آیا سرگروه‌های آموزشی واقعا و عملا نیروی محرکه آموزش و پرورش هستند ؟!

گروه گزارش/

« علیرضا طالب زاده » در صدای معلم می نویسد : ( این جا )

ایده تشکیل گروه های آموزشی به سبک و سیاق فعلی به حدود 35 سال پیش بر می گردد به طوری که در سال 1361 گروه های آموزشی رسماً فعالیت خود را در سه مقطع ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان آغاز کرد. اگرچه در سال 1385 تغییراتی نه چندان اساسی در ساختار آن به وجود آمد و به صورتی در آمد که امروز شاهدش هستیم با این وجود وظایف و فلسفه تشکیل آن کم و بیش بدون تغییر باقی مانده است.

در شیوه نامه های گروه های آموزشی ایجاد زمینه مناسب برای تبادل تجربیات مؤثر و فعّال معلمان، همکاری و هم فکری با کارشناسان و برنامه ریزان نظام آموزش و پرورش از طریق تاثیرگذاری بر نهاده ها و فرآیند آموزشی و ارتقاء کیفیت از اهداف اصلی تشکیل گروه های آموزشی ذکر شده است.

برای نقد و بررسی دقیق عملکرد این تشکیلات و اینکه آیا گروه های آموزشی در طول این سال ها به اهداف خود دست یافته است یا نه ناچار باید به تحقیقات و مطالعاتی که بدون سوگیری و جهت گیری خاصی در این حیطه انجام گرفته یا باید انجام بگیرد متوسل شویم و به آنها استناد کنیم. با این حال با یک نگاه کلی و با تکیه بر تجارب و نتایج به دست آمده و بررسی برونداد این تشکل می توان گفت که گروه های آموزشی آن طور که باید باعث رشد حرفه ای معلمان نشده، کیفیت آموزشی را ارتقا نبخشیده و به اهداف مورد نظر دست نیافته است. آیا سرگروه ها به وظایف خود آشنا هستند و دید علمی نسبت به مسایل دارند و از اقتدار و اختیارات لازم برای ایجاد تغییرات و بهبود شرایط و ایجاد فضایی علمی برخوردار هستند؟

شیوه نامه اجرایی گروه های آموزشی روی کاغذ و به صورت تئوریک جذاب و حتی قابل اجرا به نظر می رسد به طوری که آن را یکی از محوری ترین حوزه‌های تاثیرگذار بر کیفیت آموزش معرفی کرده‌اند اما به نطر می رسد با گذشت زمان حرفه‌ای‌گری، جذب مشارکت و همکاری حداکثری و تحرک و پویایی خود را که لازمه این گونه گروه‌هاست از دست داده و از وظایف اصلی خود فاصله گرفته است، و به مانند دوره های ضمن خدمت بازدهی و بهره وری خود را از دست داده و به نوعی دچار رکود شده است. "

وضعیت گروه های آموزشی به گونه ای شده است که حتی به وظایف ذاتی و سازمانی خود هم عمل نمی کنند . وظایفی مانند تنظیم گزارشی از ارزیابی عملکرد مجموعه خود در سال گذشته ، شناسایی و معرفی منابع علمی آموزشی جدید ، دعوت از اساتید و صاحب نظران ، برگزاری دوره آموزشی –کلاس کارگاهی – ضمن خدمت ، بازدید از مدرسه و کلاس درس همکاران ، شناسایی دبیران مستعد وبهره مندی از استعداد آنان و شناسایی دبیران ضعیف و تلاش برای کمک به آنان و... تقریبا به فراموشی سپرده شده و به حاشیه رفته است .

« صدای معلم » بارها و در گزارش های متعدد به نحوه کار و عملکرد گروه های آموزشی انتقاد کرده است .

ضعف و بی هویتی این گروه ها و نیز انجمن های علمی معلمان به جایی رسیده است که حتی وزارت آموزش و پرورش در « شیوه نامه رتبه بندی معلمان » که مورد انتقاد و اعتراض افکار عمومی فرهنگیان قرار گرفته است هیچ گونه جایگاهی برای آنان قائل نشده است اما رویکرد این گروه ها در این موارد انفعال و سکوت بوده است .

با این حال مدیران و مقامات آموزش و پرورش در سطوح مختلف به ارائه تعاریف غیرواقعی از وضعیت آنان پرداخته بدون آن که استقلال حرفه ای آنان را به رسمیت بشناسند .

« پورحسین » از تهران می نویسد : ( این جا )

" در سیستم آموزش و پرورش ما هماهنگی بین عناصر برنامه درسی فراموش شده است.معمولا وزیرانی که در این وزارت خانه فعالیت نموده اند هرکدام یکی از این عناصر را مورد تاکید قرار می دادند مثلا یکی به اهداف،آن یکی به محتوا، یا به روش تدریس، مواد ورسانه ها، ارزشیابی و...می پرداختند بدون توجه به اینکه همه عناصر برنامه درسی باهم در ارتباط هستند.درجریان حذف گروههای آموزشی هم این مورد قابل تامل هست:
اولا وجود نیروهایی در اجرای برنامه برای رصدکردن درمرحله تکوینی لازم هست.پس گروههای آموزشی می توانستند در روش تدریس و راهبری آموزشی کمک شایان توجهی به این امر داشته باشند.

متاسفانه به دلایل مختلف افرادی که حتی در سطح وزارت خانه، سازمان و اداره کل و مناطق در گروههای آموزشی فعالیت می کنند نیروهای خلاق، دبیران پویا وآگاه به مسائل آموزشی، راهبران واقعی و مسلط به روشهای تدریس نبوده اند. "

پرتال اداره کل آموزش و پرورش استان ایلام 17 دی 98 نوشت :

" جلسه هم‌اندیشی سرگروه‌های آموزشی شاخه نظری استان ایلام برگزار شد.

به گزارش اداره اطلاع رسانی و روابط عمومی اداره کل آموزش و پرورش استان ایلام، در این جلسه رستم زاد مدیر کل آموزش و پرورش استان ایلام ضمن تبریک و تسلیت شهادت سردار سپهبد حاج قاسم سلیمانی و هم‌رزمان ایشان گفت:لازم است برای  پیشرفت استان و کشور دانش آموزان را تمام ساحتی تربیت کنیم.

وی ادامه داد: هدف آموزش و پرورش تربیت دانش‌آموزانی مسئولیت‌پذیر و پاسخگو است و همه ما معلمان باید برای دستیابی به این هدف تلاش کنیم.

رستم زاد افزود: سرگروه‌های آموزشی استان باید با جلب مشارکت فکری معلمان ،ایجاد نشاط و انگیزه در معلمان در پیشبرد و تحقق اهداف آموزش و پرورش نقش خود را به‌درستی ایفا کنند.

در ادامه اله وردی معاون آموزش متوسطه نیز ضمن تسلیت شهادت سردار سپهبد حاج قاسم سلیمانی گفت: امروزه معلمان به  جدیدترین اطلاعات روز و تخصصی نیاز دارند و این اطلاعات   با پژوهش، مطالعه و برگزاری کارگاه‌های توانمندسازی قابل حصول است.

وی ادامه داد: سرگروه‌های آموزشی نیروی محرکه آموزش و پرورش هستند لذا سرگروه‌های آموزشی بایدعلاوه بر این که باید بر ساختار کتب درسی و محتوای کتب تسلط داشته باشند باید برنامه محور باشند و از فرصت‌های پیش رو بهترین استفاده را در جهت توانمندسازی همکاران داشته باشند.

در ادامه این نشست سرگروه‌های آموزشی استان و رؤسا و کارشناسان حوزه آموزش متوسطه در خصوص چالش‌ها و فرصت‌ها و برنامه‌های پیش رو به صورت تخصصی بحث و تبادل نظر کردند. "

« صدای معلم » پرسش های زیر را از این مقام مسئول و سایر مدیران مستقر در وزارت آموزش و پرورش مطرح می کند :

" 1-آیا گروه های آموزشی محلی برای فرار از تدریس و نوعی حیاط خلوت برای عده ای خاص می باشد؟

2- دیدگاه معلمان درباره گروه های آموزشی چیست و تا چه حد گروه های آموزشی را جدی می گیرند؟

3- چرا بعضی معلمها به گروه های آموزشی و سرگروه های دروس به دیده تردید می نگرند و نظر مثبتی درباره آنها ندارند؟

4-چرا سالهاست افرادی به عنوان سرگروه در گروه های آموزشی ماندگار شده اند؟

5- آیا سرگروه ها به وظایف خود آشنا هستند و دید علمی نسبت به مسایل دارند و از اقتدار و اختیارات لازم برای ایجاد تغییرات و بهبود شرایط و ایجاد فضایی علمی برخوردار هستند؟

6-  آیا گروه های آموزشی محلی برای اختلاط و استراحت و فرجه ای برای انجام کارهای شخصی مانند ادامه تحصیل، تکمیل ساختمان یا واریز قبض آب و برق و قسط وام می باشد؟

7- سرگروه ها چگونه انتخاب می شوند؟ آیا عوامل سیاسی، حراستی، گزینشی و روابط در انتخاب آنها دخیل است؟ و آیا سرگروه ها واقعاً جزو بهترین ها هستند؟

8- آیا کار سرگروه ها تنها بازدید از کلاس ها، بررسی دفترهای کلاسی دبیران، بازبینی درصدی از اوراق امتحانی و مچ گیری می باشد؟

9-  آیا سرگروه ها توانسته اند خود را به عنوان پشتیبان و کمک دهنده به معلمان معرفی کنند، آنها را زیر چتر حمایتی خود گرفته و آموزش های لازم را به آنها منتقل کرده، نیازهای علمی آنها را رفع کرده و به سوالات تخصصی آنها جواب دهند؟

10- آیا سرگروه ها توانسته اند رشد حرفه ای معلمان و مهارت های علمی و تخصصی آنها را ارتقا بخشیده و دانش آنها را به روز کرده و ارتباط مؤثر و مستمری با آنها برقرار کنند؟

11- دبیرخانه های راهبردی دروس (دوره متوسطه) و پایگاه های کیفیت بخشی به فرآیند آموزش دروس (دوره راهنمایی تحصیلی) در این بین چه نقشی بازی می کند؟ آیا این تشکیلات توانسته اند ارتباط موثری با گروه های آموزشی و سرگروه های درسی در استان ها و مناطق آموزشی کشور برقرار کرده و شبکه ای موثر ایجاد کنند؟

12- آیا انجمن های علمی معلمان توانسته است ارتباط و همکاری مؤثر و مفیدی با گروه های آموزشی داشته باشد یا عملاً رقیب و مزاحم آنها قلمداد می شوند؟

پایان گزارش/