یازده اشتباه بزرگ که به مغز آسیب می رسانند ؟

  مقدمه:
پیشرفت علوم و فنآوری های شناختی که هدف اصلی آن درک کارکردهای شناختی ذهن و مغز است، بر ابعاد گوناگون حیات انسان از جمله آموزش و پرورش تاثیرگذار است به طوری که انتظار می رود یافته های علوم شناختی بتوانند تعلیم و تربیت را در دهه های آینده متحول سازند و شناخت بهتر ذهن/  مغز  راهبردها و راهکارهای اثربخش تری را در اختیار مربیان قرار دهد تا به رشد ذهنی و شخصیتی انسان ها کمک شود و بهره وری آموزش و پرورش افزایش یابد. (خرازی،کمال 1390)
 بسیاری از معلمان، سیاست گذاران و دانشمندان اینک اعتقاد دارند که علوم اعصاب اطلاعاتی را در اختیار ما قرار می دهد که با تعلیم و تربیت مرتبط است و لذا با افزایش میزان این اطلاعات ، از علوم تربیتی خواسته می شود که آنها را مورد توجه قرار دهد.

رشد مغز
 مغز ما منعطف است یعنی ساختار و پیوند های آن با کسب تجربه تغییر می کنند؛ اما بیشترین تغییر در دوران کودکی و نوجوانی رخ می دهد. علاقه قابل توجهی به شناخت ابعاد رشد مغز وجود دارد، به ویژه از آن جهت که ممکن است چنین شناختی برتغییرات حاصله در آمادگی فرد برای پاسخ به محرک های محیطی، شامل آنچه آموزش و پرورش رسمی فراهم می کند دلالت داشته باشد. (خرازی،کمال 1390)  
بنابراین شناخت آناتومی مغز ، کارکردها و نحوه فعال نگه داشتن و مراقبت از آن مساله ای اساسی است. همه ی ما نیاز داریم ساختمان مغز را تا حدودی بشناسیم و ساز و کار هر کدام از بخش های آن  را بدانیم و از مغزمان مراقبت کنیم . لذا در ذیل برای جلوگیری از آسیب های مغزی ، یازده اشتباه بزرگ که منجر به آسیب های مغزی می شوند را فهرست وار معرفی  می شوند.

یازده اشتباه بزرگ که به مغز آسیب می رسانند
1)  نخوردن صبحانه: کسانی که صبحانه نمی خورند قند خون شان به سطح پایین تری افت می کند. این امر باعث تامین نامناسب مواد غذایی برای مغز و در نتیجه باعث افت قند خون و افت فشار می شود.
2) پرخوری: این امر باعث تصلب شرائین ( سختی دیواره رگ های) مغز شده و منجر به کاهش قدرت ذهنی می شود.
3) دخانیات ، انواع نوشابه ها ومصرف زیاد چای، قهوه و  برخی از شکلات ها : این امر باعث کوچک شدن چند برابری مغز و منجر به آلزایمر می شود.

4) استفاده زیاد قند و شکر: استفاه زیاد قند و شکر جذب پروتئین و مواد غذایی را متوقف می کند و منجر به سوء تغذیه و احتمالا اختلال در رشد مغزی خواهد شد.
5) آلودگی هوا: مغز بزرگترین مصرف کننده اکسیژن در بدن ماست. دمیدن هوای آلوده باعث کاهش اکسیژن تامینی مغز شده و منجر به کاهش کارآیی مغز می شود.
6) کمبود خواب: خواب به مغز ما اجازه استراحت می دهد. دوره طولانی کاهش خواب منجر به شتاب گیری مرگ سلول های مغزی خواهد شد.
7)    پوشاندن سر به هنگام خواب: خوابیدن با سر پوشیده باعث افزایش تجمع دی اکسید کربن و کاهش تجمع اکسیژن شده و منجر به تاثیرات مخرب مغزی خواهد شد.
8) کار کشیدن از مغز به هنگام بیماری: کار سخت یا مطالعه در زمان بیماری ممکن است منجر به کاهش کارآیی مغز و در نتیجه صدمه مغزی شود.
9) کاهش افکار مثبت:  فکر کردن بهترین راه برای تمرین دادن به مغزمان است کاهش افکار مثبت مغزی ممکن است باعث کوچک شدن مغز شود.
10) کم حرفی: مکالمات انتزاعی منجر به رشد کارآیی مغز خواهد شد. (پروفسور مجید سمیعی)
11) عدم فعالیت های ورزشی: ورزش نیز با بهداشت و رشد مغز در طول حیات مرتبط است. مطالعات زیادی بین سطح فعالیت فیزیکی و پیشرفت تحصیلی، ارتباط برقرار کرده اند( سیبلی و اتنیر، 2003 به نقل از خرازی 1390) .

در مطالعه ای در باره افراد 65 ساله که حداقل سه بار در هفته ورزش می کردند این نتیجه به دست آمد که این افراد کمتر نسبت به هم سن و سال هایی که فعالیت ورزشی نداشته اند دچار فراموشی شده اند.

منابع و ماخذ :
- پاول هوارد و جونز؛ علوم اعصاب، علوم تربیتی و مغز ، معرفی تحقیقات عصبی- تربیتی؛ ترجمه دکتر سید کمال خرازی؛ انتشارات سمت 1390
- مقاله مغز همراه  ( روزنامه فریختگان 6 مرداد 1394 )
- مصاحبه ها و یادداشت های پروفسور مجید سمیعی