هاي بين المللي توليد کند، ولي لازمه اين کار از يک طرف امضاي قرارداد کپي رايت است و از طرف ديگر همکاري شرکت هاي پيشرو بين المللي را نياز دارد. اگر کشور واقعا خود را ملزم به ايجاد فضاي کسب وکار براي اين گونه تحصيل کردگان مي داند، بايد لوازم بين المللي آن را نيز فراهم آورد. (1)

سئوال کننده :

آيا مي توان استقلال کشور را فداي تعاملات گسترده  کرد ؟

ژاپنی‌ها اول سیستم ساختند و حدود 2300 مشاور از کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی استخدام کرده و این سیستم‌ها را در موضوعات مختلف وارد ژاپن کردند و آنها را مبنای تحول خود قرار دادند اما ایرانی‌ها اول سراغ آزادی‌های سیاسی و دموکراسی رفتند پاسخ دهنده :

اصلاحات اقتصادي لازمه تغيير مسير کشور براي فعال کردن محيط کسب وکار است؛ در جهان امروز مي توان تعامل گسترده داشت؛ ولي استقلال کشور را هم حفظ کرد، همان گونه که بسياري از کشورها اين چنين مي کنند. (1)
 
 مثلأ ، هندوستان تا چند سال پيش تعرفه دويست (۲۰۰) درصد داشت؛ ولي امروز با تعرفه هاي بسيار پايين با جهان رقابت مي کند. قطعا کسي نمي تواند ادعا کند که هندوستان استقلال خود را از دست داده است. کشوري که بيش از يک ميليارد جمعيت دارد تا چند سال ديگر در زمره کشورهاي پيشرفته جهان مطرح خواهد شد . (1)

سئوال کننده :

راز ِ موفقيت ِ دو کشور پر جمعيت مثل چين و هندوستان در فقر زدايي چيست ؟

پاسخ دهنده :

دکتر موسي غني نژاد در سرمقاله  روزنامه شماره 4225 پنجم دي 96 " سياست گذاري براي مبارزه با فقر "( 2 )  مي گوید :

درباره مغلوب کردن فقر، يک بار ديگر شگفتي تاريخ به صورت متفاوتي رخ نمود. چين و به دنبال آن هند با دست يازيدن به اصلاحاتي در جهت تشويق و ترويج نظام ِ  بازار و باز کردن درها به روي اقتصاد جهاني توانستند در مدت زمان نسبتا کوتاهي ده ها ميليون نفر را از فقر شديد نجات دهند و سطح ثروت و رفاه را در جوامع خود به طور گسترده و چشمگيري بالا ببرند. (2) 
آخرين يافته هاي پژوهشي درباره فقر و شيوه هاي موثر مبارزه با آن بيشترين تاکيد را روي اصلاحات اقتصادي معطوف به بازار مي گذارد. به علاوه تجربه کشور ما در نيم قرن اخير آشکارا نشان مي دهد سياست هاي يارانه اي، چه از نوع مستقيم به صورت پرداخت نقدي و چه به صورت يارانه هاي حمايت از توليد براي اشتغال زايي، عمدتا پول پاشي هاي بي حاصل بوده است. با اين تفاصيل اين پرسش به طور جدي مطرح است که چرا دولت به جاي پيگيري سياست آزادسازي و اصلاحات معطوف به بازار که اتفاقا در شرايط تنگناي بودجه اي دولت فاقد هزينه مالي است، به آزمودن آزموده هاي شکست خورده روي آورده است؟ اشتغال زايي نيازمند سرمايه گذاري بخش خصوصي، اعم از داخلي و خارجي است.   (2) 

سئوال کننده :

راز ِ موفقيت ِ کشور هاي شرق آسيا (کشورهایی چون کره، سنگاپور، ژاپن و مالزی  و ...) در فقر زدايي چيست ؟

پاسخ دهنده :

روزنامه دنياي اقتصاد شماره ۴۲۳۲ در مقاله الگوی مدرن همراه‌سازی مردم تجربه ي کشور هاي شرق آسیا در توسعه پايدار بيان مي کند : ( 3 )

تحقق مسیر توسعه اقتصادی در هر کشوری علاوه بر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی به همراهی و مشارکت عموم مردم نیز نیاز دارد. بررسی تجربیات موفق توسعه در کشورهای شرق آسیا نشان می‌دهد گام نخست در مسیر جلب مشارکت عمومی بسترسازی برای تحقق برخی از مطالبات عمومی چون سیاست‌های ضد‌ تبعیض در سلسله‌ مراتب اداری، اجتماعی و ایجاد شفافیت در بخش‌های عمومی است ؛ برای مثال سنگاپور که حدود پنج دهه پیش کشوری چندپاره از نظر سیاسی، مذهبی و قومیتی بود، از طریق سیاست‌هایی چون بهبود فضای سیاسی، ریشه‌کنی فساد، بها دادن به سازمان‌های مردم‌نهاد و شفاف‌سازی بخش عمومی از بازوی عمومی به‌عنوان نیروی شتاب‌دهنده مسیر توسعه استفاده کرد.( 3)

سئوال کننده :

خلاصه گفته هاي شما در سه قسمت قبل ، تعامل مسئولين در اجراي راهکارهاي پيشنهادي کارشناسان بوده ولي حالا از عامل ِ سومي به نام همراهی و مشارکت عموم مردم (نقش مشارکت عمومي ) در تحقق اهداف توسعه سخن مي گوئيد... لطفأ اين نياز را بيشتر توضيح دهيد .

پاسخ دهنده :

طی دهه‌های اخیر، مشارکت عمومی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای تحقق ِاهداف توسعه‌ای در کشورهای مختلف مورد استفاده قرار گرفته ‌است. صاحبنظران حوزه علوم انسانی مشارکت اجتماعی را حاصل مکانیزم‌هایی چون نظارت عمومی در نتیجه شفافیت و دسترسی آزاد به اطلاعات و برابری جنسیتی و قومیتی برگزاری و آزاد بودن قدرت انتخاب می‌دانند.(3)

سئوال کننده :

مشارکت عملی و عمومی مردم در تحقق ِ برنامه‌ها چگونه اثر گذار مي باشد ؟

پاسخ دهنده :

به عقیده کارشناسان یکی از عوامل مهم موفقیت برنامه‌های توسعه ، میزان مشارکت عملی و عمومی مردم در این برنامه‌ها است. اگرچه مردم را می‌توان مخاطب اصلی برنامه توسعه یاد کرد، اما تجربه‌های موفق در زمینه توسعه نشان ‌دهنده یک رابطه تعاملی و دوسویه بین مخاطبان توسعه و طراحان توسعه در جریان پیشرفت اقتصادی است. اهمیت نقش سرمایه‌های اجتماعی در مسیر توسعه کشورهای مختلف به‌حدی است که به‌روزترین برنامه‌های توسعه به توسعه «انسان‌محور» تغییر نام داده‌اند.

سئوال کننده :

توسعه پايدار کدام کشور ها ، بر اعتماد اجتماعي استوار بوده است ؟تجربه اين کشور ها گوياي چه نکته اي مي باشد؟من دوستی اقتصاددان دارم که به من می‌گفت وقتی به ایران می‌آیم و با مدیران ایرانی صحبت می‌کنم آنها از منظر اقتدار با من صحبت می‌کنند و من براساس آمار، استدلال و تجربه بشری صحبت می‌کنم

پاسخ دهنده :

. بررسی پژوهش‌های علمی و تجربیات کشورهایی نظیر کره، چین،مالزی، ترکیه، هند و سنگاپور در مسیر توسعه نیز نشان‌می‌دهد که توسعه پایدار و همه جانبه، الزاما باید از بستر نیروی انسانی بگذرد و پیش شرط توفیق، تثبیت و تداوم هرگونه توسعه و تحول، سرمایه‌گذاری در توسعه انسانی به منزله رکن و هسته اصلی و محوری آن است. این در حالی است که پژوهش‌های بسیاری نشان می‌دهد که «عدم اعتماد اجتماعی» یکی از مهم‌ترین دلایل عدم توفیق برنامه‌های توسعه به ‌خصوص در کشورهای آمریکای جنوبی است.

بررسی‌های سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه نشان می‌دهد که آدرس جلب مشارکت عمومی در مسیر اقتصادی یک کشور تحت تاثیر حداقل چهار عامل قرار دارد؛ وجود مکانیزم دموکراتیک در انتقال قدرت، دسترسی آزاد شهروندان به اطلاعات، شفاف بودن مراودات بخش عمومی و برابری جنسیتی.(3)

سئوال کننده :

آيا برطرف کردن ِ شکاف هاي اجتماعي ، اصطکاک سياسي ، مذهبي ، قومي و نژادي در دستيابي به توسعه پايدار موثر مي باشد ؟

پاسخ دهنده :

در حدود نیم‌قرن پیش چندپارگی اجتماعی در اثر تنوع‌ نژادی و تضاد سیاسی بین اکثریت چینی و اقلیت هندو در سنگاپور، همگرایی نیروهای اجتماعی بر محور هدف مشترک را به احتمالی بعید در این کشور تبدیل کرده‌بود. اما زمانی که «لی کوان یو» در اوج تنش‌های سیاسی رهبری این کشور را در دست گرفت با درکی صحیح از مختصات مورد نیاز ، برای انجام معجزه اقتصادی تلاش کرد تا اصطکاک سیاسی را در این کشور به حداقل برساند.

تا پیش از سال 1965، عموم مقامات این کشور از نژاد چینی  ‌بودند، اما لی‌کوان یو با انتخاب برخی از هندوها در کابینه خود سعی کرد حس تعلق به حاکمیت را از اکثریت چینی به عموم شهروندان این کشور  تعمیم دهد. افزون بر این لی کوان یو از همان آغاز زمامداری با حضور در برنامه‌های متعدد رسانه‌ای در بستری شفاف و با زبانی همه‌فهم تلاش می‌کرد ضمن ارائه گزارش به عموم مردم، به آنها این اطمینان را بدهد که حاصل انتخاب آنها در سیاست‌های اتخاذ شده‌ منعکس شده ‌است.(3)

سئوال کننده :

نقش سازمان هاي مردم نهاد در مبارزه با فساد چيست ؟

پاسخ دهنده :

در گرجستان با وجود ناامیدی از امکان ریشه‌کنی فساد، تقویت سازمان‌های نظارت و کنترل مردم‌نهاد در کنار استقلال قوه‌قضائیه و عزم دولتمردان در مبارزه با فساد توانست این آرزوی محال را در کمتر از یک دهه محقق کند. شاید بتوان گفت مهم‌ترین اثر ِ این سازمان‌های مردم نهاد در ایجاد «هنجارهای اجتماعی» است. این هنجارهای اجتماعی مشترک در نهایت سبب ایجاد انسجام گروه‌های اجتماعی مختلف بر هدف مبتنی بر این هنجار اجتماعی خواهد شد.(3)

سئوال کننده :

به نقش ِ  نهاد هاي مدني بعنوان حلقه واسطه بين مردم و مسئولين در دستيابي به توسعه پايدار  اشاره فرموديد ولي به نقش رسانه ها به عنوان رکن چهارم دموکراسي اشاره اي نکرديد !

پاسخ دهنده :

استفاده از دیپلماسی رسانه‌ای چه در فرآیند توسعه برای شکل‌دهی به افکار عمومی و چه در مواقع وقوع بحران‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی برای فروکش کردن موج احساسات مورد توجه قرار گرفته ‌است. به عقیده صاحب نظران ِ علوم اجتماعی ، استراتژی اتخاذ شده در چنین شرایطی از یک سو باید در بردارنده پاسخ به نگرانی عمومی باشد و از سوی دیگر در بستری شفاف ، افکار عمومی را نسبت به حل ریشه‌های بحران آگاه کند.(3)

نمونه‌ای از اثرگذاری چنین مکانیزمی را می‌توان در تجربه ي بروز هراس بانکی که علاوه بر ابعاد اقتصادی ممکن است بحران‌های سیاسی و اجتماعی را نیز به‌‌دنبال داشته ‌باشد، جست‌وجو کرد. بررسی تجربیات مدیریت چنین بحران‌هایی نشان می‌دهد که پخش کنفرانس‌های خبری و حضور در اخبار پربازدید از سوی مقامات نهاد مدیریت‌کننده بحران اثر به مراتب بیشتری در مقایسه با پخش اطلاعیه در چنین شرایطی به دنبال خواهد داشت. به همین دلیل معمولا مجموعه نهادهای دخیل در پروسه مدیریت بحران با انتخاب یک سخنگوی یکتا، افکار عمومی را نسبت به نگرانی مطرح شده و راه حل غلبه بر آن آگاه می‌کنند. این سخنگو از طریق حضور در نشست‌های ارتباط با عموم، اذهان عمومی را در جریان رسیدگی به روند انحلال بانک‌های ورشکسته و برنامه تسویه مطالبات سپرده‌گذاران قرار می‌دهد. (3)

شبیه به هر بحران دیگری انتخاب استراتژی غلط اطلاعاتی در چنین شرایطی می‌تواند به‌عنوان هیزم آتش معرکه عمل کند. (3)

به عقیده برخی از کارشناسان ؛ اطلاع‌رسانی نامناسب در شرایط ورشکستگی یک بانک یا موسسه اعتباری خود می‌تواند باعث واگیردار شدن تب شکست در بدنه بانکی شود. افزون بر این بررسی بانک مرکزی اروپا نشان می‌دهد که ارائه الگوی زمانی برای احقاق حق عمومی در شرایط بحرانی و در صورت تحقق بر مبنای برنامه می‌تواند آبی بر آتش بحران باشد. (3)

یکی از مهم‌ترین اصول ایجاد پل ارتباطی بین حاکمیت و توده مردم تعریف مکانیزم انتقال شفاف، صادق و قابل اعتماد است چراکه در خلأ چنین مکانیزمی در فضای رسانه‌ای فعلی اخبار غیر رسمی و شایعات می‌تواند کارکردی به مراتب بیشتر از مراجع رسمی اطلاع‌رسانی داشته‌باشد. (3)

سئوال کننده :

رابطه توسعه اقتصادي با توسعه سياسي چيست  ؟

پاسخ دهنده :

(4) تار نماي خبرگزاري دانشجويان ايران ( ايسنا ) به نقل دکتر محمود سریع‌القلم استاد علوم سیاسی و روابط بین الملل در کنفرانس بین‌المللی مدیریت (4)  آورده است  :

از دوره قاجار ، متونی درباره مقایسه ایران و ژاپن در رابطه با مدرنیزم وجود دارد که وقتی ایرانی‌ها می‌خواستند مدرن شوند، اول سراغ چه موضوعاتی رفتند و ژاپنی‌ها اول سراغ چه موضوعاتی.

جالب توجه این است که ژاپنی‌ها اول سیستم ساختند و حدود 2300 مشاور از کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی استخدام کرده و این سیستم‌ها را در موضوعات مختلف وارد ژاپن کردند و آنها را مبنای تحول خود قرار دادند اما ایرانی‌ها اول سراغ آزادی‌های سیاسی و دموکراسی رفتند.( 4 )

معمولا نقد به عملکرد خود تعطیل است. خود انتقادی برای بسیاری از ما کار سختی است. بیشتر بیرون از خود را می‌بینیم تا درون خود را. عملکرد دیگران را می‌بینیم تا عملکرد خود را. اگر این اشکالات برطرف نشود متحول نخواهیم شد  دکتر سريع القلم :

برای من دانشجوی توسعه در ساختمان توسعه، دموکراسی طبقه چهارم است و سیستم‌سازی، نهادسازی و تولید ثروت ، فونداسیون ساختمان و منطقی نیست که در ساختن یک عمارت اول طبقه چهارم آن را بسازیم. در هیچ جای دنیا کشوری سراغ نداریم که بدون تولید ثروت، بدون ممتاز کردن بخش خصوصی، بدون دور کردن دولت از مسائل اشتغال و توسعه اقتصادی سراغ آزادی سیاسی رفته باشد. ( 4 )

آزادی فکر و فعالیت اقتصادی مقدم بر آزادی سیاسی است. آزادی تشکل اقتصادی مقدم است بر آزادی سیاسی.ریشه عقلانیت سیاسی در بنگاه‌داری اقتصادی است. 

1924 اولین تجربه دموکراسی در انگلستان است و هنوز تجربه دموکراسی در دنیا به یک قرن نرسیده است ولی دانشگاه‌های آزاد 400 سال، سندیکاهای کارگری 200 سال و روزنامه‌های آزاد و مستقل 180 سال سابقه تاریخی در انگلستان دارند. فعالیت بخش خصوصی در انگلستان از اواسط قرن هجده آغاز شد و تولید ثروت، زمینه ایجاد ثبات سیاسی و تحزب را فراهم آورده است. تقدم و تاخر مسائل توسعه به ما کمک می‌کند تا ببینیم انرژی خود را کجا صرف کنیم. ( 4 )

سئوال کننده :

نظريه تصميم سازي و تصميم گيري  چيست  ؟

پاسخ دهنده :

دکتر سريع القلم:

از دهه 50 میلادی حدود سه هزار نظریه در زمینه علم ِ مدیریت، اقتصاد، سیاست، جامعه‌شناسی و اقتصاد سیاسی داشتیم که من معتقدم نظریه تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری نظریه نافذ و بسیار موثر در میان این نظریه‌ها بوده است. ( 4 )

به نظر من در نظریه تصمیم‌سازی 8 اصل وجود دارد که این اصول در کشور ما، به صورت سیستماتیک دنبال نمی‌شود.  ( 4 )

1. اول آماده بودن برای دریافت اطلاعات جدید.

چند سئوال اساسي :

آيا  دولت، حاکمیت، بخش خصوصی، فرد و نهاد خانواده در ايران آمادگی پذیرش اطلاعات جدید را دارند؟ ( 4 )

چرا اطلاعات جدید در سیستم‌های ما چه خانواده، چه جامعه و از همه مهمتر در نهادهای تصمیم گیر کمتر وارد می‌شود؟ ( 4 )

2. موضوع دوم درباره نظریه تصمیم‌گیری این است که آیا تمام دیدگاه‌ها در یک تصمیم‌سازی دیده شده و از نظرات افراد یا نهادهایی که دارای دیدگاه هستند، استفاده شده است؟ آیا دیدگاه و نظرات متفاوت و متناقض فرصت بحث کردن داشته‌اند یا صرفاً کسانی که همفکر هستند با هم بحث می‌کنند؟ ( 4 )

3. سومین موضوع در نظریه تصمیم‌گیری این است که آیا همه گزینه‌ها در یک تصمیم‌گیری اشباع شده‌اند و همه انتخاب‌های قابل تصور را روی کاغذ آورده‌ایم؟ ( 4 )

4. چهارم اینکه آیا همه گزینه‌ها را به صورت مساوی دیده یا به یک گزینه‌ای تمایل داریم و به سایر گزینه‌ها توجهی نداریم؟ ( 4 )

5. پنجم اینکه آیا پیامدهای هر گزینه را مطالعه کرده و در رابطه با آن بحث کرده ايم ؟ آیا دیدگاه‌های مختلف در تصمیم‌گیری ، مطرح می‌شود؟ ( 4 )

6. ششم اینکه آیا در تصمیم‌گیری فضای نقد را داریم؟ ( 4 )

7. هفتم استدلال در برابر سمت  است. من دوستی اقتصاددان دارم که به من می‌گفت وقتی به ایران می‌آیم و با مدیران ایرانی صحبت می‌کنم آنها از منظر اقتدار با من صحبت می‌کنند و من براساس آمار، استدلال و تجربه بشری صحبت می‌کنم. شخص مقابل می‌گوید چون من این سمت را دارم پس درست می‌گویم. اگر کسی از منظر اقتدار و سمت به موضوعی نگاه کند، مذاکره و گفت‌وگو را به اختلال می‌کشاند. ( 4 )

8. مورد آخر اینکه آیا فرد تصمیم می‌گیرد یا گروه؟ در دنیا ي امروز دیگر کاریزما کارآمد نیست و به کسی مدیر می‌گویند که هماهنگ‌کننده یک مجموعه است. ( 4 )

سئوال کننده :

مشخصه ضد توسعه  چيست  ؟

پاسخ دهنده :

در فرهنگ ما به خاطر احساس ناامنی، علاقه‌ای برای انطباق با افکار موجود وجود دارد.

افراد در درون خود یک نظام فکری دارند ولی آنچه بروز می‌دهند حالت دیگری است.

چقدر افرادی سراغ دارید که با همه دولت‌ها کار کرده‌اند چون هر دولتی می‌آید آنها تفکر خود را تغییر می‌دهند.

شما اگر با یک ژاپنی سه ساعت صحبت کنید به نظام فکری و جهان‌بینی او پی می‌برید اما در ایران هر چه بیشتر با افراد معاشرت می‌کنید بیشتر گیج می‌شوید که نظام فکری فرد چیست؟ بعضاً افراد در روز ، چندین بار نظام فکری خود را تغییر می‌دهند این مشخصه، ضدتوسعه است. ( 4 )

کشور ما کشور افراد است نه سیستم‌ها. سیستم‌ها در کشور ما تصمیم نمی‌گیرند. ( 4 )

اگر ما ایرانیان موضوع نقد را حل نکنیم ، نباید منتظر هیچ وجهی از توسعه بنشینیم. نقد در میان ما یک مشکل جدی است. فرد ایرانی یک تمایل قوی دارد که خود را مرکز ثقل جهان بداند.

همه چیز از من شروع می‌شود این طرز تفکر اجازه همکاری با دیگران را نمی‌دهد.

در داخل کشور مشکل یادگیری از یکدیگر داریم.

بیوگرافی افراد غیرایرانی را با ایرانی مقایسه کنید. آنها در زندگی نامه خود اشاره می‌کنند که در کجا اشتباه کرده‌اند ولی در زندگینامه ایرانی‌ها عموما از کارهای مهم خود صحبت می‌شود. شاه در زندگینامه خود می‌گوید من در حیرتم که چرا با وجود کارهای مثبت من این اتفاقات در ایران افتاد؟

معمولا نقد به عملکرد خود تعطیل است. خود انتقادی برای بسیاری از ما کار سختی است. بیشتر بیرون از خود را می‌بینیم تا درون خود را. عملکرد دیگران را می‌بینیم تا عملکرد خود را. اگر این اشکالات برطرف نشود متحول نخواهیم شد. ( 4 )

سئوال کننده :

براي اصلاح فرهنگ چه بايد کرد   ؟ نقش سيستم ها در اصلاح ِ فرهنگ جامعه چيست ؟

پاسخ دهنده :

ما باید ساختارها را اصلاح کنیم تا فرهنگ کشور اصلاح شود.

مگر در سوئیس کسی دروغ نمی‌گوید؟ مگر در آلمان کسی فرار مالیاتی نمی‌کند؟ اما چون تصمیم‌سازی در آلمان و سوئیس مبتنی بر ساختارهاست، عموم افراد فرصت دروغ‌گویی یا اختلاس پیدا نمی‌کنند. مردم از قانون می‌ترسند و ساختارها آنها را مجبور به رفتار درست می‌کند. ( 4 )

توسعه‌یافتگی مثل پزشکی اصول ثابتی دارد. توسعه‌یافتگی به اقتصاد شفاف، نظام تصمیم‌گیری جمعی، گردش قدرت، فضای نقد و رسانه‌های آزاد و مستقل، ارتباطات گسترده بین‌المللی و دانش بشری نیاز دارد. ( 4 )

سئوال کننده :

اگر کارشناسان داخلي در زمينه اي اطلاعات ، تجربيات ، دانش تخصصي و... نداشته باشند چه بايد کرد؟

پاسخ دهنده :

دکتر پویا جبل‌عاملی در سر مقاله ي " جراحی اقتصادی " روزنامه دنياي اقتصاد سه شنبه 12 دي 4231 ( 5 ) مي فرمايند :

 به‌نظر می‌رسد ما در هر زمینه‌ای که آگاهی کافی به مساله نداریم باید صریحا آن را عنوان کنیم و از ظرفیت‌های جهانی برای انجام آن بهره ببریم. این نیست که تصور کنیم فقط برای بهره‌برداری از چاه‌های نفت و گاز یا برای صنعت هوانوردی نیاز به تکنولوژی پیشرفته و مشاوره خارجی داریم، معضلات اقتصادی اموری بس پیچیده‌تر و غامض‌تر هستند و تبعات آن برای شهروندان بسی بیشتر است. این نبوده که مثلا در بحران بانکی ایرلند، تنها ایرلندی‌ها راه عبور از بحران را استخراج کرده باشند، یا یونانی‌ها خود را بی‌نیاز از مشاوره دانسته باشند. پس از آنکه عزم کافی برای انجام اصلاح ایجاد شد ما باید از پیشرفته‌ترین راهکارهای جهانی برای انجام این اصلاحات بهره ببریم. ( 5 )

منابع :

1. در تار نماي " ايرنا " مقاله ي اصلاحات اقتصادی و روابط بین الملل به قلم  دکتر مهدي بهکيش آمده است : ( 1 )

2. دکتر موسي غني نژاد در سرمقاله  روزنامه شماره 4225 پنجم دي 96 " سياست گذاري براي مبارزه با فقر "( 2 )

3. روزنامه دنياي اقتصاد شماره ۴۲۳۲ در مقاله الگوی مدرن همراه‌سازی مردم تجربه ي کشور هاي شرق آسیا در توسعه پايدار را بررسی می‌کند. ( 3 )

4. تارنماي خبرگزاري دانشجويان ايران ( ايسنا ) به نقل دکتر محمود سریع‌القلم استاد علوم سیاسی و روابط بین الملل در کنفرانس بین‌المللی مدیریت (4)

5. دکتر پویا جبل‌عاملی در سر مقاله ي " جراحی اقتصادی " روزنامه دنياي اقتصاد سه شنبه 12 دي 4231 ( 5 )

ادامه دارد