پژوهش و پژوهش گری درنگاه اول ممکن است مقوله یی خاص باشد و ما بر این باور پژوهشگران را افرادی متمایز و برجسته ای بدانیم که اوقات گرانمایه عمرشان را در آزمایشگاه های علمی و یا کتابخانه ها صرف می کنند تا به درک حقیقتی و کشف مساله ای و نگارش کتابی نائل شوند. البته این باور ناصواب نیست.
امروزه در دنیای مدرن مبتنی بر ارتباطات و اطلاعات، پژوهش گری فعالیتی تخصصی است که مدیران سیاسی و اقتصادی و اجتماعی را در حل مسائل و معضلات جامعه کمک می نمایند و برهمین اساس است که اقتصاد جوامع مدرن، مبتنی براقتصاد دانش بنیان است.
در جوامع توسعه یافته ،محققان سرمایه ی جامعه محسوب می شوند که تنها دغدغه ی شان تحقیق و پژوهش است. مدیران و مسوولان جوامع پیشرفته برای پژوهش و تحقیق دست و دلبازند و بی منت هزینه می کنند تا پژوهش گر و محقق آسانتر در مسیر اختراع و ابتکار و اکتشاف تلاش نماید. اما در کشورهای جهان سوم ازجمله ایران، داستان از جنس دیگری است.
در اینجا مدیران بر این باورند که پژوهش و تحقیق کالایی تزیینی است و پژوهشگران افرادی هستند که صرفا در مناسبت های خاص می بایست از آنها استفاده کرد و از این افراد خاص بخواهیم که در مسیر حقیقت ،آن گونه که ما می خواهیم قدم بردارند و یافته های تحقیق شان مبتنی بر خواسته های ما باشد.
مدیران در این سرزمین براین باورند آنچه ما می خواهیم و آنچه گزاره های ذهنی ماست و آنجه ما می دانیم ،توسط محققان و پژوهش گران به وسیله انجام پژوهش و تحقیق تایید شود.
حال اگر پزوهش گری استقلال حرفه ای داشته باشد ،نه آن پژوهش گر جایگاهی در آن سازمان دارد و نه آن تحقیق کارایی خواهد داشت و در نهایت در کتابخانه آن سازمان بایگانی می شود.مگر نه این است که امروزه در هر سازمانی انبوهی از مشکلات وجود دارد که آن سازمان را دچار انسداد و عدم کارایی نموده است!
از صدا و سیما با ده ها هزار کارمند که با ریزش فراوان مخاطب روبه رو شده است تا سازمان های حمل و نقل و ترافیک در شهرهای بزرگ که وضیعت حمل و نقل به عنوان یک معضل در شهرهای بزرگ محسوب می شود؛مصداقی بر این واقعیت تلخ است که مدیران و مسوولان نه می دانند مساله را چگونه حل نمایند و نه می خواهند که مساله حل شود که قطعا اگر بخواهند با ابزاری به نام پزوهش می توان بسیاری از مشکلات را برطرف نمود!
واقعیت این است که اگر مسوولان به حل مساله و توفیق سازمانی اعتقادی داشتند،حتما در عزل و نصب مدیران و توزیع قدرت سازمانی به شایستگی ها و صلاحیت ها و تخصص ها توجه می نمودند و روابط شخصی و حزبی و سفارش های بالا دستی که ویروس کشنده شایستگی سازمانی است ،توجهی نداشتند!
از سوی دیگر، پژوهش گری مقوله یی عام است و همه ی افراد می توانند از اکسیر تحقیق و پژوهش بهره بگیرند!
نهادینه شدن پژوهش در آحاد جامعه منجر به روحیه نقد پذیری، گفت و گو و تفاهم،احساس مسوولیت ،احترام متقابل ،مقابله با خرافات و مهمتر از همه روحیه پرسش گری می شود!
اینکه بپرسیم و بخواهیم و بدانیم و بدون معیارعلمی و منطقی قبول نکنیم و زود قانع نشویم که خواستن و دانستن و پرسش گری حق ماست!
قطعا ملتی می پرسد و می خواهد که بداند بپرسد و بداند که بخواهد و این مطالبات از بستر نهادینه شدن تحقیق و پزوهش در جامعه فراهم می گردد!
نظرات بینندگان