مردودی 47 هزار دانش آموز اول ابتدایی و ابهاماتی که بی پاسخ ماند

به گزارش روز یکشنبه خبرنگار حوزه آموزش ایرنا، برخی کارشناسان و مسئولان در واکنش به مردودی دانش آموزان سال اول، آن را غیرقابل قبول خوانده و برخی دیگر معتقدند این ارقام در میان جمعیت دانش آموز اول ابتدایی از مجموع بیش از یک میلیون دانش آموز ابتدایی، رقم قابل توجهی نیست !
برخی مسوولان و حتی افراد جامعه نیز تصور می کنند که با توصیفی کردن سامانه ارزشیابی در نظام آموزشی می توان با کم رنگ کردن نقش نمره در فرآیند پیشرفت تحصیلی دانش آموز و در نتیجه کاهش ارزش نمره محوری گامی به سوی آموزش مدرن و کیفیت محور برداشت.
هر چند نمره دهی در دوره ابتدایی با نظام آموزشی جدید رنگ باخته و جای آن را نظام ارزشیابی توصیفی گرفته است اما باید توجه داشت که در این نظام نیز مراتبی تعریف شده که بر اساس آن مشخص می شود دانش آموز یک پایه تحصیلی را با موفقیت گذرانده است یا خیر؟
در نظام ارزشیابی توصیفی دوره ابتدایی، دانش آموز از ابتدای مهرماه تا پایان سال تحصیلی مورد ارزیابی قرار می گیرد و نتیجه نهایی آن خردادماه اعلام می شود.
در این میان اگر دانش آموزی در چارچوب ضوابط تعریف شده، در ردیف (نیاز به تلاش) قرار گیرد بار دیگر در شهریور ارزیابی شده و تصمیم گرفته می شود که آن دانش آموز می تواند به پایه بالاتر برود و یا اینکه باید در همان پایه تحصیل کند.
مطالعات و ارزیابی ها نشان می دهد با وجود توصیفی کردن نظام ارزشیابی حداقل در دوره ابتدایی به تدریج معیارهایی مانند خیلی خوب ،خوب، قابل قبول و نیازبه تلاش در جایگاه نمره نشسته اند و در واقع ، نظام ارزشیابی در دوره ابتدایی نمره محوری را در شکل دیگر آن بازتولید کرده است.
به عقیده کارشناسان حوزه آموزش و پرورش نکته مهم این است که برای رسیدن به یک نظام آموزشی کیفیت محور در ابتدا باید مساله نمره محوری در نظام آموزشی به صورت ریشه ای و علمی حل شود.
از سوی دیگر ، اجرای نظام شتاب زده ساختار 6 - 3 - 3 که بدون مطالعه و کارشناسی و پشتوانه قوی پژوهشی صورت گرفت موجب شد که دوره ابتدایی با یک شوک روبه رو شود.

اولین و بدیهی ترین نتیجه این وضعیت غیربرنامه ریزی شده، بحران نیروی کارآمد و مجرب در این دوره مهم و راهبردی بود.

بنابر نظر کارشناسان، همچنین در راستای سیاست سامان دهی نیرو که در وزارت آموزش و پرورش انجام گرفت بسیاری از معلمان مازاد در دوره های بالاتر به ناچار و برای اینکه از حداقل مزایای قانونی مانند ضریب فوق العاده شغل و رتبه بندی محروم نشوند حاضر شدند به رغم میل باطنی خود در دوره ابتدایی به تدریس بپردازند.
نتیجه طبیعی و منطقی این وضعیت حضور احتمالی آموزگاران بی انگیزه در سر کلاس های دوره ابتدایی خواهد بود که در کنار تراکم غیر قابل قبول کلاس نقش او را از یک راهبر آموزشی به یک برقرار کننده نظم تقلیل خواهد داد.
تایید آمار مردودی 47 هزار دانش آموز مقطع اول ابتدایی از سوی مسوولان وزارت آموزش و پرورش بیانگر آن است که باید چاره اساسی در این زمینه اندیشیده شود چرا که برخی مسوولان، علت این امر را ناشی از ورود دانش آموزان دیرآموز به مدارس عادی قلمداد کرده اند.
در عین حال برخی مسوولان این وزارتخانه نیز نظرات متفاوتی داشته و عنوان کرده اند تا زمانی که بررسی دقیق در این رابطه صورت نگرفته و تعداد دانش آموزان دیرآموز از میان 47 هزار مردودی مشخص نشده نمی توان اظهار نظر قطعی ارائه کرد.
همچنین وزیر آموزش و پرورش نیز چندی قبل با تایید تعداد 47 هزار دانش آموز مردودی در مقطع اول ابتدایی اعلام کرد برخی از دانش آموزانی که مردود شده اند، دیرآموزند که در مدارس عادی تحصیل می کردند اما آموزش و پرورش می‎خواهد با آموزش معلمان و به کارگیری روش های نوین آموزشی افت تحصیلی را به حداقل برساند.
علی اصغر فانی اظهار داشت: با به کارگیری روش های نوین و آموزش برای معلمان تلاش می کنیم تا افت تحصیلی را به حداقل برسانیم، البته برخی دانش آموزانی که مردود شده اند، دیرآموزند که در مدارس عادی تحصیل می کردند.
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش نیز با تایید خبر ارقام مردودی پایه اول ابتدایی اعلام کرد که بیشترین تعداد دانش آموز که تکرار پایه را داشته اند در پایه اول دبستان بوده است.
محمد دیمه ور تاکید کرد: بر اساس طرح سنجش سلامت که قبل از آغاز سال تحصیلی گذشته صورت گرفته، 32 هزار دانش آموز با نیازهای ویژه تشخیص داده شد که این تعداد دانش آموز باید در مراکز استثنایی تحصیل کنند اما در مناطق مرزی و مناطق محروم ممکن است مراکز اختلالات یادگیری نداشته باشیم و آنها به مدارس عادی بیایند.
وی افزود: دانش آموزانی که در دوره ابتدایی مردود می شوند، مجددا در سال آینده به طرح سنجش سلامت معرفی می شوند و اگر نیاز به حضور در مدارس استثنایی داشته باشند، به این مدارس معرفی می شوند و درغیر این صورت به مراکز عادی وارد می شوند.
معاون آموزش ابتدایی وزیر آموزش و پرورش همچنین بر این مطلب نیز تاکید کرده است که به غلط شایع شده نظام ارزشیابی توصیفی باعث ارتقای خود به خودی می شود که این چنین نیست.
این در حالی است که رییس سازمان آموزش و پرورش استثنایی نیز چندی قبل اعلام کرد که مشخصات دانش آموزان مردودی در پایه اول ابتدایی را استخراج می کنیم تا درصد دانش آموزان مردودی دیرآموز مشخص شود.
مجید قدمی درباره مردودشدن 47 هزار دانش آموز اول ابتدایی که عنوان شده دیرآموز هستند، نیز افزود: این آمار باید بررسی شود و ممکن است که تنها بخشی از آنان دیرآموز باشند.
به گفته وی افت تحصیلی دانش آموزان تنها به ضریب هوش بازنمی گردد بلکه مسایل اقتصادی، هوشی، نگرشی و توانایی معلم و تراکم بالای کلاس های درسی نیز در این رابطه نقش دارد.
رییس سازمان آموزش و پرورش استثنایی تاکید کرد: سالانه 30 تا 40 هزار دیرآموز به مدارس عادی فرستاده می شوند.
کارشناس مسایل آموزش و پرورش نیز در این ارتباط و در گفت وگو با خبرنگار حوزه آموزش ایرنا گفت: در سال تحصیلی گذشته، در پایه اول تا ششم ابتدایی 88 هزار و 468 مورد تکرار پایه رخ داده که از این تعداد 47 هزار مردودی مربوط به دانش آموزان کلاس اولی بوده است.
  علی پورسلیمان با بیان اینکه مساله مهم نگرش جامعه و حتی مسوولان نسبت به مقوله دوره ابتدایی در آموزش و پرورش است، یادآورشد: در جامعه ما، دوره ابتدایی دوره مهم و یا راهبردی تلقی نمی شود و فرضا جایگاه و شان اجتماعی یک استاد دانشگاه بسیار بالاتر است.
وی اضافه کرد: در نظام آموزش و پرورش هم متاثر از این نگرش، تدریس در دوره های بالا نوعی ارزش محسوب می شود و تدریس در دوره ابتدایی، ساده ترین وضعیت برای نظام ارزش گذاری محسوب می شود.
پورسلیمان با اشاره به اینکه معلمان عموما انگیزه ای برای حضور در این دوره به رغم اهمیت راهبردی آن در سایر مراحل ندارند، اظهار کرد: وقتی این فرهنگ سازمانی در آموزش و پرورش حاکم باشد دیگر نیروهای کیفی، انگیزه ای برای حضور در این مقطع پیدا نمی کنند.
این کارشناس حوزه آموزش و پرورش با اشاره به اینکه ممکن است این وضعیت در ظاهر مورد تردید و یا انکار مسوولان و یا جامعه قرار بگیرد اما این مساله واقعیتی انکار ناپذیر است، اضافه کرد: اما نکته مهم تر این است که دوره ابتدایی در نظام آموزشی متاثر از کل وضعیت و سیستم حاکم است.
پورسلیمان ادامه داد: در نظام آموزشی که بر کشور ما حاکم است نظام حافظه محوری، انتقال معلومات و رقابت منفی از دوره ابتدایی شروع شده و تا پایان دوره تحصیلی استمرار یافته و تثبیت می شود.
وی با بیان اینکه باید به سوی اصلاح ذهنیت ها و نگرش های نادرست قدم برداشت، افزود: نتیجه منطقی این اصلاح نگرش رها شدن از راه حل های کلیشه ای و فاصله گرفتن از روزمرگی حاکم بر نظام آموزشی است.
پورسلیمان گفت: با مطالعه نظام آموزش تطبیقی و بهره گرفتن از تجارب کشورهای موفق و مطرح در این زمینه باید به سوی کاربردی کردن هر چه بیشتر آموزش برای ورود به جامعه و تربیت شهروند گام برداشت.
« مدیر سایت سخن معلم  »نظام آموزشی را نیازمند تحول در مفاهیم و سازه ها دانست و گفت: باید با برنامه ریزی و مدیریت علمی و لحاظ کردن نقش معلم به عنوان نقش تعیین کننده در همه زمینه ها و بویژه روش ها در کنار تامین نیازهای اساسی و معیشتی برای او آزادی عمل قائل شد و لازم است بهترین و کارآمدترین نیروها برای این دوره تربیت شوند و دائما تحت بازآموزی قرار گیرند.
اظهارات ضد و نقیض وزیر آموزش و پرورش، معاون آموزش ابتدایی وزیر و در عین حال سخنان رییس سازمان استثنایی آموزش و پرورش سوالات بسیاری را به همراه دارد که نیاز است مسوولان وزارتخانه با بررسی دقیق، علت و عوامل این افت تحصیلی را جویا شده و در صدد رفع آن برآیند.
تاکید بر اجرای نظام ارزشیابی توصیفی، واگذاری مدارس دولتی به بخش خصوصی، سطح تدریس معلمان، تراکم دانش آموزان در کلاس ها به ویژه در پایه اول ابتدایی و سوالاتی از این دست، مواردی است که می طلبد تا دست اندرکاران امر تعلیم و تربیت با روشنگری و تحقیق به پاسخ های قانع کننده ای برسند تا اذهان عمومی در این رابطه جواب برخی شبهات خود را به دست آورند.
از : مریم جلوداران