آن روزها، هر از گاهی درکلاس، یک کتاب کاهی حل المسائل کتابهای درسی به مثابه شیئی مرموز و رویایی یافت می شد. کتاب مدتی به طور یواشکی بین بچه ها دست به دست می گشت .اما خیلی زود با پیگیری معلم و مدیر مدرسه، از صحنه کلاس محو می شد. فردا آقا ناظم سرصف صبحگاه، با تمسخر به ما طعنه می زد: دانش آموزی که با حل المسائل درس بخواند، مدرسه نیاید بهتر است. برعکس امروز که ناظم در حالی که خودش نماینده توزیع کتابهای کمک آموزشی فلان ناشر است، طی بیاناتی در سرهمان مراسم صبحگاه با نگاهی عاقل اندرسفیه به ما حالی می کند : دانش آموزی که این کتابها را نخرد و نخواند، منتظر نتیجه نماند!
روزگار عجیبی است. بین سند تحول و بخشنامه های وارده، سرود سوال و تحقیق و خلاقیت سرداده می شود اما در همان حال، مدرسه در محاصره گاج است و کنکور در حصار قلم چی. همین طور، همواره خیابان انقلاب تهران و حتی نمایشگاه بین المللی کتاب تهران، به دست چند ناشر مشهور کمک آموزشی فتح می شود. وزارتخانه فخیمه نیز در ابتدای سال تنها به یکی دو تذکر لسانی در باب مذمت تهیه و توزیع این کتابها بسنده می کند و در نهایت صداو سیمای ملی بنا به میلی که در خودگرانی خویش دارد، چنان عرصه را برای تبلیغ و ترویج این موسسات باز می کند که مجبور می شود به خاطر فشار افکار عمومی، هر از گاهی بین تبلیغات مثلا آموزشی ، یک فیلم یا سریال هم پخش کند.
سازمان تالیف کتابهای درسی را جمعی از همکاران خوب ما تشکیل داده اند که یا نخواسته اند یا نتوانسته اند و یا نگذاشته اند به تدریس و کلاسداری ادامه دهند و لذا به جای معلم، مولف شده اند.گویا چند سالیست در راستای برنامه توسعه تحقیق و پژوهش میان دانش آموزان و جلوگیری از پخته خواری آنها، رسم شده است که کتابهایی لاغر و گنگ تالیف و توزیع شوند تا بچه ها با تامل و تعمق بیشتر، بابت درک مطلب بهتر، لذت ببرند و به یادگیری عمیق و ماندگار دست یابند. اما این در حالیست که دانش آموز این زمانه، فقط از تنبلی و بی تحرکی جسمانی رنج نمی برد که به شدت به نوعی بی تحرکی و کرختی ذهنی و روانی نیز مبتلا شده است.
در واقع با نسلی مواجه ایم که به واسطه وجود یک رفاه نسبی و معمول، همه چیز دارند اما یک چیز ندارند و آن انگیزه و شوق به یادگیری است. آنها چون چرایی در حیات تحصیلی خویش ندارند، بنابراین با هر چگونه ای راحت نمی توانند کنار بیایند. به همین خاطر بود که دانش آموزان طی یک عملیات پیچیده پنهانی و با تحت فشار قرار دادن پدران و مادران دلسوز، توانستند سازوکار کتابهای درسی جدید را دور بزنند.ضمن این که مشتی سودجوی زیرک نیز با مشاهده این وضع ، همراه و حامی دانش آموزان شدند و به این ترتیب بازار تالیف و توزیع گسترده کتابهای کمک درسی رونق پیدا کرد. در ادامه، پدیده کنکور نیز به دست اندرکاران امر را کمک کرد. گویی نوعی هماهنگی قبلی بین مولفان آن کتابها و این کتابها صورت گرفته بود تا از قِبل آموزش درسی آنها، بازار فروش غیردرسی اینها رونق یابد.احتمال نان قرض دادن اینها به همدیگر،وقتی قوت می گیرد که بدانیم برخی از این مولفان در هر دو مراکز کتابهای درسی و غیردرسی مشغول کارند و نیز توجه به زمان توزیع کتابها در اوایل سال تحصیلی و درست زمانی که هنوز مدارس ، کتابهای درسی را دریافت نکرده اند، کتابهای تمرینی و کمکی آنها در در دسترس همگان قرار گرفته اند.
تهیه کنندگان این کتابها در ظاهر کارفرهنگی می کنند و فریضه تعلیم و تعلم را به جا می آورند که خود عبادت است اما در اصل از رهگذر ترس و دلهره دانش آموزان و اولیا، نان در می خورند. فایده حداکثری این کتابها، قبولی در کنکور ، حافظه پروری و ترویج مدرک محوری است. در حالی که بنیان اصلی فرایند آموزش بر غیر از این بنا شده شده است.در نتیجه، شور و اشتیاق و استعداد دانش آموزان را برای خودسنجی و خود فهمی مطالب از بین می برند. آنها مروج آموزشی بی روح ، از دور و گرانمی شوند که در مقایسه با آموزش چهره به چهره و سینه به سینه معلم و دانش آموز،در نهایت به مرگ و محو فرایند آموزش مدرسه ای منجر خواهد شد. مدرسه در محاصره گاج است و کنکور در حصار قلم چی.
گفته می شود که شایسته تر آن است که قضاوت در باره بودن یا نبودن این کتابها را به خود دانش آموزان سپرد واز آنها نظر خواست.پر بی راه هم نگفته اند چون همان اندازه که بچه ها طعمه غول کنکورند، خود کنکور نیز طعمه اختاپوس کتابهای کمک آموزشی است.
به بیانی دیگر بچه ها این کتابها را تنها برای ارزیابی محفوظات و نه تشخیص توانایی های خویش می خرند و فردای کنکور آنها را از خود دور می کنند.در این آشفته بازاربی سر و سامان، به یمن فناوری گرافیک و بازی با کلمات، هر سال به شکلی طراران و طراحان مترصد، طرح نو در می اندازند واز کودکان و نوجوانانی دل می برند که به بابا و مامان قول داده اند، امسال قبول شوند. برای همین ، برای بچه های کودکستانی تا کنکور ، کتاب آماده می کنند.حتی خیلی از کتابهای درسی که به کمک درسی نیاز ندارند، هم کتاب کمکی دارند. برخی موسسات نوظهور نیزکه کمی دور به تقسیم غنائم رسیده اند، همان مطالب کتابهای درسی را با ظاهر تازه و تغییر فونت، به عنوان کمک درسی به خلق الله قالب می کنند.پروسه ای که سالهاست توسط بیش از پنجاه ناشر معروف و تیراژ چند صد میلیونی و فروش چند هزار میلیاردی دنبال می شود.به راستی مسئولیت انتشار این حجم بسیار از کتاب با کیست؟ وزارت ارشاد یا آموزش و پرورش؟
جای تعجب است از وزارت ارشادی که برای جابه جا کردن نوع واژه ها در متون شعر و قصه، آن همه حساسیت و هیئت ممیزی دارد ، برای مواظبت از این جریان به ظاهر فرهنگی، سازوکاری ندارد. وزارت آموزش و پرورش نیز که خود از هزار و یک مشکل مالی و غیرمالی رنج می برد، شاید می بیند زور این مافیای کنکور و کمک درسی، مردافکن است و به ناچار در مواجه با آن اغماض و تغافل می کند که این زمان بگذار تا وقت دگر و... نقطه، سرخط!
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
نظرات بینندگان
این کتاب های یک بار مصرف و بی مصرف حالا حالاها میدانداری می کنند.
ظلم و توهّم اول موجب ظلم و توهّم دوم می‌شود
توهّم اول موجب اعداء و دشمنی اول است که الناس اعداء ما جهلوا پس قابلیتها، تجربه و شناخته شده نمی‌شود و دانش تحوّل ساز پیش از تولّد میمیرد، مرگ دانش پیش از حیات غیرمنفرد.
دوست عزیز
علاوه بر گاج و قلم چی و ....
در استان ها هم همکاران دست به کار شدند و کتاب راهنما برای شرح دروس و پاسخ به پرسش ها تالیف می کنند!! (کتاب های فارسی متوسطه دوم )
البته زحمت می کشند که وقت می گذارند ولی واقعا اینهمه کتاب کمک درسی لازم است ؟
معلوم نیست این کتاب های درسی چه دارند که اینهمه کمک درسی ها طلب می کنند!
محتوای کتاب های ادبیات فارسی که التذاذ ادبی را در مخاطبین به انزجار ادبی تبدیل کرده است!