شورای دانش آموزی در ایران ؛ کارتونی از دموکراسی و نمایشی برای خالی نبودن عریضه ؟!

گروه گزارش/

ایده ی تشکیل « شورای دانش آموزی » در آموزش و پرورش پس از انتخابات دوم خرداد و در سال 1376 شکل گرفت .

طراحان این شورا از برپایی این « نهاد دانش آموزی » اهدافی چون « «زمینه‌سازی رشد مهارت فردی - اجتماعی»، «توسعهٔ هم‌یاری در امور آموزشی و پرورشی» و «تعامل میان آنان و مسئولان » را مد نظر داشتند .

حال و پس از گذشت نزدیک به سه دهه از برپایی شورای دانش آموزی این پرسش بنیادین را باید به جد مطرح کرد که نقش واقعی این شورا در معادلات مدرسه و تصمیم گیری آن چیست ؟

البته این مختص به شورای دانش آموزی نیست و در کل باید مطرح کرد که نقش سایر نهادهای تعریف شده در « آیین نامه اجرایی مدارس » چه بوده و آیا کمکی به ارتقای جایگاه « مدرسه » کرده است ؟

آیا تعریف کردن این همه « نهاد » در تعریف و رشد « دموکراسی » در مدرسه ایرانی تاثیری داشته است ؟

وزیر آموزش و پرورش دولت پزشکیان در پیامی به این مناسبت نوشته است : ( این جا )

«شورای دانش آموزی مدارس»، بزرگ ترین شبکه اجتماعی و فرهنگی دانش آموزی و یکی از ارکان اصلی و اثرگذار مدرسه برای نقش آفرینی دانش‌آموزان در امور اجرايي و مشورتي مدیران مدارس و تمرینی برای کشف و شناسایی استعدادهاي آنان در زمينه‌هاي مختلف علمي، آموزشي، پرورشي، فرهنگي، هنري، ورزشي و... برای ورود به  عرصه هاي مهم تصميم گيري در امور زندگی و افزایش مسئولیت پذیری اجتماعی است.

امروز شما دانش آموزان امیدوار، بالنده، خلاق و پرسش گر در دهه پنجم انقلاب اسلامی، بیست و هفتمین دوره انتخابات شوراهای دانش آموزی در سال «جهش تولید با مشارکت مردم»، را با شعار «شورای دانش آموزی، برای ایران؛ برای مدرسه» به شیوه ای کاملاً آزاد و متعهدانه به مبانی نظام تعلیم و تربیت اسلامی، برگزار و مسئولیت پذیری، خودباوری و مشارکت جویی خود را به نمایش خواهید گذاشت.

واقعیت آن است که مدت هاست شورای دانش آموزی هم مانند سایر امور به « روزمرگی » پیوسته است . بی شک این انتخابات، آزمونی موفق از الگوی مشارکت اجتماعی و مؤثر شما دانش آموزان عزیز در عرصه های مهم تصميم گيري هاي برای امور جاری مدارس و تقويت حس مسئولیت‌پذیری و مشارکت جویی است.

لذا از شما دانش آموزان عزیز می خواهم با وفاق و همدلی و با شور و نشاط همیشگی خود در این دوره از انتخابات که به شکلی متفاوت از سال های گذشته برگزار می شود، شرکت کرده و در امور آموزشی، تربیتی، فرهنگی، ورزشی و اجرایی مدرسه، یاریگر مدیران، مربیان و معلمان خود باشید و بدانید که آموزش و پرورش با مشارکت و اراده قوی شما آینده سازان میهن اسلامی، به توفیقات چشم گیری دست یافته و ايران اسلامی همواره به داشتن فرزندان آگاه، توانمند و پرشوری چون شما، افتخار خواهد کرد ... »

آیا شورای دانش آموزی در مدرسه رکنی تاثیرگذار است ؟

آیا واقعا شورای دانش آموزی پس از 27 سال  توفیقی در کشف و شناسایی استعدادهاي دانش آموزان در زمينه‌هاي مختلف داشته است ؟

این شورا تا چه میزان در تعریف مسئولیت پذیری، خودباوری و مشارکت جویی دانش آموزان نقش داشته است ؟ به عبارت دیگر ؛ آیا امروز در مدارس ما چقدر دانش آموزان مسئولیت پذیر و مشارکت جو داریم ؟

آیا دانش آموزان در قالب انتخابات شورای دانش آموزی تمرین دموکراسی می کنند و یا هر آنچه از دروغ و بی اخلاقی در سطح و بطن جامعه می‌آموزند همه را در این فرصت به ظاهر صلاح بازنمایی می کنند ؟

آیین نامه اجرایی مدارس مصوب 1400 نقش مشورتی و مشارکت در امور اجرایی مدرسه را برای شورای دانش آموزی تعریف کرده است اما آیا شورای دانش آموزی توانایی و اختیار حتی تغییرات « جزئی » در مدرسه را دارد ؟

جان دیوئی صد سال پیش باور داشت اگر کودکانمان در مدرسه دموکراسی را تمرین کنند، در آینده جامعه ای بر مبنای دموکراسی خواهیم داشت. او باور داشت که سیاست از تعلیم و تربیت اثر می گیرد و لذا تعلیم و تربیت می تواند منشا همه تحولات جامعه باشد .

اما پرسش این است که آیا این دیدگاه در جامعه ما کار می کند ؟ آیا از مسئولان و مدیران آموزش و پرورش و سایر ارکان اعتقاد و باوری به این مفاهیم و پارادایم ها دارند ؟ آیا دانش آموزان در قالب انتخابات شورای دانش آموزی تمرین دموکراسی می کنند و یا هر آنچه از دروغ و بی اخلاقی در سطح و بطن جامعه می‌آموزند همه را در این فرصت به ظاهر صلاح بازنمایی می کنند ؟

آیین نامه اجرایی مدارس 17 وظیفه  و اختیار را برای « شورای دانش آموزی » بر شمرده است اما متولی نظارت مستقل بر اجرای این موارد در ساختار بوروکراتیک و دست و پا گیر آموزش و پرورش کیست ؟ و آیا در مورد آن پاسخ گو می باشد ؟

چه میزان از دانش آموزان از فلسفه ، وظایف و اختیارات شورای دانش آموزان اطلاع دارند و آیا مسئولان اهتمامی برای آگاه سازی در این موارد را دارند ؟

به عنوان مثال ؛

آخرین بند از اختیارات و ظایف شورای دانش آموزی تصریح می کند :

« ارائه گزارش اقدامات و فعالیت‌های شورا هر دو ماه یک‌ بار در مراسم آغازین مدرسه با هماهنگی مسئولین مدرسه »

واقعا در چند مدارس این « مهم » انجام می شود ؟

چند مدرسه « نشریه » دارند ؟ و آیا دانش آموزان توانایی و شهامت انتقاد حتی از مسئولان مدرسه را دارند ؟

واقعیت آن است که مدت هاست شورای دانش آموزی هم مانند سایر امور به « روزمرگی » پیوسته است .

چیزی که در غالب مدارس در قالب انتخابات شورای دانش آموزی انجام می شود در حد اجرای یک « بخشنامه » و « رفع تکلیف » است بی آن که تفکر و تدقیقی در ماموریت و کارکردهای « مدرسه » و آینده نظام آموزشی صورت بگیرد .

***

جو بایدن رئیس جمهور آمریکا :

« جیل همیشه به من یادآوری می کند که تدریس تنها یک کار نیست ، بلکه همه وجود شماست .

پس من می خواهم به تمام معلمانی که امروز این جا حضور دارند و همچنین به همه معلم های سراسر کشور بگویم : متشکرم ، متشکرم ، متشکرم و بر آن تاکید دارم . »

ربکا پیترسون معلم ایرانی - سوئدی که از 20 سالگی شهروند آمریکا شده است و بهترین معلم سال آمریکا :

« من به این خاطر تدریس می کنم که این کار برای من فرصتی فراهم می کند که به واسطه ی آن می توانم رویای آمریکایی را به نسل بعد انتقال دهم .

معلمان !

شما حافظ دموکراسی ما هستید .

شما فضایی را پدید می آورید که بر این تاکید دارد که ما به یکدیگر تعلق داریم .

پایان گزارش /

ارسال مطلب برای صدای معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید