شبکه شرق 7 اسفند 1401نوشت ( 1 ) :
در شرایطی که هم مجلس و هم دولت می‌دانستند اقتصاد کشور بیمار است و در تحریم قرار دارد، با وعده رفع مشکلات اقتصادی و توجه به معیشت مردم سکان اداره کشور را به دست گرفتند و بر کرسی‌های سبز بهارستان تکیه زدند ؛ اما حالا گام‌هایی که برای حل مشکلات اقتصادی برداشته‌اند چندان مؤثر نبوده است. مثلا در وضعیتی که طی یک هفته قیمت ارز رکوردشکنی کرده و هر دلار آمریکا از کانال 55 هزار تومان در بازار آزاد هم عبور کرده است، طبق اعلام قبلی، صبح روز ششم اسفند 1401 ، تیم اقتصادی دولت به مجلس آمد و در جلسه‌ای غیرعلنی به توضیح دلایل افزایش قیمت ارز پرداخت.
مسئله‌ای که حتی در حد مُسکنی موقتی هم اثربخش نبود؛ چرا که به جای بیان راهکارهای علمی و عملی، باز هم به گفتار درمانی پناه بردند. در نهایت هم دولت مدعی شد کمبود ارز برای هیچ یک از نیازهای کشور نداریم و مشکل ورودی ارز از برخی کشورها هم رفع شده و قیمت اعلامی ارز در بازار غیرواقعی است! بنابراین در واکنشی همسو، هم نمایندگان مجلس و هم نمایندگان اقتصادی دولت به این نتیجه رسیدند که نوسانات قیمت ارز کار دشمن و نتیجه جنگی ترکیبی است.
در پایان هم مقرر شد کمیته شش نفره هماهنگی متشکل از نمایندگان مجلس و نمایندگان دولت و سایر دستگاه‌های مربوطه برای بررسی و نظارت بر بازار ارز تشکیل شود. البته این اولین بار نیست که با جهش قیمت ارز و طلا مواجه می‌شویم و پیش از این هم تجربه مشابهی برای افزایش قیمت ارز در دوره تصدی محمود احمدی‌نژاد بر کشور وجود داشت.
با دنیا آشتی کنید
علاوه بر رئیس و سخنگوی مجلس، برخی نمایندگان هم درباره تشکیل جلسه غیرعلنی مجلس با تیم اقتصادی دولت نظراتی داشتند که در گفت و گو با «شرق» به بیان این نقطه‌نظرات پرداختند.
مسعود پزشکیان، نماینده چند دوره مردم تبریز در مجلس در این باره به «شرق» گفت: «در این جلسه هم نمایندگان دولت و هم تعدادی از نمایندگان مجلس صحبت کردند و قرار شد کمیته‌ای تشکیل دهند و با همفکری یکدیگر تصمیم بگیرند که برای کنترل بازار چه کاری انجام دهند».
این نماینده با تجربه مجلس با بیان اینکه به جز دو نکته که بارها متذکر شده‌ام، راهی برای برون رفت از این وضعیت کشور نداریم، افزود:
« تا این دو مشکل اساسی حل نشود همه راهکارهایی که می‌دهیم موقتی است و مشکلی حل نمی‌شود. اولین نکته ایجاد وحدت و انسجام ملی است. تا زمانی که کشور درگیر گروه بازی و جناح بازی‌های سیاسی است، مشکلی حل نمی‌شود » .
او ادامه داد:
« اینکه یک گروه سیاسی تصور کنند عقل کل هستند و بقیه جریانات سیاسی چیزی سرشان نمی‌شود، سنگ روی سنگ بند نمی‌شود؛ پس اول باید این موضوع را حل کنیم » .
پزشکیان تأکید کرد: « باید اول سرمایه اجتماعی را برگرداند؛ سرمایه اجتماعی هم با حذف‌کردن و کنار گذاشتن و تهمت‌زدن برنمی‌گردد. نکته دوم هم باید با دنیا آشتی کنیم. همان‌طور که شاعر می‌فرماید: آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است، با دوستان مروت با دشمنان مدارا. تا این اصل را یاد نگیریم مشکلی حل نمی‌شود ».
جعفر قادري عضو کمیسیون برنامه و بودجه در انتقاد به تشکیل جلسات غیرعلنی عمومی که برخی بدون تخصص در این جلسات حضور دارند، گفت: « اینکه انتظار داشته باشیم در جلسات عمومی افرادی که تخصصی در این حوزه ندارند نظر بدهند، کار درستی نیست. این جلسات مشترک عمومی بیشتر برای بیان دغدغه‌ها و نگرانی‌ها و تخلیه هیجانات نمایندگان خوب است، اما جلسات تخصصی و کارشناسی نیست. اینکه انتظار داشته باشید از این جلسات راهکار بیرون بیاید آن هم به این شکل که در آیین‌نامه وجود دارد و با قرعه‌کشی چند نفر بدون تخصص صحبت کنند، خروجی ندارد. مثل این است که من با تخصص برنامه و بودجه درباره مسائل امنیتی و سیاست خارجی صحبت کنم » .
باید بپذیریم متغیرهای ارز متأثر از مسائل سیاسی نیز هست و اینکه امروزه فشار را بیشتر کرده‌اند و تعداد شرکت‌ها و افراد تحریمی را افزایش می‌دهند، مردم را نگران می‌کند .
احمد راستینه، نماینده شهرکرد در مجلس این جلسه را مفید دانست و در گفت و گو با «شرق» گفت:
« در جلسه غیرعلنی روز گذشته ( ششم اسفند ) که به منظور بررسی دلایل نوسانات بازار ارز تشکیل شد، دولت تأکید کرد که در بحث منابع ارزی مشکل و کمبودی نداریم و با توجه به فرایندی که برای وصول ارزهای کشور در خارج از کشور وجود دارد، مشکلات رفع شده‌اند و این ارزهای بلوکه شده به کشور برمی‌گردند » .
او ادامه داد: « ظرفیتی در دولت برای تأمین ارز مورد نیاز کالاهای خدماتی و اساسی و نیازمندی وارداتی کشور درباره کالاهای سرمایه‌ای، با توجه به راه‌اندازی بازار مبادله‌ای به تمام معنا فراهم شده است. همچنین با مدیریت و بررسی‌های انجام‌شده، قصه ساماندهی تأمین ارز مورد نیاز واردکنندگان را در دستور کار قرار خواهیم داد » .
سخنگوي کميسيون فرهنگي در پاسخ به اینکه دولت مدعی می‌شود کمبود ارز نداریم، اما اوضاع اقتصادی کشور به هم ریخته است، دلیل این موضوع را چه چیزی عنوان کرده است؟ گفت:
« دو نگرش مطرح است؛ اول اینکه تورم بر بازار ارز اثرگذار است و دومین نگرش اینکه تکانه‌های ارزی بر تورم اثرگذار است. این یک اختلاف دیدگاه ماهوی است که بسیار مهم است. قرار شد در قالب بررسی‌های دقیق کارشناسی سه مورد جمع بندی شود و دولت با بررسی همه عوامل و مؤلفه‌های اثربخش بر قیمت ارز، به یک بسته جامع و دقیق در این باره دست یابد » .
جمع بندي :
از آن جایی که مشخص نیست کدام یک از عوامل فوق وضعیت بازار ارز را به اینجا رسانده است، باید از نگاه کارشناسان و صاحب‌نظران استفاده شود تا بتواند جلوی افزایش بیش از این قیمت ارز و به دنبال آن کالاهای اساسی و ضروری مردم گرفته شود.
در گفت و گوي مجازي ذيل به بررسي اين موضوع مي پردازيم .
***
خلاصه قسمت قبل :
در تمام سال‌های بعد از انقلاب، اقتصاد ایران با تورم دورقمی با میانگین 22 درصد روبه‌رو بوده است. به همین دلیل همیشه میان قیمت واقعی ارز و قیمت مصنوعی فاصله‌ای نامعقول وجود داشته‌است. دولت ها هم تمام تلاش خود را صرف تثبیت نرخ ارز می‌کرند ولی با پس‌‌لرزه‌های اندک در بازارهای جهانی یا فضای سیاسی بین‌المللی، زلزله‌های چند ریشتری در بازار ارز ایران رخ داده که دلیل آن همین حفاظت سخت از قیمت مصنوعی دلار در بازار ارز کشور بوده است .
سياست انقباضي روحاني را برخي از کار شناسان اقتصادي تأئيد مي کردند ولي ثابت نگهداشتن نرخ ارز همان اشتباهي است که معجزه هزار سوم مرتکب شد و جمشيد بسم الله را روانه زندان کرد ! روحاني هم همان اشتباه را کرد و گناه خود را به گردن جمشيد بسم الله ها انداخت !
کنترل دستوري نرخ ارز همچون فشردن فنري است که يک مرتبه رها مي شود و جهش با سرعت آن ، جمشيد بسم الله و جمشيد بسم الله ها را روانه زندان مي کند !
قرن نو نوشت: سید حمید حسینی معتقد است پیش بینی قیمت دلار در بازار به نتیجه مذاکرات وین بستگی مستقیم دارد و احیا یا عدم احیای برجام می‌تواند دو بازه قیمتی متفاوت را پیش روی دلار قرار دهد .
برای بررسی وضعیت نرخ ارز در ۳۰ سال گذشته، سیر تحول نرخ غیررسمی دلار را می‌توان به پنج دوره تقسیم کرد:
دوره اول ۱۳۵۷ تا ۱۳۶۷،
دوره دوم از ۱۳۶۷ تا ۱۳۷۳،
دوره سوم از ۱۳۷۳ تا ۱۳۸۱،
دوره چهارم ۱۳۸۱ تا ۱۳۹۲
و دوره پنج از 1392 تا به امروز.
با توجه به اطلاعات قیمت دلار در ۳۰ سال گذشته تحلیل‌های زیر را در این پنج دوره خواهیم داشت.
اگرچه به طور کلی از ابتدای سال ۱۴۰۱ روند قیمت دلار افزایشی بوده اما بیشترین شدت افزایش را در یک ماه اخیر داشته است. توقف مذاکرات برجامی، اوضاع سیاسی و شرایط کنونی کشور از مهم‌ترین عوامل افزایش شدید نرخ ارز به شمار می‌روند.
اگر بخواهیم به صورت بلندمدت پیش‌بینی کنیم، در نیمه دوم سال ۱۴۰۱ اگر خبر قطعی در رابطه با مذاکرات برجام منتشر نشود و مذاکرات به بن‌بست برسد، دلار تا پایان سال وارد کانال بالای ۳۵ هزار تومان و حتی نزدیک ۴۰ هزار تومان نیز خواهد رسید.
سفر رافائل گروسي به تهران و گزارش ايشان در نشست شوراي حکام ، سخنان حداد عادل ( ما مي توانيم با آمريکا روابط اقتصادي داشته باشيم ) ، بدهي 18 ميليارد دلاري عراق به ايران و آمريکا اجازه پرداخت 500 ميليون دلار به ايران .
قابل ذکر است که اقتصاد نيوز پنجشنبه 18 اسفند ساعت 11و يک دقيقه نوشت :
يکي از دلايل که موجب شد دلار آرايش نزولي به خود بگيرد و هيجان خريد دلار فروکش کند ، سفر گروسي به تهران و سيگنال مثبت وي درباره ايران به شوراي حکام بود .
***
بخش پایانی :
پرسش کننده :
آيا خبری از آزادسازی پول‌ها هست؟
پاسخ دهنده ( 24 ) :
قنبری اول دي 1401 ، در پايگاه خبري تحليلي روز نو گفت :
کسانی که فکر می‌کردند بدون توافق و بدون اف‌ای‌تی‌اف می‌توانند پول‌ها را بگیرند و اقتصاد را اداره کنند، امروز متوجه شده‌اند موضوع فراتر از این حرف‌هاست.
در اولین روزهای استقرار دولت سیزدهم ؛ مخبر، معاون اول رئیس‌جمهوری اعلام کرد که به زودی پول‌های بلوکه شده ایران آزاد خواهد شد. این خبر که با اسم رمز خبر خوش در رسانه‌های همسو با دولت منتشر شد، البته به حقیقت نپیوست و حالا با گذشت 16 ماه از استقرار دولت هنوز خبری از پول‌های ایران در کره و عراق و دیگر کشورها نیست . وقتی با جامعه جهانی ارتباط برقرار نکنید، اف‌ای تی اف را قبول نکنید، وقتی بخواهید با سیاست کره شمالی کره جنوبی بسازید، نتیجه‌اش می‌شود منزوی شدن !
برخی از فعالان بازار ارز معتقدند که هر بار قیمت ارز روندی افزایشی پیدا می‌کند، خبر آزادسازی پول‌های بلوکه شده به عنوان خبری برای مدیریت بازار ارز منتشر می‌شود اما دیگر بازار ارز اعتماد خود را به این دست اخبار نیز از دست داده است.
اوایل مهرماه نیز رسانه‌های حامی دولت و رسانه نزدیک به شورای امنیت ملی از آزادسازی پول ایران در کره خبر دادند اما این مهم هنوز محقق نشده است. در این دوره زمانی همزمان با انتشار خبری در رسانه نور نیوز در خصوص آزادسازی پول‌های بلوکه شده، تسنیم به نقل از سخنگوی سازمان ملل از آزادی باقر نمازی از زندان خبر داد. در عین حال وکیل سیامک نمازی خبر مرخصی موقت موکلش را در مصاحبه با خبرگزاری رویترز تأیید کرد.
سیامک نمازی از سال ۲۰۱۵ در زندان به سر می‌برد و به جرم «همکاری با دولت‌های متخاصم» به ۱۰ سال زندان محکوم شد.
« استفان دوجاریک »، سخنگوی سازمان ملل پیش از این در صفحه توئیتر خود نوشته بود که «باقر نمازی» از زندان آزاد شده و ایران را ترک کرده و «سیامک نمازی» نیز آزاد شده (اما همچنان در ایران) است.
تحریم دوباره ایران پس از خروج ترامپ از برجام البته سبب شد پول‌های ایران در بسیاری از کشورها بلوکه شود. طبق گزارشها حجم قابل توجه پول ایران در عراق و کره جنوبی بلوکه است و در سایر کشورها نیز ایران منابعی کمتر در محدوده یک تا سه میلیارد دلار را داراست .
گفته می‌شود میزان پول‌های بلوکه شده ایران در عراق بین ۵ تا هشت میلیارد دلار، میزان پول‌های بلوکه شده ایران در کره جنوبی بالغ بر هفت میلیارد دلار و در ژاپن و عمان و ... در محدوده یک تا سه میلیارد دلار است. البته برخی معتقدند ایران در چین نیز چیزی حدود 30 میلیارد دلار پول بلوکه شده دارد اما برخی دیگر بر این اعتقادند این پول در چین بلوکه نشده است.
عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: متاسفانه دولت بدون تجربه اجرایی و با دستور و فرمان ، وارد میدان شد و فرصت‌ها را سوزاند.
پرسش کننده :
اهميت روابط تجاري ، اقتصادي ، سرمايه گذاري و... با همسايگان و منطقه چيست ؟
پاسخ دهنده ( 25 ) :
خط لوله‌ای که قرار بود از پاکستان بگذرد و به هند برسد تا نام خط صلح را داشته باشد، در مرز ایران و پاکستان متوقف ماند. پاسخ گوی این بی تدبیری کیست؟ ایران و هند که شرکای مطمئن و استراتژیک بوده‌اند و از حیث فرهنگی و تاریخی، سرنوشت و پیوستگی کهن دارند، اکنون مراودات محدودی دارند و هر طرف بازاری داشته‌ایم، امارات و قطر و روسیه جایگزین نفت و گاز ما می‌شوند تا از حداقل‌های پیشین هم محروم شویم.
عدم توجه به سرمایه گذاری و بستن درهای کشور به بهانه تحریم و نپیوستن به معاهدات بین‌المللی بانکی و تداوم وضع کنونی، ما را از رقابتی پرسود محروم می‌کند و سرانجامی جز پیوند با کشورهای بحران زده و درگیر جنگ باقی نخواهد نهاد.
اگر روسیه درگیر جنگ اوکراین است، ما نباید متضرر شویم یا تحت فشار قرار گیریم یا از سرمایه‌گذاری و تجارت محروم شویم. تداوم وضع کنونی نه تنها به سود ما نخواهد بود، بلکه در یکی دوسال آینده با تورم و بیکاری داخلی و فرسایش زیرساخت‌های حیاتی و بالأخره از دست دادن بازارهای سنتی در انرژی های فسیلی و پتروشیمی و کانی های خام که ارزان هم می‌فروشیم، دچار زحمت و صدمه شویم. عجالتاً باید مسیر تجارت طبیعی و مطمئن با هند را از طریق بندر چابهار و فروش نفت و گاز احیا کنیم و گسترش دهیم تا شاید از این روزن گشایشی حاصل شود و کشتی اقتصاد و سیاست ساحل مناسبی برای پهلو گرفتن بیابد!
پرسش کننده :
ایران برای تغییر نوع عضویت خود از ناظر به دایم در سازمان همکاری‌های شانگهای چه راهي در پيش رو داشت ؟
پاسخ دهنده ( 26 ) :
به تازگی ایران توانست به عنوان عضو ناظر وارد پیمان شانگهای شود. در زمان اعلام این عضویت که حدود 50 روز پیش ( از تاريخ 4 آبان 1401 ) انجام شد؛ برخی رسانه‌های حامی دولت در کنار اینکه این خبر را یکی از مهم‌ترین دستاوردهای اقتصادی دولت و عاملی برای بهبود وضعیت اقتصاد تحریم‌زده ایران ارزیابی کردند؛ عنوان کردند که عضویت در سازمان شانگهای، موجب خروج خودکار ایران از لیست سیاه FATF خواهد شد، در حالی که تصمیم اخیر گروه اقدام مالی برعکس این موضوع را اثبات کرد.
ایران برای تغییر نوع عضویت خود از ناظر به دایم در سازمان همکاری‌های شانگهای یک فرآیند حداقل دوساله مربوط به پذیرش توافق نامه‌ها مطابق با رویه سازمان را پیش روی خود دارد.
به‌طور کلی، هر کشوری که درخواست عضویت دایم در سازمان شانگهای دارد، باید تمام اسناد و دستورالعمل‌های آن را بررسی کرده و در فاصله زمانی چند ماهه به آنها ملحق شود. ایران فرصت داشت تا دسامبر به پنج سند ملحق شود. در واقع ایران متعهد شده بود از تاریخ دریافت اطلاعیه دبیرخانه سازمان همکاری‌های شانگهای، حداکثر تا اول دسامبر ۲۰۲۲ به منشور، کنوانسیون مبارزه با تروریسم، جدایی‌طلبی و افراط‌گرایی شانگهای مورخ ۱۵ ژوئن ۲۰۰۱ و پروتکل‌های آن ملحق شود.
پرسش کننده :
آيا شرايط پيوستن ايران به پيمان شانگهاي سهل تر از پذيرش FATF بود ؟
پاسخ دهنده ( 27 ) :
جمهورى اسلامى در 4 آبان 1401 نوشت؛
رئيس اتاق ايران و چين مي‌گويد: قوانيني به مراتب سخت گيرانه تر از اف اي‌تي اف را با پيوستن به شانگهاي پذيرفته‌ايم.
حريري رئيس اتاق ايران و چين گفت: اگر حساسيت ما در اين حوزه سياسي نبود، طبيعتاً نبايد به شانگهاي مي‌پيوستيم. ما قوانيني به مراتب سختگيرانه‌تر از اف‌اي‌تي‌اف را با پذيرش بندهايي در پيوستن به شانگهاي قبول کرده‌ايم. به عبارت ديگر بايد مواردي را در حوزه مبارزه با تروريسم و نظارت مالي و... مصوب کنيم که بسيار سختگيرانه‌تر و غليظ‌تر از موارد اعلامي اف‌اي‌تي‌اف است. اتفاقاً همه اين موارد را قبول کرده‌ايم و لوايح مرتبط با اين حوزه نيز در حال تدوين هستند و به زودي به مجلس شوراي اسلامي ارائه شده و بي‌ترديد مصوب خواهد شد.
پرسش کننده :
آيا مي توان با سیاست کره شمالی کره جنوبی را بسازیم ؟
پاسخ دهنده ( 28 ) :
مجید تفرشی گفت :
وقتی با جامعه جهانی ارتباط برقرار نکنید، اف‌ای تی اف را قبول نکنید، وقتی بخواهید با سیاست کره شمالی کره جنوبی بسازید، نتیجه‌اش می‌شود منزوی شدن !
پرسش کننده :
نرخ رشد موجودي سرمايه کل در دهه 90 شمسي در ايران چگونه بوده است ؟
پاسخ دهنده ( 29 ) :
بر اساس آمارهای بانک مرکزی نرخ رشد موجودی سرمایه کل در دهه ۹۰ نزولی بوده و از ۸.۴ درصد در سال ۱۳۹۰ به ۰.۲ درصد در ۱۳۹۹ رسیده و نرخ رشد موجودی سرمایه در بخش ماشین‌آلات از سال ۱۳۹۷ به بعد منفی شده است. متأسفانه سوء مدیریت، تحریم، عدم تصویب لوایح اف ای تی اف و ایجاد محدودیت‌های اقتصادی برای کشور توسط غرب باعث شده که امنیت سرمایه‌گذاری و سوددهی سرمایه‌گذاری در کشور کاهش یابد و به همین دلیل عده‌ای که به رانت و ... دسترسی دارند ثروتشان بیشتر شده اما در مقابل فقرا فقیرتر شده‌اند. این در حالی است که وزیر پیشین و وزیر کنونی نفت نسبت به عدم سرمایه‌گذاری در صنایع نفت و گاز هشدار داده‌اند. همچنین صنعت هوایی به دلیل فرسودگی هواپیماها نیاز به سرمایه‌گذاری و تأمین قطعات و خرید هواپیمای نو دارد. ماشین‌آلات صنایع پیشرفته و حتی ساماندهی واگن و اتوبوس و تاکسی‌های شهری نیازمند سرمایه‌گذاری و تعمیر و تأمین قطعات فرسوده هستند. در این شرایط عدم احیای برجام و عدم تصویب اف ای تی اف اقتصاد و تجارت وزندگی مردم را تحت تأثیر قرار داده است.
پرسش کننده :
رابطه بين توسعه يافتگي و شرايط اقتصادي چيست ؟
پاسخ دهنده ( 30 ) :
توسعه نوع یا حالتی از دگرگونی اجتماعی است که انسان براي دست یابی به نیازها و خواسته هاي خود در محیط ایجاد می کند. بشر همواره تلاش می کند محیط زیستی و اجتماعی خود را در جهت پاسخ گویی به نیازهاي خویش دگرگون کند. اکثر جامعه شناسان ، انقلاب صنعتی بریتانیا در قرن نوزدهم را سرآغاز دوران مدرن می دانند. جریان نوگرایی از بطن جوامع غربی برخاسته و منبعث از شرایط ویژه اقتصادي این جوامع می باشد . به عبارت دیگر به خوبی می توان نشان داد که همه ي آن ویژگی هایی که در پیدایش جریان نوگرایی دخیل بوده اند با مجموعه اي از تغییراتی ارتباط دارند که هسته اصلی آن را تحولات اقتصادي تشکیل داده است .
جوامع غربی در مسیر حرکت تدریجی خود به سمت توسعه و صنعتی شدن، نظام ارزشی متناسب با نظام اقتصاد سرمایه داري را نیز بسط داده اند.
پرسش کننده :
توسعه يافتگي را چگونه تعريف مي کنند ؟
پاسخ دهنده ( 30 ) :
توسعه در مفهوم قوي خود، به معناي استفاده از منابع تولید جامعه جهت بهبود شرایط زندگی فقیرترین افراد است.
در معناي ضعیف خود به معناي سهم بیشتر از همه چیز براي تمامی افراد در چارچوب بیشترین سهم براي عده اي انگشت شمار .
مایکل تودارو درکتاب توسعه اقتصادي در جهان سوم می نویسد :
« توسعه را باید جریانی چند بعدي دانست، که مستلزم تغییراتی اساسی در ساخت اجتماعی، طرز تلقی عامه مردم و نهادهاي ملی و نیز تسریع رشد اقتصادي، کاهش نابرابري و ریشه کن کردن فقر مطلق است ».
پرسش کننده :
رابطه بين نوسازي و نابرابري اجتماعي چيست ؟
پاسخ دهنده ( 30 ) :
خصلت نوسازي ایجاد نابرابري میان اقشار و طبقات و مناطق جغرافیایی در جوامع می باشد. به مجرد اینکه کشورهاي در حال توسعه تکنولوژي کشورهاي غربی را می پذیرند، ساخت هاي اجتماعی آنها نیز همانند ساخت هاي اجتماعی کشورهاي غربی خواهد شد. از این رو به نظر می رسد که نظریه نوسازي، با نظریه دوگانگی اقتصادي هم در سطح بین المللی و هم در سطح ملی سازگاري دارد و به نتایج یکسان می انجامد . در سطح خرد، پیشنهاد می شود براي تقویت ارتبـاط و اعتماد متقابل بین اعضاي خانواده، علاوه بر حضور بیشتر والـدین در خانـه، ارتبـاط دوستانه و صمیمی با فرزندان برقـرار کننـد . تأکیـد بیـشتر بـر آمـوزش فرزنـدان و جامعه پذیر کردن آنها نیز ضروري می نماید.
با ورود صنعت در هر جامعه اي شاهد رشد اقتصادي در آن منطقه خواهیم شد. درآمد نفت به عنوان یکی از عوامل کارساز توسعه اقتصادي به ویژه در بخش صنعت و خود یکی از اولین صنایع پیشرفت اقتصاد ایران می باشد. به طوری که در سال هاي پس از انقلاب به طور متوسط در حد 54 درصد بوده است. وابستگی 42 درصد یا بیشتر از درآمد بودجه عمومی دولت ها از نفت آنها را واجد ویژگی هاي دولت رانتی می کند. به طور معمول طیف محدودي از افراد در دستگاه هاي دولتی و یا در بخش خصوصی، به واسطه نزدیک بودن به منبع توزیع رانت، مزایا و بهره هاي فراوانی می برند. دکتر کاتوزیان معتقد است که در این شرایط می توان سه گروه اجتماعی را از هم تشخیص داد:
- گروه تحت الحمایگان دولت، مرکب از تمامی طبقاتی که در عین برخورداري از مزایاي درآمد نفتی به دلیل دارایی یا تحصیلات خود از سطح بسیار بالا و رو به رشد مصرف و نرخ سریع انباشت مالی برخوردار می شوند.
- توده جمعیت شهري که هم از نتایج درآمدزا و اشتغال زاي هزینه هاي بالاي دولتی وخصوصی سود می برند و هم از مقررات دولتی ناظر بر حداکثر ساعات کار، حداقل دستمزدها و طرح هاي رفاهی در صنایع بهرهمند می شوند.
- جمعیت روستایی که تقریبا به طور کامل مورد بی عنایتی قرار گرفته اند. بالا بودن نفرات، فقر فلاکت بار، پراکندگی جغرافیایی و غیره شانس ناچیزي براي درخواست پشتیبانی اقتصادي و عدالت اجتماعی در اختیار دهقانان قرار می دهد .
پرسش کننده :
مفهوم سرمايه اجتماعي چيست ؟
پاسخ دهنده ( 31 ) :
همانند تعداد زیادي از مفاهیم جامعـه شناسی، سرمایه ي اجتماعی یـک مفهوم فرا رشته اي، چند وجهی، ،مبهم با تعاریف مختلف و از موضوعات مورد بحث در چند دهه ي اخیر است . در علوم سیاسی، روانشناسی و مردم شناسی، منظـور از سرمایه اجتماعی ؛ هنجارها، شبکه ها و سازمان هـاي رسـیدن بـه منـابع محدود و قدرت کانال انجام تصمیم گیري ها و سیاست گذاري هـا اسـت . دانشمندان ایـن علوم نیز از طریق تجزیه و تحلیل هنجارها، شبکه نهادها بـه مفهـوم سـرمایه ي اجتماعی دست پیدا می کنند .
اقتصاددانان ایـن مفهوم را از طریق تجزیه و تحلیل نهادي ، قراردادها ، روابـط متقابل بـین افـراد ، آثار آن بـر مبادلات و سرمایه گذاري ها بررسي مي کنند .
پرسش کننده :
رابطه بين رشد اقتصادي با افزايش آزادي هاي مدني در چيست ؟
پاسخ دهنده ( 31 ) :
افـزایش آزادی های مدنی سهم سرمایه گذاری در تولید ناخالص داخلی را که به طور معمول حدود 20 درصد است، 5 درصد افزایش مي دهد . ناك و کیفر ( 1997 ) سرمایه اجتماعی را با کیفیت نهادهاي سیاسی، حقوقی و اقتصادي یک جامعه معادل در نظر مي گيرند . این مطالعه با استفاده از شاخص هاي مختلف کیفیت نهادي کـه توسـط نهادهاي سرمایه گذاري و گروه هاي حقوق بشر تدوین شده است ، نشان مي دهد کـه مـواردي چون اعتماد همگانی، حاکمیت قانون، آزادي هاي مدنی و کیفیت دیوان سـالاري بـا رشد اقتصادي همبستگی دارد .
پرسش کننده :
کاهش سرمايه اجتماعي چه تاثيري بر رشد اقتصادي دارد ؟ « توسعه را باید جریانی چند بعدي دانست، که مستلزم تغییراتی اساسی در ساخت اجتماعی، طرز تلقی عامه مردم و نهادهاي ملی و نیز تسریع رشد اقتصادي، کاهش نابرابري و ریشه کن کردن فقر مطلق است »
پاسخ دهنده ( 31 ) :
سوري ( 1384 )در مقاله ي خود بـا عنـوان " سرمایه اجتمـاعی و عملکـرد ،اقتصادي " :
به یک بحث تجربی در مورد اقتصاد ایران پرداخته است . ابتدا سرمایه ي اجتماعی را بر اساس کارکرد آن، افزایش جرایم و تخلفات در اثر کمبـود سـرمایه ي ،اجتماعی اندازه گیري کرده و سپس آثار آن را بر دو متغیر مهـم رشـد اقتـصادي و سرمایه گذاري خصوصی بررسی کرده است. در این تحقیق با در نظر گرفتن تعـداد پرونده هاي چک هاي بلامحل به عنوان شاخص سـرمایه ي اجتمـاعی ، اثـر معنـی دارکاهش سرمایه اجتماعی بر رشد اقتصادي را نتیجه گرفته است .
نتایج نشان می دهند کـه بین کاهش سرمایه اجتماعی و رشد اقتصادی رابطه ی معکوس وجود دارد .
پرسش کننده :
راهکار هاي خرد و کلان افزايش سرمايه اجتماعي در ايران چيست ؟
پاسخ دهنده ( 31 ) :
نتایج به دست آمده نشان می دهنـد کـه سـرمایه اجتمـاعی در ایران رو به کاهش است .
در سطح خرد، پیشنهاد می شود براي تقویت ارتبـاط و اعتماد متقابل بین اعضاي خانواده، علاوه بر حضور بیشتر والـدین در خانـه، ارتبـاط دوستانه و صمیمی با فرزندان برقـرار کننـد . تأکیـد بیـشتر بـر آمـوزش فرزنـدان و جامعه پذیر کردن آنها نیز ضروري می نماید.
در سطح کلان دولت می تواند با مشارکت دادن عملی هر چه بیـشتر مـردم در تصمیم گیري ها ، تقویت و تشویق نهادهاي مردمی، وضع قـوانین و مجـازات هـاي سنگین براي عوامـل فـساد و نـابود کننـده ي سـرمایه ي اجتمـاعی در جامعـه و بـه خصوص در نهادهاي دولتی، توجه ویژه به آموزش و پرورش، پرهیز از تـصدي گري دولتی، ایجاد امنیت عمومی و تثبیت آن، ایجاد قـوانین کـارا و بـا ثبـات در جهـت حقوق مالکیت، ایجاد راهکارهایی در جهت کاهش نرخ تـورم و بیکاري در جامعـه، اطلاع رسانی شفاف و افزایش قابلیـت پاسخ گویی بـه مـردم، از کـاهش سـرمایه ي اجتماعی در جامعه جلوگیري کند.
پايان گفت و گو
منابع :
1- شبکه شرق 7 اسفند 1401 ساعت صفر
5- آيرومارت ، سوم اسفند 1401 نمودار قیمت دلار در ۱۰ سال گذشته
11- همتی خطاب به رئیسی : « استعفا بدهید» و کنار بروید / مردم را معطل نکنید !
- ادعای «کیهان» درباره نقش " تعهدات پنهانی دولت روحانی به اف ای تی اف» در «دوبرابر شدن تحریم‌ها "
- اکرمی: با وجود عدم پذیرش اف‌ای‌تی‌اف و برجام اینکه رئیسی را به چین دعوت کردند، مهم بود
17 . آنچه علیرضا اکبری در مورد برجام و FATF گفته بود18. اقتصاد 24 جمعه 19 اسفند 1401 - از نقشه دولت برای اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۲ چه می‌دانیم؟ بودجه سال ۱۴۰۲، برنامه‌ای برای محقق نشدن!!
19. فریدون مجلسی دیپلمات سابق در اعتماد آنلاين اول اسفند 1401: اگر تحریم‌ها برداشته یا FATF تصویب شود، قیمت ارز کنترل می‌شود ؟20. مرتضي افقه در گفت و گو با ديدبان اول اسفند 1401
- اقتصاد نيوز 24 آذر 1401قیمت دلار پایین می آید؟ / پیش بینی نرخ ارز در هفته آینده قیمت دلار پایین می آید؟ / پیش بینی نرخ ارز در هفته آینده
- روزنامه اعتماد ، پنجشنبه ۱۵ دی ۱۴۰۱ ، شماره ۵۳۹۴ - چرا کشور نباید یک ارتباط مالی کم هزینه و روان داشته باشد؟ تکلیف همکاری با اف ای تی اف یکسره شد .چرا کشور نباید یک ارتباط مالی کم هزینه و روان داشته باشد؟ تکلیف همکاری با اف ای تی اف یکسره شد
- کنایه بی‌سابقه روزنامه جمهوری اسلامی به رئیسی سوم دي 1401 سوم دي 1401
- پايگاه خبري تحليلي روز نو اول دي 1401 - سکوت درباره پول‌های بلوکه شده ایران در چین برای چیست؟ ۳۰ میلیارد دلار پیچیده در مه!۳۰ میلیارد دلار پیچیده در مه!
- خبر آنلاين 14 آذر 1401 به نقل از روزنامه اطلاعات نوشت : رقیبان بازار ما را تصاحب کردند و ما هنوز درگیرFATF مانده ایم/ انگار هیچ کشوری نمی فهمد اف ای تی اف مضر است و فقط ما می فهمیم
- خبر فارسي ، خبر آنلاين ، 4 آبان 1401 - پیوستن به پیمان شانگهای بدون عضویت در اف ای تی اف رویای خام است
- تارنماي خبري تحليلي نو انديش ايرانيان چهارم آبان 140 - تصميمات سختگيرانه‌تر از FATF از سوى ايران براى پيوستن به شانگهاي !
- اقتصاد 24 ، بيست و چهارم مهر 1401 - مجید تفرشی: می‌خواهید با سیاست کره شمالی اینجا کره جنوبی بسازید!
- ستاره صبح بررسی می‌کند 16 مهر 1401 - رشد موجودی سرمایه کل در دهه 90 نزدیک به صفر بوده است
- نقش صنعت نفت در توسعه اجتماعی – اقتصادي شهر گچساران از دیدگاه شهروندان
- بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر رشد اقتصادي ایران- فصلنامه اقتصاد مقداري (بررسی هاي اقتصادي سابق )، دوره 5 ،شماره 2 ،تابستان 1387 ،صفحات 39- 61
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
صدای معلم، صدای شما
با ارائه نظرات، فرهنگ گفت‌وگو و تفکر نقادی را نهادینه کنیم.