صدای معلم - اخبار فرهنگیان، معلمان و آموزش پرورش

این جملات را به فرهنگ لغات خود بیافزاییم ؛

برای حل مشکلات مان دعا کنیم یا گفت و گو؟!

دکتر مجتبی لشکربلوکی/ مدرس دانشگاه صنعتی شریف

حل مشکلات جامعه ایرانی و نقش گفت و گو و تفکر انتقادی  در نقل قولی ظریف از آدام کاهان درباره وضعیت آفریقای جنوبی قبل از پایان یافتن آپارتاید آمده است: زمانی که ما با مشکلات کمرشکن در کشورمان روبه رو بودیم، برای حل این مشکلات دو راه داشتیم:

یک راه حل عملی و یک راه حل معجزه آسا.

راه عملی اینکه همه زانو بزنیم و دعا کنیم تا چند فرشته از بهشت بیایند و مشکلاتمان را حل کنند!

راه حل معجزه آسا اینکه همه دور هم بنشینیم و گفت و گو کنیم و راهی برای حل مشکلاتمان بیابیم.ممکن است بگویید احتمالا در نقل قول اشتباه کرده ام و جای راه حل عملی و معجزه آسا را اشتباه نوشته ام. نه! دقیقا درست نوشته شده است.

نمی شود دگم بود. مستبد بود. گوش های سنگین داشت. گفت و گو نکرد اما انتظار داشت که مسیر سرنوشت ما تغییر کند    گاهی روبه روی هم نشستن و در رابطه با مسايل و موضوعات گفت و گو کردن از طلب چند فرشته برای سروسامان دادن به اوضاع دشوارتر و معجزه آساتر است. این زمانی است که مهارت گفت و گو نداشته باشیم.

حسن قاضی مرادی جامعه پژوه سرشناس در کتاب شوق گفت و گو می گوید: چه بسیار با تک گویی و تک صدایی در جامعه مان مواجه هستیم و از آن رنج می بریم و [در عین حال] چه بسیار در عصر حاضر از لزوم گفت و گو در همه مناسبات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی سخن گفته ایم. (برداشتی از نوشته درخشان دکتر مصطفی صفدری) بیاموزیم گفت و گو با شنیدن آغاز می شود. در حالی که ما از گفت و گو، گفتنش را بلدیم نه شنیدن

 

تحلیل و تجویز راهبردی
در هر جمعی کوچک یا بزرگ؛ از خانواده و محله بگیرید تا شهر و کشور برای توسعه یافتگی نیازمند دو گام بلند هستیم:

تشخیص موضوعات راهبردی و توافق بر اقدامات راهبردی. حالا این اقدامات راهبردی در سطوح مختلف اسامی مختلفی به خود می گیرند مانند سیاست، استراتژی، راهبرد، پروژه های توسعه ای و ... اسامی مختلف اند اما توسعه مدیون این دو چیز است: اول اینکه ما مهم ترین مسایل خود را تشخیص دهیم و دوم اینکه بر راه حل های مواجهه با آنان تفاهم کنیم.  
برای گام اول (= تشخیص موضوعات راهبردی)، باید نگاهی پیچیده، پویا و چندسطحی داشته باشیم و این نیازمند آن است که علاوه بر آنکه زبان گویایی داشته باشیم، گوش شنوایی هم داشته باشیم. مسایل پیچیده را نمی توان بر اساس فهم ساده و عوامانه و اولیه صورت بندی و فهم کرد.

گفت و گو شرط لازم برای تشخیص مسایل راهبردی است. تشخیص و تعریف دقیق مسایل راهبردی نیازمند چندجانبه اندیشی است و چندجانبه اندیشی نیازمند چندگویی است و نه تک گویی و تک صدایی.
 
برای گام دوم (= توافق بر اقدامات راهبردی) نیز نیازمند تبدیل منافع متزاحم به منافع متقابل هستیم. به زبان ساده تر دستیابی به شرایطی که اکثریت در آن برنده اند. یک بازی برنده برنده برنده پایدار. چرا نگفتم برنده-برنده و بیشتر کلمه برنده را تکرار کردم؟ چون در مناسبات اجتماعی تعداد بازیگران بیشتر از دو است. دستیابی به توافق (تبدیل تخاصم و تزاحم منافع به تفاهم و منافع متقابل) نیز نیازمند گفت و گو است.

حالا نگاهی بیاندازید به فهرستی از دغدغه های کشور و صادقانه بگوییم که در کشور ما در مورد کدام یک از این ها تفاهم و توافق ملی بر سر راه حل ها وجود دارد؟


بازار آزاد و نقش بخش خصوصی
رابطه با دیگر کشورها به ويژه آمریکا، عربستان و سوریه
آزادی های اجتماعی
نقش و جایگاه احزاب
آب و محیط زیست
جهانی شدن

گفت و گو و تفکر انتقادی

بحران گفت و گو و تفاهم جدی است. چه کنیم و چه می توان کرد؟
1-  بیاموزیم گفت و گو با شنیدن آغاز می شود. در حالی که ما از گفت و گو، گفتنش را بلدیم نه شنیدن.
2-  گفت و گو را از خانواده شروع کنیم. حکمرانان آتی این کشور اکنون در دوران جوانی و نوجوانی به سر می برند. نسل قبلی در آموزش گفت و گو به ما کوتاهی کرد. ما در آموزش آن به نسل آینده ساز بعدی کوتاهی نکنیم.
3-  گفت و گو را تمرین کنیم. به ويژه اینکه قضاوت خود را معلق کنیم. فعالانه گوش کنیم. یعنی در حین گوش دادن سعی نکنیم که دنبال جواب باشیم .
4-  این جملات را به فرهنگ لغات خود بیافزاییم:

الف) حق با شماست. ب) من اشتباه کردم! ج) در این موضوع صاحب نظر نیستم یا اکنون تسلط کافی ندارم بگذارید بیشتر مطالعه یا تفکر کنم. د) نظر شما از نظر من بهتر است.  
5-  ساده (به دور از پیچیده گویی و قلنبه سلنبه گویی)، محترمانه (به دور از توهین و تحقیر و تهمت) و عقلایی (همراه با محاسبه و دلایل روشن و استدلال های مشخص) صحبت کنیم.  

خداوند فرمود سرنوشت هیچ ملّتی را تغییر نمی دهم مگر آنکه آنان آنچه را در خودشان است تغییر دهند! فقط کافیست لحظه ای در این گفتار صریح و شفاف تامل کنیم. نمی شود دگم بود. مستبد بود. گوش های سنگین داشت. گفت و گو نکرد اما انتظار داشت که مسیر سرنوشت ما تغییر کند. پس برای حل مشکلات مان هم دعا کنیم و هم گفت و گو. هم خود را تغییر دهیم و هم خدا را بخوانیم.

شبکه استراتژیست

دوشنبه, 06 فروردين 1397 17:47 خوانده شده: 1973 دفعه چاپ

نظرات بینندگان  

پاسخ + +13 -2 --
امامی 1397/01/06 - 20:21
سلام استاد محترم ،

فعلا که ناله می کنیم و نیک می دانید که ناله

زیادی آدمی را ضعیف و سست اراده می سازد.

در واقع سیاست سیاستمداران بر چرخش همین

اصل استـــوار است که ما را به حال خود رهــــا

می سازند تا با ناله های مستمر ، از درون تهـی

شویم. تهی از هر نوع ارزش و معیار انســــانی.

در خصوص گفتگو باید گفت : نظام آموزشـــی و

نظام خانواده به ما فقط گفتن را آموخته است و

انتظار شنیدن و تفــکر و فهمیدن را در وجــودمان

نهـــادینه نساخته است. ما نســــل پُر چانه ای

هستیم که همانند ماهی عامل حیاتمان هست.

نفــس کشیدن ما از طریق گفتن و گفتن و گفتن

ممکن می گردد، لذا همیشه حــــق را به خــود

می دهیم و مابقی را مسبّب و بانــی و باعـــث

همه دردها معرفی می کنیم. ما یادمان می رود

که قصورمان بیشتر از تلاش مان هست. تشکر.
پاسخ + 0 0 --
امامی 1397/01/09 - 09:49
دو صد گفته چون نیم کردار نیست .
پاسخ + +3 0 --
معلم 1397/01/06 - 20:46
اعتراض با روش درست
پاسخ + +2 -8 --
Agent of Change 1397/01/07 - 11:42
برای حل مشکلاتمان نه دعا ونه گفتگو - هیچکدام جواب نمیدهد. فقط مبارزه - آنهم مبارزه منفی
پاسخ + 0 0 --
شاه آبادی 1397/01/07 - 13:51
موافقم. چون خداوند فرموده اند ما سرنوشت هیچ قومی را تعییر نمدهیم مگر با اراده آن قوم.
پاسخ + 0 0 --
مدرس آزاد 1397/01/07 - 15:23
دعای مظلوم غیرظالم به تنهایی تحت شرایطی حتی در برابر یک جامعه قابل اجابت است و از گفتگویی که آب در هاون کوفتن است بهتر و امیدوار کننده تر باشد.
اینکه چه چیزی ظلم و چه کسی مظلوم و ظالم است و چه دعایی قابل اجابت است کافیست یکبار متن نهج البلاغه و نهج الفصاحه را کامل بخونید!!
مبارزه؛ امر به معروف و نهی از منکر است و... و گاهاً زیر سوال بردن در نا امیدی ها و ... و تغییر روش در فتنۀ ناشنوا !!
پاسخ + 0 0 --
عجب 1397/01/09 - 09:14
در این سرزمین تنها دعای آقازاده ها و طوسی ها مستجاب میشود.
پاسخ + 0 0 --
نوبت من 1397/01/09 - 09:17
حضرت علی فرموده اند دلیل اصلی اجابت نشدن دعا در برخی ممالک وجود حاکمان ستمگر است که مانع تبلور عدل الهی می شوند.
پاسخ + 0 0 --
عجب عجب 1397/01/09 - 15:12
سلام عجب؛
از کجا معلوم داستان طوسی عذابی الهی از طرف خدا برای نهادهائیست که مجردان آزمون پس داده را از مربیگری در دانشگاه صرفاً به جرم مجرد بودن منع کردند مثل دروس معارف که مجوز توسط نهاد رهبری صورت می گیرد، طوسی متأهل قطعاً بهتر است نه سید جمال الدین اسدآبادی افغانی مجرد و...
آه دل یک مظلوم کافیست! که خدا بهترین وکیل است!
پاسخ + +10 -2 --
مدرس آزاد 1397/01/07 - 15:24
دعای مظلوم غیرظالم به تنهایی تحت شرایطی حتی در برابر یک جامعه قابل اجابت است و از گفتگویی که آب در هاون کوفتن است بهتر و امیدوار کننده تر باشد.
اینکه چه چیزی ظلم و چه کسی مظلوم و ظالم است و چه دعایی قابل اجابت است کافیست یکبار متن نهج البلاغه و نهج الفصاحه را کامل بخونید !!
مبارزه؛ امر به معروف و نهی از منکر است و... و گاهاً زیر سوال بردن در نا امیدی ها و ... و تغییر روش در فتنۀ ناشنوا !!
پاسخ + 0 0 --
ناشناس 1397/01/26 - 18:02
برای حل مسایل اول باید سطح آگاهی افراد را بالا ببریم تا گفتگو برایشان قابل فهم باشد. مسول دگم ما هوش و زکاوت کافی برای فهم عواقب ظلم را ندارد زمان می برد تا بفهمد اما باید به او فهماند وقتی نخالگان به جای نخبگان مسولند این کار خیلی دشوار است .باقی اقشار جامعه بالای 80 درصد فهم بالایی دارند فقط باید اگهی هایی برای افزایش اعتماد به نفس به انها داد بقیه حل است.مشکل اصلی مسول نخاله است که باید آن را یا حذف کرد یا به سختی هدایت کرد.
پاسخ + +1 0 --
ناشناس 1397/03/04 - 17:42
هم باید برای حل مشکلات گفتگو کرد وهم دعا برای
نتیجه دادن درست مشورتهای انجام شده یا آینده انجام خواهد شد.
پاسخ + 0 0 --
علی عباسی 1397/04/31 - 17:39
هوالفتاح العلیم - این شعر سعدی را همه حفظ هستن
بروکار میکن مگو چیست کار
که سرمایه جاویدانه هست کار
باید کار , تولید و بازار یابی کرده و فروش داشت و گرنه هیچ کس به ما کمک نخواهد کرد حتی اگر مسئله برجام نیز حل بشود باز هم باید تولید کرد .
و اگر ما امروز می لنگیم و به چکنم وچکنم افتادیم چون اهل کار نیستیم و فقط مصرف کننده ایم یاجریان سکه , دلار و خودرو که می بینید چه بلای به سر مردم و کشورمان آمده است ! انسان با غیرت باید از این وضع خودش را سرزنش کند.
آخی این هم شد اقتصاد . حالا برویم و بشنیم هی دعا کنیم !!!؟؟ خود کرده را تدبیر نیست .
من کتمان دعا نیستم و خودمون گره های بمی زنیم بعد بنشینیم دعا کنیم که این گره ها یکی پس از دیگری این خود بخود باز بشوند !؟؟ . پس ما باید با جان ودل کار کنیم و تولید داشته باشیم . تا ما بیاری خدا دشمن را به خاک سیاه بنشانیم . انشاالله .
به امید پیروزی اسلام بر کفر جهانی

نظر شما

صدای معلم، صدای شما

با ارائه نظرات، فرهنگ گفت‌وگو و تفکر نقادی را نهادینه کنیم.

نظرسنجی

میزان استفاده معلمان از تکنولوژی آموزشی مانند ویدئو پروژکتور ؛ تخته هوشمند و .... در مدرسه شما چقدر است ؟

دیدگــاه

تبلیغات در صدای معلم

درخواست همیاری صدای معلم

راهنمای ارسال مطلب برای صدای معلم

کالای ورزشی معلم

تلگرام صدای معلم

صدای معلم پایگاه خبری تحلیلی معلمان ایران

تلگرام صدای معلم

Sport

تبلیغات در صدای معلم

تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به صدای معلم - اخبار فرهنگیان، معلمان و آموزش پرورش بوده و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلا مانع است.
طراحی و تولید: رامندسرور