گروه گزارش/
امروز پنج ژوئن ( 15 خرداد ) مصادف با « روز جهانی محیط زیست » است .
« تاریخچه روز جهانی محیط زیست به سال ۱۹۷۲ یعنی ۵۰ سال پیش بر می‌گردد. در آن سال برای اولین بار، سازمان ملل متحد کنفرانسی را با موضوع انسان و محیط زیست در شهر استکهلم سوئد برگزار کرد. کنفرانسی که توسعه پایدار را در سطح جهانی مورد توجە قرار داد و منجر به ایجاد برنامە محیط زیست سازمان ملل (UNEP) شد.
با این حال، این مهم یک شبه اتفاق نیفتاد. سوئد برای اولین بار در سال ۱۹۶۸ پیشنهاد برگزاری چنین کنفرانسی را به سازمان ملل داد و در سال ۱۹۶۹، سازمان ملل موافقت کرد که پس از سه سال در سوئد کنفرانسی متمرکز بر مسائل زیست محیطی برگزار شود.
( روز جهانی محیط زیست امسال به میزبانی کشور ساحل عاج و با حمایت کشور هلند با شعار « راه حل ها برای آلودگی پلاستیک » برگزار می شود ) .
سپس دو سال بعد، اولین روز جهانی محیط زیست با شعار «تنها یک زمین» جشن گرفته شد. از آن زمان بە بعد هر سال در پنجم ژوئن مراسم روز جهانی محیط زیست برگزار می‌شود . ( این جا )
در ایران برنامه مشخصی برای بزرگداشت روز جهانی محیط زیست اعلام نشدە و این موضوع ظاهراً مورد توجە مقامات واقع نشدە است. این در حالی است کە بحران‌‌های زیست محیطی از جملە مهمترین بحران‌هایی است کە امروز ایران درگیر آن است.
با نگاهی بە وضعیت محیط زیست ایران متوجە می‌شویم کە همه فاکتورهای زیست محیطی در ایران در بحران و آشفتگی به سر می‌برند. جمعیت ایران بدون توجە بە ظرفیت‌های و منابع آن افزایش یافتە و بە تبع آن رد پای اکولوژی هم افزایش چشم گیری داشتە است.
در چهل سال اخیر بیش از ٢٠ میلیون هکتار از مراتع تغییر کاربری دادە شدەاند. گونەهای زیاد جانوری و گیاهی منقرض شدەاند. بدون توجه بە توان اکولوژیکی سرزمین کشاورزی نامتوازن، و ناپایداری توسعە پیدا کردە است. بیش از ۸۶ میلیارد متر مکعب آب تجدیدپذیر در بخش کشاورزی برداشت می‌شود در حالی کە خلأ عملکرد حدود ۶۰ درصد است؛ یعنی تنها ۴۰ درصد از پتانسیل عملکرد گیاهان در ایران بە عملکرد قابل برداشت تبدیل می‌شود! و از این میزان حدود ٣٠ میلیون تن بە ضایعات تبدیل می‌شود.
( زمانی ... دریاچه ارومیه بود )
اوضاع نابه سامان کشاورزی بیشترین آسیب را بە منابع آبی وارد کردە است. نتیجە آن خشک شدن تالاب‌ها، فرسایش خاک، فرونشست زمین، بیابان‌زایی، شور شدن خاک و ظهور کانون‌های جدید ریزگرد بودە است. مصرف سم و کود شیمیایی در کشاورزی ایران بسیار فراتر از استانداردهای جهانی است و عدم توجە بە دورە کارنس سموم، ماندگاری آنها را بیشتر کردە و خود عاملی برای تهدید سلامت شهروندان است. آن « ایران قوی » که دائما ترجیع بند سخنان مسئولان و مقامات است مگر با ایران گرفتار بحران محیط زیست قابل تحقق خواهد بود ؟
در مراتع ایران نیز تعداد دام‌ها بە مراتب بیش از ظرفیت مراتع است کە خود عاملی برای تخریب مراتع شدە و ضمن افزایش فرسایش خاک تهدیدی برای انقراض گونەهای گیاهی کامیاب هم بودە است.
جنگل‌ها علی‌رغم اهمیت ویژەای کە دارند در ۴۰ سال اخیر مورد تهدیدهای گوناگون از جملە آتش‌‌سوزی عمدی، قاچاق چوب، هیزم‌گیری و آفات و بیماری‌ها بودەاند و هر روز از میزان آنها کاستە شدە است.
آلودگی هوا هم در فصول سرد کە اینورژن پایدارتر است، در برخی از کلان‌شهرها از جملە تهران، نفس مردم را بریدە است کە این آلودگی ناشی از سوخت ناقص خودروها، مازوت‌سوزی و ... است. سهم انرژی‌های پاک در مصرف انرژی ایران بسیار نازل است، در حالی کە ایران شرایط استفادە از انرژی خورشیدی و بادی را نیز دارد.
ایران سال‌هاست کە جز ۱۰ کشور اول دنیا در تولید گازهای گلخانەای است؛ مدیریت سرزمینی در ایران چنان ناپایدار و ناکارآمد بودە که نە تنها بە جغرافیای ایران آسیبی جدی واردە کردە، بلکە در گرمایش جهانی هم سهم قابل توجهی هم دارد.
مقامات حال حاضر ایران هیچ علاقەای بە حضور در کنوانسیون‌ها و نشست‌های جهانی در ارتباط با محیط زیست ندارند و اگر هم حضور پیدا می‌کنند، آن را فرصتی برای تبلیغات سیاسی خود می پندارند . »
سخنگوی فراکسیون محیط زیست مجلس می گوید : محیط زیست ایران طی هشت سال گذشته در فهرست جهانی شصت پله سقوط کرده است .
« خدیجه گلین مقدم » کنش گر محیط زیست در کانال خود می نویسد :
« تغییرکاربری اراضی کشاورزی به ساخت و ساز همچنان زیاد است. وقتی به ساخت و سازهای بی‌رویه در برخی مناطق کشور نگاه می‌کنیم، متوجه می‌شویم آنچه باعث این همه ساخت و ساز می‌شود فقط دست یابی به سود برای سازندگان است. سازنده فکر نمی‌کند که به عنوان مثال ساخت ۱۰هزار آپارتمان (آماده به فروش) در فلان نقطه کشور چه جمعیتی را وارد منطقه می‌کند. او فکر نمی‌کند آب مصرفی این جمعیت از کجا باید تامین شود. یا آلودگی صوتی و هوا چه اثرات مخربی بر مردم دارد. یا امحاء زباله‌های تولیدی چگونه خواهد بود. او فقط به فکر سود خود است.
چه کسی باید به فکر محیط زیست باشد، معلوم نیست!
( کشور سومالی )
در برنامه 60 صفحه ای صحرایی ؛ بحران محیط زیست ایران جزء چالش ها و آسیب های کشور نیست !
به این خبرها دقت کنید:
ایرنا - کاهش امتیاز و تغییر رتبه نشان می دهد ایران در شاخص‌های جدیدی که در نسخه ۲۰۲۲ نسبت به نسخه ۲۰۲۰ اضافه شده، امتیاز خوبی نداشته است.
روند ۱۰ ساله عملکرد محیط زیست ایران ۶.۹۰ است.
مدیرکل دفتر اقتصاد و فن آوری محیط زیست سازمان حفاظت محیط زیست: شاخص هایی که روند منفی قابل توجهی در طی ۱۰ سال داشته اند، عبارتند از شاخص از دست رفتن مرتع (۳۹.۶۰-)، شاخص انتشار CO(۲۰.۸۰-) و روند شدت گازهای گلخانه ای (۲۴.۴۰-) و شاخص ها با بهترین روند عملکرد مربوط به شاخص های نرخ رشد کربن سیاه (۶۳)، نرخ رشد دی اکسید نیتروژن (۸۷.۳۰) در طبقه سیاست های اقلیمی، نرخ رشد ناکس (۵۵)، نرخ رشد دی اکسید گوگرد (۴۰.۷۰)، اسیدی شدن دریا (۴۷.۹۰) و وضعیت ذخیره ماهی (۲۰.۶۰) در طبقه سرزندگی اکوسیستم.
این گزارش نشان می‌دهد که وضعیت بسیار خطرناک است. با این حال هنوز قطع درختان و قاچاق چوب به قوت خود باقی‌ست. هنوز هیچ اقدام مهمی برای احیاء جنگل ها و کاشت نهال بومی برای ترمیم جنگل های از دست رفته یا مراتع تخریب شده در دستور کار نیست. هنوز زباله‌های شهری در جنگل های هیرکانی یا کنار دریاچه کاسپین (سراوان، دالخانی، عباس‌آباد و ...) خالی می‌شود و ... فعلا همه ما در تهدید همه‌جانبه هستیم. رفتارهایی هم که در حوزه « محیط زیست » در مدارس مشاهده می شوند امیدبخش و دلگرم گننده نیستند .
به داد محیط زیست برسید !»
دکتر منصور سهرابی، متخصص بوم‌شناسی و محیط زیست در این زمینه می گوید : ( این جا )
« در کل در ایران پنجاه سال اخیر، به‌سبب افزایش جمعیت، استفاده بی‌رویه از منابع تجدید پذیر، تخریب سرزمین و بی‌توجهی به توان اکولوژیک و آمایش سرزمین، تصویری که برای آینده وجود دارد، متاسفانه تاریک است.
بحران آب در ایران یکی از مهمترین نگرانی‌های محیط زیست و زندگی بیش از ۸۳ میلیون شهروند ایرانی است . »
در پرتال وزارت آموزش و پرورش هیچ گونه خبر و حتی عکسی به مناسبت این « روز مهم و تعیین کننده » به چشم نمی خورد و این در حالی است که به عنوان مثال ؛ هر ساله و با ورود به نیمه دوم سال و به ویژه در کلان شهرها ، مدارس به خاطر « آلودگی هوا » دائما تعطیل می شوند و دولت و حاکمیت هم نشان داده راه حل دیگری به جز « تعطیل کردن مدارس » ندارد .
بارها در « صدای معلم » نسبت به بی توجهی مقامات و دستگاه ها نسبت به اجرای « قانون هوای پاک » نوشته و هشدار داده شده است اما گوش شنوا و اراده ای برای حل این وضعیت مشاهده نمی شود .
به تازگی و پس از رای اعتماد مجلس شورای اسلامی به وزیر آموزش و پرورش ، رئیس دولت سیزدهم ، دوازده ماموریت را به « رضامراد صحرایی » ابلاغ کرده اما هیچ خط و نشانی از توجه به « محیط زیست » در آن دیده نمی شود . ( این جا )
پرسش « صدای معلم » آن است که حتی اگر این دوازده مورد بخواهد عملی شوند وقتی در محیط زیست و نیازهای اساسی بر اساس همان « قانون اساسی جمهوری اسلامی که به آن استناد شده بحران و مساله باشد ؛ اساسا چگونه امکان پذیر خواهد بود ؟
آن « ایران قوی » که دائما ترجیع بند سخنان مسئولان و مقامات است مگر با ایران گرفتار بحران محیط زیست قابل تحقق خواهد بود ؟
در سوابق بلند بالای وزیر جدید آموزش و پرورش هیچ رد پایی از توجه به « محیط زیست » پیدا نمی شوند . در برنامه 60 صفحه ای صحرایی ؛ بحران محیط زیست ایران جزء چالش ها و آسیب های کشور نیست .
در برنامه وزیر آموزش و پرورش که مورد تایید همین مجلس قرار گرفته حتی نامی از « محیط زیست » برده نشده است .
رفتارهایی هم که در حوزه « محیط زیست » در مدارس مشاهده می شوند امیدبخش و دلگرم کننده نیستند .
« خدیجه گلین مقدم » به مناسبت « روز جهانی محیط زیست » چند پرسش را مطرح می کند :
« شما به عنوان یک انسان چگونه به زمین کمک می‌کنید تا دوباره خود را بازسازی کند؟
آیا تاکنون خم شده‌اید تا یک زباله را از روی زمین بردارید و به نحو مطلوبی آن را امحاء کنید؟
آیا شما تاکنون یک درخت یا یک درختچه در باغ، باغچه، طبیعت یا یک گل در یک گلدان کاشته‌اید؟
آیا شما آدامس خود را پس از جویدن بر روی زمین می‌اندازید؟
آیا در اتومبیل خود ظرف زباله دارید؟
آیا شما تهِ سیگار خود را از پنجره اتومبیل خود به داخل کوچه، خیابان، بزرگراه، آزادراه و یا جوی آب پرت می‌کنید؟
مدرک تحصیلی شما چیست؟ آیا فکر می‌کنید سواد محیط زیستی دارید؟ »
دانش آموزان و خانواده ها و حتا معلمان و کادر مدرسه کوشش و تقلایی برای آموزش و درونی کردن ارزش های محیط زیست از خود نشان نمی دهند و در حال حاضر همه چیز در مدرک و نمره و امور روبنایی خلاصه و محدود شده است .
پرسش « صدای معلم » از وزارت آموزش و پرورش و مقامات مسئول آن است که واقعا چه برنامه ای برای آموزش « سواد محیط زیستی » شهروندان ایرانی دارند ؟
***
( بعداز رها کردن زباله در خیابان و رودخانه و جنگل و ساحل و هر جایی که پایشان برسد حالا هم شاهد قطع شدن نهالها و درختان جوان جنگلهای هیرکانی برای برپایی آتش توسط برخی از مسافران هستیم.
آتشی که بهای آن آسیب شدید و نابودی این جنگلهای چند میلیون ساله است ) .
پایان گزارش/
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
نظرات بینندگان