کمبود معلم، با اصلاح ساختار اداری جبران می شود

علی الهیار ترکمن، معاون وزیر آموزش و پرورش در مصاحبه‌ای گفته است از سال آینده معاونان مدارس باید تا سقف ۱۰ ساعت تدریس هفتگی داشته باشند و این گفته در حالی است که پیش از این نیز 4 ساعت تدریس هفتگی معاونان مشکلات فراوانی را بر مدرسه و نظام آموزشی تحمیل کرده بود و بارها در جلسات مختلف به مسوولان گزارش شد اما هیچ گوش شنوایی نبوده است انگار که مدیران بالادستی، هیچ برنامه ای برای حل بحران کمبود معلم در مسیر کارشناسی آن ندارند.

الیف شافاک در کتاب شیرسیاه نوشته است که « اگر می خواهی چیزی را نابود کنی، کافی است آن را محصور و محدود کنی، آن وقت می بینی که خود به خود پژمرده و نابود می شود» و این روند انگار حکایت نظام آموزشی ماست. در هر دوره‌ای مدیرانی آمده اند که با وضع قانون های بدون پشتیبانی علمی و کارشناسی، دامنه عملکرد جامعه فرهنگیان را محدود کرده و با انحراف در مسیر دانش محوری، پایه‌های آموزش و پرورش کشور را مختل کرده اند. مدیریت یعنی هنر شروع در زمانی که به قوانین به بن‌بست برسد.

بحران کمبود معلم، از چند سال قبل شروع شده و نیازمند راه حل اساسی است اما معاون محترم که با عنوان برنامه ریزی منابع انسانی تعریف شده است، به جای شناخت ریشه مشکل و حل آن، با فرضیه ای شکست خورده همچنان، به دنبال پاک کردن صورت مسئله است. بنابر آمار، از مجموع 872 هزار فرهنگی حدود 63 درصد آنها یعنی 550 هزار نفر شاغل در بخش آموزش هستند و از این تعداد در خوشبینانه‌ترین حالت کمتر از 6 درصد مدیر و معاون هستند که حدود 49 هزار نفر که حتی 10 ساعت تدریس هفتگی، 490 هزار ساعت، که گذشته از نقص ها و مشکلاتی که از این شیوه تامین نیرو بر کیفیت آموزش تحمیل می‌شود. فقط 2۰ هزار نفر کمبود معلم جبران می‌شود، این در حالی است که جناب الهیار ترکمن، با اصلاح چارت سازمانی، بخش بزرگی از نیروی انسانی خود را می تواند تامین کند بدون آنکه مشکلاتی بر کیفیت تدریس تحمیل شود.بدون آنکه کلاس درسی به علت مراجعه والدین به معاون مدرسه، مختل شود.بدون آنکه کلاس درسی به علت شرکت معاون در جلسه اداری ، تعطیل شود و ...

الهیار ترکمن که در کلیدی ترین پست وزارت تکیه زده اگر معتقد به کارشناسی و برنامه ریزی برای اصلاح مشکل دارد، به جای اشتغال مدیر و معاون برای تدریس در کلاس درس، راهکارهای بهتری برای حل مساله دارد.

الف: در مناطقی که کمتر از چهار هزار دانش‌آموز دارد، نیازی به تشکیل اداره آموزش و پرورش مستقل و تراکم نیرو در اداره نیست، بنابراین با ایجاد یک نمایندگی و انتصاب یک مدیر صاحب اختیار، هم مشکل اداری فرهنگیان حل می شود و هم در این مناطق، معلم مورد نیاز تامین می شود.

ب: با وجود فناوری های مدرن ارتباطات و انواع سایت های اداری، هنوز چارت تشکیلاتی اداره های آموزش و پرورش، بر مدار سازمانهای نیم قرن پیش تشکیل می‌شود که حاصل آن، کلاسهای بی معلم و اداره هایی با نیروی مازاد و بلاتکلیف است. در حالی که بازنگری در این چارت و کاهش نیروی مازاد اداری، بخشی از نیروی آموزشی مدارس را تامین می کند . اگر فقط ۱۰ درصد چارت تشکیلات اداری اصلاح شده و کاهش پیدا کند 33 هزار نفر نیروی کامل به چرخه آموزش برمی‌گردد که هم از نظر تعداد و هم از نظر کیفیت آموزش بهتر و بیشتر از روش تدریس معاونان اثربخش است.

ج: تدریس هفتگی مدیران و معاونان تجربه ای است که با شکست روبه رو شده است و آزموده را آزمودن خطاست. این دفعه تدریس بخش اداری را تجربه کنید تا نتیجه آن را ببینید مخصوصا آنکه کارشناسان اداری، سالهاست که از کلاس و مدرسه جدا شده و به قول جناب الهیار ترکمن، ضرر کرده اند.

د: به گفته کارشناسان سازمان برنامه و بودجه، حدود 100 هزار نفر از فرهنگیان در سایر سازمانها و اداره ها شاغل به کار هستند، که اگر سیاستگذاران آموزش وپرورش اراده کنند و این گروه را به کلاس درس برگردانند ، سه برابر ظرفیت اشتغال ناقص و ضعیف معاونان می تواند نیاز کلاس درس را جبران کند.

ه. سالهاست که حجم زیاد و تنوع محتوای درسی، به عنوان یکی از عاملهای افت تحصیلی و مانع تعمیق یادگیری مطرح شده است اما نه تنها برای کاهش آن کاری نشده است بلکه به هر مناسبت چند صفحه به آن اضافه شده و معلم و محصل را با معضل تمام کردن کتاب درسی روبرو کرده است بنابراین تا فرصت باقی مانده، بااستفاده از نظر معلمان مدارس، نه کارشناسان بی خبر از کلاس درس، می توان به ساماندهی کتاب درسی اقدام کرد و برخی ساعت تدریس را کاهش دادکه یک گام موثر در بهبود کیفیت نظام آموزشی و حل بحران معلم است.

نقل است از محمدعلی فروغی که «راه توسعه نیازمند تغییر چارچوب ذهنی حاکمان در کنار تربیت مردمان است» و با وجود آنکه شهروندان اهمیت آموزش را باور کرده و به دنبال مدارس و معلمان با کیفیت هستند اما سیاست گذاران نظام آموزشی هنوز در چارچوب های ذهنی خود مانده و باور ندارند که هر تصمیم نادرست آنها چه ضربه ای بر تربیت نسل آینده و فرآیند توسعه جامعه وارد می‌کند.

توسعه آموزش و پرورش فنلاند بعد از بحرانهای جنگ جهانی دوم آغاز شد و نشان می دهد که بحران می تواند جرقه ای برای بقا باشد اگر منجر به راه حل های بهتری برای مسائل دشوار باشد اگر باور کنند که بهترین روش برای حل مشکل مزمن سیستمهای آموزشی، محول کردن مدیریت نظام آموزشی در همه ابعاد آن به افرادی است که عملکرد موثری داشته باشند.

اگر در سرای سعادت کس است این جمله از محمدرضا سرکار آرانی ، پژوهشگر نام آشنای آموزش و پرورش ایران و جهان را بس است که : « مدیریت مدیریت تغییر با مکانیزم فرسوده و سنجه های ارزشیابی کهنه برای انتخاب های آینده جواب نمی‌دهد و توان پیش بینی آینده را از دست می‌دهیم » .

شرط موفقیت نظام آموزشی فنلاند ، بررسی جایگاه معلمان و استقلال شغلی است که به آنها اجازه می دهد ماموریت اخلاقی خود را به خوبی انجام دهند در حالی که فنلاند سالانه 30 میلیون دلار برای توسعه حرفه ای معلمان اختصاص می دهند، برنامه ریزان نظام آموزشی کشور ما، به فکر تدریس مدیران و معاونان افتاده اند تا هم مدیران و معاونان را با مشکل در مدیریت مدرسه روبه رو کنند و هم اینکه دانش آموزان را در بحران بی نظمی کلاس درس روبرو کنند .

سیاستگزاران نظام آموزشی باور کنند، امروز فقط با مشکل کمبود معلم روبه رو هستیم اما با تدریس مدیر و معاون، نه تنها کمبود معلم حل نخواهد شد بلکه معضل مدیریت مدرسه و افت کیفیت درسی نیز به مشکلات نظام آموزشی اضافه خواهد شد، و آخر آنکه مدیریت یعنی هنر شروع در زمانی که به قوانین به بن‌بست برسد.

ارسال مطلب برای صدای معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید