من عقل را در پاي تو زنجير كردم ،مهربان

بنابراين, انسان در مرتبت عقل جزوى كه عقل محدودگر و تقليدى است, نمى تواند حقايق كلى را درك كند. تنها با پيوستن انسان به عقل كل است كه به حيات تازه راه مى يابد. اين تعالى و فراروى تنها با امداد و عنايت عقل كل ممكن مى شود. به بيان دقيق تر, عقل جزوى فرا نمى رود, بلكه اين عقل كل است كه به ساحت انسانى فرو مى آيد تا او را به تلاش و تكاپو براى رسيدن به آن غايت فراخواند.
البته بايد دانست ـ چنان كه در اشعار فوق اشاره شد ـ عقل كل هيچ گاه و در هيچ لحظه اى از عقل جزوى بيرون و دور نيست, بلكه هر گونه جنبش و كوشش عقل جزوى نيز به عقل كل است و در پسِ حيات انسانى در هر مرتبه اى, عقل كل حضور دارد. اما اين (حضور) همه جا به (ظهور) و معرفت نمى رسد. مولانا اين حالت را به اسب سوارى تشبيه مى كند كه تيز و تند در حال حركت است و از حال اسب خويش مى پرسد و گمان مى كند كه اسب او را دزديده اند.
بنابراين, در اولين گام, به تعبير مولانا, بايد از سوى عقل كل كه (دهنده راز) است, پرتوى بر خرد آدمى بتابد تا او را به بيرون رفتن از جهان طبيعت و عقل جزوى ترغيب كند.