مقایسۀ شتاب در حرکت قائم دو جسم با جرمهای متفاوت در هوا
با توجه به رابطۀ شتاب در حرکت رو به بالا، هر چه جرم جسم بیشتر باشد، شتاب حرکت کمتر خواهد بود.
و با توجه به رابطۀ شتاب در حرکت رو به پایین، هر چه جرم جسم بیشتر باشد، شتاب حرکت بیشتر خواهد بود.
ضریب سختی فنر ( نقص کتاب 18 )
« ضریب سختی یا ثابت فنر، اندازۀ نیرویی است ( بر حسب نیوتن ) که در اثر آن فنر یک متر تغییر طول می دهد. »
کشش طناب ( نقص کتاب 19 )
« کشش طناب در هر نقطه از آن نیرویی است که به طناب گسیخته شده در آن نقطه وارد می شود تا دستگاه حالت قبل خود را حفظ کند. »
( یعنی اگر ساکن است ساکن بماند و اگر در حال حرکت یکنواخت یا شتاب دار است به حرکت یکنواخت یا شتابدار خود ادامه دهد. )
شتاب گرانشی ( نقص کتاب 20 )
« شتاب گرانشی در هر نقطه از میدان گرانشی نیرویی است که به یکای جرم در آن نقطه از میدان وارد می شود. »
خطای بزرگ ( حذف حرکت دایره ای یکنواخت در فصل دینامیک )
دانش آموزان باید با رابطۀ 
در درس حرکت دایره ای پیش از درس نوسان آشنایی پیدا کنند.
فصل سوم – نوسان و موج
فاز نوسان ( اشتباه کتاب 4 )
اگر جسمی حرکت دایره ای یکنواخت داشته باشد، تصویر آن روی قطرهای دایره هماهنگ ساده خواهد بود. یعنی اگر دوران کننده روی دایره یک دور کامل بزند، تصویر آن روی قطرهای افقی یا عمودی یک رفت و برگشت کامل خواهد داشت.
به طوری که گفتیم اگر دوران کننده روی دایره یک دور کامل بزند، تصویر آن روی قطرهای افقی یا عمودی یک رفت و برگشت کامل خواهد بود. لذا به وسیلۀ یک تابع مثلثاتی مانند سینوس یا کسینوس می توان این اجزاء را ترکیب کرد. ( بهتر است از تابع کسینوس استفاده شود. )[1]
این مطلب از اجزاء زیر تشکیل می شود :
برای سنجش زمان و مکان حرکت باید لحظه ای را به عنوان مبدأ زمان و نقطه ای را به عنوان مبدأ مکان انتخاب کنیم. اگر این دو را بر هم منطبق بگیریم، تحلیل حرکت ساده تر می شود.
t : زمان حرکت
x : بُعد نوسان در لحظۀ t ( فاصلۀ نوسان کننده در هر لحظه از مرکز نوسان )
مرکز نوسان نقطه ای است که نوسان کننده حول آن نوسان می کند. مبدأ نوسان می تواند بر مرکز نوسان منطبق باشد یا نباشد. ( برای راحتی در این کتاب آنها را منطبق بر هم می گیریم. )
A : دامنۀ نوسان ( بیشترین فاصله از مرکز نوسان )
: فاز نوسان بر حسب رادیان ( مشخص کنندۀ موقعیت متحرک روی دایرۀ مرجع )
w : بسامد زاویه ای بر حسب رادیان بر ثانیه ، ( نشانگر تغییر فاز نوسان در هر ثانیه است. )
قاعدۀ دست راست در تعیین جهت انتشار موج الکترومغناطیس ( نقص کتاب 21 )
x و y و z را باید در خلاف عقربه های ساعت نام گذاری کرد. در غیر این صورت پاسخ متفاوت خواهد بود.
حساسیت گوش و نمودار شنوایی آن ( نقص کتاب 22 )
بلندی یک صوت بستگی به شدت صوت و حساسیت گوش دارد و حساسیت گوش با فرکانس صوت ارتباط دارد. بنابراین اصواتی که شدت یکسان و فرکانس متفاوت دارند، با بلندی متفاوتی احساس می شوند. به عبارت دیگر حساسیت گوش برای فرکانس های مختلف یکسان نیست.
محدودۀ شنوایی گوش انسان اصواتی با فرکانس 20Hz تا 20000 Hz است. البته گوش انسان در حالت طبیعی به فرکانس های 2000 Hz تا 4000 Hz حساسیت بیشتری است.
« حداکثر شدت صوت برای شنیدن صدایی با فرکانس معین را آستانۀ دردناکی گویند. »
« حداقل شدت صوت برای شنیدن صدایی با فرکانس معین را آستانۀ شنوایی گویند. »
آستانۀ شنوایی و آستانۀ دردناکی به فرکانس صوت بستگی دارند. نمودار زیر شدت صوت در آستانۀ شنوایی و دردناکی را به صورت تابعی از فرکانس نشان می دهد.
حذف نمودار شدت صوت بر حسب فرکانس ( اشتباه کتاب 5 )
تراز شدت صوت ( اشتباه کتاب 6 )
کتاب درسی در صفحۀ 80 چنین نوشته است :
« با اندازه گیری شدت صوت های مختلف در می یابیم نسبت شدت های صوت در گسترۀ شنوایی انسان می تواند در حدود 
باشد. برای بررسی چنین گسترۀ وسیعی از شدتها راحت تر آن است که از لگاریتم استفاده کنیم . . . »
استفاده از لگاریتم در اینجا به دلیل راحتی نیست. آنچه در ورود به مبحث « تراز شدت صوت » باید در کتاب نوشته شود این است :
بلندی صوت یک صفت فیزیولوژی است ( نه کمیت فیزیکی ) که با میزان احساس شنوایی ارتباط دارد. کمیت فیزیکی که به آن اختصاص داده می شود شدت صوت است. اما به این معنی نیست که آنها یکی هستند. شدت صوت را می توان با یک آشکار ساز اندازه گرفت. در حالی که وقتی صدایی به گوش شنونده می رسد، شدت صدا توسط اعصاب گوش به عنوان بلندی یا آهستگی آن تعبیر می شود. هر چه شدت صوت بیشتر باشد، انرژی که گوش دریافت می کند بیشتر است. در نتیجه صدا را بلندتر احساس می کند.
مثلاً شدت صوت در غرش هواپیمای جت هنگام بلند شدن 
و شدت صوت در گفت و گوی بین دو نفر در فاصلۀ یک متری 
است. اگر ما غرش هواپیما را 
برابر بلندتر از گفت و گوی دو نفر می شنیدیم پردۀ گوشمان پاره می شد. در واقع « تراز شدت صوت » بیانگر درک انسان از بلندی صوت است که توسط اعصاب گوش به شنیدارهای ما تبدیل می شود و عملگر لگاریتم رابط تبدیل توسط اعصاب گوش است.
« تراز شدت یک صوت عبارتست از لگاریتم نسبت شدت آن صوت به شدت صوت مبنا. »
شدت صوت آستانۀ شنوایی گوش سالم در بسامد 1000 Hz را شدت صوت مبنا می گیریم. ( این عدد را دانش آموزان باید در نمودار شدت صوت بر حسب فرکانس ببینند. دریغا که این نمودار را از کتاب حذف کردند. )
پدیدۀ دوپلر - چشمه متحرک و شنونده ساکن ( نقص کتاب 23 )
در این حالت فاصلۀ جبهه های موج در جلوی ماشین آتش نشانی کمتر از پشت آن خواهد بود.
به عبارت دیگر : اگر چشمۀ صوت به شنوندۀ A نزدیک و از شنوندۀ B دور شود، طول موج و فرکانس دریافتی هر کدام از آنها به ترتیب 
کاهش و افزایش می یابد.
فصل چهارم – برهم کنش های موج
زاویۀ حد و بازتاب کلی ( نقص کتاب 24)
بنا به اصل بازگشت نور اگر پرتو نوری مماس بر سطح جدایی دو محیط بتابد با زاویۀ حد وارد محیط غلیظ می شود.
« وقتی جبهۀ موج نوری از محیطی که تندی نور در آن کمتر است ( محیط غلیظ ) با زاویه ای بیشتر از زاویۀ حد به محیطی که تندی نور در آن بیشتر است ( محیط رقیق ) بتابد، بازتاب کلی رخ می دهد. یعنی سطح جدایی دو محیط مانند آینۀ تخت عمل کرده و پرتو بازتاب با همان زاویه به محیط اول برمی گردد. »
فصل پنجم – آشنایی با فیزیک اتمی
فرضیۀ اول بور ( نقص کتاب 25 )
در پایان این فرضیه دانش آموزان باید درکی از « تراز انرژی الکترون ( انرژی بستگی الکترون ) » داشته باشند.
« تراز انرژی الکترون ( انرژی بستگی الکترون ) انرژی است که در فاز گازی باید به الکترون در تراز مربوطه بدهیم تا از قید هسته رها گردد. »
فرضیۀ دوم بور ( نقص کتاب 26 )
پس از بیان فرضیۀ دوم شایسته است از تأمین کنندۀ نیروی مرکزگرا در حرکت الکترون به دور هسته، صحبت شود.
تأمین کنندۀ نیروی مرکز گرا در حرکت الکترون به دور هسته، نیروی الکترواستاتیکی است .
انرژی یونش الکترون ( اشتباه کتاب 7 )
در صفحۀ 128 کتاب درسی زیر عنوان « نمودار ترازهای انرژی الکترون برای اتم هیدروژن » ( بالای مثال 5 – 6 ) تعریف « انرژی یونش الکترون » به گونۀ زیر نوشته شده :
« کمترین انرژی لازم برای خارج کردن الکترون از حالت پایه، انرژی یونش الکترون نامیده می شود. »
درست است که در سطرهای بالا توضیحات درستی ارائه شده ولی جملۀ آخر نادرست نوشته شده است. خروج الکترون از حالت پایه، انرژی یونش نیست. تعریف درست « انرژی یونش الکترون » به گونۀ زیر است :
در واقع اندازۀ « انرژی یونش الکترون » همان اندازۀ انرژی بستگی الکترون در حالت پایه است.
[1] - « کسینوس هر زاویه تابعی از مجموعه اعداد حقیقی به مجموعۀ [ 1. 1- ] با نوسانِ تصویر متحرک روی محور افقی دایرۀ مثلثاتی است. »
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
نظرات بینندگان