پیشنهادات جهت اصلاح نمودار سازمانی و ساختار تشکیلاتی دانشگاه ها

 همکار ارجمند جناب آقای دکتر سیمایی صراف
وزیر محترم علوم، تحقیقات و فن آوری

با سلام؛

احتراما همان طور که استحضار دارید غالب نقدهای به حقی که به نظام آموزش عالی کشور وارد می شود؛ در ارتباط با ناکارآمدی یا کج کارکردهای سیستم های آموزشی، پژوهشی و فن آوری مستقر در دانشگاه هاست و کمتر نقدی در خصوص لزوم اصلاح ساختار مدیریتی دانشگاه ها مطرح است. با عنایت به تلاش های اخیر سازمان امور استخدامی کشور، با هدف چابک سازی عملکردی و اصلاح ساختار سازمان های اجرایی، که به تبع آن لازم است نظام آموزش عالی کشور نیز در این امر پیشرو باشد؛ نگارنده با توجه به تجربه و تأمل چند ساله در نظام مدیریتی دانشگاه ها، چند پیشنهاد جهت اصلاح نمودار سازمانی و ساختار تشکیلاتی دانشگاه ها به خصوص در دانشگاه های سطح 2 و 3 به حضور اعلام می دارم.

امید است دستور فرمایید در مرکز هیأت های امنا مورد بررسی قرار گیرند :

1- با توجه به هم پوشانی کارکردی شرح وظایف حوزه معاونت فرهنگی و اجتماعی با حوزه معاونت دانشجویی، پیشنهاد می شود؛ این دو معاونت ادغام و معاونتی با عنوان « معاونت خدمات دانشجویی » ایجاد گردد که در آن تنها دو مدیریت با عنوان « مدیریت امور رفاهی » و « مدیریت امور فرهنگی و اجتماعی » شکل گیرد. در ذیل مدیریت امور رفاهی؛ اداره تغذیه، اداره خوابگاه و اداره تسهیلات دانشجویی ایجاد و در ذیل مدیریت فرهنگی و اجتماعی، اداره نهادهای دانشجویی و اداره مشاوره تحصیلی و سلامت قرار گیرند.

2- معاونت اداری، مالی و مدیریت منابع که در غالب دانشگاه ها چنین عنوانی دارد؛ به نام « معاونت پشتیبانی » تغییر یابد؛ تا در عمل پشتیبان و در خدمت فعالیت های آموزشی، پژوهشی و فن آوری دانشگاه ها قرار گیرد نه در وضعیتی که می بینیم معاونت های آموزشی و پژوهشی، فعالیت های خود را با معاونت اداری مالی هم سو می کنند. به طوری که آموزش و پژوهش باید در خدمت حوزه اداری- مالی باشد.

در ذیل این معاونت پیشنهاد می شود دو مدیریت به نام های « مدیریت مالی- اداری » و  « مدیریت پشتیبانی » ایجاد شود. در ذیل مدیریت مالی- اداری، سه اداره امور مالی، اداره کارگزینی و اداره بودجه و تشکیلات و در ذیل مدیریت پشتیبانی، پنج اداره تدارکات و خدمات عمومی، اداره طرح های عمرانی و تأسیسات، اداره فن آوری اطلاعات، اداره تربیت بدنی و اداره حراست و گزینش شکل گیرد.

3- با توجه به درهم تنیدگی رسالت آموزشی و پژوهشی اعضای هیأت علمی و لزوم هماهنگی ساختاری بین دو معاونت آموزشی و معاونت پژوهش و فن آوری، پیشنهاد می شود این دو معاونت در هم ادغام و معاونت جدیدی تحت عنوان « معاونت آموزش، پژوهش و فن آوری» ایجاد گردد. در ذیل این معاونت سه مدیریت به نام های « مدیریت امور آموزشی » ، « مدیریت امور پژوهشی» و مدیریت امور فن آوری و نوآوری » ایجاد گردد. در ذیل مدیریت امور آموزشی دو اداره برنامه ریزی و خدمات آموزشی و اداره نظارت و رصد کیفیت آموزشی، در ذیل مدیریت امور پژوهشی، دو اداره خدمات پژوهشی و اداره اسناد علمی و در ذیل مدیریت امور فن آوری و نوآوری، اداره برنامه ریزی و خدمات فن آوری و نوآوری و اداره واحدهای رشد و فن آور ایجاد گردد. در این پیشنهاد، دبیرخانه جذب اعضای هیأت علمی و دبیرخانه هیأت ممیزه، زیر نظر مستقیم معاونت مذکور قرار خواهند گرفت.

4- در دانشکده های کمتر از 50 عضو هیأت علمی و یا کمتر از 800 دانشجو، پیشنهاد می شود با توجه به موضوعیت آنها در هم ادغام شوند. در هر دانشکده دو « معاونت آموزش، پژوهش و فن آوری» و  «معاونت پشتیبانی » ایجاد شود. این دو معاونت با هماهنگی معاونت های مربوطه دانشگاه و حضور در شوراهای تخصصی، امورات خود را انجام خواهند داد. در این شرایط بی تردید به پستی به نام « رئیس دانشکده » نیازی نیست. کما اینکه در وضعیت کنونی نیز چنین پستی کاملاً تشریفاتی و در بهترین حالت تسهیل کننده امورات و وظایف معاونت های دانشکده است.

5- پست های مدیریتی ذیل ریاست دانشگاه نیز شامل دو مدیریت به نام « مدیریت حوزه ریاست » و  « مدیریت نظارت و ارزیابی » ، پیشنهاد می شود. اداره روابط عمومی، اداره امور حقوقی و دبیرخانه هیأت امناء ذیل مدیریت حوزه ریاست و اداره ارزیابی و رصد عملکرد واحدهای دانشگاه به همراه اداره نظارت و ارزیابی مراکز آموزش عالی استان، ذیل مدیریت نطارت و ارزیابی دانشگاه قرار خواهند گرفت.

6- پیشنهاد می شود کلیه پژوهشکده ها یا مراکز تحقیقاتی تقاضا محور که به منبع درآمد و تأمین نیروی انسانی مشخص و منفک از دانشکده ها و امکانات دانشگاه، دسترسی ندارند و صرفاً عنوان پژوهشکده را یدک می کشند؛ منحل گردند. غالب این تیپ پژوهشکده ها که با مجوز هیأت های امنا تأسیس شده اند؛ فاقد شرایط اعلام شده در متن مصوبه خود هستند. لذا در وضعیت کنونی نیز بهره مندی از هر نوع پست مدیریتی و کارشناسی در این پژوهشکده ها غیر قانونی است.

7- پیشنهاد می شود تنها مسئولیت ریاست دانشگاه، معاونت و مدیران ذیل حوزه معاونت آموزش، پژوهش و فن آوری، معاونت های آموزش، پژوهش و فن آوری دانشکده ها و مدیران گروه های آموزشی و پژوهشی، جزء مسئولیت های تک ستاره و مابقی مسئولیت ها صرفا شماره دار باشند.

8- پیشنهاد می شود با توجه به نقش نظارتی مدیریت نظارت و ارزیابی بر کلیه بخش های عملکردی دانشگاه، این مدیریت توسط شورای صنفی اعضای هیأت علمی و شورای کارکنان انتخاب و ابلاغ حکم آن توسط رئیس مرکز نظارت و ارزیابی وزارت صورت گیرد؛ تا بدون تضاد منافع با مدیریت کلان دانشگاه، قادر باشد نظارت مسئولانه ای را بر فعالیت های دانشگاه اعمال نماید.

9- پیشنهاد می شود دانشجویان نخبه و فعال به عضویت کلیه شوراهای تخصصی و کمیسیون هیأت امنا درآیند. این امر مشارکت واقعی دانشجویان در امور مدیریتی دانشگاه را به طور ملموسی فراهم خواهد ساخت.

جناب آقای دکتر سیمایی صراف 

با ساختار سازمانی و تشکیلاتی پیشنهادی، تعداد زیادی از پست های مدیریتی بدون کارکرد واقعی و غیر ضروری در دانشگاه حذف خواهند شد. همچنین از آن جا که در وضعیت کنونی بیش از 40 درصد اعضای هیأت علمی یک دانشگاه، مسئولیت اجرایی دارند؛ با پیشنهادات ارائه شده، حداقل 50 درصد از مسئولیت های اعضای هیأت علمی کاسته خواهد شد و استادان محترم می توانند متمرکز بر فعالیت های آموزشی، پژوهشی و فن آوری خویش شوند و از طرف دیگر انگیزه فعالیتی اعضای محترم غیر هیأت علمی با آزاد شدن برخی از پست های مدیریتی، به طرز چشم گیری افزایش خواهد یافت.

وزیر محترم؛

پیشنهادات مطرح شده صرفاً بر حسب وظیفه و به عنوان عضو کوچکی از جامعه بزرگ آموزش عالی کشور، برای چابک نمودن و حذف هزینه های مدیریتی و روندهای بوروکراتیک غیر ضروری دانشگاه هایی که عمدتاً با مشکلات مالی عدیده ای مواجه هستند؛ ارائه شده است. هر چند مطمئن هستم مدیریت دانشگاه ها با توجه به تضاد منافع ای که خواهند این پیشنهادات را در بهترین حالت ناممکن و غیر عملی عنوان می کنند؛ اما اگر به طور واقعی و عملیاتی به دنبال بهبود عملکرد نظام آموزش عالی در بعد ساختاری آن هستید؛ قطعا به چنین تغییرات ساختاری نیاز خواهید داشت.

هر چند که شاید برای برخی مدیران ناخوشآیند؛ اما برای بدنه جامعه دانشگاهی و ایفای رسالت واقعی خویش، به شدت مورد نیاز است.

برای شما و تیم مدیریتی در راستای پشبرد اهداف واقعی نظام آموزش عالی کشور، آروزی توفیق الهی را دارم.

ارسال مطلب برای صدای معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

درخواست همیاری ( کمک مالی )