پیرامون منزلت اجتماعی از دیدگاه جامعه شناسان تعاریف متعددی ارائه گردیده و به تبیین آن پرداخته شده است .در این نوشتار فقط به یک تعریف بسنده کرده و هرچند در تعاریف، بعضا اختلاف نظرهایی وجود دارد لاکن وجه تشابه نیز در موارد کلی از جمله ،شان و جایگاه- ذهنیت- قشر و طبقه -شغل و ...در تمام آنها دیده می شود.
وارنر جامعه شناس آمریکایی در تحقیقات مربوط به قشربندی اجتماعی به اهمیت معیارهای شهرت و حیثیت پی برد .وی کوشید فهرستی از خصوصیات تعیین کنندۀ پایگاه اجتماعی را بر اساس معیارهای اصل و نسب ، تمکین ، میزان تحصیلات و درآمد تدوین کند .به نظر او اینها ملاک های ارزیابی ارزش اجتماعی است که آمریکاییان در انتخاب دوستان خود و رفقای فرزندانشان به حساب می آورند .
به‌نظر 'وارنر' شاخص منزلت اجتماعى شامل ارزيابى عوامل عينى چون: محل سکونت، درآمد، شغل، تحصيلات، عضويت در مجامع و مانند آن مى‌باشد.
بر اساس تعریف فوق ،سنجش منزلت معلمی کار چندان دشواری نیست چرا که شاخص ها کاملا متعین و قابلیت ارزیابی دارند .
منزلت را می توان این گونه تعریف نمود :
مقام و یا شان و جایگاهی است که در جامعه برای فرد قائلند و یا ذهنیتی که جامعه از شخص دارد.
تشخیص ذهنیت یک جامعه در مورد یک شغل را می توان در رفتارها و برخوردهای اجتماعی آنان مشاهده نمود و یا میزان استقبال افراد یک جامعه از یک شغل، برای اشتغال خود یا فرزندانشان و اولویت انتخاب شغلی شان مورد بررسی قرار داد و به میزانی از منزلت اجتماعی آن شغل پی برد.
شغل و جایگاه معلم ازنظر مکاتب گوناگون و علمای تربیت همواره مورد عنایت و التفات قرار گرفته است که بعضا اشاره به آن خالی از لطف نخواهد بود.
التفات به نقش معلم موجبات ارتقاء و تعالی ذهنیت جامعه را پیرامون وی پدید می آورد و بر عزت آنان نیز می افزاید.
افلاطون می گويد:
« اي گروه معلمين، وصايا و سفارش هاي مرا درك كنيد. براي شاگردان، هم چون آئينه اي روشن باشيد و آن ها را از هر گونه زشتي و تمايلات نكوهيده و اشتباهات بازداريد ».
این دیدگاه ، معلم را شخصی می داند که رفعت او در هر مکان و هر مجلس امریست هویدا و پاس داشتنی.
فروبل مي گويد:
« رشد و تكامل كودك در هر مرحله بستگي دارد به رشد و تكامل مرحله ي پيش و وظيفه ی معلم آن است كه در هر مرحله لوازم و وسايل رشد و تكامل او را فراهم سازد ».
كمونیوس عقيده دارد:
« معلم فردي است كه افراد را براي زندگي آماده مي كند و هدف او اين است كه فرد داراي دانش، اخلاق و دين باشد ».
راجرز از صاحب نظران مشاوره مي گويد:
«براي اين كه معلم بتواند در كمك و راهنمايي به شاگردان خود مؤثر و موفق باشد، بايد افراد را به عنوان يك انسان قبول داشته باشد و براي آنان ارزش قائل شود و آن ها را درك كند و در هنگام مشكلات با آن ها همدلي كند» .
جايگاه معلم از ديدگاه بعضي از علماي تعليم و تربيت مسلمان :
ابن سينا معتقد است: « زماني كه كودك شش ساله شد، پدرش بايد او را به مكتب فرستد و تا چهارده سالگي به تحصيل گمارد. آموزگار او بايد با دين و درستكار و خردمند و منصف و پاكيزه و موقر باشد. راه معاشرت را بداند، به روش تعليم و تربيت اطفال و تهذيب اخلاق آن ها آشنا باشد. معلم بايد به هنگام آموختن، روحيه ي معتدل داشته باشد و... »
امام محمد غزالي تأكيد مي كند كه :
« شاگرد بايد استاد را عزيزتر از پدر بداند، زيرا پدر سبب زندگاني فاني است و استاد سبب زندگاني باقي » .
خواجه نصيرالدين طوسي معتقد است:
« معلم بايد عاقل و ديندار و شيرين سخن و نظيف و واقف بر تربيت اطفال و با وقار و با هيبت و با مروت باشد».
فی الحال عواملی چند که بر ارتقائ منزلت اجتماعی معلم تاثیر دارند بیان می گردد .
آنچه را که بر ذمه ء دولت است را می توان این گونه بیان داشت :
- میزان توجه دولت به سرمایه گذاری در آموزش و پرورش و تغییر اساسی و بنیادین در سیاست های کلان کشور در این حوزه
- رفع فقر و محرومیت از معلمان و تامین مالی و رفاهی
- گزینش معلمان شایسته و با کفایت و استقرار نظام شایسته سالاری در مدیریت ها
این موارد به عزم و ارادهء دولت در قبال ارزش دهی و اعتبار بخشی به منزلت معلمی بستگی دارد ؛اما آنچه را که معلمین خودشان باید در جهت ارتقائ این منزلت بکوشند عبارتند از :
- مشارکت همه جانبه در آموزش و پرورش و ایجاد تشکل های صنفی برای دفاع از حقوق همه جانبه شان
- سخت کوشی و افزایش تخصص و انگیزه و تعهد و نظم کاری و عدم مظلوم نمایی.
باید یادمان باشد که :"بهترین ها ،بهترین ها را می سازند"
اما ذهنیت های پیرامون:
در این مورد فقط به دو مورد اجمالی بسنده می دارم .
- امام جمعهء محترم مشهد در مورخ 7 / 8 / 1395 در خطبه های نماز جمعه فرموده اند:"می گویند 8 هزار میلیارد از ثروت این مردم را دزدیده اند ان هم از یک قشر ضعیف و خدمتگذارو جامعه ساز یعنی معلمان "
با اندک دقت نظری در مورد این نطق غرا ،از ذهنیت ایشان به عنوان خطیب و مستمعین به ضعیف بودن این قشر پی بردیم . مادامی که این ذهنیت ها با واقعیت زندگی معلمین همخوانی دارد و بر ضعف این قشر واقفیم ،آیا منزلتی عزت مندانه را برای معلم می توان جست و جو نمود ؟
- ادارات آموزش و پرورش در طول سال تحصیلی ،تصمیمات عدیده ای می گیرند .تا کنون در کدام یک از تصمیمات متخذه شان ،رای و نظر معلمان را خواسته اند ؟ آیا هنگام انتصاب یک مدیر دبستان ،به نظر معلمین آن دبستان تا کنون کمترین وقعی نهاده شده است؟ عدم دخالت دادن معلمان در حوزه های تصمیم گیری ،خود نشان از ذهنیت ناخوشایند نیروی اداری و ستادی نسبت به معلمین است.
سخن پایانی:
دغدغهء امروز همان نگرانی های دیروز است
در همایش همدلی شورای هماهنگی تشکل فرهنگیان که با حضور فخرالدین احمدی دانش آشتیانی و حضور آقای نجفی و جمعی از فرهنگیان در دبیرستان شریعتی تهران برگزار شده بود آقای آشتیانی فرموده اند:"مهم ترین دغدغه ام ارتقاءجایگاه آموزش و پرورش در کشور و در میان دولت و مجلس است تا معلمان به عنوان اصلی ترین رکن توسعه مورد توجه قرار گیرند".
با توجه به دغدغهء امروز وزیر محترم، باید عرض کنم که برای ارتقائ منزلت آموزش و پرورش و اصل پیشرفت ،مقولهء ارتقاء منزلت معلم، دغدغه های دیروز هم بوده است لاکن چگونه شده که در این مدت این امر مهم، بنا به گفتهء تان در میان دولت و مجلس ارتقاء نیافته است؟
به امید مرتفع شدن دغدغه های دیروز و امروز آموزش و پرورش و بالاخص معلمین بزرگوار.
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
نظرات بینندگان
مدرک فوق لیسانس دارم
25 سال سابقه کار
خونه ندارم
ماشینم پراید قسطی هست
حقوقم تا 15 روز بیشتر نمی رسد
شرمنده خانواده خودمم هستم سرنوشت بچه های مردم را دست معلمانی دادید که اکثر وضعشان بدتر از این است
تصمیم با دولت مردان است همچنان مانند کیک سر زیر برف کنند و فقط شعار های قشنگ بدن یا چاره ی برای آینده این مملکت کنند
بنده با فوق لیسانس و 11سال سابقه هنوزم مجرد هستم
سرپرست خانواده هم هستم
با این پول نمی توانم تشکیل خانواده بدهم
....
این افراد اموزش و پرورش ایران را تبدیل به قانون جنگل کرده اند
یا بکش و یا کشته می شوی
انگیزه معلمان را با توهین و اهانت کردن به انها نابود کردند
باید هیچ گونه کار مثبتی در مدارس انجام ندهیم.
باید ذهن دانش اموز را متوجه این جامعه فاسد کرد.
وقتی کسی به کار و زحمت تو اهمیت نمیدهد چرا ما جوش آن را بزنیم.
اگر معلمی نمره سفارشی به دانش اموزان بدهد, ننگ و نفرین بر او باد.
« شاگرد بايد استاد را عزيزتر از پدر بداند، زيرا پدر سبب زندگاني فاني است و استاد سبب زندگاني آشتیانی»!
خواجه نصيرالدين طوسي معتقد است:
« معلم بايد عاقل و ديندار و شيرين سخن و نظيف و واقف بر تربيت اطفال و با وقار و با هيبت و با مروت واجد کسب و کار ثانی و ثالث ترجیحا مسافر کشی باشد»!
فقط هفته معلم میشن گل و بلبل. !
چرا یک کارمند بانک با مدرک دیپلم یا لیسانس در ظرف 5 سال از استخدامش توانایی خرید یک واحد مسکونی ایده آل و یک دستگاه خودروی صفر را پیدا می کند؟!
آیا ارزش کار و فعالیت یک کارمند بانک از یک معلم بیشتر و مهم تر است؟!
کارمند بانک متصدی دریافت و پرداخت پول به مشتریان و نگهداری از پول و اندوخته بانک است ولی معلم مسئول آموزش و تربیت همین انسانی ست که شاید فردا کارمند بانک شود.!! یا وزیر یا وکیل یا پزشک و هر مقامی دیکر...
ارزش دستگاه مولد بیشتر است یا محصولی که تولید می کند؟
اگر دستگاه مولد نباشد آیا محصولی تولید میشود؟؟!!
الان خودتان نوشتاری را تهیه کرده ای که از نویسندگان مشاوران و روانشناسان خارجی بقول خودت غربی نام برده اید.احتمالا الان هم درصدد توجیه خودت را به درو دیوار خواهی کوفت
....
معلمان ما فقیر و مظلوم و البته کتک خور.
مشکل ما معلم ها اینه که از خود به خاطر جامعه میگذریم. حرف ما دریافت حقوق و مزایا مانند سایر کارکنان است.تا بهتر بتوانیم بدون دغدغه معیشت به تربیت نسل های آینده مملکت بپردازیم. اما در کمال تاسف جو حاکم برجامعه میگوید این میزان دریافتی هم بیشتر از آن چیزی است که باید دریافت کنیم و البته در کمال تاسف معلم نماهایی هم هستند که این حرف ها را تکرار میکنند. متاسفانه دولتها هم پشت سر هم این مسئله را نادیده گرفته اند، بی تعارف چپ و راست هم ندارند. این باعث تخریب جایگاه اجتماعی معلمین شده است. همه ما داریم به عینه میبینیم که چه اتفاقی دارد برای نسل های جدید پیش می آید. البته من شخصا بجای اینکه اعصاب خودم را به خاطر جامعه ای که ارزش کارم را نمیداند خورد نمیکنم. درعوض وارد بازار شدم و چند برابر پولی که از آموزش و پرورش میگیرم درامد دارم. البته دیگر فاتحه به روز بودن و جایگاه معلمی را خوانده ام .جامعه و دولت معلمین را به این سمت سوق میدهند. و البته نتیجه ناخوشایندش را دیر یا زود خواهیم دید. که دودش به چشم همه خواهد رفت.