در این گزارش ضمن اشاره به پیشنهاد حجت الاسلام علی ذوعلم رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی و نیز نقد عملکرد ایشان زمانی که مسئولیت تولید سند برنامه درسی را داشته آمده است :
" حجت‌الاسلام علی ذوعلم این هنر را داشته‌اند که مسئولیت تولید سند برنامه درسی را به عهده بگیرند و به این مسئولیت ببالند. نتیجۀ کار ایشان در عمل، به مرگ تخصص و رشته مطالعات برنامۀ درسی موسوم گشت.
سند برنامه درسی ملی تولید شده توسط ذوعلم با دستورات اعجاب‌آور وزیر وقت، آقای حاجی بابایی پیکر آموزش و پرورش را در آماج تیرهای بی‌مبالاتی علمی و فنی قرار داد.
در سند برنامه درسی ای که مدیریت تولید آن با علی ذوعلم بوده است، دست ذی‌نفعان برنامه‌های درسی از نقش‌آفرینی در آن کوتاه بوده است. در تدوین سند برنامه درسی ملی، خانواده‌ها، معلمان، جوامع محلی حتی حضور حداقلی هم نداشته‌اند. "
« حسین خنیفر » رئیس دانشگاه فرهنگیان در گفت و گو با تسنیم بیان کرد :با اساتید فعلی و امکانات مراکز این دانشگاه می‌توانیم متولی این کار شویم اما ابتدا نیاز است با وزارت آموزش و پرورش به توافق برسیم چون سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی هم مدعی است که آموزش‌های ضمن خدمت معلمان باید به آنها واگذار شود. "
« حجت الله بنیادی » در گفت و گو با ایسنا ضمن غیرقانونی بودن پیشنهاد حجت الاسلام ذوعلم در مورد واگذاری اجرای آموزش ضمن خدمت معلمان به سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی گفته است :
" خیز سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی برای اجرای دوره‌های توانمندسازی از یک سو و تعیین دانشگاه فرهنگیان به عنوان مأمور و متولی اصلی بهسازی و توانمندسازی معلمان در اساسنامه این دانشگاه از سوی دیگر، از جمله موضوعات مهم نیازمند تأمل، بررسی و نگرش جامع و فرابخشی است.
بر مبنای نگرش‌های نوین مدیریت منابع انسانی و سند تحول بنیادین، مهمترین اصل و اولین گام برای تربیت، بهسازی و توانمندسازی معلمان، احصای شایستگی‌های حرفه‌ای و تدوین الگوی شایستگی معلمان است. دانشگاه فرهنگیان با برنامه ریزی و تلاش چند ساله برای تدوین و تصویب الگوی شایستگی حرفه ای معلمان، بهترین و توانمندترین مرجع برای بهسازی و توانمندسازی معلمان است."
نکته مهم آن است که بنیادی بر خلاف نظر رئیس دانشگاه فرهنگیان که امکانات دانشگاه فرهنگیان را کافی برای اجرای این مهم دانسته است تصریح می کند که دانشگاه فرهنگیان با مشکلاتی جدی مانند فضا، بودجه، کمبود اعضای هیئت علمی و برخی نگرش‌های مدیریتی رو به رو است و اهتمام جدی تاکنون در این مورد تاکنون صورت نگرفته است .
حجت الله بنیادی در این گفت و گو خود را کارشناس و پژوهشگر حوزه آموزش و پرورش معرفی می کند در حالی که ایشان در حال حاضر مدیر کل شاهد و امور ایثارگران در دانشگاه فرهنگیان می باشد .
« صدای معلم » پیش تر نوشت : ( این جا )
با توجه به تجارب 4 دهه در تاریخ آموزش و پرورش تنها مرجعی که می تواند نیازهای معلمان در زمینه تدریس را تشخیص داده و دانش آنان را به روز آوری کند خود معلمان هستند .
« سازمان نظام معلمی » به عنوان نهاد تخصصی و حرفه ای معلمان صلاحیت این کار را داشته و در شرح وظایف این سازمان نیز به آن اشاره گردیده است . "
ماده 3 از وظایف و اختیارات سازمان نظام معلمی عنوان می کند :
1.همکاری در سنجش صلاحیت های تخصصی و حرفه ای معلمان ، با ملاک ها ، شاخص ها و استانداردهای تعیین شده در شورای عالی آموزش و پرورش
همچنین بند 4 از این ماده تصریح می کند :
" همکاری در نظارت بر کیفیت کار تخصصی و حرفه ای معلمان و نظارت بر فعالیت های معلمان در امور کمک آموزشی و نحوه تبلیغات و آگهی های رسانه ای امور آموزشی و کمک آموزشی ، بر اساس استانداردهای مورد تایید وزارت آموزش و پرورش
و بند 6 از وظایف و اختیارات سازمان نظام معلمی :
" اجرای برنامه های آموزشی مداوم ، بازآموزی و توانمند سازی معلمان و ارتقای صلاحیت ها و دانش حرفه ای آنان بر اساس استانداردهای مورد تایید وزارت آموزش و پرورش
سخنان بنیادی را می خوانیم :
اوایل خرداد ماه جاری، ذوعلم، رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، از ارائه پیشنهادی به وزیر آموزش و پرورش برای در اختیار گرفتن تمام دوره‌های ضمن خدمت معلمان به وسیله این سازمان خبر داده و گفته بود که «با توجه به اینکه شبکه معاونان پژوهشی، مولفان کتاب درسی و کارشناسان سازمان پژوهش را در اختیار داریم، می‌توانیم آموزش‌های ضمن خدمت را به طور یکپارچه در اختیار بگیریم؛ در این مسیر از ظرفیت دانشگاه فرهنگیان و معلمان توانمند هم بهره می‌گیریم.»
حجت‌اله بنیادی، کارشناس و پژوهشگر حوزه آموزش و پرورش در گفت‌وگو با ایسنا، در واکنش به اظهارات رئیس سازمان پژوهش و پیشنهاد واگذاری ضمن خدمت فرهنگیان به این سازمان اظهار کرد: توانمندی و انگیزه معلمان، دو اصل اساسی در پیشرفت آموزش و پرورش است که توجه دقیق و درست به آنها از وظایف و مأموریت‌های کلان وزارت آموزش و پرورش محسوب می‌شود. توانمندسازی معلمان، مهمترین راهبرد و سریع‌ترین راهکار ارتقاء و رشد نظام تعلیم و تربیت و رشد و توسعه همه جانبه کشور است.
وی افزود: ارتقای دانش، مهارت و شایستگی حرفه‌ای معلمان یکی از محورهای مهم بهبود کیفیت تعلیم و تربیت و آنچنان با اهمیت است که ضعف سایر عوامل آموزشی و پرورشی را می‌تواند تا حد زیادی جبران کند. توانمندسازی و توسعه حرفه‌ای معلمان یک چرخه بی پایان است که با تربیت معلم پیش از خدمت آغاز شده و تا پایان خدمت معلمی و حتی پایان عمر یک معلم ادامه می‌یابد. بنابراین مدیریت و مسئولیت این چرخه با هیچ استدلالی نمی‌تواند در دو بخش مجزا و با دو سازو کار متفاوت صورت پذیرد.
دانشگاه فرهنگیان، مرجع تربیت و بهسازی منابع انسانی آموزش و پرورش
این کارشناس و پژوهشگر حوزه آموزش و پرورش با اشاره به حذف مرکز برنامه‌ریزی و آموزش نیروی انسانی در تغییرات اخیر ساختار سازمانی حوزه ستادی وزارت آموزش و پرورش گفت: با این وجود، خیز سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی برای اجرای دوره‌های توانمندسازی از یک سو و تعیین دانشگاه فرهنگیان به عنوان مأمور و متولی اصلی بهسازی و توانمندسازی معلمان در اساسنامه این دانشگاه از سوی دیگر، از جمله موضوعات مهم نیازمند تأمل، بررسی و نگرش جامع و فرابخشی است.
بنیادی ادامه داد: بر مبنای نگرش‌های نوین مدیریت منابع انسانی و سند تحول بنیادین، مهمترین اصل و اولین گام برای تربیت، بهسازی و توانمندسازی معلمان، احصای شایستگی‌های حرفه‌ای و تدوین الگوی شایستگی معلمان است. دانشگاه فرهنگیان با برنامه ریزی و تلاش چند ساله برای تدوین و تصویب الگوی شایستگی حرفه ای معلمان، بهترین و توانمندترین مرجع برای بهسازی و توانمندسازی معلمان است.
ورود بخش‌های دیگر آموزش و پرورش برای توانمندسازی معلمان، فاقد توجیه علمی و قانونی
وی تاکید کرد که به جرأت می‌توان ادعا کرد مهمترین حسن اساسنامه دانشگاه فرهنگیان، تعیین مرجعیت این دانشگاه برای تربیت و بهسازی منابع انسانی آموزش و پرورش است. هر چند که این دانشگاه به دلیل تنگنای فضا، بودجه، کمبود اعضای هیئت علمی و برخی نگرش‌های مدیریتی به طور جدی به انجام این مأموریت مهم اهتمام نکرده است، لکن ورود هر بخش دیگری از آموزش و پرورش برای بهسازی و توانمندسازی معلمان فاقد توجیه علمی و قانونی است و ناشی از نگرش نازل و سطح پایین به توانمندسازی معلمان و ارتقای شایستگی حرفه‌ای معلمان است.
این کارشناس و پژوهشگر حوزه آموزش و پرورش با بیان اینکه مطابق اساسنامه دانشگاه فرهنگیان، مسئولیت آموزش کارکنان وزارت آموزش و پرورش به این دانشگاه سپرده شده است گفت: در ماده (۱) اساسنامه دانشگاه آورده شده است؛ «دانشگاه فرهنگیان، دانشگاهی است برای تأمین، تربیت و توانمندسازی منابع انسانی وزارت آموزش و پرورش، پیشرو در آموزش، پژوهش، … وابسته به وزارت آموزش و پرورش که با اهداف… و قوانین و مقررات مربوط اداره می شود.».
بنیادی ادامه داد: در بند (۲) ماده (۲) مربوط به اهداف نیز یکی از اهداف تأسیس این دانشگاه؛ «تربیت، توانمندسازی و ارتقای شایستگی‌های عمومی، تخصصی و حرفه‌ای منابع انسانی با تأکید جامعه ذکر شده است. همچنین در بند دو ماده (۳) و در وظایف و اختیارات این دانشگاه «توانمندسازی و ارتقای سطح تربیتی، دانشی و مهارتی فرهنگیان ازطریق آموزش‌های کوتاه مدت» ذکر شده است. با وجود چنین تصریح و تأکیدی در اساسنامه دانشگاه فرهنگیان مبنی بر مسئولیت دانشگاه فرهنگیان برای برگزاری (نیاز سنجی، طراحی، اجرا و..) دوره‌های آموزش کوتاه مدت معلمان به اظهار نظر برخی مدیران سازمان پژوهش و ارائه پیشنهاد برای اجرای دوره‌های ضمن خدمت توسط آن سازمان جای تأمل و تعجب دارد. پیشنهاد سازمان پژوهش مبنی بر واگذاری آموزش و ضمن خدمت معلمان در تناقض و تعارض با اساسنامه دانشگاه فرهنگیان و ورود به حیطه مأموریت های این دانشگاه است.
وی با اشاره به اینکه یکی از مؤلفه‌های مهم در کیفیت و اثربخشی هر دوره آموزشی، استاد و مدرس آن دوره است اظهار کرد: تا کنون به دلایل نبود یک نظام منسجم برای آموزش معلمان، ساز و کار شفاف و معینی برای تأمین استادان توانمند برای دوره‌های ضمن خدمت وجود نداشته است و معمولاً از میان خود معلمان همان رشته درسی که دارای مدارک فوق لیسانس یا دکتری هستند انتخاب میشوند. تعداد قابل توجه و رو به افزایش اعضای هیئت علمی و استادان دانشگاه فرهنگیان (حداقل ۱۰ برابر سازمان پژوهش) و امکان جذب عضو هیئت علمی متناسب با نیازهای آموزش و پرورش برای بهسازی و توانمندسازی معلمان از نقاط قوت دانشگاه در تأمین اساتید شایسته برای دوره های توانمندسازی معلمان است. علاوه بر اعضای هیأت علمی، فضا و امکانات فیزیکی، برنامه ها و محتوای‌های آموزشی که در دانشگاه فرهنگیان وجود دارد و یا ایجاد خواهد شد، از مزیت‌های دانشگاه فرهنگیان در مقایسه با سازمان پژوهش است.
این کارشناس و پژوهشگر حوزه آموزش و پرورش با بیان اینکه مطابق اساسنامه سازمان پژوهش، این سازمان موظف است در امر تربیت کارشناسان (مرتبط با حوزه برنامه ریزی آموزشی)، اجرای برنامه‌های کارورزی و تعامل و نظرخواهی از معلمان و ایجاد شرایط مشارکت آنان در تدوین برنامه‌ها اقدام کند عنوان کرد: توانمندسازی و بهسازی منابع انسانی آموزش و پرورش، موضوعی گسترده و فراگیر است که نمی‌توان آن را معادل تربیت کارشناس دانست و بر عهده سازمان پژوهش نهاد.
بنیادی افزود: از طرفی وظیفه تربیت کارشناس در اساسنامه این سازمان از سال ها قبل وجود داشته است، ولی هیچگاه مستندی برای واگذاری توانمندسازی معلمان به این سازمان نبوده و نمی‌تواند باشد. ورود این گونه سازمان پژوهش به موضوع توانمندسازی معلمان، حاکی از نگرش محدود و بسته به توانمندسازی معلمان و معادل دانستن آن با برگزاری دوره‌های روش تدریس کتب درسی است.
وی به سابقه تأسیس و راه اندازی دانشگاه فرهنگیان در سال ۱۳۹۱ اشاره کرد و گفت: دو مسئولیت و مأموریت مهم «توانمندسازی منابع انسانی آموزش و پرورش» و «انجام مطالعات و پژوهش های کاربردی و تولید دانش مورد نیاز وزارت آموزش و پرورش» برای دانشگاه فرهنگیان تعریف شده است. از آنجا که وجود واحدهای موازی در یک سازمان یکی از آفت‌های مهم در پیشرفت سازمان و انجام مأموریت‌ها و وظایف است، جانمایی مناسب دانشگاه فرهنگیان در ساختار سازمانی آموزش و پرورش و حذف واحدهایی که به موازات این دانشگاه فعالیت می‌کنند یکی از ضرورت های مهم آموزش و پرورش است که تا کنون به آن پرداخته نشده است.
این کارشناس و پژوهشگر حوزه آموزش و پرورش اضافه کرد: جانمایی مناسب دانشگاه فرهنگیان در ساختار اجرایی، پژوهشی و بین‌المللی وزارت آموزش و پرورش موجب ممانعت از موازی کاری ها و افزایش بهره وری و به خصوص تجمیع امور مربوط به تربیت و توانمندسازی منابع انسانی و پژوهش‌های راهبردی در آموزش و پرروش می‌شود.
بنیادی با اشاره به اینکه علاوه بر اینها، سازمان پژوهش برای انجام وظیفه اصلی خود یعنی برنامه ریزی آموزشی و تهیه و تولید برنامه‌های درسی و آموزشی نیازمند مشارکت دانشگاه فرهنگیان و استفاده از ظرفیت استادان این دانشگاه است گفت: قرار گرفتن سازمان پژوهش به عنوان زیر مجموعه دانشگاه فرهنگیان می‌تواند علاوه بر مدیریت یکپارچه امور پژوهشی و حذف فعالیت‌های موازی که در حوزه پژوهش در این سازمان وجود دارد، گامی مهم در ارتقای کیفیت خدمات و انجام بهتر مأموریت‌های این سازمان باشد.
پایان گزارش/
نظرات بینندگان