سید محمد بطحایی محصول حلقه بسته مدیران است و خود نیز به ناچار محصور در این دایره بسته است/دفاع گروه های اصلاح طلب از گزینه وزارت آموزش و پرورش برای جلب توجه و گرفتن امتیاز است/ از چنین بافت معلمی در نهایت کسی مثل زرافشان و بطحایی در می آید !

معرفی علی زرافشان و انصراف غیر مترقبه  او و معرفی سیدمحمد بطحایی از طرف رییس جمهور نشانه روشنی است بر این ادعا که آموزش و پرورش بر همان مدار دولت دوازدهم سیر می کند و وعده محمدعلی نجفی مسئول شورای فرهنگیان ستاد انتخاباتی روحانی  در اردیبهشت ماه مبنی بر اینکه آموزش و پرورش در اولویت دولت دوازدهم خواهد بود ، سخنی تبلیغاتی بوده و رییس جمهور با معرفی یک مدیر میانی برآمده از دل شبکه مدیران ستادی دنبال "تثبیت موقعیت "  در آموزش و پرورش است. اگر اولویت ها را بر اساس اهمیت آنها در نگاه مسئولان و حتی اکثریت جامعه فهرست کنیم آموزش و پرورش در ردیف هشتم قرار می گیرد. ایجاد شغل برای بیکاران  ، رفع تحریم ها ، مسایل منطقه ای ، امنیت داخلی ، تثبیت نرخ ارز ، ریزگردها و خشکسالی و تامین آب ، تامین غذای مردم ، تأمین برق در نگاه رییس جمهور و مسئولان نظام اهمیتی بیشتر از آموزش و پرورش دارند.

البته مسئولیت های آموزش و پرورش بسیار سنگین است. در سند تحول بنیادین هدف های کلان آموزش و پرورش به شرح زیر فهرست شده است : " تربیت انسانی موحد و مؤمن و معتقد به معاد و آشنا و متعهد به مسئولیت‌ها و وظایف در برابر خدا، خود، دیگران و طبیعت، حقیقت‌جو و عاقل، عدالت‌خواه و صلح‌جو، ظلم‌ستیز، جهادگر، شجاع و ایثارگر و وطن‌دوست، مهرورز، جمع‌گرا و جهانی‌اندیش، ولایت‌مدار و منتظر و تلاشگر در جهت تحقق حکومت عدل جهانی، با اراده و امیدوار، خودباور و دارای عزت نفس، امانتدار، دانا و توانا، پاکدامن و با حیاء، انتخابگر و آزادمنش، متعلق به اخلاق اسلامی، خلاق و کارآفرین و مقتصد و ماهر، سالم و بانشاط، قانون‌مدار و نظم‌پذیر و آماده ورود به زندگی شایسته فردی، خانوادگی و اجتماعی براساس نظام معیار اسلامی." در آموزش و پرورش سطح انتظارات در اعلی علیین و سطح مقدورات و امکانات در اسفل السافلین است.

  برای نظام سیاسی تربیت شهروند وفادار به نظام و مخالفت با سبک زندگی غربی در  آموزش و پرورش اولویت است. این اولویت را در برنامه درسی ، محتوای کتاب های درسی، برنامه های امور تربیتی ، برنامه آغازین مدارس ، انتصاب مدیران ، گزینش معلمان بر حسب مختصات ایدئولوزیک،  برنامه راهیان نور ، بسیج دانش آموزی ، انجمن اسلامی دانش آموزان ، سازمان معلمی دیده شده است. اما در مباحث دیگر از جمله نیاز جامعه به آموزش و پرورش غیر ایدئولوژیک ، گزینش معلم بر اساس صلاحیت حرفه ای ، اختصاص بودجه متناسب با نیاز به آموزش و پرورش ، عدم دخالت نهادهای غیر مرتبط در امور آموزش و پرورش و.... این اولویت رعایت نشده است ؛ مثلا  بر اساس معیارهای آموزش و پرورش ، حضور نمادی مانند  حجت الاسلام محی الدین بهرام محمدیان که بطحایی هم به او وامدار است، در راس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی چه توجیهی دارد؟ حضور  علیرضا عصاره مدیر پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش چه توجیه علمی و کارشناسی و حتی مدیریتی دارد؟      

برخی معلمان  هم در مورد آموزش و پرورش آرمان هایی دارند . دلشان می خواهد رییس جمهور و رئیس مجلس آموزش و پرورش را بر صدر بنشانند و تلویزیون و رادیو و روزنامه ها و احزاب مرتب از اهمیت آموزش و پرورش بگویند. هنگام تخصیص بودجه در مجلس ، اول بودجه آموزش و پرورش را کنار بگذارند.  دلشان می خواهد وضعیت آموزش و پرورش ایران مثل فنلاند باشد. دلشان می خواهد حداقل 6 درصد تولید ناخالص داخلی را به آموزش و پرورش اختصاص دهند و...  اما واقعیت های زمینی جایی برای رویاها باقی نمی گذارند.

ایران کشوری است در قلب پر آشوب خاورمیانه با مشخصات سیاسی  یک کشور در حال توسعه (اگر نگوییم عقب مانده ) . در چنین شرایطی سیاستمداران از هر گرایشی که باشند در موضع قدرت ، فارغ از رویاهای صنفی ما ، اولویت های دیگری دارند. اولویت هایی که تعدادی از آنها را در پاراگراف های بالاتر گفتم. کافی است به خبرهای اصلی رسانه ها اعم از دولتی و حکومتی و اپوزیسیون و منتقد نگاه کنید.

جای " واقعی"  آموزش و پرورش کجاست ؟

از تعارفات رسمی که بگذریم ، مهم ترین خبرهای آموزش و پرورش ، پرداخت معوقات ، افزایش حقوق معلمان ، لو رفتن سوالات امتحان نهایی ، کودکی که در اثر تنبیه بدنی روانه بیمارستان شد ، عدم پرداخت سرانه ، مدرسه کپری ، درگیری اولیای دانش آموز با معلم و گلایه و شکایت مردم از ناکارآمدی و آشفتگی در مدارس دولتی است.  

در صفحات اجتماعی رسانه ها ، یادداشت های معلمان در باره فقر معلم، در باره تبعیض ،در باره غبطه خوردن معلم به وضع اقشار دیگر از نفتی و بانکی تا کاسب محل و بساز و بفروش و.... آن هم با زبان تند و عصبی و حالت  طلبکاری تصویر آموزش و پرورش را تیره تر می کند. اولیا هم در تلویزیون و روزنامه ها از پولی شدن مدرسه سرکوچه و  از  بلبشوی حاکم بر مدارس شِکوَه می کنند.

واقعیت این است که رسانه ها و  گروه های تاثیر گذار اجتماعی و اولیا و حتی دانش آموزان با گفتمان صنفی معلمان احساس همدردی و همبستگی نمی کنند .

به همین صحنه انتخاب وزیر نگاه کنید. یک عده می گویند وزیر باید از بین گزینه هایی که 25 نفر از فرهنگیان ستاد تبلیغاتی روحانی معرفی می کند انتخاب شود. یک عده می گویند که وزیر باید توسط 8 گروه اصلاح طلب طرفدار رییس جمهور معرفی شود.یک عده که دموکرات ترند می گویند باید "بدنه" آموزش و پرورش وزیر تعیین کند.

آقای بطحایی هم وارد این بازی شده و می گوید: "خود را نماینده یک میلیون معلم می‌دانم  و به عنوان نماینده آنها مشکلاتشان را در دولت و به مراجع رسمی منتقل و متقابلا از عملکرد معلمان دفاع خواهم کرد." گویی وزارتخانه ای به نام آموزش و پرورش تشکیل شده تا یک میلیون نفر را به عنوان معلم استخدام  کند و این یک میلیون نفر یک نماینده شجاع  انتخاب کنند و آن نماینده وزیر و عضو کابینه بشود و حقوق معلمان را از حلقوم همان کسی که او را نصب کرده، بیرون بکشد.

اینجاست که باید سخن  آنهایی را که می گویند آموخته های آقای بطحایی تجربی است و تحصیلات آکادمیک  استاندارد حتی در سطح کارشناسی و ارشد نداشته است را باید جدی گرفت.

دعوای گروه های اصلاح طلب بر سر گزینه وزرت آموزش و پرورش  بر سر هیچ و پوچ  است . مجلس بر اساس نظر گروه های اصلاح طلب معلمی به وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش رای نمی دهد. اگر هم به فرض به صدای معلمها توجه کند ، نظرات متفاوت و متضادی می شنود که برآیند ان صفر است. اصلاح طلبها بر سر گزینه وزارت آموزش و پرورش دو شقه شده اند و در گروه های تلگرامی به هم می تازند. آنها اگر اندکی هوش سیاسی داشته باشند می فهمند که مجلس بر اساس نظر شاخه معلمی حزب اتحاد ملت و حزب ندا و سازمان معلمان و انجمن اسلامی و مجمع فرهنگیان اسلامی و...تصمیم نمی گیرد. در مجلسی که اکثریت آن با اعتدالیون طرفدار لاریجانی و فراکسیون امید است، لیست 17 نفری وزرای روحانی به دلایل سیاسی رای می آورد ، نه برنامه وزرای پیشنهادی را کسی می خواند و نه نظرات کمیجانی و داوری گوش شنوایی پیدا می کند. تشکل های اصلاح طلب به این سوال پاسخ دهند که در معرفی زرافشان و بطحایی نظرات آنها چقدر لحاظ شده است؟

سازمان معلمان (هاشمی )  و حزب اتحاد ملت (به نمایندگی حیدر زندیه ) با حمایت از دانش آشتیانی ، کارت های خود را برای گرفتن پستهای مدیریتی در دوره بطحایی سوزاندند. حزب اتحادملت تا اطلاع ثانوی فقط باید روی مدیرانی که در آخرین روزهای وزارت دانش آشتیانی منصوب شدند حساب کند. از انجمن اسلامی معلمان دو صدای متفاوت  شنیده می شود و بر سر حمایت از بطحایی دچار دودستگی شده اند.

مجمع فرهنگیان ایران اسلامی به دبیر کلی کمیجانی که سه اولویت پیشنهادیش (مصلحی و عمادی و مکارم حسینی ) برای وزارت مقبول واقع نشدند ، ابتدا روی زرافشان و حالا روی بطحایی سرمایه گذاری می کند تا سهم خود را از پست های مدیریتی در دولت آینده  بگیرد. میزان انعطاف مجمع و دبیرکل آن در حدود 180 درجه است. من قبلا گفتم که مدیران ستادی از نظر سیاسی ژلاتینی هستند . این روزها مجمع فرهنگیان آن چنان تغییر جهت می دهد که در سیالیت از مدیران پیشی گرفته است!

مجمع همان الگوی سابق  انجمن اسلامی را دنبال می کند یعنی حزبی است معطوف به قدرت و می خواهد اعضای خود را در لایه های مختلف اداری نفوذ دهد .  اصلا افراد به همین دلیل عضو می شوند. اعضای اصلی مجمع آقایان کمیجانی ، عادل عبدی و سیدعلی حسینی این روزها می کوشند وفاداری خود را به بطحایی با صدای بلند  اثبات کنند. این در حالی است که مجمع همراه با گروه های دیگر 9 ماه پیش زیر پای فانی را جارو کردند و دانش آشتیانی را سرکار آوردند. دانش هم در نخستین اقدام مدیریتی خود سید محمد بطحایی را عزل کرد و او از آموزش و پرورش به سازمان برنامه و بودجه رفت. یکی از اصلی ترین رقابت های اتحاد ملت و مجمع فرهنگیان بر سر پست مشاور وزیر در امور تشکل ها است.

تصور من این است که حمایت های مجمع فرهنگیان تعهدی برای بطحایی ایجاد نمی کند و مجمع در آینده در مقابل وزیر جدید هم  قد علم می کند. متاسفانه همان روابط ناسالمی که در ستاد وزارتخانه جاری است به تشکل ها هم سرایت کرده است.

از همه جالب تر این 26 نفری است که اردیبهشت ماه در ستاد روحانی فعالیت کردند. هیچ مدرک و دلیلی که اینها روی رای معلم ها تاثیر گذار بودند در دست نیست. من بارها گفته ام رای معلم ها مثل اقشار دیگر جامعه سیاسی و تابع فضایی است که در انتخابات شکل می گیرد. اما این 26 نفر مرتبا خود را به رخ رییس جمهور می کشند. آنها یکبار نشستند و از بین 14 کاندیدا ، 3 نفر را انتخاب و به رییس جمهور معرفی کردند. رییس جمهور آقای زرافشان فردی خارج از علایق این 26 نفر را معرفی کرد. زرافشان بعد از چند روز کناره گیری کرد. حالا رییس جمهور فردی خارج از گزینه های این 26 نفر را معرفی کرده.

جالب این است که اینها برای اثبات وجود خود مجددا جلسه می گذارند و و از جمع 25 نفری 23 نفر به بطحایی رای می دهند و یک نفر سکوت می کند ! یک نفر هم رای مخالف می دهد. معلوم نیست وقتی رییس جمهور وزیر پیشنهادی خود را معرفی کرده، دیگر رای گیری در ستاد انتخاباتی فرهنگیان چه معنایی دارد؟ البته یک معنا دارد و آن یاد آوری به وزیر پیشنهادی است که اگر انتخاب شدی،  اسامی ما را فراموش نکن!  

ما می توانیم تاسف بخوریم که چرا خروجی " نگاه به درون " در آموزش و پرورش مردان متوسطی مانند بطحایی و زرافشان و عمادی و... است. اما نباید غافل باشیم که این افراد  محصول بوستان و گلستان  آموزش و پرورشند. در بین مدیرکل ها و معاونان موجود اینها بهترین ها هستند و البته از استانداردهای مدیریتی حتی در مقیاس جمهوری اسلامی بسیار عقب ترند.

می توانیم خودپسندانه فقط سقف مدیریت را کوتاه  بدانیم. اما  آیا "سطح" تشکل های آموزش و پرورش مطابق استانداردهای مدنی بالا است؟

به دعواها ومشاجرات و فایل صوتی این گروه ها در این روزها مراجعه کنید. سطح تشکل ها و مدیران ستادی هم تراز است. ممکن است بگوییم بدنه معلمان متفاوتند و فرهیخته و چنین و چنانند . البته معلم فرهیخته داریم . اما اولا برای بیش از 90 درصد معلم ها تغییر وزیر و مدیرکل اتفاقی مقدر است که به آنها ربطی ندارد. آن چند درصدی که به مسایل اجتماعی حساسند باز هم سطح شان  همتراز تشکل ها و مدیران ستادی است.

به گروه های تلگرامی سر بزنید و به سطح گفت و گوها بنگرید. یکی ایران را با فنلاند مقایسه می کند . دیگری از پنهان کردن معلمان در زیرزمین های بتونی توسط هیتلر در جنگ جهانی می گوید.  سومی افسانه  اجازه معلمان برای عبور از چراغ قرمز در آلمان را منتشر می کند.

از چنین بافت معلمی در نهایت کسی مثل زرافشان و بطحایی در می آید . گله ما برای چیست؟

محمدعلی نجفی هم بعد از خارج شدن از آموزش و پرورش این نجفی ای شد که ما دوستش داریم. قهرمانی که سوار بر اسب سفید بیاید و مشکلات را برطرف کند در راه نیست. دل بستن معلمان به نجفی و اسطوره سازی از او و پایان کمیک ماجرا برای همه ما درس عبرت است.

در این میان مدیران ستادی حمیدرضا کفاش بیش از همه ذوق زده است. او متنی عاشقانه در باره بطحایی با عنوان " آنچه آن خسرو کند شیرین بود " منتشر کرده که همین عنوان نگاه او را به مسایل آموزش و پرورش نشان می دهد. بطحایی محصول حلقه بسته مدیران است و خود نیز به ناچار محصور در این دایره بسته است.