در مقاله قبلی ( این جا ) در ارتباط با دانشگاه فرهنگيان در ترازوي نقد گفته شد که از بدو شکل گیری دانشگاه فرهنگیان، تلاش های مختلف و گاهاۤ متناقضی در فرایند تبدیل مراکز تربیت معلم به دانشگاه فرهنگیان انجام یافته که برخی موارد در نوشتار قبلی مورد تحلیل قرار گرفت و در این مقاله نیز سعی می گردد که وضعیت این دانشگاه از نگاه پداگوژیکی بررسی شود.
در تعریف و تبیین پداگوژی آورده شده است که این مفهوم در برگیرنده هنر یا علم وجودی یک معلم است که با مفاهیمی چون روش آموزگاری، فن تعلیم و علم تعلیم یکسان شمرده شده است؛ هر چند که در این نوشتار قصد بر مقایسه مفهوم پداگوژی با مفاهیمی چون آندراگوژی و سینرگوژی نمی باشد.
شاید به جرات بتوان گفت که از مهمترین و اولویت دار ترین اقدامات مسئولین دانشگاه فرهنگیان؛ متظاهر ساختن ویژگی های شکلی و صوری دانشگاه های دیگر مانند گروه ها و دپارتمان ها و اختصاص اتاق های مستقل به اساتید و مواردی از این قبیل بوده که در جای خود امری مهم و موثر بوده است؛ هر چند که این دانشگاه با توجه به دارا بودن اشتراکات مختلفی با دانشگاه های دیگر از لحاظ وجود خصیصه های آکادمیک، از ویژگی های منحصر به فردی از حیث پداگوژیگی برخودار می باشد که توجه های خاص و ویژه ای را طلب می نماید که در برخی از موارد این ویژگی ها مورد غفلت واقع شده که در زیر به چند مورد اشاره می شود:
۱. تقلید صرف از ویژگی های ساختاری دانشگاه های دیگر
در مطالب فوق اشاره گردید که عمده تلاش مسئولین ارشد این دانشگاه که عمدتا از دانشگاه های دیگر به صورت مامور وارد حوزه مدیریت این دانشگاه شده اند؛ تبدیل شاکله ظاهری دانشگاه فرهنگیان به دانشگاه های دیگر به خصوص از لحاظ شاخص های کالبدی و جذب هیات علمی بوده که گام های خوبی نیز در این راستا انجام داده اند؛ اما آن چیزی که به صورت جدی مورد توجه قرار نگرفته؛ توجه جدی به روح حاکم بر این دانشگاه یعنی ایجاد جو موثر، مثبت و انگیزشی در جهت پرورش معلمان فکور و اثرگذار بوده است.
۲. ادامه شیوه پذیرش قبلی در جهت جذب دانشجو معلمان
شیوه موجود در جذب و پذیرش دانشجو معلمان در دانشگاه فرهنگیان مانند مصاحبه و بررسی وضعیت ظاهری و .... ادامه شیوه های قبلی بوده که در شرایط کنونی،ساختار روش پذیرش برای همه آشنا و قابل پیش بینی می باشد و حتی هر فردی با اندک تلاشی می تواند به فرم های مصاحبه در بیرون دسترسی داشته باشدکه چنین وضعیتی، مقوله پایایی این شیوه ها و ابزارها را مورد تردید و سوال قرار می دهد و حتی ضابطه مشخص و دقیقی نیز برای مصاحبه گران مورد تدوین قرار نگرفته است و گاها افرادی در نقش مصاحبه گر مشاهده می گردد که خود فاقد توانایی های مطلوب برای حرفه معلمی هستند و مجموعه مدیریت دانشگاه فرهنگیان تا کنون نتوانسته است چنین وضعیتی را در مسیر صحیح قرار دهد.
۳. محروم کردن دانشجویان از اساتید حرفه ای در دروس کارورزی و روش های تدریس
آن چیزی که به صورت جدی مورد توجه قرار نگرفته؛ توجه جدی به روح حاکم بر این دانشگاه یعنی ایجاد جو موثر، مثبت و انگیزشی در جهت پرورش معلمان فکور و اثرگذار بوده است اخیرا بخشنامه ای به پردیس های دانشگاه فرهنگیان ارسال گردیده که مدرسان غیرموظف دارای کارشناسی ارشد اجازه تدریس در دانشگاه را نداشته و حتی مدرسانی که دانشجوی دکتری هستند فقط حق تدریس برخی دروس را داشته و فاقد صلاحیت راهنمایی دانشجو معلمان در دروس کارورزی هستند و این در حالی است که اعضای هیات علمی که چند ماه از جذب آن ها نگذشته بدون داشتن هیچ سابقه ای در تدریس دروس روش های تدریس و کارورزی، عهده دار نظارت بر فرایند حرفه ای شدن دانشجو معلمان در دروس کارورزی هستند و حتی رشته های تحصیلی بسیاری از این مدرسان غیر از علوم تربیتی و روان شناسی می باشد. بخشنامه و دستور فوق دلالت بر عدم درک شرایط منحصر به فرد دانشگاه فرهنگیان می باشد که اقدامات فوق سبب محروم شدن دانشجو معلمان از دانش و تجارب مدرسان حرفه ای دروس روش های تدریس و کارورزی شده است.
۴. عدم توجه به ظرفیت های درونی آموزش و پرورش و ضعف پویایی در جابه جایی نیروی های انسانی
باید اذعان نمود که در فرایند تبدیل مراکز تربیت معلم به دانشگاه فرهنگیان به نیروهای اصیل و متخصص آموزش و پرورش اجحاف شده است؛چه آن زمانیآنچه که این مساله را بیشتر تشدید می کند؛ فقدان یک فلسفه و نظام تربیت معلمی مشخص در جامعه و ابهام در سند تحول بنیادین از حیث جذب معلم می باشد که این امر سبب جذب بیشتر افراد وامانده از شغل بدون علاقه واقعی به شغل معلمی می شود که در شکل گیری اولیه این دانشگاه، افراد مختلفی از طریق روش های رانتی وارد این مجموعه شده و چه آن زمانی که نیروهای مختلفی بعد از استقرار این دانشگاه به واسطه داشتن ارتباطاتی با افراد ذی نفوذ آموزش و پرورش و مراکز قدرت جذب این دانشگاه شده اند.
در این ارتباط باید تاکید کرد که مجموعه مدیریت دانشگاه فرهنگیان علیرغم اشاره به پایین بودن بهره وری نیروی انسانی در این سیستم، اقدامات موثری در جهت پویایی نیروهای ستادی از طریق جابه جایی نیرو با افراد متخصص انجام نداده اند و حتی مساله تاسف بار، اقداماتی در قالب جذب مامور آموزشی با مدرک دکتری و دانشجوی دکتری از آموزش و پرورش بدون هیچ گونه مزایایی خاص که صرفاۤ در راستای بهره گیری مقطعی و اقتضایی از چنین نیروهایی بوده است.
5. ضعف در تربیت حرفه ای معلمان جدیدالاستخدام موسوم به ماده ۲۸
چند وقتی است که آموزش و پرورش علاقه مند به استخدام نیروهای آزاد از طریق فرایند آزمون استخدامی می باشد؛ اینکه این نیروها از لحاظ توانایی های لازم از چه ویژگی هایی برخوردار هستند در این نوشتار مورد توجه نمی باشد؛ اماآنچه که مورد تاکید می باشد توجه به این واقعیت بوده که دوره های کارآموزی این نیروهای جدید از شکل و فرایند مطلوبی برخوردار نبوده و بیشتر به صورت عجولانه و در شرایط نامساعد از حیث زمانی و انگیزشی انجام پذیرفته است.
6. گرایش بیشتر مسئولین به پذیرش نیروهای آزاد با توجیه مسایل اقتصادی و مدارک تحصیلی بالای متقاضیان
در اظهار نظرهای مختلف مسئولین دانشگاه فرهنگیان و آموزش و پرورش به کرار مشاهده می شود که تمایل به جذب نیروهای آزاد برای شغل معلمی با توجیه اقتصادی، روز به روز بیشتر می شود و آنچه که این مساله را بیشتر تشدید می کند؛ فقدان یک فلسفه و نظام تربیت معلمی مشخص در جامعه و ابهام در سند تحول بنیادین از حیث جذب معلم می باشد که این امر سبب جذب بیشتر افراد وامانده از شغل بدون علاقه واقعی به شغل معلمی می شود که دورنمای خوبی را برای آموزش و پرورش به تصویر نمی کشد.
7. ضعف در نشاط سیاسی و فرهنگی و جدی بودن منش محافظه کاری در نیروهای ستادی دانشگاه فرهنگیان
بر کسی پوشیده نیست که روحیه محافظه کاری و تفکر رادیکالی بر خیل گسترده ای از نیروهای دانشگاه فرهنگیان به خصوص عوامل ستادی حاکم می باشد که چنین امری فرصت ایجاد و تقویت نشاط سیاسی و فرهنگی را از این دانشگاه سلب کرده است که شرایط انتخابات ریاست جمهوری ۹۲ و ۹۶ و نیز انتخابات مجلس شورای اسلامی ۹۴، کوچکترین تغییری را این دانشگاه ایجاد نکرده است و مشخص است که مجموعه مدیریتی دکتر مهرمحمدی در تبیین گفتمان دولت های یازدهم و دوازدهم در دانشگاه فرهنگیان توفیق خاصی نداشته است.
۸. توانمندسازی معلمان دیگر
در تبیین و تشریح وظایف و ماموریت های دانشگاه فرهنگیان، تربیت و توانمندسازی معلمان و نیروی انسانی وزارت آموزش و پرورش در ایران مورد توجه قرار گرفته است. متاسفانه توانمندسازی معلمان شاغل در آموزش و پرورش در حوزه های مختلف حتی در مقیاس کوچکتر مورد توجه این دانشگاه واقع نشده و دوره های کارآموزی و ضمن خدمت فرهنگیان منحصراۤتوسط ادارات آموزش و پرورش انجام می گیرد.
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
نظرات بینندگان
در شرایط فعلی که اینهمه نیروی تحصیلکرده بیکار حتی در مقطع دکترا وجود دارد،که هزینه های کلانی صرف آموزش ایشان شده و غالبا توانمندی بالایی دارند ،آ.پ می تواند اکثر نیروهای مورد نیاز خود را از میان آنها انتخاب کند و فعالیت دانشگاه فرهنگیان را محدود کند و بیشتر به سمت آموزش های ضمن خدمت معطوف نماید.
دیده ام که همکارانم «محافظه کار نبودن» را با «بی احترامی» اشتباه می گیرند.
می گوییم چرا به فلانی بی احترامی کردید؟ می گوید: من محافظه کار نیستم.