صدای معلم - اخبار فرهنگیان، معلمان و آموزش پرورش

«امیدواریم روزی برسد که کتاب های درسی ایران ما نیز در کنار کتاب های کشورهای پیشروِ علم قرار گیرد، چه از لحاظ علمی و چه از لحاظ هنر آموزش. این مهم جز با بسط مسئولیت پذیری در جامعه امکان پذیر نخواهد شد. مسئولیت پذیری در قبال بشریت، محیط زیست و ایران»

نقص ها و غلط های کتاب درسی فیزیک یازدهم ( بخش پایانی )

کاری از چهار عضو نخستین دوره انجمن فیزیک استان البرز

گروه رسانه/

در مباحث پیشین ؛ نقص ها و غلط های کتاب درسی فیزیک دوازدهم به قلم آقای « علیرضا کاشفی » مورد بررسی قرار گرفت . ( این جا )

این معلم فیزیک تاکید کرده بود : « گردآورندگان کتابهای درسی باید بدانند که برای شناساندن هر مقوله از علم نیاز به بیان ماهیت آن از طریق « تصورِ شهودی » و یا « تعریف » داریم؛ به شرط آنکه تعریفِ یک مقولۀ علمی اولاً ما را در یک « دور تسلسل » قرار ندهد و ثانیاً « تناقضی » در پی نداشته باشد و ثالثاً « جامع و مانع » باشد. مقصود از گنجاندن تعریف یک مفهوم در کتاب، صرفاً طرح سوال امتحانی از آن نیست. ناتوانی در تعریفِ یک مفهوم نشانگر اینست که تصور دقیقی از آن در ذهن ما شکل نگرفته و در نتیجه ذهن و زبان ما دربارۀ آن ابتر است. ما وقتی می توانیم ادعا کنیم، مفهومی را درک کرده ایم که بتوانیم تعریفی جامع و مانع برای آن مفهوم ارائه دهیم. این تذکر مهم، طرح آزمایش یا جمله ای در شناسایی یک مفهوم برای ورود به بحث دربارۀ آن را رد نمی کند.

به عنوان یک معلم کتاب های درسی هند، انگلستان، آلمان، آمریکا و ارمنستان و افغانستان را دیده و بررسی کرده ام و نیز از 1225 خورشیدی کتابهای درسی فیزیک و ریاضی ایران را بررسی کرده ام. همۀ آنچه که دیدم پیش زمینه و مقدمۀ ورود به کتاب های جامع دانشگاهی می باشد. برای نمونه کسی که مبحث بردارها را در کتابهای ریاضی دورۀ اول دبیرستان برای فیزیک دورۀ دوم و دانشگاه کافی می داند، یا بی سواد است و یا بی مسئولیت. اغلب در دانشگاه ها مطالعۀ مبحث بردارها به عهدۀ دانشجو گذاشته می شود. ولی با این اسقاط تکلیفِ گردآورندگان کتب درسی، طبیعتاً دانشجو نه توانایی مطالعۀ خود محور را خواهد داشت و نه کتابهای دورۀ دوم دبیرستان برای او اغنا کننده خواهند بود. نیز یادگیری درس های کار و انرژی، الکتریسیته، مغناطیس، حرکت شناسی و دینامیک دورۀ دوم دبیرستان در اذهان دانش آموزان ابتر می ماند. گردآورندگان کتب درسی فیزیک به بهانۀ کمبود وقت، قریب به سی سال است که خواسته یا ناخواسته هم آب در آسیاب مافیای آموزشی می ریزند و هم در بی انگیزه شدن بچه های ایران سهم عمده ای دارند.

امیدوارم روزی برسد که کتاب های درسی ایران ما نیز در کنار کتاب های کشورهای پیشروِ علم قرار گیرد، چه از لحاظ علمی و چه از لحاظ هنر آموزش. این مهم جز با بسط مسئولیت پذیری در جامعه امکان پذیر نخواهد شد. مسئولیت پذیری در قبال بشریت، محیط زیست و ایران » .

این بار جمعی از اعضای « انجمن فیزیک استان البرز » اقدام به بررسی تحلیلی و محتوایی کتاب درسی فیزیک یازدهم کرده اند .

بخش پایانی این گزارش را مطالعه می کنید.

« صدای معلم » از همه معلمان سراسر کشور دعوت می کند تا نقد کارشناسی - تحلیلی خود نسبت به کتاب های درسی موجود را برای این رسانه ارسال نمایند .

 

بررسی نقص ها و غلط های کتاب درسی فیزیک یازدهم در صدای معلم

هر دو نقطه از میدان ( که در راستای عمود بر خطوط میدان نباشند ) دارای اختلاف پتانسیل می باشند و نباید در ذهن دانش آموز این اشتباه شکل گیرد که دو نقطه وقتی اختلاف پتانسیل دارند که بین آن دو نقطه ذرۀ باردار جابه جا شود.

یک ولت ( نقص کتاب 9 )

« اختلاف پتانسیل دو نقطه از میدان است که اگر یکای بار بین آن دو نقطه جابه جا شود، انرژیش یک ژول تغییر می کند.» 

بررسی نقص ها و غلط های کتاب درسی فیزیک یازدهم در صدای معلم

چگالی سطحی بار ( نقص کتاب 10 )

« بارِ واحد سطح جسم رسانا را چگالی سطحی بار گویند. »

بررسی نقص ها و غلط های کتاب درسی فیزیک یازدهم در صدای معلم

چگالی سطحی بار ، نسبت بار به سطح نیست. رابطۀ اخیر نسبت نیست بلکه یک تناسب است. در این رابطه عدد یک پنهان است. چون عضو بی اثر عمل ضرب می باشد. نسبت، خارج قسمت دو کمیت یکسان است. دو کمیت عددی غیر یکسان را نمی توان بر هم تقسیم کرد. در این تناسب عدد یک از نظر ابعادی (دیمانسیونی) تعادل رابطه را برقرار می کند.

 باردار ( شارژ ) کردن خازن ( اشتباه کتاب 2 )

شایسته است در باردار کردن خازن ( صفحۀ 32 ) به اثر « القا » اشاره شود.

ظرفیت خازن ( نقص کتاب 11 )

بهتر است پیش از نوشتن و معرفی همۀ فرمول ها، تناسب بین کمیتهای فرمول را مشخص کرده و سپس با معرفی ضریب تناسب مربوطه، تناسب را به تساوی تبدیل کنیم. در ظرفیت خازن لازم است متن زیر به کتاب افزوده شود.

بار ذخیره شده در خازن متناسب با اختلاف پتانسیل بین صفحه های خازن است. (  بررسی نقص ها و غلط های کتاب درسی فیزیک یازدهم در صدای معلم    )

ظرفیت خازن، ضریب تناسب می باشد و تناسب بین بار ذخیره شده و اختلاف بین صفحه های خازن را محدود به گنجایش خازن می کند. به عبارت دیگر نمی توان به صورت نامحدود اختلاف پتانسیل دو سر خازن را زیاد کرد و انتظار ذخیرۀ نامحدود بار را در خازن داشت.

Q =cv

ظرفیت خازن، نسبت بار به ولتاژ دو سر آن نیست. رابطۀ اخیر نسبت نیست بلکه یک تناسب است. در این رابطه عدد یک پنهان است. چون عضو بی اثر عمل ضرب می باشد. نسبت، خارج قسمت دو کمیت یکسان است. دو کمیت غیر یکسان را نمی توان بر هم تقسیم کرد. در این تناسب عدد یک از نظر ابعادی (دیمانسیونی) تعادل رابطه را برقرار می کند.

یک فاراد ( نقص کتاب 12 )    

« یک فاراد ظرفیت خازنی است که در اختلاف پتاسیل یک ولت، بار یک کولن در آن ذخیره می شود. »

بررسی نقص ها و غلط های کتاب درسی فیزیک یازدهم در صدای معلم

فصل دوم جریان الکتریکی و مدارهای جریان مستقیم

جریان الکتریکی متوسط ( اشتباه کتاب 3 )

صفحۀ 47  زیر فعالیت 2 – 1 جملۀ زیر نادرست است.

  • نسبت بررسی نقص ها و غلط های کتاب درسی فیزیک یازدهم در صدای معلم  را جریان الکتریکی متوسط می گویند.

خطایی که در این جمله وجود دارد اینست :

شدت جریان متوسط، نسبت  بررسی نقص ها و غلط های کتاب درسی فیزیک یازدهم در صدای معلم   نیست. رابطۀ اخیر نسبت نیست بلکه یک تناسب است. در این رابطه عدد یک پنهان است. چون عضو بی اثر عمل ضرب می باشد. نسبت، خارج قسمت دو کمیت یکسان است. دو کمیت عددی غیر یکسان را نمی توان بر هم تقسیم کرد. در این تناسب عدد یک از نظر ابعادی (دیمانسیونی) تعادل رابطه را برقرار می کند.

بررسی نقص ها و غلط های کتاب درسی فیزیک یازدهم در صدای معلم

مدار تک حلقه ای و افت پتانسیل در مقاومت ( نقص کتاب 17 )          

صفحۀ  64  برای شکل  2 – 33  شایسته است معادلۀ افت پتانسیل را از قانون پایستگی انرژی، شروع کنیم.

بنا به قانون پایستگی انرژی وقتی بار الکتریکی  q  یک دور کامل در مدار می زند، انرژی آن هنگام رسیدن به نقطۀ آغاز نباید تغییر کرده باشد.

بررسی نقص ها و غلط های کتاب درسی فیزیک یازدهم در صدای معلم

بررسی نقص ها و غلط های کتاب درسی فیزیک یازدهم در صدای معلم

( خطای لفظی کتاب 2 )

صفحۀ 67  سطر سوم، بهتر است عبارت « هر چیز دیگری » اصلاح شود و عبارت « هر مولد یا مصرف کنندۀ دیگری » جایگزین شود. ( چنان که جعبۀ مورد نظر را خازن متصل به یک مولد فرض کنیم، پس از پر شدن خازن، انتقال بار در اثر القا قطع خواهد شد. )

( نقص کتاب 18 )       

صفحۀ  74  مثال  2 – 13 ، شایسته است در پایان حل جمله زیر نوشته شود.

« هنگامی که مقاومتهای خیلی بزرگ را با یک مصرف کننده به طور موازی می بندیم، این مقاومتها در آن بخش از مدار تقریباً به عنوان کلید قطع عمل می کنند. ( مانند ولت سنج که اگر به طور موازی به یک مصرف کننده بسته شود، به عنوان کلید قطع در آن بخش از مدار عمل می کند. ) »

 بررسی نقص ها و غلط های کتاب درسی فیزیک یازدهم در صدای معلم

فصل سوم مغناطیس

میدان مغناطیسی ( نقص کتاب 19 )

« آهن ربا به فضای اطراف خود خاصیتی می بخشد که اگر عقربۀ مغناطیسی در نقطه ای از این فضا قرار گیرد به آن نیروی مغناطیسی وارد می شود. چنین فضایی را میدان مغناطیسی آهن ربا گویند. »

 

( نقص کتاب 20 )

شایسته است در صفحۀ  86  ( بالای پرسش 3 – 3 ) جملۀ زیر نیز نوشته شود.

« بردار میدان مغناطیسی در هر نقطه از میدان، مماس بر خط میدان مغناطیسی گذرنده از آن نقطه است. »

( در بخش دوم پرسش 3 – 3 ، رسم بردار میدان مغناطیسی در نقاط مورد نظر نیز خواسته شده است. که با توجه به جملۀ بالا رسم می شود. )

یک تسلا ( نقص کتاب 21 )

« شدت میدان مغناطیسی است که اگر سیمی با جریان یک آمپر در راستای عمود بر آن میدان قرار گیرد به یکای طول سیم یک نیوتن نیرو وارد می شود. »

بررسی نقص ها و غلط های کتاب درسی فیزیک یازدهم در صدای معلم

فصل چهارم القای الکترومغناطیسی

بردار عمود بر سطح حلقه ( اشتباه کتاب 4 )

صفحۀ 111  در بخش 4 – 2 باید به جای « نیم خط عمود بر سطح حلقه » اصطلاح « بردار عمود بر سطح حلقه » نوشته شود. در ریاضیات بردار عمود بر صفحه یکی از مشخصه های صفحه است و آن را بردار هادی ( نرمال ) صفحه گویند.

بررسی نقص ها و غلط های کتاب درسی فیزیک یازدهم در صدای معلم

جریان متناوب ( اشتباه کتاب 5 )

بحث جریان متناوب پیش از تحصیل « حرکت نوسانی » و آموزش « زمان تناوب » و تعداد دورها در t ثانیه  ( t /T ) و نوشتن معادلات نیروی محرکۀ القایی و جریان متناوب از نظر آموزشی بسیار سخیف است و برای دانش آموزان، « آب در هاون کوبیدن » است. ظاهراً گردآورندگان کتب درسی، این مبحث را صرفاً برای رفع تکلیف نوشته اند.

بخش نخست


ارسال مطلب برای صدای معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

بررسی نقص ها و غلط های کتاب درسی فیزیک یازدهم در صدای معلم

جمعه, 17 تیر 1401 13:13 خوانده شده: 942 دفعه چاپ

نظرات بینندگان  

پاسخ + +1 0 --
حسنی 1401/04/18 - 07:26
خودآموش وپرورش همه اش نقص وایراداست چه رسدبه کتاب فیزیک یازدهم
پاسخ + 0 0 --
ناشناس 1402/10/12 - 11:36
توی تمرینات دوره ای فصل یک نوشته اتم کربن یک بار مثبت c+

نظر شما

صدای معلم، صدای شما

با ارائه نظرات، فرهنگ گفت‌وگو و تفکر نقادی را نهادینه کنیم.

نظرسنجی

میزان استفاده معلمان از تکنولوژی آموزشی مانند ویدئو پروژکتور ؛ تخته هوشمند و .... در مدرسه شما چقدر است ؟

دیدگــاه

تبلیغات در صدای معلم

درخواست همیاری صدای معلم

راهنمای ارسال مطلب برای صدای معلم

کالای ورزشی معلم

تلگرام صدای معلم

صدای معلم پایگاه خبری تحلیلی معلمان ایران

تلگرام صدای معلم

Sport

تبلیغات در صدای معلم

تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به صدای معلم - اخبار فرهنگیان، معلمان و آموزش پرورش بوده و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلا مانع است.
طراحی و تولید: رامندسرور