نگاهی به برنامه های فانی ؛ از طرح تا عملکرد

    بهترين ايام ˏفرزندانˏ اين مرز وبوم در مدرسه سپري مي شود . ملت بزرگ ايران بزرگترين سرمايه هاي خود ( فزندانشان ) را با اميد به مدرسه مي فرستند . خروجي آموزش و پرورش بزرگترين سرمايه جامعه نيروي انساني فعال مي باشد . لازمه توسعه پايدار افزايش سهم آموزش و پرورش در توليد ناخالص داخلي مي باشد . ساختار آموزش و پرورش در سايه عزم ملي اصلاح مي گردد .

بيش از ۱۳۰ هزار مدرسه در سراسر كشور وجود دارد و هر مدرسه يك انجمن دارد. اگر تعداد اعضاى هر انجمن را به طور متوسط ۵ نفر فرض كنيم و حداقل در يكصد هزار مدرسه اين انجمن ها شكل گيرد ، ۵۰۰ هزار شهروند کشور كه برگزيده ۱۶ ميليون خانواده ايرانى هستند با چالش هاي آموزش و پرورش از نزديک آشنا هستند و مابقي آحاد جامعه به دليل حضور فزندانشان در مدارس به ازاي هر فرزند 12 سال ، چالش هاي  آموزش و پرورش را با گوشت ، پوست  و استخوان خود حس مي کنند .

وزراي آموزش و پرورش ( با برنامه هاي تقديم شده به مجلس )  يکي پس از ديگري مي آيند و مي روند ولي دريغ از نقش آفريني در فرآيندهاي تصميم سازي و تصميم گيري.

تا نهادهاي مدني جامعه به عنوان حلقه واسط بين مردم و مسئولين نسبت به اصلاح برنامه ها ، اجراي صحيح برنامه ها ، رفع چالش ها و ... آموزش و پرورش ورود موثر نداشته باشند به هيچ وزير و هيچ برنامه اي نمي توان اميد بست .

آخرين وزير آموزش و پرورش دکتر علي اصغر فاني بود . جامعه منتظر برنامه ي وزير جديد و رأي اعتماد مجلس به وي مي باشد .

سئوال اين است :

1. برنامه فاني براي آموزش و پرورش چه بود ؟
2.  تا چه حد توانست به برنامه هايش عمل کند ؟
3.  نقاط ضعف و قوت هاي وي چه بود؟
4.  نهادهاي مدني جامعه به عنوان حلقه واسط بين مردم و مسئولين ، براي ايجاد عزم ملي جهت اصلاح ساختار آموزش و پرورش چه برنامه هاي داشته اند؟
5. رسانه ها به ويژه رسانه ملي به عنوان رکن چهارم دموکراسي در موفقيت و ناکامي هاي آن برنامه  چه نقشي داشتند ؟
6.  تعامل مجلس شوراي اسلامي و کميسيون آموزش و تحقيقات با آموزش و پرورش چگونه بود ؟
7.  تعامل ديگر وزارت خانه ها با نهاد آموزش و پرورش کشور چگونه بود؟
8.  مقاومت ساختار متصلب ، عريض و طويل ، ديوان سالار آموزش و پرورش و مديران غير کارآمد چه تأثيري در عدم اجراي برنامه ها داشته است ؟
9.  معلمان به ويژه نهادهاي مدني معلمان چه نقشي در اجراي اين برنامه ها داشته اند؟ ابتکارات و پيشنهادات آنان چه بوده است ؟

مختصري از برنامه پيشنهادي دکتر فاني به مجلس نهم در ذيل مي آيد تا معلمان ، تشکل هاي مدني به ويژه تشکل هاي مدني فعال در آموزش و پرورش ، رسانه ها ، نمايندگان مجلس و تک تک شهروندان نقش خود را در موفقيت هاي و عدم موفقيت هاي برنامه وزير پيشين آموزش و پرورش را نقد منصفانه نمايند زيرا بر اساس نظر کارشناسان ، اصلاح ساختار  آموزش و پرورش با عزم ملي ميسر است نه به اراده و برنامه هاي يک وزير تا ان شاء ا... جامعه نسبت به اجراي برنامه هاي آموزش و پرورش فعالانه شرکت کند و موانع راه وزير بعدي آموزش و پرورش کمتر شود .

مختصري از برنامه تقديمي دکتر فاني به مجلس نهم به نقل از سايت دانش آمواز تقديم کارشناسان ، نهادهاي مدني ، رسانه ها ، معلمان فرهيخته و ... مي گردد .

در این برنامه، ابتدا مهم‌ترین چالش های فراروی نظام آموزش و پرورش کشور با استفاده از مطالعات و پژوهش های انجام گرفته و نتایج آسیب شناسی‌های میدانی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است که حاصل آن به‌دلیل اختصار برنامه، در پیوست درج شده است. سپس مؤلفه‌های‌اصلی برنامه مشتمل ‌بر: باورها و بایدها، برنامۀ کلان، راهبرد اصلی، سیاست های اجرایی و راهکارهای برنامه، در ۱۲ قلمرو مورد اشاره قرار گرفته است.

امید است با استعانت از الطاف الهی و همکاری و تعاون همۀ نیروهای خدوم و مؤمن آموزش و پرورش و صاحب‌نظران حوزوی و دانشگاهی، وزارت آموزش و پرورش بتواند گام های جدی و درخوری را در مسیر تعالی نظام تعلیم و تربیت اسلامی بردارد.

بی‌شک، همراهی و همیاری نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی و سایر مراجع سیاست گذار، نقش به سزایی در این مهم ایفا خواهد کرد.

باورها و بایدها

۱ـ رسالت خطیر آموزش وپرورش، رشد و شکوفایی استعدادهای فطری و فراهم آوردن زمینۀ تربیت‌پذیری دانش‌آموزان در تمام ساحت‌های وجودی،[۱][۱] برای دست یابی به مراتبی از حیات طیبه است. در این فرآیند، تربیت دینی و اخلاق‌گرایی، عقلانیت، تدبیر و اعتدال، تقویت هویت ایرانی‌ـ اسلامی، در محور اساسی برنامه‌ها و فعالیت‌ها قراردارد.

۲- آموزش و پرورش، به مثابه مهم‌ترین نهاد تربیت نیروی انسانی و مولد سرمایۀ اجتماعی، امری حاکمیتی قلمداد می‌شود که باید ضمن مشارکت‌پذیری و توسعۀ همکاری‌های بین‌دستگاهی و کاهش تصدی‌گری‌های غیر‌ضرور در بعد اجرا‌، زمینۀ تربیت‌پذیری نسل جوان را مبتنی بر فلسفۀ تعلیم و تربیت اسلامی فراهم آورد.

۳- آموزش و پرورش یک نهاد فرهنگی ـ اجتماعی است که با ارتقای کارکرد فرهنگی‌ـ‌‌ تربیتی خود، می‌تواند و می‌باید، رسالت خطیر خویش را ...به‌خوبی ایفا نماید.

۴- تحول بنیادین در آموزش و پرورش، برای دست یابی به آموزش و پرورش طراز جمهوری اسلامی ایران و پاسخ گویی به تحولات محیطی، یک ضرورت اجتناب ‌ناپذیر است و تحقق آن نیازمند عزم ملی و همراهی و مساعدت همه جانبه و نظام‌مند تمامی نهادها، سازمان ها و دستگاه های حاکمیتی و سایر ارکان و عوامل سهیم و مؤثر در نظام تربیت، به ویژه نهاد خانواده و رسانۀ ملی می‌باشد؛ که باید در بلندمدت، به صورت مستمر و به دور از شتاب‌زدگی پیگیری شود.

۵- معلم، عنصر اصلی تعلیم و تربیت و عامل اساسی تحول بنیادین است. بر این مبنا، اعتلای منزلت اجتماعی و بهبود وضعیت معیشت معلمان، افزایش انگیزۀ آنان برای خدمت، ارتقای کیفیت نظام تربیت معلم و توسعۀ مستمر شایستگی‌ها و توانمندی‌های علمی، حرفه‌ای و تربیتی فرهنگیان، در اولویت برنامه‌ها قرار دارد و باید زمینۀ مشارکت حداکثری آنان در فرآیندهای تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری فراهم آید.

۶- افزایش کارایی و اثر بخشی سازمان بزرگ و گستردۀ آموزش و پرورش، درگرو بهره‌مندی از مدیران مجرب و توانمند، دارای مقبولیت و محبوبیت، با رعایت اصل شایسته‌سالاری و پرهیز از ملاحظات جناحی است. در مدیریت آموزش و پرورش، باید تفکر برنامه‌محوری مبتنی بر یافته‌های علمی ـ پژوهشی و تجربیات بومی و جهانی و به‌ویژه بهره‌مندی از نظرات کارشناسی در تصمیم‌سازی مورد توجه جدی قرار گیرد.

۷- اقتصاد آموزش و پرورش، در سنوات اخیر به یک چالش اصلی فراروی مدیریت این نهاد مولد سرمایۀ انسانی و اجتماعی تبدیل شده است. مدیریت بهینۀ منابع و مصارف، افزایش بهره‌وری، استفادۀ حداکثری از مشارکت‌های مردمی و افزایش سهم آموزش و پرورش از تولید ناخالص داخلی (GDP)، در طراز کشورهای منطقه، نیازمند همراهی و مساعدت مراجع سیاست گذار فرادستی و شناسایی منابع مالی جدید و متنوع است.

راهبرد اصلی:

«ارتقای کیفیت آموزش و پرورش در همۀ مؤلفه‌ها و ارکان نظام آموزش و پرورش»

برنامۀ کلان

سندتحول بنیادین آموزش وپرورش، برنامۀ کلان و بلندمدت نظام آموزش و پرورش می‌باشد که در برنامۀ این‌جانب، با هدف همگرایی، انسجام و هماهنگی در اجرای «بنیان‌های نظری نظام آموزش و پرورش» مورد توجه قرار گرفته است.[۲][۲]

سیاست های اجرایی

１- ایجاد مفاهیم مشترک و عزم ملی برای همکاری هرچه بیشتر نهادهای قانون گذار و دستگاه های اجرایی؛ برای تحقق اهداف تحول بنیادین آموزش و پرورش.

۲- تدوین نقشۀ راه مدون و یکپارچه و دربرگیرندۀ همۀ برنامه‌های لازم برای تحقق زیرنظام‌های سند تحول بنیادین؛ با تأکید بر بهره‌گیری حداکثری از ظرفیت قوانین و اسناد بالادستی.

۳-  توانمندسازی نیروی انسانی و افزایش صلاحیت‌ها و شایستگی‌های حرفه‌ای و مهارت های علمی و تخصصی معلمان.

۴- ظرفیت سازی نهادی در سطوح مختلف؛ به منظور تقویت دانش فنی، ایجاد انگیزه و جلب مشارکت کلیۀ عوامل مؤثر، به ویژه نهاد خانواده.

۵- اجرای تدریجی، هوشمندانه و به‌دور از شتاب‌زدگی برنامه‌ها؛ متناسب با اولویت و تأمین زیرساخت‌های ‌کلیدی‌ و فراهم آوردن بسترهای اجرایی مورد نیاز.

۶-  توجه جدی به اقتصاد آموزش و پرورش؛ در همۀ سطوح تصمیم‌گیری و تلاش برای ارتقای بهره‌وری منابع موجود و تأمین منابع جدید.

۷-    کاهش تمرکز و تفویض اختیار به ادارات کل استان‌ها، ادارات مناطق و مدارس؛ با تأکید بر تعیین و اجرای استانداردها و شاخص های مربوط (ملی و استانی).

۸-    نظارت، ارزیابی و پایش مستمر برنامه‌ها، فعالیت ها و نتایج آنها.

برنامه‌ها

 الف- ارتقاء رهبری و مدیریت در آموزش و پرورش:

۱- افزایش کارآمدی و اثربخشی مدیریت آموزش و پرورش؛ با تأکید بر:

·چابک سازی سازمانی درحوزه‌های صف و ستاد؛

·استقرار نظام تصمیم‌گیری مبتنی برکاربست‌ یافته‌های پژوهشی؛

·  اصلاح نظام برنامه‌ریزی وزارت آموزش و پرورش درسطوح کلان، میانی و خرد؛ متناسب با نقش و مأموریت واحدهای ستادی، استانی و مدارس؛ با تأکید بر کاهش تمرکز؛

·ارتقای سلامت نظام اداری؛ ترویج قانون گرایی و اشاعۀ فرهنگ مسئولیت‌پذیری، پاسخ گویی و تکریم ارباب رجوع.

２-  طراحی و استقرار مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی ‌استراتژیک آموزش و پرورش.

به نظر برخي از کارشناسان اتاق فکر آموزش و پرورش بايد نهادي فرا وزارتي وزارت خانه اي چون سازمان مديريت و برنامه ريزي باشد . ( اين قسمت توسط نگارنده به برنامه اضافه شده است .)

۳- نهادینه کردن برنامه‌محوری در سطوح مختلف مدیریت آموزش و پرورش.

۴- طراحی و اجرای الگوی بالندگی شغلی برای مدیران آموزش و پرورش، در سطوح مختلف.

۵- طراحی و استقرار نظام توزیع عادلانه و بهینۀ منابع انسانی، مالی و تجهیزاتی در مدارس.

۶- طراحی، تدوین و استقرار الگوی استفادۀ هوشمند از فناوری اطلاعات و ارتباطات و نظام جامع اطلاعات مدیریت در آموزش و پرورش.

۷- تدوین و اجرای نظام رتبه‌بندی مدارس در دوره‌های مختلف تحصیلی.

۸- ارتقای جایگاه زنان در مدیریت‌های عالی و میانی و سطوح کارشناسی و برنامه‌ریزی آموزش و پرورش.

۹- طراحی و استقرار نظام تضمین کیفیت در آموزش و پرورش.

۱۰- تدوین و ترویج و اشاعۀ فرهنگ اعتدال در نظام آموزش و پرورش؛ به ویژه در سطوح مختلف مدیریتی.

۱۱- ارتقای کارایی و اثربخشی مدارس خارج از کشور

ب- منابع انسانی و ارتقای آن:

۱- طراحی، تدوین و استقرار «نظام جامع تربیت معلم»

۲- تسهیل ادامه تحصیل هدفمند معلمان؛

３- طراحی، تدوین و استقرار تدریجی استاندارد صلاحیت حرفه‌ای و شایستگی‌های تخصصی معلمان و نظام سنجش و رتبه بندی فرهنگیان، با هماهنگی مراجع ذی‌ربط.

همکاري وزير جديد در تدوين قانون " سازمان نظام معلمي  "که ان شاء ا... در مجلس دهم به تصويب مي رسد مي تواند دربسيار کارساز باشد. ( اين قسمت توسط نگارنده به برنامه اضافه شده است .)

۴- طراحی، تدوین و اجرای نظام تربیت و نگهداشت کارشناس تخصصی در حوزه‌های اداری و ستادی

ج- بسط عدالت آموزشی و تربیتی:

۱- اهتمام برای پوشش کامل دورۀ آموزش عمومی و برنامه‌ریزی برای انسداد مبادی بی‌سوادی، با اجرای قانون الزامی کردن آموزش و پرورش عمومی و بهره‌گیری از روش‌های آموزشی مناسب، به‌ویژه استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات.

۲- توسعۀ کمی و کیفی آموزش و پرورش دانش‌آموزان ‌با نیازهای ویژه (استثنایی)

3- تهیه و اجرای طرح ساماندهی و ارتقای کیفیت آموزش در کلاس‌های چندپایه، مناطق

۴- غنی سازی برنامه‌های آموزشی و پرورشی و کیفیت بخشی مدارس شبانه روزی و نمونه دولتی؛ به ویژه در مناطق محروم و روستایی.

۵- توسعۀ آموزش‌های پیش دبستانی در مناطق محروم و دوزبانه؛ از طریق منابع دولتی و حمایت از سرمایه‌گذاری بخش غیردولتی در سایر مناطق.

۶- ایجاد تنوع در فرصت‌های تربیتی (آموزشی و پرورشی) مدارس براساس تفاوت‌های جنسیتی و جغرافیایی و استعداد و علاقه دانش‌آموزان.

د- اعتلای برنامه‌های آموزشی و تربیتی:

۱- اجرای «برنامۀ درسی ملی»؛

۲- اصلاح و تقویت نظام مشارکت و تعامل بیشتر حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌ها درتولید برنامۀ درسی و تربیتی و بهره‌گیری از ظرفیت بخش غیردولتی در تولید مواد آموزشی.

۳- تدوین و استقرار «نظام جامع مشاوره و هدایت تحصیلی و تربیتی» در کلیۀ پایه‌های تحصیلی.

４-  طراحی و اجرای برنامه‌های لازم برای پاسخ گویی به نیازهای فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی محلی و استانی در برنامه‌های درسی و تربیتی؛ با تأکید بر تحقق بند «ج» مادۀ ۱۹ قانون برنامۀ پنجم توسعۀ کشور.

بند ج ـ ماده 19 قانون برنامه پنجم توسعه کشور :

آموزش و پرورش مجاز است در حدود مقرر در اصل پانزدهم ( 15) قانون اساسی گویش محلی و ادبیات بومی را در مدارس تقویت نماید.( اين قسمت توسط نگارنده به برنامه اضافه شده است .)

۵- ارتقای کیفیت آموزش علوم انسانی

۶- توانمندسازی معلمان برای طراحی، تدوین و اجرای برنامۀ درسی بومی و محلی؛ متناسب با نیازها و شرایط اقلیمی و جغرافیای استان؛ به ویژه مناطق روستایی و عشایری در راستای افزایش نقش آنان در تولید برنامه‌های درسی و مواد آموزشی.

اين قسمت با شعار دهه اخير يونسکو ميدان دادن به معلم همسويي دارد.( اين قسمت توسط نگارنده به برنامه اضافه شده است .)

۷- سازماندهی، نظارت و ارتقای کیفیت برنامه‌های آموزشی و پرورشی در مدارس غیردولتی و آموزشگاه‌های علمی آزاد.

ه- توسعۀ فعالیت‌های پرورشی، تربیت‌بدنی و غنی‌سازی اوقات فراغت:

۱- ارتقای مستمر دانش و مهارت‌های حرفه‌ای مربیان و کارشناسان و معلمان،

۲- تدوین و ترویج برنامه‌های پرورشی مؤثر؛ به منظور ارتقای آگاهی و مصون‌سازی دانش‌آموزان در مقابله با تهاجم فرهنگی و آسیب‌های اجتماعی؛ با استفاده از فناوری‌های نوین و رسانه‌ها.

۳- استقرار و توسعۀ نظام مراقبت اجتماعی و تربیتی در سطح مدارس کشور؛

۴- استفاده از ظرفیت برنامه‌های درسی، کتابخانه‌ها، اردوها و فعالیت های برون مدرسه،

اين قسمت با شعار دهه اخير يونسکو آموزش مادام العمر و شکافتن پوسته مدرسه همسويي دارد.( اين قسمت توسط نگارنده به برنامه اضافه شده است .)

۵- تدوین و اجرای برنامۀ جامع و یکپارچۀ آموزش قرآن؛ اعم از روان خوانی و فهم قرآن در آموزش و پرورش رسمی و عمومی.

۶- ایجاد سازوکارهای مناسب و مؤثر، به منظور اجرای «طرح جامع تقویت و تعمیق فرهنگ اقامۀ نماز در مراکز آموزشی و تربیتی».

۷- تدوین ضوابط و مقررات ملی جهت تأمین امکانات و ارتقای سطح ورزش همگانی و حرفه‌ای دانش‌آموزان.

۸- تدوین و اجرای نظام جامع سلامت دانش‌آموزی.

۹- گسترش و نهادینه‌سازی مشارکت دانش آموزان در عرصه‌های اجتماعی، فرهنگی و عمرانی، درایام فراغت.

و ـ توسعۀ آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و کارآفرینی:

۱- تدوین و اجرای برنامۀ جامع کارآفرینی در تمام دوره‌های تحصیلی.

۲- بازنگری و اصلاح آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و مهارتی دورۀ متوسطه؛ بارعایت چارچوب نظام ملی صلاحیت حرفه‌ای.

۳- توسعۀ متوازن آموزش های فنی و حرفه‌ای و مهارتی، براساس نیازهای بازار کار؛ با تأکید بر ایجاد سازوکارهای مناسب برای استفاده از ظرفیت آموزشی سایردستگاه‌های دولتی (کالبدی و منابع انسانی)، بخش غیردولتی؛ به‌ویژه  تشکل‌های صنفی و صنعتی.

۴- استانداردسازی هنرستان های فنی و حرفه‌ای و کاردانش و اِعمال اولویت درتأمین منابع انسانی، تجهیزات و امکانات مورد نیاز آنها.

ز- اقتصاد آموزش و پرورش و رفاه فرهنگیان:

۱- مدیریت بهینۀ منابع و مصارف؛ به‌منظور افزایش بهره‌وری و شفاف‌سازی عملکرد مالی آموزش و پرورش.

۲- تغییر نظام بودجه‌ریزی آموزش و پرورش، به نظام عملکردی و استقرار بودجه‌ریزی عملیاتی.

۳- گسترش نقش شوراهای آموزش و پرورش استان‌ها در تأمین منابع غیردولتی؛ برای رفع نیازهای آموزشی و پرورشی.

۴- بهینه‌سازی نظام پرداخت‌ها؛ مبتنی برشایستگی‌ها و نظام رتبه‌بندی فرهنگیان.

۵- طراحی و استقرارنظام جامع خدمات رفاهی، درمانی، مسکن و مصرف فرهنگیان، ازطریق تأسیس «سازمان رفاه فرهنگیان».

۶- استفادۀ بهینه از منابع مالی صندوق ذخیرۀ فرهنگیان؛ به منظور اعطای تسهیلات و رفع نیازهای مالی فرهنگیان.

۷- طراحی و اجرای نظام خاص بازنشستگی فرهنگیان.

ح- تقویت مشارکت عمومی در آموزش و پرورش:

۱- تهیه و اجرای «طرح همکاری و مشارکت  دستگاه‌ها و نهادهای دولتی و عمومی» در اجرای برنامه‌های آموزشی و پرورشی.

۲- افزایش مشارکت دانش‌آموزان در فعالیت‌های آموزشی و تربیتی؛

۳- تقویت مشارکت تشکل‌ها و انجمن‌های علمی و صنفی معلمان در برنامه‌های آموزشی و تربیتی و صیانت از حریم حرفه‌ای و حقوقی آنان.

همکاري وزير جديد در تدوين قانون " سازمان نظام معلمي  "که ان شاء ا... در مجلس دهم به تصويب مي رسد مي تواند دربسيار کارساز باشد. ( اين قسمت توسط نگارنده به برنامه اضافه شده است .)

۴- اجرای کامل قانون مدارس غیردولتی؛

۵- ایجاد سازوکارهای مناسب برای حفظ و ارتقای مستمر سطح مشارکت خیرین مدرسه ساز و واقفین.

ط- بهسازی فضا و تجهیزات:

۱- تعیین سیاست‌ها و تدوین ضوابط و مقررات برای ترویج الگوهای معماری اسلامی و ایرانی در طراحی و ساخت فضاهای تربیتی دوره‌ها و رشته‌های تحصیلی مختلف؛ با حمایت مراجع ذی‌ربط .

۲- انجام تمهیدات قانونی و تعیین شاخص‌های موردنیاز برای استفاده از زمین‌های مناسب و ساخت فضاهای آموزشی و پرورشی.

۳- بازنگری و اصلاح استانداردها و مقاوم‌سازی و متناسب‌سازی فضاهای آموزشی و پرورشی مدارس؛ بر اساس الزامات شرعی و تربیتی و تفاوت‌های جنسیتی دانش‌آموزان.

۴- رفع کمبودهای مدارس درزمینۀ نمازخانه، تجهیزات آزمایشگاهی و امکانات کتابخانه و افزایش سرانۀ فضاهای ورزشی دانش‌آموزان.

ی- ارتقای جایگاه پژوهش و ارزشیابی:

۱- تدوین و اجرای نظام جامع حمایت مادی و معنوی از معلمان پژوهشگر و پژوهشگران برتر در حوزۀ تعلیم و تربیت؛ با اعطای فرصت های مطالعاتی، انتشار یافته‌های پژوهشی و سایر روش‌ها.

۲- ایجاد و توسعۀ شبکۀ تحقیقاتی از ستاد تا مدرسه و تخصیص منابع بر اساس موضوعات مورد نیاز هر منطقه.

۳- برقراری ارتباط سازمان یافته با حوزه‌های علمیه و مؤسسات آموزش عالی، در سطح ملی و منطقه‌ای و بهره‌مندی از پشتیبانی آنان در اجرای طرحهای پژوهشی.

۴- رصد نتایج ارزیابی‌های بین المللی در زمینۀ کیفیت عملکرد نظام‌های آموزشی و برنامه‌ریزی؛ به منظورارتقای جایگاه ایران در راستای چشم‌انداز ۱۴۰۴.

۵- ایجاد زمینه‌های لازم برای توسعۀ اقدام‌پژوهی و درس‌پژوهی در مدارس کشور و اعمال نتایج آن در نظام رتبه‌بندی معلمان و مدارس.

۶- ایجاد مرکز اسناد، مدارک و اطلاعات نظام آموزش و پرورش کشور.

ک- خلاقیت ونوآوری:

۱- تدوین «سند توسعۀ خلاقیت و نوآوری در آموزش و پرورش»؛ با تأکید بر حمایت‌های مادی و معنوی از دانش‌آموزان و معلمان خلاق و نوآور.

۲- ایجاد بانک اطلاعاتی فعال و کارآمد برای ثبت آثار علمی و پژوهشی دانش‌آموزان و معلمان،.

۳- تأسیس و تجهیز موزه و نمایشگاه علم و فناوری.

۴- تهیه و اجرای طرح ساماندهی طراحی، تولید و توزیع وسایل بازی کودکان

ل- توسعۀ همکاریهای بین‌المللی:

۱- تدوین و استقرار طرح ‌جامع توسعۀ روابط و همکاری‌های بین‌المللی آموزش وپرورش؛ براساس نیازهای علمی و پژوهشی؛ به ویژه با کشورهای اسلامی و سازمان‌های بین‌المللی مانند آیسسکو، یونیوکو و یونسکو.

۲- ایجاد فرصت برای تعاملات پژوهشی و آموزشی معلمان، مدیران و کارشناسان با نهادها و سازمانهای علمی‌ـ آموزشی بین‌المللی؛ به ویژه کشورهای مسلمان؛ شامل دوره‌های آموزشی مشترک، رقابتهای علمی و تخصصی، طرحهای پژوهشی، سمینارها و… .

۳- توسعه و تقویت حضور هدفمند دانش‌آموزان در رقابت‌های بین‌المللی علمی، فرهنگی، ورزشی و مهارتی و کاربست نتایج آن برای ارتقای کیفیت آموزش و پرورش ایران.

نتيجه گيري :

با توجه به اينکه ملت ، فرزندان خود را براي تعليم و تربيت به مدرسه مي فرستند حق دارند در تصميم گيري و تصميم سازي ، رفع چالش و اصلاح ساختار آموزش و پرورش نقش آفريني کنند .

نهاد هاي مدني و رسانه ها دو بال پرواز به سوي تعالي آموزش و پرورش مي باشند .

بدون کنش  آگاهانه و مسئولانه  آحاد ملت به سرنوشت آموزش و پرورش جامعه به اهداف سند چشم انداز دست نمي يابد .

اميد است ملت شريف و آگاه ايران در مقابل آزمون پيش رو :

اولأ در  بررسي و تحليل برنامه هاي وزير جديد نقش آفريني کنند .

ثانيأ جهت  تحقق عملي برنامه هاي وزير جديد  بيشتر از  گذشته نقش آفريني نمايند .

پاورقي :

[۱][۱]– ساحت‌های شش گانۀ نظام تربیت عبارتنداز: تربیت دینی و اخلاقی، تربیت زیستی و بدنی، تربیت اجتماعی و سیاسی، تربیت اقتصادی و حرفه‌ای، تربیت علمی و فناوری و تربیت هنری و زیبایی شناختی.

[۲][۲]– الگوی نظری نظام آموزش و پرورش شامل تقسیمات زیر است:

الف) بخش‌های اساسی نظام آموزش و پرورش، شامل زیرنظام های: راهبری و مدیریت، برنامۀ درسی، تربیت معلم، تأمین و تخصیص منابع مالی، تأمین فضا، تجهیزات و فناوری و پژوهش و ارزشیابی.

ب) ارکان نظام آموزش و پرورش، شامل: حاکمیت (نهادها، سازمان ها و دستگاه های دولتی)، خانواده، نهادها و سازمانهای غیردولتی و رسانه.