مانور سراسری زلزله و ایمنی با چاشنی اطلاع رسانی و نمایش !

گروه گزارش/

پرتال وزارت آموزش و پرورش نوشت : ( این جا )

« به‌منظور ارتقا آمادگی عمومی برای مواجهه با اثرات زلزله و با توجه به شرایط کرونایی و تعطیلی مدارس استان، بیست و دومین مانور سراسری زلزله و ایمنی ویژه دانش آموزان و اعضای خانواده روز شنبه هشتم آذرماه 1399 در بستر شبکه شاد برگزار می‌شود. کشور ایران در منطقه‌ای زلزله‌خیز در جهان واقع‌شده است و هرسال رویدادهای لرزه‌ای بزرگ و کوچک متعددی در کشور رخ می‌دهد که بعضاً تبعات اجتماعی و اقتصادی گسترده‌ای را به دنبال دارند، ازاین‌رو ارتقای آمادگی عمومی برای مواجهه با اثرات زلزله از اهمیت زیادی برخوردار است. 

در راستای ارتقای آمادگی عمومی برای مواجهه با اثرات زلزله از سال 1381 تاکنون، مانور سراسری زلزله و ایمنی در کلیه مدارس کشور به استناد تفاهم‌نامه مشترکی که در آن سال بین وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت آموزش‌ و پرورش، وزارت کشور و همچنین صداوسیما و جمعیت هلال‌احمر مبادله گردید، برگزار شده است. تاکنون بیست‌ویک مانور زلزله و ایمنی در مدارس سراسر کشور برگزار گردیده است، از سال 1394 تغییراتی در برنامه مانور مدارس صورت پذیرفت تا علاوه بر دانش آموزان و مسئولان مدارس، مردم نیز در این فرایند مشارکت داده شوند. چرا مدارس جز دو هفته اول بازگشایی در شهریور که استقبال دانش آموزان و خانواده ها از  " آموزش حضوری " در حد قابل قبولی بود با اختیاری اعلام کردن حضور دانش آموزان  در مدارس ، آموزش را لوث و در اساس بی معنا و تهی کردند ؟

در رویکرد جدید که با عنوان "مدرسه ایمن – جامعه تاب آور" شناخته می‌شود، ضمن ارائه آموزش‌های لازم به دانش آموزان مطابق با روال جاری، تمهیداتی اندیشیده شده است که سطح آگاهی و آمادگی ساکنین محله‌های مجاور مدارس ایمن نیز ارتقا یابد و از ظرفیت این مدارس به‌عنوان پایگاه پیشگیری و مدیریت بحران در واحدهای همسایگی در سطح هر محله استفاده شود .

در سال جاری به دلیل شیوع ویروس کرونا و به دنبال آن تعطیلی مدارس و برگزاری کلاس‌های آموزشی به‌صورت مجازی، امکان اجرای برنامه مذکور و مانور سراسری به شکل یکپارچه میسر نیست، لذا تغییراتی در نحوه برگزاری مانور سال جاری پیش‌بینی‌شده است تا دانش آموزان همراه با خانواده‌های خود بتوانند اطلاعات لازم را در خصوص ایمنی در برابر زلزله کسب نمایند.

 در این دستورالعمل تلاش شده است تا با محوریت ایمنی در برابر زلزله در منازل، اطلاعات جامعی به مخاطبین مانور سال جاری ارائه شود تا با فراگیری آن بتوانند در مقابل زلزله احتمالی از آمادگی لازم برخوردار شوند. بر اساس برنامه تدوین‌شده، دانش آموزان با مطالعه این راهنما و ارائه آن به اعضای خانواده، ضمن فراگیری نحوه صحیح پناه گیری در منزل، می‌توانند اطلاعات لازم را در خصوص مقاوم‌سازی اجزای غیر سازه‌ای نیز کسب نمایند و به اعضای خانواده خود منتقل نمایند تا تمهیدات لازم در حد مقدور برای کاهش ریسک‌های موجود در منازل صورت پذیرد. 

پیش‌بینی‌شده که در روز 8 آذرماه سال جاری هم‌زمان با پخش آژیر زلزله و ایمنی از رادیو سراسری،دانش آموزان در منازل همراه با اعضای خانواده اقدام به پناه گیری و خروج از منزل نمایند .

البته مانور امسال فقط تا مرحله خروج از منزل صورت می‌پذیرد و سایر برنامه‌های مرتبط با طرح "مدرسه ایمن – جامعه تاب آور" امسال اجرایی نخواهد شد، همچنین دانش آموزان می‌توانند با مستندسازی اقدامات خود (تهیه عکس، فیلم، نقاشی و ...) در برنامه‌ای که بدین منظور توسط سازمان دانش‌آموزی اعلام می‌گردد شرکت نمایند. »

معاون امور آمادگی و مقابله سازمان مدیریت بحران کشور سال قبل و در 5 آذر 1398 گفته بود : ( این جا )

« چند سالی است که در رویکرد این مانور، تغییراتی داده‌ایم و تنها هدفمان برگزاری مانور زلزله در مدرسه برای دانش‌آموزان نیست بلکه هدفمان، درگیر کردن خانواده‌ها در مبحث زلزله است که بتوانند از ظرفیت مدارس برای مدیریت محله‌ها استفاده کنند.

مکانیزم این مانور به این شکل است آموزش‌هایی که دانش‌آموزان فرا می‌گیرند، به والدین انتقال و آنها را در جریان کار خود قرار می‌دهند و مدرسه تبدیل به کانون یا محلی برای شرایط اضطراری می‌شود که می‌توان از زیرساخت‌هایش برای اسکان اضطراری استفاده کرد.

نکته مهم این است که مدارسی برای مانورها انتخاب می‌شوند که از لحاظ سازه ایمن هستند و در شرایط اضطراری یا بحرانی، کارکردشان را از دست نمی‌دهند. برخی از معلمان در تماس با « صدای معلم » می گویند که تعطیلی 9 ماهه مدارس موجب تغییر عادات دانش آموزان شده و حتی برخی از آنان تا نزدیکی های ظهر در خواب به سر می برند !

لطیفی گفته بود : در این راستا مانورها در مدارسی برگزار می‌شود که سازمان نوسازی مدارس، مقاومت آن مدارس را تائید کرده باشد.

 استاندارد و مقاوم بودن مدرسه از این جهت برای ما مهم است که در شرایط بحران، مدارس کارکرد خود را از دست ندهند. به طور مثال برخی بیمارستان‌ها و مراکز حیاتی کشور برای شرایط اضطراری انتخاب می‌شوند که در موقعیت بحران بتوانند خدمات‌دهی بی‌وقفه داشته باشند و دستگاه‌هایی که در این مراکز قرار دارند، از کار نیفتند و بتوانند به بیماران خدمات ارائه دهند.

 زیرساختی در مدارس وجود دارد که اگر بتوان از این زیرساخت‌ها استفاده کرد، مدارس تبدیل به محل‌هایی می‌شوند که در شرایط بحران، بی‌وقفه و با ظرفیت بالا، خدمات ارائه دهند و هدف ما از این مانورها، احیای این ظرفیت مدارس برای امدادرسانی است.

 وزارت آموزش و پرورش، پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی، سازمان مدیریت بحران، دستگاه‌های امدادی مانند هلال‌احمر و اورژانس و آتش‌نشانی با هم این مانور را برگزار می‌کنند.

 در این مانور بیشتر بحث پناه‌گیری برای دانش‌آموزان ارائه می‌شود تا دانش‌آموزان با کمک خانواده‌هایی که در این مانور مشارکت کرده‌اند، بتوانند هم پناه‌گیری و هم راه‌های انتقال مصدومان احتمالی به مراکز درمانی را یاد بگیرند.

 در گذشته هلال‌احمر و اورژانس، کارها و عملیات‌های نمادین و آزمایشی را در این مانور نشان می‌دادند که فایده‌ای برای دانش‌آموز یا خانواده‌اش نداشت به همین دلیل ما سعی کردیم آموزش‌هایی را در راستای آگاه‌سازی و کاربردی برای این افراد داشته باشیم تا اگر واقعاً دانش‌آموزان و خانواده‌هایشان در شرایط اضطرار و بحران قرار گرفتند، بتوانند حداقل از خودشان دفاع کنند.

 ذکر این نکته مهم است که باید در نظر گرفت، قرار است مانور در چه مدارسی برگزار شود؟ چرا که آموزش به دانش‌آموزانی که در مدارس با سازه‌های بتونی هستند، با آموزش به دانش‌آموزانی که در مدارسی با سازه خشت و گلی هستند، تفاوت دارد.

به همین دلیل آموزش‌ها و مانور باید بر اساس سازه ساختمان و تعداد طبقات انجام شود چرا که دانش‌آموزی که در مدرسه خشت و گلی آموزش فرا می‌بیند، نحوه پناه‌گیری و فرارش با دانش‌آموز مدرسه سازه بتونی متفاوت است.

متأسفانه آموزش‌ها در مانورها یکسان است و دستورالعمل یکسان دارد و این نقطه‌ضعف مانورها است البته احتمال دارد مانور در سراسر کشور در مدارس با شرایط یکسان (به عنوان مثال مدارسی که برچسب استاندارد دارند) برگزار شود. »

پرسش « صدای معلم » آن است که چگونه می توان یک آموزش مهارتی مهم مانند آمادگی در برابر زلزله را فقط در یک سری انتقال اطلاعات و محفوظات خلاصه کرد ؟

مطابق گفته معاون امور آمادگی و مقابله سازمان مدیریت بحران کشور هدف از این مانورها، احیای ظرفیت مدارس برای امدادرسانی است. آیا هدف از این گونه امور همان انجام و تکرار حرکات نمادین و نمایشی است ؟

آیا هدف فقط " رفع تکلیف " است ؟ این که گفته شود : " کاچی به از هیچی " !

پیش تر هم در ارتباط با اغراق گویی معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش از قول تعداد قابل توجهی از معلمان و دانش آموزان ( این جا ) گفته شد که آنان حتی در شبکه شاد از مبادله یک فایل صوتی هم ناتوان می شوند و این وضعیت همچنان استمرار داشته است .

برخی از معلمان در تماس با « صدای معلم » می گویند که تعطیلی 9 ماهه مدارس موجب تغییر عادات دانش آموزان شده و حتی برخی از آنان تا نزدیکی های ظهر در خواب به سر می برند !

آیا مسئولان وزارت آموزش و پرورش این واقعیات را نمی بینند ؟

چرا مدارس جز دو هفته اول بازگشایی در شهریور که استقبال دانش آموزان و خانواده ها از  " آموزش حضوری " در حد قابل قبولی بود با اختیاری اعلام کردن حضور دانش آموزان  در مدارس ، آموزش را لوث و در اساس بی معنا و تهی کردند ؟

چگونه و با کدام تمهیدات و امکانات و سرمایه اجتماعی قرار است پس از پایان کرونا - که تاریخ آن مشخص نیست - وضعیت به همان روال ناقص سابق بازگردد ؟

سه شنبه اول مهر ، این رسانه در گزارشی نوشت : ( این جا )

« دانش آموزان تایوانی روز دوشنبه در قالب یک برنامه پیش‌گیرانه، نحوه رفتار صحیح برای جلوگیری از صدمات جانی هنگام زمین لرزه را در مدارس تمرین کردند.

این تمرین همزمان با روز ملی پیش‌گیری از بلایای طبیعی روز دوشنبه بیست و یکم سپتامبر در کلیه مدارس تایوان برگزار شد.

مدارس تایوان دست کم معمولا دو بار در سال شاهد تمرین‌هایی از این دست برای آموزش نحوه مقابله با زمین لرزه به دانش‌آموزان است. »

 پایان گزارش/