گفت و گوی سخن معلم با مدیرکل محترم سازمان مدارس غیرانتفاعی و توسعه مشارکت ھای مردمی وزارت آموزش و پرورش ( بخش آخر )

* حدود 12000مدارس غیردولتی در حال حاضر مشغول فعالیت هستند . در سال های اخیر و به ویژه در دولت های نهم و دهم ، به علت نگاه انقباضی مسئولان وقت وزارت آموزش و پرورش نسبت به حضور و فعالیت  این گونه مدارس ، مشکلات فراوانی گریبان گیر مدارس غیردولتی گردید ...

* دولت یازدهم در جهت کیفیت بخشی و کم کردن تراکم مدارس دولتی اقدام به اجرای طرح بسته های حمایتی کرده است ، این طرح موافقان و مخالفانی دارد ...

سخن معلم در جهت آسیب شناسی و تنویر افکار عمومی در موضوعات مطروحه به گفت و گو با جناب آقای زینی وند ، مدیرکل سازمان مدارس غیرانتفاعی و توسعه مشارکت ھای مردمی وزارت آموزش و پرورش  پرداخته است .

آخرین بخش را می خوانید .

گزارشگر :  علی  پورسلیمان

* آقای زینی وند
آقای فانی امسال اعلام کرد که ما حدود 200 هزار صندلی را در قالب بسته های حمایتی خریداری کردیم .ایشان مطابق آماری که فرمودند هزینه هر دانش آموز را درحدود یک میلیون و هشت صد و پنجاه هزار تومان اعلام کردند .بعدا گفته شد که برخی مدارس غیردولتی اعلام کرده اند که ما حاضریم فقط با 600 هزار تومان ، این دانش آموز را در مدرسه خودمان مدیریت کنیم .
مابه التفاوت این دو مبلغ بیش از دویست و چهل میلیارد تومان می شود .
پرسش این است که مبلغ این مابه التفاوت در کجا هزینه شده است ؟ آیا این به نظر شما فقط یک کمک یک سویه به مدارس غیردولتی نبوده است ؟ضمن آن که برای مدارس دولتی هم اقدامی صورت نپذیرفته است .

این کمک بیشتر به مدارس دولتی بوده است تا مدارس غیردولتی .این که آقای دکتر فانی فرمودند ، ما میانگین شهریه مان در مناطق مختلف کشور فرق می کند .در برخی از مناطق کشور ، هزینه یک دانش آموز 700 هزار تومان است .اگر ما فضا را در اختیارش قرار بدهیم ،حتی با 400 هزار تومان هم می تواند مدرسه را خوب اداره کند .
بنابراین این مبلغی که دکتر فرمودند ، میانگین مبلغی بوده است که ما به دانش آموزان کشور در بحث حمایتی داده ایم .
مثلا در یک استانی 500 هزار تومان بوده است ، ممکن است در یک استان دیگر ، 750 هزار تومان بوده باشد که میانگیان آن ها 600 هزار تومان شده است .
بنابراین موسسین مدارس غیردولتی امسال خیلی دنبال انتفاع نبوده اند .مبلغ یک میلیون و هشت صد و پنجاه هزار تومانی که باید در یک مدرسه دولتی هزینه می شد ، امسال موسس پذیرفته است که با رقمی حدود 600 هزار تومان اداره کند .
با برنامه ریزی هم بهترین معلمان را برای این قضیه گرفته ایم ، از معلمان بازنشسته توان مند و از معلمان متخصص آزاد و مرتبط با رشته تحصیلی . موسسین مدارس غیردولتی حاضر شده اند با 600 هزار تومان آن را اداره کنند ،الان خیلی از مدارس غیردولتی ما تقریبا با همین مقدار مدرسه را اداره می کنند .
ما سهم فضا را در الگوی شهریه کم کردیم .450 هزار تومان به موسس داده ایم .اگر موسس ، فضایی از خودش داشت با همین مبلغ می توانست به بهترین نحو ممکن مدرسه را اداره کند .

* آقای زینی وند
حرف من این است ، کاری به توزیع این مقادیر و یا مبالغ ندارم .آقای فانی گفته اند ما 200 هزار صندلی خریداری کرده ایم . مابه التفاوت این مبلغ کجاست ؟
آقای دکتر فرمودند که 200 هزار دانش آموز دولتی در این طرح مشمول بسته حمایتی قرار گرفته اند .همه آن تکمیل صندلی خالی نبوده است .هم مشمول مدارس مشارکت با بخش غیردولتی است و هم تکمیل صندلی های خالی .
یعنی ما عینا 200 هزار دانش آموز را از مدارس دولتی به مدارس غیردولتی تحویل داده ایم .فقط بحث صندلی خالی نبوده است .شامل دو بخش وسیع مشارکتی بوده است .اگر فقط بحث صندلی خالی باشد ؛ این شبهه پیش می آید ، اما چنین نبوده است .
ما بعدا آمار دقیق را اعلام می کنیم که چقدر بحث صندلی های خالی بوده است و چقدرمشارکت به بخش غیردولتی بوده است .
ما 900 مدرسه دولتی را در قالب مشارکت غیردولتی اداره می کنیم .

*خیلی از مدارس غیردولتی اعلام می کنند که هزینه ها متناسب با درآمد ها نیست .به عنوان مثال ، در برخی مناطق شهریه یک مهد کودک ماهی 200 هزار تومان است که در سال حدود 5 / 2 میلیون تومان می شود در حالی که یک مدرسه ابتدایی در مجاورت آن ، شهریه با فوق برنامه حدود دو میلیون می گیرد .
آیا این به نظر شما منطقی است ؟
و یا در برخی مناطق تهران ، مدرسه غیردولتی که این طرف خیابان است شهریه اش یک مبلغ است و مدرسه ای که دقیقا آن طرف خیابان است ، خیلی بیشتر شهریه می گیرد !
این ها مبنایش چیست ؟ این تفاوت ها چگونه پیدا شده اند ؟
متاسفانه در سال های گذشته ؛ این مبنای منطقی نداشته است .در بحث تدوین الگوی شهریه ،مبنا را هزینه های تمام شده قرار دادیم .در برخی مدارس غیردولتی شهریه ها حتی تا مبلغ 770 هزار تومان نسبت به سال قبل کاهش پیدا کرده است و بعضی مدارس ما تا یک میلیون شهریه ها افزایش پیدا کرده است .
این به همین سوال شما بر می گردد .علت آن است که از زمانی که شهریه مدارس غیردولتی ابلاغ شده است ، درصدی اعلام کردند .الگو نداشتند .وزارت آموزش و پرورش برای اولین بار امسال الگو اعلام کرده است .در واقع ، آن مدرسه ای که کم تر می گرفته است با آن روش درصدی همیشه ضرر می کرده است .
مبنای اولیه درست نبوده است .امسال در گام اول این تعادل را مقداری ایجاد کردیم .اما انتظار نداریم که در سال اول این تعادل کامل ایجاد بشود .حداقل 3 تا 4 سال وقت می خواهد تا این تعادل بین مدارس ایجاد بشود .من خودم در بازدیدها مشاهده کرده ام که این طرف خیابان شهریه چهار میلیون و دویست هزار تومان بوده است ، فاصله بین مدرسه 700 متر بوده است اما تا 3 میلیون تومان ، شهریه مدرسه آن طرف خیابان بالاتر بوده است !
از طرف دیگر آن مدرسه چهار میلیون و دویست هزار تومان از نظر شاخص های آموزشی و رتبه های علمی بالاتر بوده است .
ما کار گروهی را از کارشناسان برجسته ، موسسین متخصص و نیروهای اداره کل در این زمینه تشکیل داده ایم و روی الگوی شهریه دارند کار می کنند .نقاط ضعف و قوت آن را مشخص می کنند که بتوانیم این تعارضات را به حداقل برسانیم .
درمورد پیش دبستانی که فرمودید . پیش دبستانی باید 80 درصد مدرسه ابتدایی شهریه بگیرد .ما دراین الگو مصوب کردیم که پیش دبستانی غیردولتی باید 80 درصد از مدرسه ابتدایی غیردولتی شهریه بگیرد .
من هم این را قبول دارم .اراده ما اجرای مراحل قانونی است ، اما ممکن است آن چه الگوی شهریه مد نظر ماست کامل رعایت نشده باشد که امیدواریم با نظارتی که اعمال می شود تصحیح بشود .
ما برای اولین بار دستور العمل نظارت جامع را تدوین کردیم .در هفته آینده اگر به تصویب شواری نظارت برسد ، در قالب یک برنامه نرم افزاری ابلاغ خواهد شد .اول مدیر و موسس خود ارزیابی می کنند ،ارزیابی اداره کل انجام می شود و نهایتا ارزیابی نهایی د راداره کل مدارس غیردولتی انجام خواهد گرفت .
ما برنامه ای برای رتبه بندی مدارس غیردولتی داریم و همچنین بحث کیفیت بخشی مدارس غیردولتی را به جد پیگیریم .
و امیدواریم که بتوانیم انتظارات اولیا در موضوع افزایش کیفیت آموزشی و پرورشی مدارس غیردولتی حتما برآورده شود و مدارسی که ضعیف هستند تحت پوشش خودمان قرار بدهیم .
طبق آیین نامه استقرار مدارس غیردولتی به این مدارس 3 سال فرصت می دهیم .اگر بعد از 3 سال نتوانستند به آن استاندارد های لازم که تراز ایران اسلامی است برسند ، طبق آیین نامه عمل خواهیم کرد .
بحث پیش دبستانی که فرمودید ،قبلا پیش دبستانی ها زیر مجموعه معاونت ابتدایی بودند . امسال آن را زیر مجموعه مشارکت های مردمی از نظر چارت سازمانی قرار داده اند .

*جناب زینی وند
دلیل این کار چیست ؟ضمن آن که قبلا این بخش زیر مجموعه ابتدایی بود در آمار از لحاظ دفاتر – تراز مالی و... آورده می شد .
شیوه اداره پیش دبستانی ها ،به دو شکل است : یک شکل دولتی است و دیگر غیردولتی است .مدارس پیش دبستانی در قالب دولتی و زیر مجموعه معاونت محترم آموزش ابتدایی برای مناطق محروم و کم برخوردار است ، اما غیردولتی ها برای مناطق برخوردار است و کسانی که قدرت و توان پرداخت شهریه را دارند .
مشکل ما در پیش دبستانی دولتی و یا غیردولتی نیست .مشکل اصلی ما در پیش دبستانی ؛ آن گونه پیش دبستانی هایی هستند که بدون اخذ مجوز از وزارت آموزش و پرورش ، زیر مجموعه بهزیستی و حتی نهادهای دیگر کار می کنند .بر اساس قانون و مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجلس شورای اسلامی ، پیش دبستانی های غیردولتی فقط باید از وزارت آموزش و پرورش و سازمان مدارس غیردولتی مجوز بگیرند .
متاسفانه علی رغم مکاتبات فراوان و پیگیری های متعددی که داشتیم ، این طور نبوده است و به آن ها گفته ایم که برای اخد مجوز مراجعه کنند .البته ما فرآیند را برای اخذ مجوز تسهیل کرده ایم .
اما اگر این موسسات این کار را نکنند ، به شکل دیگری عمل خواهیم کرد .

*در بحث نظارت ها که فرمودید ، برخی از مدارس غیردولتی و معروف،شهریه های بسیار کلان از مردم اخذ می کنند . آیا در مورد مدارسی که قول معروف " برند " شده اند نظارتی اصولا وجود دارد ؟ البته و متاسفانه ، شنیده شده است که برخی اولیا دانش آموزان ، چک های سفید امضا می دهند ! ( هر چند این ایراد بر اولیا وارد است که این فرهنگ را در فرآیند چشم و هم چشمی راه انداخته اند و مدارس هم از خدا خواسته کار خود را می کنند ! )
ما برخورد کردیم .ما حتی لغو ابلاغ مدیر داشته ایم .این در مدارس غیردولتی برای اولین بار اتفاق افتاده است این ها الگوی شهریه مصوب را رعایت نکردند و لغو ابلاغ مدیر انجام شده است .
اکثریت قریب به اتفاق موسسان از آن الگوی مصوب حمایت کردند ،ولی متاسفانه قلیلی از مدارس عمل نکردند .
ما دو کار انجام دادیم .اولا شهریه ها را در سایت قرار دادیم .( مردم برای اطلاع به سامانه اداره کل مدارس غیردولتی مراجعه کنند : http://www.dmgh.medu.ir/ )
دوم ، به صورت مستمر ،ما گروه هایی را مشخص کردیم که در طول سال تحصیلی از مدارس غیردولتی بازدید می کنند ، با اولیا صحبت می کنند و شهریه مدارس را رصد می کنند .
اگر حتی خرداد ماه متوجه شویم مدرسه ای الگوی شهریه را رعایت نکرده است ، موسسین شک نکنند که بقیه شهریه را به اولیا بر می گردانیم !
تردیدی نداشته باشند که سال آینده در الگوی تعیین شهریه ،برخوردهای سخت گیرانه ای با مدارسی که الگوی شهریه را رعایت نکرده اند ،خواهیم داشت .
اگر هم می خواهند شهریه اضافی را بگیرند باید حتما مصوبه انجمن را داشته باشند .مصوبه شورای مدرسه را باید داشته باشند و از همه مهم تر مجوز اداره آموزش و پرورش منطقه را داشته باشند .
شهریه ما تا ساعت 30 / 14 است .مدیری می گوید من می خواهم کلاس فوق العاده ای داشته باشم . پنج شنبه ها می خواهم فرضا کلاس اضافی بگذارم و... اگر اجباری نباشد و اولیاء آن را بپذیرند ،امضای مکتوب از اولیا می گیرند ،انجمن اولیا و مربیان آن را تصویب می کند ،شورای مدرسه آن را مصوب می کند و اگر اداره آموزش و پرورش منطقه مجوز بدهد ،این مبلغ قانونی خواهد بود .

*در بحث تناسب هزینه ها و درآمد و برای مدارسی که مورد حمایت آن قوانین قرار نگرفته اند ، چه برنامه ای دارید ؟
چون ما بحث قانون را تاکنون در موارد حمایتی نداشته ایم ،اما به حمد الله دولت الان حمایت می کند .ما قبل از عید مبلغ ناچیزی را بابت خرید یک قلم به هنرستان ها اختصاص دادیم .حدود دو میلیون تومان به همه هنرستان های کشور به صورت بلاعوض پرداخت کردیم .
الان هم یک وام بیست میلیون تومانی با بهره بسیار پایین برای مدارس غیردولتی اختصاص دادیم که این مدارس در کوتاه مدت با مشکل مواجه هستند و یک وام خرید فضا در حدود سیصد میلیون تومان که البته در آینده برای آن برنامه ریزی شده است و اعلام خواهد شد .
البته این برای مدارسی است که فعلا خارج از تهران هستند و می توانند با این مبالغ بخشی از مشکلات شان را حل کنند .
یک سری وام های دیگر هم برای حمایت از این مدارس در حال پیگیری هستیم .ما مدارس را شناسایی می کنیم . فرمی را برای مدارسی که از نظر تامین هزینه ها مشکل دارند اعلام کردیم .
برخی مدارس خاص عرصه را برای برخی مدارس غیردولتی تنگ کرده است و متاسفانه در خیلی از مناطق کشور خود آموزش و پرورش درهمان قالب " مدارس خاص " با این گونه مدارس در حال رقابت است .
انتظار ما این است که خود آموزش و پرورش هم در این زمینه کمک کند .قوانین مربوط به " مدارس خاص " هم ان شاء الله رعایت شود .مثلا اساسنامه مدارس نمونه دولتی باید یک شکل قانونی پیدا کند .
مثلا فلسفه تاسیس مدارس نمونه دولتی برای مناطق جنوب شهر و کم برخوردار است نه برای مناطق مرفه و برخوردار و... این ها مواردی هستند که می توانند به مدارس غیردولتی و استمرار آن ها کمک کنند .

* جناب زینی وند
شما اشاره کردید قوانینی که وجود دارند برای همه مدارس است .برخی از مدیران و موسسان مدارس غیردولتی عنوان می کنند که موقعیت مدارس غیردولتی مانند " بچه ناتنی " برای وزارت آموزش و پرورش است .مثلا مدیران مدارس غیرانتفاعی برای معلمان شان می خواهند دوره های ضمن خدمت و یا بازآموزی بگذراند و این در حالی است که مدارس غیردولتی باید پول آن ها را از قبل پرداخت کند !
یا فرضا دو سال است که سهمیه شیر مدارس غیردولتی قطع شده است .و یا در برخی مناطق بابت " اتوماسیون اداری " و تجهیز آن از مدارس غیردولتی مبلغ اخذ می کنند .
آقای پورسلیمان
البته این مورد آخر مال قبل بوده است .این متعلق به همان نگرش انقباضی است که قبلا و نسبت به مدارس غیردولتی وجود داشته است .از زمانی که توسعه مشارکت های مردمی به عنوان گفتمان غالب در آموزش و پرورش ایجاد شد ،آن نگرش های انقباضی در حال تبدیل شدن به نگرش های سیستمی است .
در نگرش های سیستمی ، ایجاد ارتباط و وفاق بین مدارس دولتی و غیردولتی مطرح است .یعنی رئیس آموزش و پرورش هم برای مدارس دولتی است و هم غیردولتی .
متاسفانه همان گونه که شما گفتید در برخی مناطق و در برخی مدیران این نگاه وجود داشته است .مثلا معلمان مدارس غیردولتی را جدا می کردند و...
ما این موضوع را پیگیری کردیم و یک مرکز آموزش نیروی انسانی غیردولتی را با مجوز نهاد ریاست جمهوری تاسیس کرده ایم .در همین هفته ، معلمان در همان مرکز آموزش خواهند دید .مدارس غیردولتی می توانند از مراکز دولتی استفاده کنند ، اما مشکل مراکز غیردولتی این بود که معلم مدرسه غیردولتی در این دوره ها شرکت می کرد اما گواهی نامه دوره را صادر نمی کردند .
با این مرکز ، این مشکل حل شده است .
در مورد بحث شیر ، با عنایت آقای دکتر فانی این مساله حل شده است .از طریق آقای دکتر بطحایی این مساله دیده شده است .دانش آموز دولتی و غیردولتی چندان فرقی ندارند .
این نگرش های سخت گیرانه نسبت به مدارس غیردولتی حل شده است .
در مورد آموزشگاه های آزاد باید گفت که با زهم مثل مدارس غیردولتی نیستند به ویژه در بحث جذب نیرو مدارس غیردولتی مشکلات بیشتری نسبت به آموزشگاه ها دارند .

درست می فرمایید .در مدارس غیردولتی رعایت این موارد بیشتر مد نظر بوده است .
نظارت ما بر مدارس و مراکز غیردولتی هست . این ها باید در چارچوب قانون باشند .کارگروه های ما مشکلات را رصد می کنند .نظارت ما درموضوع آزمون مراکز غیردولتی جدی است .
متاسفانه قبلا در این زمینه ها نظارت کم تری بوده است .از سال گذشته ، این نظارت ها به طور جدی شروع شده است .
برخی از مدارس که بازدید می شوند ، آخرین بازدید مربوط به 3 سال قبل بوده است !
موقعی که نظارت نباشد ، ممکن است انحرافاتی ( عدم رعایت قانون ) به وجود آید .
اداره مراکز غیردولتی را تقویت کردیم .چند کارشناس مجرب را وارد کردیم .

جناب زینی وند به عنوان سوال آخر :
ما در زمینه نگاه به تشکل و صنف مشکل داریم و حداقل تا قبل از روی کار آمدن دولت آقای روحانی این نگاه انقباضی وجود داشته است .
چرا در موضوع مدارس غیردولتی به شورای موسسان مدارس غیردولتی اجازه داده نمی شود که مستقل باشند و یا به یک " صنف " تبدیل شوند ؟ و فقط یک نقش " مشورتی " برای آن ها تعریف شده است ؟
الان این شورا نقش مشورتی ندارد .خوشبختانه در تمام امور کمک می کنند .ما به دنبال ایجاد یک ساختار قانون مند برای شورای موسسان مدارس غیردولتی هستیم .
ان شاء الله به زودی نتیجه کار را مشاهده خواهید کرد .
این شورا در ساختار جدید ، هم نقش مشورتی ایفا خواهد کرد و هم قدرت تصمیم گیری خواهد داشت .همین الان مقرر شده است که رئیس شورای موسسان مدارس غیردولتی استان ها در شورای نظارت حضور داشته باشند .برنامه ما تقویت است .چارتی را با کمک خود موسسان پیش بینی کرده ایم که این خبر خوش به زودی اعلام خواهد شد .
من معتقدم که این موسسان معلمان و مدیران بازنشسته دل سوخته ای هستند که با عشق به تعلیم و تربیت خود را مدیون هزاران معلم و دانش آموز شهید می دانند .خود را سرباز انقلاب و نظام می دانند و به این خاطر هر چه تقویت شوند قطعا به کیفیت بخشی آموزشی و پرورشی مدارس ما کمک خواهند کرد .
از وقتی که در اختیار سخن معلم قرار دادید سپاسگزار هستم .

بخش اول