جذب دانش آموزان سمپاد پایه هفتم بر اساس مصاحبه و گفت و گو انتقام از دانش آموزان است

 بعد از طرح مصوبه حذف مدارس سمپاد (که بعدها در زبان مسئولان به حذف آزمون مدارس سمپاد تقلیل یافت) در شورای عالی انقلاب فرهنگی و واکنش منفی این نهاد به مصوبه ، آقای بطحایی وزیر آموزش و پرورش تلاش کرد با فضاسازی رسانه ای و شعار علیه مافیای آموزشی ، آقای روحانی رییس جمهور را برای امضای مصوبه تحت فشار افکار عمومی  بگذارد. اما این تلاش به جایی نرسید و مصوبه امضا نشد و بدون امضای رییس جمهور (رییس شورایعالی آموزش و پرورش ) مصوبه اعتبار قانونی ندارد و قابل اجرا نیست. نکته جالب این است به رغم هیاهوی فراوان در مورد مصوبه ، متن آن منتشر نشد و وزیر آموزش و پرورش و معاونان او سخنان ضد و نقیضی در باره آن بیان کردند. صحبت ها از حذف مدارس سمپاد در دوره اول متوسطه تا حذف آزمون در دوره ابتدایی و مبارزه با مافیای آموزشی و حذف آزمون پایه اول سمپاد (کلاس هفتم ) را در بر می گرفت.

  معلوم نیست که اگر واقعا هدف آموزش و پرورش صرفا تغییراتی “تکنیکی” در نحوه جذب دانش آموز به مدارس سمپاد دوره اول متوسطه بود و مثلا از اول قصد داشتند به جای آزمون کتبی از طریق مصاحبه و سوابق تحصیلی در مدارس سمپاد دانش آموز بپذیرند، چه نیازی به مصوبه بود؟

آنچه می توان از اتفاقات چندماه اخیر استنباط کرد این است که مصوبه (اگر واقعا مصوبه ای وجود داشته ) دارای چهارچوب شناوری بوده است. به عبارتی احتمالا مصوبه شامل چند نسخه متفاوت بوده ، در نسخه شماره 1 مدارس سمپاد دوره اول ظرف مدت 3 سال برچیده می شدند و  طرح شهاب (عدم جداسازی دانش آموزان بر اساس هوش و استعداد ) جایگزین می شد . در نسخه شاره 2 ، برگزاری آزمون های تستی در دوره ابتدایی حذف و موسسات کمک آموزشی از مدارس ابتدایی رانده می شدند. در نسخه شماره 3 فقط تغییراتی در نحوه جذب دانش آموزان در مدارس سمپاد اعمال می شد. آزمون کتبی ، جایگزین ندارد. می توان شکل سوالات را عوض کرد به گونه ای که واقعا استعداد دانش آموزان را سنجش کند . اما جایگزین کردن مصاحبه و سوابق تحصیلی دوره ابتدایی برای جذب دانش آموز پایه هفتم سمپاد غلط و منشا اختلاف است

بدیهی است که فقط نسخه اول یعنی حذف مدارس سمپاد نیاز به مصوبه داشته است. حذف آزمون در دوره ابتدایی چندسال پیش در شورایعالی آموزش و پرورش  تصویب شده و نیازی به مصوبه جدید ندارد. کوتاه کردن دست و پای موسسات آموزش آزاد از مدارس هم از وظایف قانونی آموزش و پرورش است و باز هم نیازی به مصوبه ندارد. تغییر در شیوه جذب دانش آموز در مدارس دولتی هم از اختیارات وزارتخانه است و مصوبه نمی خواهد. حالا که آموزش و پرورش بعد از ماه ها بازی با افکار عمومی و ایجاد بحث های مصنوعی در بین معلمان به نقطه صفر  رسیده است خوب است، واقعیت ها را صادقانه با معلمان در میان بگذارد.

آیا اساسا مصوبه ای وجود داشته ؟ اگر مصوبه ای مکتوب وجود داشته ، محتوای آن دقیقا چه بوده ؟  اظهارات متناقض وزیر و معاونان او (از انحلال مدارس سمپاد تا تغییر در نحوه جذب دانش آموز) در این چند ماه را چگونه می توان در چارچوب یک مصوبه واحد و مکتوب توضیح داد؟ بدیهی است که یک مصوبه نمی تواند شناور بوده و پلان 1 و 2 و 3 داشته باشد.

آقای بطحایی به عنوان نفر اول اجرایی وزارتخانه چند بار نظرش را تغییر داد. حرفهای او اغلب ظاهری تند اما محتوایی به شدت نرم  داشت. نوید ادهم دبیرکل شورای آموزش و پرورش هم درباره مصوبه دو پهلو صحبت کرد.

تندترین موضع از آن آقای زرافشان معاون متوسطه بود که به صراحت از حذف پایه هفتم مدارس سمپاد در سال 97 (طبق مصوبه) دفاع می کرد و وعده برچیدن سمپاد دوره اول ظرف سه سال را می داد.

خانم حکیم زاده هم بیشتر روی حذف آزمون های تستی در مدارس ابتدایی (باز هم طبق مصوبه) متمرکز شده بود.

خانم مهاجرانی رییس مرکز ملی استعدادهای درخشان هرچند می گفت تا زمانی که مصوبه امضا نشود با آن مخالف است، اما معتقد بود که مدارس سمپاد باید بمانند و  تغییراتی در نحوه جذب دانش آموز صورت گیرد. الان به نظر می رسد که نظر خانم مهاجرانی (مخالف مصوبه) در مورد مدارس سمپاد اجرا می شود.

امتحانات آموزش و پرورش بی اعتبار شده است و سوابق تحصیلی نه نشانه هوش و استعداد دانش آموز است و نه حتی خر خوانی و سخت کوشی او  در روزهای اخیر آقای عبدالرسول عمادی رییس مرکز سنجش وزارت آموزش و پرورش هم وارد داستان شده است.

به گزارش خبرگزاری فارس، عبدالرسول عمادی رئیس مرکز سنجش وزارت آموزش و پرورش گفت: "آزمون سمپاد برای ورود به پایه دهم مانند سال‌های قبل برگزار می‌شود اما بر اساس دستور وزارت آموزش و پرورش هیچ آزمونی برای ورود دانش‌آموزان به پایه هفتم برگزار نمی‌شود، ولی با روش‌های جایگزین مانند مصاحبه و گفت‌وگو دانش‌آموزان جذب مدارس استعدادهای درخشان می‌شوند."

ظاهرا قرار است در روزهای آینده آموزش و پرورش دستورالعملی در باره روش های جایگزین امتحان کتبی برای پایه هفتم منتشر کند. امتحان به روش گذشته برای جذب دانش آموزان پایه هفتم سمپاد برگزار نمی شود، در حالی که روش جایگزین نامعین و مبهم است.

آیا با جایگزینی مصاحبه و گفت و گو فساد کمتر می شود؟ آیا عدالت آموزشی تامین می شود؟ آیا مشکل غربال کردن دانش آموزان و خالی شدن مدارس عادی از دانش آموزان با استعداد و تلاشگر حل می شود؟ آیا شکاف فقیر و غنی پر می شود؟ آیا مافیا از صفحه آموزشی کشور محو می شود؟ واقعیت این است که با این روش قطعا پارتی بازی ، بی عدالتی و حق کشی بیشتر می شود.

حالا دیگر بحث اینکه مدارس سمپاد خوب است یا بد و آیا دانش آموزان دارای استعدادهای مختلف زیر سقف یک کلاس درس بخوانند یا از هم تفکیک شوند و حتی بحث جایگزینی طرح شهاب موضوعیت ندارد. مساله این است که چگونه ، دانش آموزان داری استعداد درخشان را شناسایی کنیم تا در مدارس ویژه سمپاد تحصیل کنند؟

آیا برگزاری امتحان تستی چهارجوابی به صورت متمرکز بهتر است یا برگزاری مصاحبه و گفت و گوی شفاهی با داوطلبان و یا احتمالا رجوع به سوابق تحصیلی ؟

مخالفان آزمون درست می گویند از طریق تست های چهارجوابی و در یک جلسه  دو ساعته نمی توان استعداد درخشان را از استعداد معمولی تشخیص داد. این حرف از جنبه تئوریک درست است. سوال این است که آزمون را برداریم چه چیز را جایگزین آزمون کنیم؟ اگر  مثلا سوابق تحصیلی یا به قول آقای عمادی مصاحبه و گفت و گو را جایگزین آزمون  کنیم ، حق به حقدار می رسد و استعدادهای درخشان "واقعی" به جای "خرخوانها و دوپینگی های گروه های آموزشی" ( پرورده مافیای آموزشی )  شناسایی و جذب می شوند؟ اگر آزمون تستی 10 تا عیب داشته باشد ، تکیه بر سوابق تحصیلی  صد عیب دارد و جذب از طریق مصاحبه و گفت و گو هزار تا عیب دارد.

لازم نیست به آقای عمادی در مورد لو رفتن سوالات امتحانات نهایی در پارسال و امسال چیزی بگوییم.

  ایشان خدا را شکر در تلگرام حضور دارند و لابد می بینند که همین روزها ، یکساعت قبل از برگزاری امتحان نهایی سوم متوسطه و پیش دانشگاهی ده ها هزار دانش آموز منتظر دریافت سوالات لو رفته امتحان همان روز  هستند. اوایل که بحث حذف کنکور و جایگزینی سوابق تحصیلی مطرح بود ، نوشتم که کنکور هزار تا عیب دارد اما از جذب دانشجو بر اساس سوابق تحصیلی به مراتب عادلانه تر است، از تبدیل مدارس دوره دوم متوسطه به کلاس کنکور و نمره فروشی و انواع تقلبات که بگذریم ، مساله لو رفتن سوالات امتحانات نهایی، کلا بحث سوابق تحصیلی دانش آموزان را بی اعتبار می کند.

وقتی یکساعت قبل از برگزاری امتحان ده ها هزار دانش آموز امکان دسترسی به برخی سوالات را دارند، بسیار محتمل است که چند هزار یا حداقل چند صد دانش آموز دوسه روز قبل از امتحان به این سوالات دسترسی داشته باشند. این مافیا بسیار بدتر از مافیای گروه های آموزشی مثل قلمچی و گاج و مبتکران و .... عمل می کند. امتحانات آموزش و پرورش بی اعتبار شده است و سوابق تحصیلی نه نشانه هوش و استعداد دانش آموز است و نه حتی خر خوانی و سخت کوشی او .

من تعجب می کنم آقای عمادی که خارج از حوزه مسئولیت خودش انسان تیزبین و منتقدی است چرا خار را در چشم دیگران می بیند اما تیر را در چشم خود نمی بیند؟

بی اعتنایی آقای عمادی به لو رفتن سوالات امتحان نهایی  و در عین حال سخنوری و شاعری  در مورد استحکام بدنه پراید و مشکلات آموزش و پرورش هند و سریال  تام و جری آدم را یاد داستان منجم گلستان سعدی می اندازد .  سوال صاحبدل داستان سعدی را باید از عمادی پرسید : " تو بر اوج فلک چه دانى چیست / که ندانى که در سرایت کیست"  به عبارتی تو اگر واقعا منتقد و مصلح هستی ، نگاهی به حوزه مسئولیت خودت بینداز و عیب ها را بگو و مشکلات را برطرف کن. سایپا به تو چه ربطی دارد ؟ تام و جری به تو چه ربطی دارد؟  این فرمایش شما در تلگرام خطاب به کیست : " ما یک‌شبه شکست نمی‌خوریم. شکست، پیامد ناگزیر انباشتگی تفکر و انتخاب‌های ضعیف ماست. شکست، چیزی بیش از چند تشخیص اشتباه که هر روز آنها را تکرار می‌کنیم نیست." حرفهای گنده زدن نشانه بزرگی نیست. شما اگر واقعا آدم مسئولی هستی در حوزه مسئولیت خودت قدمی بردار . اگر هم روزنامه نگار و شاعری ، از مسئولیت اجرایی و مزایای آن کناره بگیر تا دیگران تو را باور کنند. به قول مثل لری هم خرما را می خواهی و هم خدا را !

 فرض کنیم به قول آقای عمادی از بین 200 – 300 هزار متقاضی بخواهیم چند هزار نفر را از طریق گفت و گو و مصاحبه  انتخاب و روانه کلاس هفتم سمپاد کنیم.  مصاحبه گران چه کسانی هستند و از چه بار علمی و اخلاقی برخوردارند ؟ مصاحبه گران چگونه انتخاب می شوند؟ وزارتخانه با چه مکانیسمی جلوی پارتی بازی و اعمال سلیقه مصاحبه گران را می گیرد؟ مردود شدگان با چه شاخص هایی  می توانند به انتخاب مصاحبه گران اعتراض کنند؟ اصولا مصاحبه کنندگان بر اساس چه شاخصی افراد را انتخاب می کنند؟ وقتی وزارتخانه نمی تواند بر امتحان متمرکز نهایی و رسمی  نظارت کند چگونه می تواند بر چند هزار مصاحبه کننده  در مناطق مختلف کشور نظارت کند؟ پ

به نظر من بهتر است آموزش و پرورش به شکست خود در طرح انحلال مدارس سمپاد متوسطه اول اذعان کند .

الان وزارتخانه در قضیه سمپاد روی دنده لج است.  به جای لجبازی ، واقعیت را بپذیرند. آزمون کتبی اگر صد ایراد داشته باشد باز هم بهتر از تکیه بر سوابق تحصیلی و بدتر از آن تکیه بر مصاحبه و گفت و گو است. مفاسد این دو روش بسیار بیشتر از برگزاری آزمون است. انحلال مدارس سمپاد حداقل توجیه تئوریک دارد. اما جذب دانش آموز در مدارس سمپاد بر اساس مصاحبه و گفت و گو مثل توزیع کالای کمیاب بر اساس مصاحبه است. با این طرح بی عدالتی بیشتری صورت می گیرد و اعتراضات بیشتری هم به دنبال خواهد داشت.

طرح وزیر آموزش و پرورش برای انحلال مدارس سمپاد  البته با  تحریک معاونان آموزشی وزیر، در عمل  شکست خورد . رییس جمهور به عنوان رییس شورایعالی آموزش و پرورش از این طرح استقبال نکرد. حالا دلیلی ندارد که آموزش و پرورش با لجبازی ، تلافی این شکست را سر ده ها هزار دانش آموز متقاضی حضور در مدارس سمپاد در بیاورد.

مصاحبه و گفت و گو روش نامطمئنی برای جذب دانش آموز در مدارس سمپاد است. حداقل این روش از آزمون کتبی مخاطره آمیز تر است.  این روش جذب در مدارس غیر دولتی جواب می دهد چون مصاحبه گر ذینفع است و می خواهد بهترین دانش آموز را جذب کند . اما در بخش دولتی ، مصاحبه گر نفع مستقیمی ندارد. برای او فرق نمی کند که چه کسی با چه استعدادی وارد مدرسه سمپاد شود. مصاحبه گر ممکن است به خاطر منافع شخصی دست به پارتی بازی بزند. اگر مبنای جذب مصاحبه و گفت وگو باشد یعنی بسط ید و اختیار مصاحبه کننده و این منشا فسادهای جدید است.

به نظر من فعلا ، آزمون کتبی ، جایگزین ندارد. می توان شکل سوالات را عوض کرد به گونه ای که واقعا استعداد دانش آموزان را سنجش کند . اما جایگزین کردن مصاحبه و سوابق تحصیلی دوره ابتدایی برای جذب دانش آموز پایه هفتم سمپاد غلط و منشا اختلاف است.