همسرآزاری

از نظر جامعه شناسی،خانواده یک واحد اجتماعی است که هرکدام از اعضای آن وظایف و تکالیف خاصی دارند. وقتی که نیازهای فیزیولوژیک، نیاز به امنیت (روانی،اقتصادی و اجتماعی) و خودشکوفایی در فرآیند تشکیل خانواده یعنی ازدواج به نحو طبیعی و مطلوب برآورده نگردد، روابط بین زن و شوهر دچار تغییر و دست خوش می شود و به سمت نارضایتی می رود که حاصل آن كاهش كيفيت زندگي؛ بروز خشونت و ظهور تعارضات است که به  " همسرآزاری " معروف است و شایع ترین آسیب اجتماعی محسوب می شود.

همسرآزاری در محیط خانواده از طرف زن یا مرد صورت می گیرد که به دو شکل فیزیکی (خشن) یا روانی (نرم) است .همسر آزاری خشن به صورت کتک زدن و ضرب و شتم انجام می گیرد ولی همسرآزاری نرم یا روانی که امروزه شایع ترین نوع  همسرآزاری است به اشکال  زیر اعمال می گردد:

ندادن خرجی و نفقه زن،سوء استفاده اقتصادی از همسر، ممنوعیت ملاقات با خانواده و اطرافیان همسر،حبس کردن درخانه ،تحمیل عقاید و دیدگاه  خود بر همسر، فحش و دشنام، عیب جویی و بهانه گیری ،تحقیر خانواده همسر، عدم ارضای جنسی، ناآگاه نگهداشتن همسر، تحقیر وضعیت ظاهری، بزرگ کردن اشتباهات و کوچک شمردن موفقیت ها، قطع ارتباط همسر با جامعه،بی اعتمادی نسبت به همسر، ایجاد حس بی اعتمادی در فرزندان نسبت به خانواده همسر.

همسرآزاری بیشتر به خاطر جبران احساس حقارت است .وقتی که زن یا مرد در جمع دوستان یا محیط های اجتماعی با شکست و ناکامی مواجه شود یا مورد اهانت و تحقیر قرار گیرد واکنش او تنش های روانی و همسرآزاری یا ناسازگاری اجتماعی خواهدبود. فرهنگ غلط زن سالاری یا مردسالاری در برخی خانواده های سنتی نیز از عوامل مهم همسرآزاری است. اعتیاد، مشکلات اقتصادی ،قوانین ناکارآمد مدنی؛ ناتواني جنسي،ناهنجاری های شخصیتی و عدم آشنایی خانواده ها با اصول مهارت های زندگی از جمله عوامل دیگر همسرآزاری هستند. در ایران بررسی آمار مراجعین به کلانتری ها و دادگاه ها نشان می دهد که بیشتر زنان مورد همسرآزاری قرارمی گیرند.

پنهان نگهداشتن مشکلات هر چند کوچک زندگی  با همسر باعث تجمیع این مشکلات شده و منجر به همسرآزاری می شود.

عوارض جسمی به صورت جراحات بدنی، کبودی و شکستگی استخوان ظاهر می شود. عوارض روانی نظیر کاهش اعتماد به نفس ،افسردگی، احساسات منفی ،کاهش میل جنسی و ترس از جنس مخالف بروز می کند.

ازدیگر عواقب همسر آزاری می توان به فرار از خانه، تعلل در تربیت فرزندان، طلاق عاطفی و کاهش اميد به زندگی اشاره کرد.

1-اولین قدم بیرون آوردن زن یا مرد از محیطی که مورد همسرآزاری قرارگرفته است.

2-کاهش وابستگی اقتصادی به همسر حتی در شرایط عادی.استقلال اقتصادی زن در خانواده به کاهش آسیب های اجتماعی کمک می کند.

3-مشاوره زناشویی و مدیریت خانواده با متخصصان.

4-راه اندازی مراکز مداخله دربحران های خانوادگی توسط پلیس ،بخش خصوصی و سازمان بهزیستی.

5-اصلاح قانون مدنی ،به طوری که مردان حق اخراج زنان را ازمنزل نداشته و مردان موظف به بیمه کردن زنان خانه دار باشند.

6-آموزش مهارت های زندگی به خانواده ها به ویژه درمناطق محروم و روستاها؛ آموزش مسائل جنسي.

7-ارائه خدمات حمایتی برای زنان قربانی خشونت مثل حمایت های بیمه ای و مالی توسط نهادهای دولتی .

8-درمان دارویی و روانی معتادان و خانواده های آنان.

9-ریشه کنی فقر اقتصادی و بیکاری.

10- تقویت نهادهای مدنی فعال در زمینه مسایل خانوادگی.

11-تشکیل حلقه های افزایش کیفیت زندگی درخانواده ها توسط نخبگان و جوانان خانواده،به منظور بحث و بهبود نگرش اعضای سنتی باتوجه به پیشرفت های جدید علمی درحوزه های فرهنگی و اجتماعی.