ژان ژاک روسو، اندیشه تربیتی طبیعت گرایانه داشت. علاوه بر وی، اندیشمندانی چون؛ فروبل، پستالوزی و حتی دیویی تا حدودی نگاه های طبیعت گرایانه داشته اند، اما روسو در این میان از همگان پیشگام تر و مشهورتر است. ایشان تربیت طبیعی کودک را در میان طببعت توصیه می کند. این موضوع نشان می دهد، آموزش طبیعی و مبتنی بر طبیعت از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و از دیرباز مورد تاکید بوده است.
دیروز اعلام شد، چند محدود مدرسه طبیعت در ایران به دلیل نداشتن مجوز تعطیل شدند. عمده ترین ویژگی این نوع مدرسه ها "آشنا کردن کودکان برای حفظ طبیعت" بود. طبیعتی که روز به روز به جهت دست اندازی های ما انسانها و عدم آشنایی ما در حال اضمحلال است. در این میان چند مدرسه بدون اتکا به کمک های دولتی و رانت های خاص، مشغول آموزش کودکان بودند.
از ویژگی های مدارس طبیعت این است که اغلب آنها نیمه وقت هستند، روزهای تعطیل، بعد و یا قبل از ساعات کاری مدارس رسمی فعالیت داشتد، هیچ مداخله ای هم در آموزش های رسمی مدرسه ای نداشته، با این حال تعطیل شدند.
موضع گیری های بعد از این خبر از خود خبر تعجب بر انگیز تر بود، گویی چند نهاد برای یک موضوع بی خطر، در عین حال دست به دست هم داده بودند تا از ریشه بر بکنند!
ابتدا رئیس سازمان محیط زیست که قاعدتا باید از این مساله خیلی ناراحت می بود، با ابراز خوشحالی اعلام کرد که این مدارس تعطیل شدند. ای کاش فقط به خاطر شغلی که آن را تصاحب کرده اند و قرار است حافظ محیط زیست باشد، موضع گیری مستقلانه ای می کردند، ای کاش دست کم موضع گیری بی طرفانه یا منفعلانه ای می کردند. موضعشان این بود، این مدارس غیر قانونی هستند و باید تعطیل شوند!
به نظر نگارنده، اولین کسی که باید از این خبر ناراحت می شد و اعلام موضع می کرد ایشان بود، نه اینکه با خوشحالی پیشتاز اعلام خبر می شد.
در این میان چوب حراج زدن به حیثیت مراجع و نهادهای امنیتی هم جالب بود. اگر قرار بود این نوع مدارس تعطیل شود، چه نیازی به استفاده از آبروی وزارت اطلاعات و یا مجتهدین بود؟
اگر موسس یا موسسان یکی از آنها مشکل امنیتی داشت، چه لزومی داشت کل مدارس را تعطیل اعلام کنند؟ نهاد امنیتی آن فرد یا آن افراد را مورد تعقیب قرار می داد، بقیه مدارس چه گناهی مرتکب شده بودند؟
همه ما این ضرب المثل را شنیده ایم که "به خاطر یک دستمال، یک بازارچه را به آتش نمی کشند!" مثال مشابه و ساده اش این است فرض کنید که امام جماعت یک مسجدی، خطایی بکند، دستور بدهند تمامی مساجد را تعطیل کنند!
موضع گیری های دیگر از آن مسئولین بالارتبه آموزش و پرورش بود که مشخص بود کاملا سازمان یافته است، از معاونین وزارت گرفته تا دبیرکل شورای آموزش و پرورش. به نظر می رسد، مواردی که در خصوص رئیس سازمان محیط زیست کشور نوشته شد، با اندکی فاصله به این دوستان نیز مرتبط می شد. یعنی این افراد هم تا حد توان باید از وجود این نوع مدارس حمایت می کردند، چون مدارس رسمی که بویی از آموزش طبیعت گرایانه ندارد و به دانش آموزان آموزش مبتنی بر محیط زیست ارایه نمی شود. این شکاف را تا حدود زیادی مدارس طبیعت پر می کردند. حال ، همنوایی این دوستان با تعطیلی این نوع مدارس هم دور از انتظار بود.
نکته آخر؛ چون بنده از چند مدرسه طبیعت بازدید کرده و تا حدودی با نحوه آموزش آنها آشنایی دارم، وجود این نوع مدارس را نه تنها بدون ضرر برای کشور قلمداد می کنم، بلکه در این وانفسای نابودی طبیعت، به ویژه طبیعت کشور ایران، وجود این نوع آموزش ها را جز ضروریات کشور می دانم و به نظرم این نوع مدارس و این نوع آموزش ها باید بیش از پیش تقویت گردند.
امید است مسئولین مدارس طبیعت، مسائل اداری خود را با سازمان های ذیربط در میان گذاشته و آنها را با نحوه فعالیت های خود آشنا کرده تا بلکه این سوتفاهم ها، به نحو مقتضی حل و فصل گردد.
از سوی دیگر از مسئولین آموزشی، نظارتی و از شخصیت های دینی هم انتظار می رود، در مواجهه با این گونه مسائل که در راستای کمک به آموزش محیط زیست و حفظ آن است، با بررسی و تساهل و تسامح بیشتری برخورد نمایند.
شبکه جامعه‌شناسی علامه
نظرات بینندگان