سه‌شنبه ۲۵ بهمن ۱۴۰۱ رئیس اداره ناحیه ۳ کرج برای راه‌اندازی طرح عمود دین (برپایی نماز جماعت) میهمان مدرسه مدرس است.بعد از بدرقه ایشان ، پستچی وارد مدرسه شده پاکتی حجیم تحویلم می‌دهد.
فرستنده مرسوله « دکتر حمید رضا کفاش» معاون اسبق وزیر آموزش و پرورش است. با اشتیاق ، بسته پستی را می گشایم.
کتاب « تجربیات مدرسه داری » از نگاه زنده یاد دکتر محمد علی مجتهدی (مدیر و بنیانگذار دبیرستان پرآوازه البرز تهران که قبلن به قلم راقم در اشل ملی معرفی شده است).
کتاب دوم ، « همه جای ایران سرای من است » شامل خاطرات زنده یاد دکتر حسین بنایی (بزرگمرد حوزه ورزش و تعلیم و تربیت) است.
سومین اثر، کتاب « از معلمی تا وزارت » دکتر فانی را از استاد کفاشِ دوست داشتنی هدیه گرفته‌ام.
کتاب ۴۰۰ صفحه‌ای « از معلمی تا وزارت » در واقع خاطرات روز شمار دکتر فانی در چهار دهه مدیریت آموزشی و فرهنگی ایشان بوده و به نوعی برشی حجیم و موثر از شناسنامه آموزش و پرورش پسا انقلاب با تمام چالش‌های مدیریتی (فرصتها و تهدیدات) ماست.
تا صفحه ۲۵۰ این کتاب نفیس، شامل فصول۱ و ۲، خاطرات و تجربیات تلخ و شیرین دکتر فانی را تا زمان سرپرستی و وزارت ایشان بر بزرگترین دستگاه حاکمیتی کشور تورق می کنیم.
از ۲۵۰ تا صفحه ۳۳۰ فصل سوم، نظرات تجربهِ محور مدیریتی فانی در خصوص کم و کیف، کاستی و راستی‌های دستگاه تعلیم و تربیت در تراز جمهوری اسلامی قابل رصد می‌باشد.
از صفحه ۳۳۰ تا پایان کتاب (فصل چهارم) به نوعی تورق روز شمار وقایع و اقدامات دوره وزارت ایشان به انضمام رویدادهای مهم و تصاویر متناسب با محتوا می‌باشد.
بحث اصلی این یادداشت ؛ فصل آینه راست‌نما (نظرات دکتر فانی در خصوص چالش‌های آموزش و پروش ایران) است.
ابتدا نظری گذری به اول آخر کتاب می‌اندازیم. قطعا با کاسته شدن از وزانت وزرای پسا فانی، باعث جلوه‌گری‌های روزافزون ایشان (با حفظ تمام انتقادات عریان بر کارنامه حجیم شان) خواهد شد.
دکتر علی‌اصغر فانی در سال ۱۳۳۳ در شهر تهران دیده به جهان گشود.
با اینکه مادرش زنجانی و همشهری‌مان و گرایش طیفی مشترکی داریم ولی تاکنون مصاحبتی حضوری با ایشان نداشته‌ام.
فانی مدرک دیپلم ریاضی خود را از دبیرستان دکتر نصیری تهران، و مدرک لیسانس و فوق لیسانس مهندسی راه و ساختمان را از دانشکده فنی دانشگاه تهران دریافت نموده است. او دانش آموخته دوره دکترای رشته مدیریت دولتی از دانشگاه تربیت مدرس بوده و هم اکنون عضو هیئت علمی دانشکده مدیریت دانشگاه تربیت مدرس است.
وی مدیرکلی چندین دوره آموزش متوسطه آموزش و پرورش در دوره وزارت حسین مظفر و کاظم اکرمی و همچنین مدیریت مناطق و مدیرکلی آموزش و پرورش را در کارنامه خود دارد. وی معاون آموزشی اداره آموزش و پرورش منطقه ۱۶ در تاریخ اول فروردین ۵۹، رئیس اداره آموزش و پرورش منطقه ۱۶ از تاریخ اول فروردین ۶۰، مدیرکل آموزش و پرورش کردستان در سال ۱۳۶۴، معاون آموزشی وزارت آموزش و پرورش در سال‌های ۶۴ تا ۶۸، معاون و قائم مقام دانشگاه علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس در سال‌های ۶۸ تا ۷۲، معاون فرهنگی بنیاد شهید در سال‌های ۷۲ تا ۷۶، معاون برنامه‌ریزی و نیروی انسانی آموزش و پرورش در سال‌های ۷۶ تا ۷۷، معاون آموزش متوسطه آموزش و پرورش در سال‌های ۷۷ تا ۷۸، معاون آموزشی وزارت آموزش و پرورش در سال‌های ۷۷ تا ۸۰، معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش در سال‌های ۸۰ ، سرپرست وزارت آموزش و پرورش و نهایتا به عنوان اولین وزیر دولت تدبیر و امید می‌باشند. سرپرستی دبیرخانه شورای تعلیم و تربیت و استادیاری دانشگاه تربیت مدرس در کارنامه وی مشاهده می‌شود.
وی دارای جوایزی مانند مدیر برگزیده ملی هشتمین جشنواره خوارزمی و مدیر عالی نمونه سومین جشنواره شهید رجایی است. دکتر فانی معاون آموزش و پرورش در دولت خاتمی نیز بوده است. وی همچنین یک فعال اصلاح طلب و رئیس ستاد فرهنگیان میرحسین موسوی در انتخابات ریاست جمهوری ایران (۱۳۸۸) بوده‌است.
دکتر علی اصغر فانی پیش از این رئیس کمیسیون فرهنگی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز بوده است.
فصل سوم (آینه راست نما)
این فصل به زعم نگارنده کتاب، آینه‌ای راست نما فراروی نظام آموزش و پرورش کشور با تمام چالش‌هایش (فرصتها و تهدیدات) به مثابه چراغ راهنما برای آیندگان در سه بخش اصلی زیر است.
- موضوعات حاکمیتی یا فراسازمانی
- موضوعات درون سازمانی
- موضوعات برون سازمانی
موضوعات حاکمیتی:
این بخش عملا خارج از اراده وزیر و فارغ از حوزه نفوذ دستگاه تعلیم و تربیت می‌باشد.
* فقدان مبانی فلسفی برای آموزش و پرورش و آموزش عالی باعث می‌شود که ما نمی‌دانیم در آموزش و پرورش دقیقا دنبال تربیت چه نوع انسانی هستیم؟ (مقولاتی چون حیات طیبه در اسناد بالادستی به شدت کلی و قابل تفسیر و البته تاویلند)
* دومین مسئله فقدان استراتژی‌ها و سیاست‌های کلان آموزش و پرورش، مثلا در حوزه توسعه خصوصی‌سازی و نظام برنامه‌ریزی است.
* سومین مشکل فقدان ارتباط معنی دار بین آموزش و پرورش و نظام آموزش عالی است.(برای مثال تفاوت فاحش حقوق و مزایا بین دو نفر کاملن همتراز و هم شرایط در آموزش و پرورش و آمورش عالی نامید کننده می‌باشد) . تلفیق این‌دو وزارتخانه شاید راه‌حل مناسبی برای کاستن از تبعیض‌های ناروای فعلی باشد.
* چهارمین معضل در مسائل حاکمیتی، دخالت قوه مقننه و نمایندگان مجلس در امور اجرایی آموزش و پرورش مانند عزل و نصب‌ها و ارائه طرحهایی که از بالای سرِ آموزش و پرورش می گذرند می‌باشد.
* آخرین مسئله حاکمیتی فقدان نگرش مثبت حاکمیت به اهمیت آموزش و پرورش در مرحله عمل می‌باشد.مسئولان بالادستی ،آموزش و پرورش را دستگاهی مصرفی،هزینه بر و بودجه خور تلقی می‌کنند به طوری که در تخصیص بودجه آموزش و پرورش در اولویت های هشتم نهم نظام نیز قرار نداشته و منحنی تخصیص بودجه آ.پ از بودجه عمومی همواره سیر نزولی طی می‌کند. لذا انتظار تربیت انسان‌های توسعه یافته در چنین سیستمی، عملا ناشدنی است.
در یک جمله باید گفت که شاه کلید مشکلات آموزش و پرورش حاکمیتی و فراسازمانی است.
مباحث درون سازمانی :
این مباحث شامل مقوله نیروی انسانی:
- مدیران (متناسب نبودن اختیارات و امکانات با انتظارات)
- معلمان (حقوق نازل، انگیزه ناکافی و ضعف مهارت حرفه ای) است.
- فقدان استراتژی و برنامه ها نیز داستانی است مشترک با مباحث مذکور حاکمیتی (بدون وجود استراتژی روشن،حتی اگر هماهنگی نیز باشد ممکنست به طور هماهنگ کار خرابی کنند)
موضوعات برون سازمانی
برخلاف تصور عامه، نارسایی‌های جامعه از قبیل رانت خواری، آقازادگی، بی‌عدالتی‌ها و...به شدت در تربیت و روحیه دانش آموزان موثر بوده و سختی کار دستگاه تعلیم و تربیت را دوچندان می‌کند.
شکاف عمیق بین معلم و متعلم را اگر در کنار بودجه ناکافی آموزش و پرورش به نارسائی های مذکور سنجاق کنیم باید به زودی شاهد فاجعه بزرگ تربیتی در کشور باشیم (سر این دمل چرکین در ناآرامی های اخیر در کف خیابان مشهود بود)
ناهماهنگی سایر وزارتخانه ها، سازمانها و دستگاه‌های دیگر با آموزش و پرورش نیز داستانی است که برای توضیح آن هفتاد من کاغذ لازم است. برای حل آن باید وزیر آموزش و پرورش در تراز معاون اولی رئیس جمهور باشد.
مافیای کنکور، آموزش رایگان منطبق با اصل ۳۰ و تزاحمات آن با مردمی سازی آموزش و پرورش در قالب بیست و چند نوع مدرسه و...نیز از دیگر دمل‌های چرکین دستگاه تعلیم و تربیت ماست.
چه باید کرد ؟
- ابتدا باید مسائل آموزش و پرورش به صورت علمی و میدانی آسیب شناسی شود.
تدوین سند ملی، بازمهندسی مدیریت درآموزش و پرورش، اقتصاد آموزش و پرورش(اخذ سهم متناسب با انتظارات از GDP)
- طراحی نظام جامع کیفیت در آموزش و پرورش
- بازنگری در ساختار آموزش و پرورش از صف تا ستاد
- بازنگری در نظام تصمیم گیری آموزش و پرورش
- تغییر جایگاه آموزش و پرورش از بخشی به فرابخشی
- تغییر نگرش مسئولان به آموزش و پرورش
- تاسیس سازمان نظام معلمی
و فعالیت‌های موثر درون سازمانی در جهت تحقیق،توسعه و رفاه فرهنگیان و... از ملزومات برون رفت از تنگنای فعلی و خروج از آچمز چه کنم‌های روز است.
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
نظرات بینندگان
اما همه این ها را خودمان هم می دانیم. فانی چه کرد با این نفوذش؟
که حالا نظر می دهد.
آیا نوشته است که برای بهبود اوضاع چه کاری کرده