در اين يادداشت ابتدا مفهوم سازمان را برشمرده سپس تاريخچه اي از سير تحول تشكيل وزارت آموزش و پرورش را بيان ، ماموريت ها و ساختار فعلي اين وزارتخانه را مورد بررسي قرارداده و در نهايت چالش هاي پيش روي آموزش و پرورش را به صورت موجز و مختصر واكاوي خواهيم نمود.
مفهوم سازمان به همكاري مشترك افراد براي انجام مقاصد مشترك پيش رو و يا به تعبيري هماهنگی معقول تعدادی از افراد که برای تحقق هدف یا منظور مشترکی از طریق تقسیم وظایف و برقراری روابط منظم و منطقی به طور مستمر فعالیت می کنندمي توان تعريف نمود. اين سازمان برحسب اندازه ، نوع مالكيت، ملاك عضويت و اهداف و وظايف اجتماعي به انواع متفاوتي تقسيم كه در ساختار اداري به صورت متمركز، غير متمركز و نيمه متمركز تقسيم مي شود.
نگاه اجمالي به تاريخچه تشكيل نظام تعليم و تربيت بي ترديد افق روشني را براي خواننده نمايان نموده كه مي تواند ما را با فراز و فرودهاي اين تحول عظيم اجتماعي يبيشتر آشنا سازد.
اولين اقدام رسمي دولت در راه اندازي آموزش و پرورش مربوط به سال 1232 هجري شمسي و تشكيل وزارت علوم مي باشد. اداره مدارس ، اوقاف، مطبوعات و ابنيه عتيقه از ساختار هاي اداري اين وزارتخانه در آن زمان محسوب مي شد.
پس از انقلاب مشروطيت اين وزارتخانه به وزارت معارف تغييرنام و ساختار نمود و سه زير مجموعه" شعبات اداري مركزي"،" ادارات معارف و اوقاف" و" انتخاب وزير و اعضاي ادارات" را در برگرفت.
در پانزدهم آذرماه سال 1343 قانوني مشتمل بر 8 ماده و 2 تبصره به تصويب رسيد كه از اين تاريخ به بعد تفكيك آموزش و پرورش از وزارت فرهنگ كليد خورد و با تصويب قانون تشكيل شورا هاي آموزش و پرورش منطقه اي اولين گام در جهت واگذاري برخي امور به آموزش و پرورش مناطق شكل گرفت.
تهيه و تنظيم مقرارت عمومي آموزش كشورتا پايان دوره متوسطه، تاسيس و تجهيز آموزشگاههاي ابتدايي، راهنمايي و متوسطه ، تهيه و چاپ كتاب هاي درسي و توزيع آنها از مهمترين وظايف آموزش و پرورش تا پايان سال 1358 مي باشد.
از سال 1358 تغيير ساختار اداري و تشكيلاتي وزارتخانه با نظارت" دفتر بودجه و تشكيلات" و" سازمان برنامه و بودجه" در چند نوبت شكل گرفت.
در بهمن ماه سال 1366 قانون اهداف و وظايف آموزش و پرورش در قالب 4 فصل و 13 ماده و 9 تبصره با رويكرد" تعيين اهداف اساسي"، " محدود ه كلي وزارتخانه" و" اصول و مباني و خط مشي كلي وزارتخانه" به تصويب رسيد.
"سند چشم انداز 1404"، " نقشه جامع علمي كشور"،" برنامه پنجم و ششم توسعه كشور" ، " سند تحول بنيادين آموزش و پرورش"،" برنامه درسي ملي"،" مصوبات كلي و عمومي شوراي عالي آموزش و پرورش" از مهمترين اقدامات و مقررات مربوطه در حوزه آموزش و پرورش در طي سال هاي اخير مي باشد.
براساس اصول 133 و 137 قانون اساسي انتخاب وزيربه پيشنهاد رييس جمهور و تاييد نمايندگان مجلس صورت مي گيرد. از پيروزي شكوهمند انقلاب اسلامي تا كنون 12 وزير بر مسند وزارت قرار گرفته اند كه دكتر محمد علي نجفي با 9 سال فعاليت به عنوان پر سابقه ترين وزيرآموزش و پرورش در طول ادوار پس از انقلاب شناخته شده اند.
رهبري و هماهنگي ، بهره وري بيشتر از منابع انساني و مالي در درون و برون سازمان از مهمترين وظايف وزير منتخب مي باشد.
نمودار سازماني حوزه مركزي وزارت آموزش و پرورش در حال حاضر شامل:
- دو دفتر ( دفتر وزارتي و دفتر شاهد و ايثارگران)
- شوراي عالي آموزش و پرورش
- شش مركز (استعدادهاي درخشان، امور بين الملل و مدارس خارج از كشور، برنامه ريزي منابع انساني و فناوري اطلاعات، سنجش،اطلاع رساني و امور بين اللمل و حراست)
- يك اداره كل ارزيابي و عملكرد
- يك دبيرخانه هييت مركزي گزينش
- شش سازمان (پژوهش و برنامه ريزي، نوسازي و توسعه مدارس كشور، كودكان استثنايي، مدارس و مراكز غير دولتي،نهضت سواد آموزي و سازمان دانش آموزي)
دو دانشگاه ( شهيد رجايي و فرهنگيان)
- كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان
- صندوق ذخيره فرهنگيان
- هفت معاونت ( آموزش ابتدايي، آموزش متوسطه، پرورشي و فرهنگي، تربيت بدني و سلامت، حقوقي و امور مجلس، توسعه و مديريت پشتيباني)
- سي و دو اداره كل آموزش و پرورش در ساسر كشور
برخي از چالش ها و مشكلات پيش روي آموزش و پرورش را مي توان مواردي همچون: " سلب اختيار از مديران و مسئولان مناطق در زمينه ابتكار و خلاقيت" ، " تعدد مراكز تصميم گيري در اعمال مديريت"،" وجود نظام ديوان سالاري در تشكيلات اداري" نام برد.
اميد با تدبير و تجديد نظر در ساختار اداري، حركت به سمت تمركز زدايي، عدم گرايش سياسي در انتصاب مديران و... بتوانيم در جهت بهبود و پيشرفت نظام تعليم و تربيت در كشور گامهاي موثري را بر داريم.
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
نظرات بینندگان
از بوم برای بوم کار من بود.
افزایش بی سابقه بودجه آموزش و پرورش در دولت تدبیر و امید.!!
تلاش می کنیم که بودجه بیشتری از دولت بگیریم تا جیب اعضای صندوق ذخیره و معاونین غنی تر گردد.!
بیمه طلایی را در این دولت نقره ای کردیم و معلمان نقره داغ شدند.!
هتل های پنج ستاره کلاسی را که شامل پتو و زیر انداز و تلویزیون و تخته سیاه و آشپزخانه مشترک است برای فرهنگیان عزیز و شریف آماده کردیم..!
بنده توانستم از دو استیضاح جان سالم به در برم که خود یکی از افتخارات این دولت در عرصه تعلیم و تربیت است.!
مشکلات آموزش و پرورش مربوط به قبل از انقلاب است و از آن دوران به جا مانده و می بایست دولت وقت پاسخگو باشد و ما تقصیری نداریم..!!!