به نظرمی رسد مقوله نظام فکری و منطقی استدلال ؛ در روند فراگیری دانش و کسب توانایی حل مسئله و خلاقیت بسیار مهم وبنیادی است .
داشتن یک چارچوب منظم و سازمان یافته استدلال ؛ حلقه مفقوده ای است که در سیستم آموزشی و دانشگاهی و محیطهای آکادمیک و علمی کشورما به شدت احساس میشود. درتئوریهای علمی پیچیده نیز نوع نظام استدلالیای که شما درآن به تفکر؛ بهخصوص درباره سوالاتی که با چرا شروع می شوند؛ پرداخته اید می تواند منجر به دادن پاسخ هایی متفاوت به پرسشهایی یکسان بشود. در صورتی که در بین این پاسخ ها فقط یکی قابل پذیرش است.
بامثالی در فیزیک نظری این مقوله را بیشتر توضیح میدهم. در نظام استدلالی فیزیک کلاسیک زمان مفهومی مطلق داشته و یک بازه زمانی در تمام جهان و تمام چارچوبها یکسان است؛ اما باعدم توفیق این نظام استدلالی در توضیح برخی پدیده های فیزیکی مانند مدارگردش عطارد به دور خورشید و یا ماهیت و سرعت نور؛ اینشتین نظام استدلالی دیگری در فیزیک پدید آورد (فیزیک نسبیتی) که تاکنون در توضیح پدیده های اخترفیزیکی موفق پیش بینی و عملکرده است .
درنظام استدلالی اینشتین زمان نسبی بوده و بازههای زمانی در همه جای هستی یکسان نیست . حال تاثیر این رویکردها را در باورهای عرفی و مذهبی حاکم برجامعه نیز مشاهده می کنیم که موجب پیش پنداری هایی میشود که در روند فراگیری دانش ناسازگاری هایی را در ذهن فراگیرنده به وجود می آورد چرا که از قبل پاسخ هایی را به چراها و سوالات ذهن فراگیرنده می دهد که درتناقض با آموختنی جدید قرارمی گیرد.
گام بعد شیوه استدلال کردن است که باید درست و در مسیر دست یابی به پاسخی صحیح و منطقی و مورد پذیرش عقل سلیم باشد؛ به منظور کمک به حل مسئله در گام نخست و مراحل ابتدایی با پرسش سوالاتی از فراگیران و رساندن آنها به تناقضاتی قابل فهم برای وادارکردن شان به باز تفسیر تئوریهای شهودی و پیش پنداری هایشان که ازاین میان بتوان تکه های پازل را برای تکمیل آن و تشکیل تصویرنهایی استخراج کرد .
به نظر می رسد شیوه درست استدلال و کشف روابط علی قابل فراگیری و به عنوان بخشی از فرآیند یادگیری و ارتقای دانش است. مجموعه علوم انسانی که نیازمند توجه و بازنگری اساسی درپیشبرد دیالکتیک و منطقی روند آموزش و فراگیری نظریه ها و آموزه هاست و ضعف آن به شدت موجب افت وتقلیل عرضه های این حوزه شده است درحیطه علوم طبیعی یکی ازقوی ترین ابزارهای لازم برای این مقوله ریاضیات است چرا که ریاضیات خاکستری نیست؛ شفاف است .
در یک اثبات ریاضیاتی شما از بدیهیات با به کاربردن روش درست استدلال به نتایجی قابل فهم برای عقل سلیم می رسید .
در شیوه درست استدلال کردن سلسله مراتب را هم باید درنظر داشت. نظام استدلالی در توضیح یک پدیده و درطی فرآیند فراگیری دانش و پیشبرد آن بسیارمهم است و بسیاردیده شده که درمباحثات و مناسبات علمی و در طی آموزش و بازگویی یک پدیده یا قضیه علمی درکشورهای در حال توسعه مانند کشورما این مقوله مورد توجه و پرورش قرارنگرفته است و در محیطهای آکادمیک نظام و چارچوب استدلالی درستی مشاهده نمیشود و نتیجه این نقصان هم عدم پرورش دانشجویان و دانش آموزان خلاق و طراح است .
روزنامه قانون
صدای معلم، صدای شما
با ارائه نظرات، فرهنگ گفتوگو و تفکر نقادی را نهادینه کنیم.