یکی از نام آوران مکتب تربیتی نوین خانم "ماریا مونته سوری" (1870-1952) می باشد. دانشمندان، نقش وی را در امر تعلیم و تربیت را کمتر از جان دیوئی ندانسته اند. او معتقد بود رشد و تکامل طبیعی و سالم کودک و نوجوان فقط در محیط آزاد و آرام انجام می گیرد و بایستی به کودک به منزله ی یک انسان نگریست نه یک شیء ؛ این گونه نباشد که او را همچون یک ظرف تلقی کنیم که هر چه دلمان خواست آن را پر کنیم و هر چند مراقبت و محافظت ضروری است اما استدلال و شخصیت و هویت وی را در نظر بگیریم.
واقع گرایی و عمل گرایی در بعد اصولی و منطقی آن، امری است که در پروسه ی تربیت توجه به آنها ضروری است. از منظر بزرگان و منادیان مکتب متعلق به ماریا مونته سوری، دیگر تربیت فکری محض کافی نیست بلکه محصلان باید افرادی اندیشمند، کارآمد، مسئولیت پذیر، خوش ذوق و با احساس بار آیند و محتوای برنامه های درسی حتما باید با نیازهای روز محصلان هماهنگی داشته باشد.
تاسیس جامعه ی آموزش- پرورش نوین ره آور پارادایم فلسفی- تربیتی بنیان گذاران مکتب نوین پیشرفت گرایی است. همکاری خانه و مدرسه برای برآوردن نیازهای زندگی کودک، مطالعه علمی رشد شاگرد، آزادی رشد طبیعی، محور قرار دادن رغبت محصل، فراهم ساختن وسائل و روش های یادگیری و تربیت، توجه به امر تغییر، از حالت غول و فرمانده خارج گشتن مدرسه و معلم، بازسازی مداوم تجربه از جمله مهمترین و اساسی ترین فاکتورها و محورهای پیشرفت گرایی محسوب می گردند.
در فرآیند و پروسه ی تعلیم و تربیت سالم، خانم مونته سوری این پزشک ایتالیایی نقش ارزنده ای را ایفا نمود. تاسیس خانه ی کودکان در رم از جمله فعالیت ها و ابتکارات ایشان می باشد. او معتقد بود:" اگر معلم می خواهد به نیازها و استعدادهای تک تک دانش آموزان پی ببرد و تن و فکر و اخلاق آنها را در حد کمال پرورش دهد باید آزادی فرد فرد ایشان را محترم بشمارد.
به نظر وی ، هر گاه کودک را از فعالیت های آزاد محروم کنیم طبعا از حقایق و وقایع بدیهی جهان که مبنا و تکیه گاه آموزش و پرورش است بی خبر خواهد ماند و همه ی اطلاعاتی که مدرسه در اختیارش می گذارد، سست و سطحی خواهند بود.
البته به کار بردن لفظ آزادی از نظر این دانشمند و پزشک عالی قدر بدان مفهوم نیست که کودک یله و رها شود بلکه معلم یا مربی که مونته سوری اصطلاح مدیر را ترجیح می داد، عمدتا نباید مشاهده ی انفعالی کار و رفتار کودک باشد. این مشاهده باید کاملا هوشیارانه انجام گیرد. در عین حال، مربی باید روش های گوناگون و وسایل آموزشی جدید را با توجه به استعداد و علاقه ی کودکان بیازماید.همچنین به موقع از حرکات بی نظم استفاده ی درست از وسایل و کارهایی که خود بسیار دشوار می یافت جلوگیری کند. جمله ی معروف و کاربردی این روان شناس و پزشک مشهور چنین است: " کودکی که شخصا انجام نمی دهد یاد نمی گیرد که چگونه انجام دهد."
در کتاب " فلسفه ی جدید تربیت " از " تاریخ آموزش و پرورش در قرن بیستم " چنین آمده است:
" او از نخستین سال ها خود را زنی مصمم نشان داد و وقتی نظرات و فنون تربیتی خود را سامان داد در نشر آنها از خود سرسختی و توانایی بسیار نشان داد. او توانست دستیاران بلاواسطه ی خویش را نسبت به خود وفادار و متعهد گرداند و توانست در هزاران آموزگاری که دوره های درسی او را گذراندند یا به سخنان او گوش فرا دادند، شوری بی پایان برانگیزد. راز نفوذ او پاکی عشق به کودکان بود. او به نیازها و علائق آنان سخت حساس بود و مرکزی ترین جایگاه در زندگی خود را به آنان داده بود."
" مونته سوری روش تربیتی خود را روش علمی معرفی می کرد و آن را مرکب از سه عمل می دانست :
1- مشاهده 2- آزمایش 3- تجزیه و تحلیل
همیشه کاربرد آنها را به پیروانش توصیه می کرد. او علاقه مند بود و کوشش می کرد که مدارس خود را به شکل محیطی درآورد که آنجا کودکان بتوانند مستقل از بزرگ سالان رشد کنند، آزادانه عمل کنند و با آهنگ گام خویش پیش بروند. به نظر او کودکان در مدارس معمولی محیط ناخوشایندی دارند و طبعا به سوی بردگی کشیده می شوند و ناگزیرند همواره بی حرکت و منفعلانه مطیع معلم خویش باشند. برنامه ی درسی طوری تنظیم شده و اجرا می گردد که به رشد طبیعی ایشان ربطی ندارد و ساعت به ساعت از موضوعی به موضوع دیگر می پرد." ( فلسفه جدید تربیت)
در این محیط که تمرین آزاد نیز مانند انتخاب کار و با خود اندیشیدن در آن ممنوع است و هر احساسی سرکوب می شود و هر محرک خارجی که بتواند ذهن را با دریافت های مستقل غنی سازد حذف می گردد. ( تاریخ آموزش و پرورش در قرن بیستم )
از نظر اندیشمندان و بزرگان امر تعلیم و تربیت، آزادی و فعالیت دو اصل مهم دیدگاه تربیتی مونته سوری است که کودک و نوجوان یاد می گیرد چگونه از آزادی استفاده بهینه نماید به گونه ای که به ضد خود تبدیل نشود و آن گاه موفق گردد فعالیت هایش را منظم و تاثیر گذار نماید.
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
نظرات بینندگان
دوست عزیز معلم
یک معلم باید مکاتب تربیتی و فلسفه آموزش و پرورش را بداند .
این ها لازمه کار یک معلم و حرفه معلمی است .
اگر هم فکر می کند نیازی یه این ها ندارد احتمالا راه را اشتباهی آمده است .
پایدار باشید .