نام کتاب : مغالطات ( هنر فریب و اعمال نفوذ ذهنی )
نویسندگان : دکتر ریچارد پاول – دکتر لیندا الدر
ترجمه : دکتر اکبر سلطانی –مریم آقازاده
ناشر : شهر تاش
شاید برای تان عجیب باشد اگر بدانید که ذهن ما به شدت مستعد فریفتن و فریب خوردن است . به باور دکتر ریچارد پاول ذهن بشر، نه نقشه راهنمایی طبیعی و ذاتی برای دست یابی به حقیقت دارد و نه به طور ذاتی ، به حقیقت گویی و حقیقت پرستی علاقه مند است . از طرفی دیگر فردی در دنیا وجود ندارد که با ذهنی مجهز به ابزار نقد و پرسشگری متولد شده باشد ، نقد گریزی ، تعصب ورزی و جزم اندیشی در سپرده ژنی گونه انسان وجود دارد و گرایش به پرستش اسطوره های نقد ناپذیر به نوعی میراث ذهن باستانی انسان به شمار می رود .
از این رو چنین شیوه اندیشیدن که شبیه به شیوه فکری همه انسان ها در مراحل رشد اولیه است ، خاک حاصل خیزی را برای رویش و رشد ابر انسان ها و اسطوره ها و در مقابل آن ها بت پرستان و اسطوره پرستان فراهم می کند . بنابراین تعجبی ندارد روایت هایی از سرگذشت طبقه فقیر و قربانی که همواره مورد سواستفاده و تجاوز اغنیا و دیکتاتور ها قرار می گیرند ، کتاب تاریخ را پر کند و منطق رسانه ها چیزی جز منطق جعلی و آمیخته به سفسطه قدرت طلبان و ثروت اندوزان نباشد .
دکتر ریچارد پاول و دکتر لیندا الدر در کتاب ” مغالطات ” با معرفی انواع حیله های ذهنی و تله های تفکر در تلاش هستند تا جایی که امکان دارد از اعمال نفوذ تفکر خودخواهانه بر تفکر ساده لوحانه پیشگیری کنند .
کتاب مغالطات ، علاوه بر این که 44 مغالطه را برای پیروزی در مشاجرات ارائه می دهد ، چگونگی خود فریبی ذهن را نیز تشریح می کند و در حقیقت نویسندگان این کتاب سیستم ذهنی خود فریبی را در مغلطه گر ها و اعمال نفوذ کننده ها به تصویر می کشند .
آن ها معتقدند : باید بپذیریم اکثر جوامع در جهان ، ماهیتی غیر انتقادی دارند و تنازع همیشگی بر سر قدرت و ثروت ، استفاده از ابزاری برای شکل دهی باورهای عمومی با استدلال های جعلی و عوام فریبانه را فراهم می کند . بسیاری از اعمال نفوذ کننده ها و ابر قدرت ها در این فرآیند ها خود را فریب می دهند ، در غیر این صورت قادر به تحمل خود نخواهند بود . بنابراین در جهانی که خود فریبی و فریفتن دیگران ماهیتی غیر ارادی و ذاتی دارد ، آموزش تفکر انتقادی و تشخیص مغلطه ها و تله های ذهنی از همان سنین اولیه کودکی ، نیاز اساسی محسوب شده و جامعه را از خود محوری به سوی دیگری محوری سوق می دهد .
ریچارد پاول و لیندا الدر ، مغالطه ها را تدابیر کسب نفوذ و ثروت در میان افراد برتری طلب دانسته و معتقدند رسانه ها همواره از این تدابیر تغذیه می شوند و در جهانی که ما همواره در معرض حمله ویروس های رسانه ای قرار داریم ، آشنایی با مغالطه هایی همچون ” تعمیم ” ، ” تملق ” ، “پهلوان پنبه ” ، ” مصادره به مطلوب ” ، ” حمله شخصی ” ، ” توسل به عواطف ، ترس ، قدرت و دانش ” و ده ها مغلطه دیگر از معدود روش های واکسینه شدن در برابر مبتلا شدن جامعه به بیماری های فرهنگی انسان ها است .
بخشی از کتاب ” مغالطات ” نیز به تشریح سخنرانی های صاحبان قدرت و رسانه در جوامع مختلف پرداخته است . نویسندگان پس از معرفی مغالطه های رایج و پر کاربرد ، از مخاطبان می خواهند تا تمرینی بر آنچه آموخته اند ، انجام دهند و مغالطه های مطرح شده در سخنرانی ها را از حقیقت تفکیک کنند .
در پایان مولفان کتاب به ما هشدار می دهند تا از خطر یافتن مغالطه ها فقط در افکار و گفتمان رقیب پرهیز کرده و تله های ذهنی را در خود نیز بیابیم . آن ها بر این باورند ، استفاده از ابزار حیله برای فریفتن ذهن فقط مخصوص دشمنان و رقیبان یا قدرت طلبان نیست ما همواره مستعد خود فریبی و مغلطه کردن هستیم و تنها با خود کاوی مداوم ذهن است که می توان تا حدودی آلاینده های تفکر را از ذهن زدود .
خواندن این کتاب به تمام افرادی که می خواهند آدم خودشان باشند و به اهداف شخصی شان دست پیدا کرده و از پس نقاب ها و ظواهر ، سرنوشت خود و جامعه شان را تغییر دهند ، توصیه می شود .
کانال دکتر محمدرضا سرگلزایی
نظرات بینندگان