"ده ویژگی معلمان کارآمد"

 نویسنده: الین مک ایوان ، مترجمان: دکتر ژاله حساس خواه و دکترعباس صادقی
   ناشر: انتشارات دانشگاه گیلان 1386 - تعداد صفحات:204 صفحه - موضوع:تدریس اثر بخش

 مک ایوان در این کتاب به شرح و توضیح ده ویژگی مهم معلمان کارآمد می پردازد. وی در باره خاستگاه این ویژگی ها می نویسد:"با توجهی خاص تلاش نمودم تا ارتباط بین عملکرد معلم به هنگام تدریس و موفقیت شاگردان در فرا گیری را بیابم،سپس فهرست به دست آمده را به تعدادی از مربیان برجسته دادم تا اولویت هر ویژگی را در برابر دیگر ویژگی ها تعیین نمایند".(ص3)

نویسنده که خود معلم و کتابدار و معاون آموزشی یک مدرسه در حومه شیکاگو بوده، این ده ویژگی را در قالب سه گروه تقسم بندی می نماید:

الف-ویژگی های شخصیتی که شخصیت یک معلم را تشکیل می دهد. ب- ویژگی های آموزشی که نتیجه را تعیین می کند.ج- ویژگی های فکری که دانش ،کنجکاوی و آگاهی را نشان می دهد.

در گروه اول سه ویژگی: 1- مسئول و عاشق 2- مثبت و واقعی 3-معلم – رهبر را می گنجاند. (ویژگی سوم یعنی رهبری را به کمک کردن مرتبط می سازد.)

گروه دوم شامل این ویژگی هاست: 4- دانایی .توضیح اینکه به نظر نویسنده :"معلم کارآمد تجلی دانایی است"(ص19) یعنی اِشراف،هماهنگی ،آگاهی و توانایی کنترل سه جنبه از زندگی کلاسی:1-مدیریت و سازمان دهی کلاس2 - مشارکت شاگردان 3- مدیریت زمان رادارد. 5- سَبک."معلم کارآمد،سبک شخصی و منحصربه فردخود را با آمیختن تدریس با نقش گذاری، اشتیاق، تحرک، شوخ طبعی، ابهت، خلاقیت و نوآوری به نمایش می گذارد."(ص21)6-مهارت انگیزشی.

"معلم کار آمد یک انگیزه دهنده تمام عیار است که به توانایی خود در تأثیرگذاری بر زندگی شاگردانش اعتقاد دارد."7-کارآیی آموزشی."معلم کارآمد،یک استاد مسلم آموزشی است.یک انسان خوش بیان با گنجینه ای از توانایی ها، رفتار، مدل ها و اصول اساسی که همه شاگردانش را به سوی یادگیری هدایت می کند.

"گروه سوم از ویژگی ها عبارتنداز: 8-دانش علمی. معلم کارآمد دارای اطلاعات درستی از محتوای مطالب آموزش و نتایج آن است. "درس می دهم تا اثرگذار باشم،تا بچه ها را وادار کنم که قدرت دانش را حس کنند."9-  موقعیت شناسی."معلم کارآمد از شاگردان، مدرسه و جامعه ای که در آن درس می دهد شناخت کامل دارد و از این دانش برای حلّ مسائل آموزشی استفاده می کند."10-حیات فکری."معلم کارآمد دارای زندگی فکری قابل توجهی است که توانایی های زیر را در بر می گیرد:"1-فرا شناختی: او قادر است وضعیت فکری خود را بسنجد و سپس برآورد کند که با آن چگونه می تواند بر عملکردش در حال و آینده اثر بگذارد.2- راهبردی:او قادر است فکر خود را با صدای بلند به زبان آورد و یادگیری راهبردی را برای شاگردانش مدل سازی نماید.3- تفکری:او قادر است در مورد رفتار های آموزشی خود با هدف رشد شخصی اش فکر کند.4-ارتباطی: او قادر است نظرات،مسائل،اعتقادات و ارزش های مربوط به تدریس را با همکاران،دانش آموزان و اولیاء در میان بگذارد.5-انعطاف پذیری: او قادر است به نیازها و درخواست های رو به تغییر این حرفه انعطاف نشان دهد. به این ترتیب ده ویژگی یک معلم کارآمد فهرست می گردد.
این کتاب در بخش ضمائم خود حاوی پرسش نامه هایی است که می توان به وسیله آنها خود را محک زد و به میزان و درجه وجود این ویژگی ها در خود و دیگری پی برد.در بخشی از کتاب از چگونگی حفظ معلمان کارآمد سخن به میان آمده است که روز مرگی، آنها را نفرساید. علاوه بر این ها فهرستی از منابع (البته به لاتین)آورده شده که به تفکیک و تفصیل به بیان و توضیح این ویژگی ها پرداخته اند.
در پایان ضمن آرزوی موفقیت برای مترجمین محترم این کتاب، معروض می دارم که کاش مترجمین فاضل ،مقدمه ای بر نشر فارسی خود می افزودند و تحقیقی بر احصاء این ویژگی ها در معلمین ایرانی می نمودند و ترجمه خود را مزیّن به فعالیتی افزون بر ترجمه می کردند.مطالعه این کتاب به مدیران مدارس و معلمان بزرگوار توصیه می شود.(آدرس وب سایت نویسنده:www.elaine Mcewan.com)