چند ماه پیش دکتر مهر محمدی سرپرست دانشگاه فرهنگیان از برنامه این دانشگاه جهت ایجاد علاقه به میراث فرهنگی کشور نزد دانشجو معلمان سخن به میان آورد. برنامه ای که البته نمی توان چندان به امیدبخش بودن آن امیدوار بود!
مفروض مهر محمدی این است که معلمان میهن پرست قادر خواهند بود تا عشق به ملیت را به دانش آموزان خود منتقل و فصل جدیدی را رقم زنند. اما روشن است که به دلایل زیر این کار بسیار دشوار می باشد:
* برخورد مراجع سیاسی کشور با میراث فرهنگی این سرزمین بسیار مکانیکی است! جدای از پاره ای کج سلیقگی ها و بی مهری ها در قبال بخش ایرانیت این میراث، این نگرش که مخاطبان کاملا منفعل بوده و باید در قبال آگاهی بخشی های دولتی در این زمینه کاملا تسلیم باشند، غیر قابل قبول به نظر می رسد. میراث فرهنگی زمانی به آیندگان انتقال می یابد که این نسل ها در قبال پذیرش یا رد این میراث مختار، و در تفسیر آن مشارکت داشته باشند!
* میراث فرهنگی ما عموما انتزاعی و غیر کاربردی است، به عبارت دیگر در این سال ها تلاش های اندکی برای بازخوانی این میراث در افق نیازهای امروز ما صورت گرفته است( مثلا اینکه حافظ برای جامعه امروز ما چه پیامی دارد و ...) . همین مساله موجب افزایش نگاه تزئینی به این میراث شده است. به این معنا که فقط کسانی به این میراث می پردازند که از بند نیازهای اولیه مانند معیشت و مسکن فراغت یافته و اکنون مایلند که به این امور بیندیشند. نگاهی که نه تنها به مهجوریت میراث فرهنگی می انجامد بلکه کشور را از ضرورت پرداختن جدی به آن غافل می کند!
* پرداختن به میراث فرهنگی نباید به عنوان ابزاری برای ایستادن مقابل جهان تلقی شود! چنین رویکردی موجب سیاسی شدن سریع موضوع شده و به دلیل شکاف تاریخی دولت- ملت در ایران به سرعت نوعی انزجار ایجاد می کند! از همین رو پرداختن به میراث فرهنگی نیازمند نوعی توافق کلان سیاسی برای دور نگه دا‌شتن آن از منازعات زرد سیاسی است.
تجربه نشان داده است که در ایران امروز نپرداختن به یک موضوع، مفید تر و کم زیان تر از سیاسی و ابزاری کردن آن است!
نکته پایانی:
غفلت از موضوع میراث فرهنگی در کشور به اندازه ای اسفناک است که بیم آن می رود نسل های آتی دیگر سعدی یا حافظ را نشناسند!
پرواضح است ملتی که حافظه تاریخی ضعیفی داشته باشد قادر نیست در کشاکش رقابت های جهانی تاب آورده و از هویت خود دفاع کند! حضور پررنگ ما در عرصه آینده مناسبات جهانی بیشتر از مسیر فرهنگ می گذرد تا سیاست!
کانال مهران صولتی
نظرات بینندگان
یا چون خواستیم تا همه چیز در قالب مذهب
ارایه گردد. یعنی بدان رنگ تعلق دادیم.
رنگی که ارزشهای معنوی و ذاتی میراث فرهنگی راخدشه دار ساخت. نسل امروز میلی به حمل میراث گذشتگان برای انتقال
به آیندگان را ندارند. چون آنها در بحران هویت بسر می برند. هم ملی و هم فردی.