آموزش سواد رایانه ای به معنی توانایی استفاده از مهارتهای هفتگانه رایانه، مفاهیم پایه فناوری اطلاعات و ارتباطات و همچنین استفاده از رایانه و مدیریت فایلها، استفاده از واژهپردازی، صفحه گسترده یا اکسل، استفاده از پایگاه دادهها، ارائه مطالب یا پاورپوینت و اینترنت است. سواد رایانه ای یکی از شاخصهای سواد در قرن 21 به حساب میآیدکه یونسکو در تعریف جدید از سواد از آن نام برده است.
به بیان دیگر آن را بهعنوان مهارت در زندگی دیجیتال می توان نامید. آموزش سواد رایانهای به کودکان امروزی که از کودکی با فناوری آشنا میشوند نیز حائز اهمیت است. یادگیری و آموزش سواد رایانه ای در ارتباطات روزمره و در محیطهای مختلف برای کودکان اتفاق میافتد. برای شناخت بهتر از محیطها میتوان آنها را به دو بخش آموزش رسمی و غیررسمی تقسیم کرد. محیط رسمی شامل محیط مهدکودک یا پیشدبستان میشود و محیط غیررسمی که شامل خانه و همه فضای غیررسمی آموزشی است. ارتباط بین آموزش سواد رایانه ای در محیطهای یادگیری رسمی و غیررسمی برای توسعه مهارتهای سواد دیجیتالی کودکان ضروری است.
اکنون پرسش این است که کودکان در سالهای اولیه کودکی به چه مهارتهایی نیاز دارند تا سواد رایانهای در آنها شکل بگیرد.
متأسفانه هیچ دستورالعمل مدونی که مشخص کند که کدام مهارتها برای تحقق سواد رایانهای در سن پیشدبستانی ضروری است، وجود ندارد. از مدارس پیشدبستانی و مهدکودکها انتظارات متفاوتی در این زمینه وجود دارد زیرا برخی از مربیان نسبت به برخی دیگر مهارت بیشتری در بهکارگیری فناوری دارند و همچنین فناوری موجود در دسترس مربیان نیز از منطقهای به منطقه دیگر متفاوت است.
کودکان پیشدبستانی برخوردار از سواد رایانه ای غالبا قادر به بروز توانایی و مهارتهای مختلفی هستند که در زیر فهرستی از این مهارتهای اصلی که کودکان میتوانند (یا باید) پیش از ورود به دبستان به منظور تأمین سواد رایانهای با آنها آشنا باشند، به اختصار ذکر میشود :
۱. کنترل نشانگر روی صفحه رایانه ۲. کلیککردن و جابهجاکردن اشیا روی صفحه رایانه ۳. تککلیک و دابلکلیک روی آیکنها ۴. استفاده از کیبورد برای واردکردن متن ۵. توانایی شناسایی کلیدهای برگشت، اعداد و... 6. استفاده از نرمافزارهای نقاشی یا ویرایشگرهای متن. همچنین کودکان باید نام سختافزارهای اولیه رایانه را بدانند. بهعنوان مثال آنها باید بتوانند اقلامی مانند: ماوس، کیبورد، رایانه، پرینتر، اسپیکر، میکروفون، صفحهنمایش، وبکم، هدفون، دوربین دیجیتالی و... را به محض دیدن شناسایی کنند. همینطور باید حس اهمیتدادن و مواظبتکردن از تجهیزات رایانهای در کودک شکل گرفته شود و بداند که می بایست با دقتی بیشتر از دیگر اسباببازیها، از این تجهیزات استفاده کند.
سواد رایانه ای در آموزشهای سالهای اولیه کودکی میتواند مسئله ای ذهنی و شخصی باشد. برخی کودکان ممکن است مهارتهایی بیش از فهرست بالا بیاموزند و برخی دیگر ممکن است مهارتهای کمتری بیاموزند. بههرحال مهم آن است که قابلیتهای کودکان در یادگیری مهارتهای رایانهای را دستکم نگیریم و همینطور والدین و مربیان به اهمیت آموزش این سواد، آگاه باشند .
روزنامه شرق
صدای معلم، صدای شما
با ارائه نظرات، فرهنگ گفتوگو و تفکر نقادی را نهادینه کنیم.