پروپاگاندای حضور مشاور در مدارس ایران ؟!

گروه گزارش/

در جلسه شورای عالی اجتماعی کشور که با هدف کاهش آسیب‌های اجتماعی با حضور وزیر آموزش و پرورش و معاون پرورشی این وزارتخانه برگزار شد، رضا مراد صحرایی با بیان اینکه حضور معاونت پرورشی در این جلسه اولین لبیک به سخنان رهبر در هفته معلم بود گفت: برای مقابله با آسیب اجتماعی طرح نماد را در دستور کار داریم؛ «نماد» نظام مراقبت آسیب‌های اجتماعی دانش آموزان است که از این طریق مبادی آسیب‌های اجتماعی از مدرسه بسته می‌شود که راه درست این است.

وی با بیان اینکه سند نظام جامع راهنمایی و مشاوره وزارت آموزش و پرورش می‌گوید: به ازای هر ۱۲ دانش آموز یک ساعت مشاوره در مدارس تصویب شده است افزود: این آیین نامه را به سمت اجرا بردیم و باعث شد تعداد مراکز مشاوره آموزش و پرورش از 32 مرکز استانی به ۷۰۰ مرکز منطقه ای افزایش یابد . ( ایسنا )

در تیتر این خبر چنین آمده است :

« اختصاص یک ساعت مشاوره در مدارس به ازای هر ۱۲ دانش‌آموز »

کسی که این عنوان را می بیند ابتدا تصور می کند که برای مدارس و بر حسب فرمول بالا ، « مشاور » تعریف شده است در حالی که اصلا چنین نیست .

در دبستان های عادی دولتی خبری از حضور مشاور نیست در حالی که این دوره پایه است و لازم است که یک مشاور متخصص و به صورت تمام وقت در مدرسه حضور داشته باشد .

در دوره اول متوسطه نیز مشاوران بیشتر با هدف تشکیل و تکمیل پرونده های هدایت تحصیلی در مدارس حضور دارند .

در دوره دوم متوسطه نیز مانند دوره ابتدایی خبری از حضور مشاور در مدرسه نیست .

وزیر آموزش و پرورش دولت سیزدهم در حالی و با آب و تاب از جهش تعداد مراکز مشاوره آموزش و پرورش سخن می گوید که ویزیت در این گونه مراکز رایگان نیست و فقط به مدارس تخفیف داده می شود ضمن آن که مراکزی شبیه این وجود دارند که کیفیت خدمات ارائه شده در آن ها ممکن است بهتر هم باشد .

 باقرزاده معاون پیشین پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش در 7 آبان 1401  با اشاره به وجود ۱۳ هزار مشاور در آموزش و پرورش گفته بود که در حال حاضر ۳۰ هزار مشاور در مراکز مشاوره آموزش و پرورش کم داریم .

با وجود نیاز مبرم و حیاتی مدارس به حضور یک مشاور متخصص ، باتجریه و تمام وقت در مدارس عادی دولتی اما در این مدت دغدغه ی مسئولان آموزش و پرورش به افزایش مربیان پرورشی و یا حضور روحانیون در مدارس معطوف شده است .

در مدارس عادی دولتی به علت فقدان حضور مشاور با ویژگی های فوق ، فرآیند تربیت و حل مشکلات رفتاری دانش آموزان به حاشیه رفته و کیفیت آموزش در چنین مدارسی را تحت الشعاع خود قرار داده است .

احمد صافی، مشاور وزیر آموزش‌وپرورش در نشست تخصصی «تبیین جایگاه مشاوره مدرسه در سند تحول بنیادین» که 5 آبان 1397  با حضور نمایندگان وزارت آموزش‌ و پرورش و شورای عالی آموزش‌ و پرورش در دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی برگزار شد چنین می گوید : ( این جا )

 ابتدا یک مقدار از وضع موجود می‌گویم برای اینکه دریابیم چگونه به موضوع نگاه کنیم، تعلیمات مشاوره وزارت آموزش‌ و پرورش در مدارس از 1337 تاکنون در مدارس، خیلی فراز و نشیب داشته است.

اکنون در وزارت آموزش‌ و پرورش، 750 منطقه آموزشی وجود دارد که در این 750 منطقه 724 هسته مشاوره وجود دارد، پیام این مسئله این است که اگر در مدرسه دانش‌آموزی دچار مشکل شود سیستم اصلاح در مدرسه وجود دارد، یعنی همه مناطق کشور دارای مرکز مشاوره است.

دومین مسئله اینکه 18 هزار مشاور اکنون در وزارت آموزش‌ و پرورش حضور دارند که در سه سطح ابتدایی، بیشتر در دوره اول متوسطه و دوره دوم کار می‌کنند در مدارس ابتدایی خاص مثل مدارس شاهد، مشاور دارند.

صافی با بیان اینکه در تهران 19 منطقه وجود دارد که 18 مرکز آن مشاوره دارد، اظهار کرد: درحالی‌که در سال 1352 تمام مناطق تهران دارای مرکز مشاوره بود.

وی درباره استفاده از نیروهای غیر متخصص در حوزه مشاوره در آموزش‌ و پرورش، گفت: در سال‌های گذشته تلاش شده از افرادی که در رشته مشاوره تحصیل‌نکرده و تخصصی ندارند، استفاده نشود بنابراین به‌ندرت از این افراد استفاده ‌می‌شود، سیاست موجب شده است که کسانی که تحصیلات مشاوره را دارند وارد این شغل شوند و اکنون وضعیت بهتر شده است.

مشاور وزیر آموزش‌ و پرورش با اشاره به اینکه شرح وظیفه مشاوران شرح وظیفه مصوب سازمان مدیریت کشور است، اظهار کرد: این شغل این‌گونه تعریف شده که در برخی پست‌هایی در واحد آموزشی و تحت نظارت مدیر واحد آموزشی انجام وظیفه امور مشاوره، آموزش مربوط به مشاوره، انجام راهنمایی و مشاوره راهنمایی، هدایت تحصیلی، بهداشت روان دانش‌آموزان، بررسی، مطالعه و تحقق در این امر و توزیع خدمات مشاوره را به ازای هر 12 دانش‌آموز در قالب یک ساعت مشاوره انجام دهند. ضمن‌آنکه به ازای هر 360 دانش‌آموز یک مشاور تمام‌ وقت باید به مدرسه داده شود.

افرادی که در حوزه مشاوره تحصیلی، هدایت شغلی و هدایت سازشی فعالیت می‌کنند باید ملاحظات لازم را داشته باشند و علاوه بر این موظف هستند به ازای هر 24 ساعت کار در آموزش‌ و پرورش، 10 ساعت آن را تدریس کند. البته محتوای درسی آن را مشخص کردند و در گذشته کتاب برنامه‌ریزی درسی و شغلی بود ولی اکنون بیشتر پژوهش و تفکر است، بنابراین مشاوران هم تدریس می‌کنند و با دانش‌آموزان ارتباط دارند و همین اینکه مشاوره انجام می‌دهند.

سند تحول بنیادین نکته جالب دیگری دارد و می‌نویسد از خدمات راهنمایی مشاوره در تمام دوره‌های تحصیلی استفاده شود.

مشکل اصلی در آموزش‌وپرورش، ردیف استخدامی است

وی با بیان اینکه هیچ‌کس درباره چگونگی ارائه خدمات مشاور به 7 میلیون و 500 هزار دانش‌آموز راهکاری ارائه نداده و سؤالی نپرسیده است، گفت: در سال 1371 طرحی به نام طرح نظام بیمه و مشاوره ارائه کردیم، آن زمان در این طرح به چگونگی ارائه خدمات در مدارس پرداخته‌ایم و اکنون هم نظام جامع که روی آن بحث می‌شود در همان راستا است، بنابراین سؤال اولیه این است که به 7 میلیون و 500 هزار دانش‌آموز چگونه خدمات مشاوره‌ای ارائه بدهیم؟

صافی با اشاره به اینکه بخش دوم سند بنیادین تحول به حوزه پیش‌دبستانی پرداخته است، گفت:

آیا در بهترین دوره تحول انسانی یعنی دوره کودکی خدمات مشاوره ارائه بدهیم یا ندهیم؟ جایگاه مشاوره در بخش پیش‌دبستانی در ایران که به‌نظرم بحث بسیار جدی است، سوم دوره اول متوسطه است و سؤال این است که ضوابطی که اکنون به کار می‌رود صحیح است یا خیر؟ جوابی نیست و همه منتظر این جواب هستند. با وجود نیاز مبرم و حیاتی مدارس به حضور یک مشاور متخصص ، باتجریه و تمام وقت در مدارس عادی دولتی اما در این مدت دغدغه ی مسئولان آموزش و پرورش به افزایش مربیان پرورشی و یا حضور روحانیون در مدارس معطوف شده است .

 آزمون‌ها و آزمون‌هایی که به کار می‌روند اثربخش است یا خیر؟ آیا نظر والدین باید پنج امتیاز داشته باشد و چرا نظر دانش‌آموزان 10 امتیاز دارد؟ اینها را باید در دانشگاه، جلسات مختلف و در خود آموزش‌ و پرورش بحث و راهکار جدید ارائه شود.

مشاور وزیر آموزش‌ و پرورش با بیان اینکه مطلب بعدی مسئله ردیف استخدامی است، بیان کرد: دو نوع نگاه از قدیم در حوزه مشاوره وجود داشته، یک نگاه این است که بیشتر باید در زمینه راهنمایی تحصیلی کار کنیم و نگاه علمی می‌گوید باید همه دوره‌ها تحت پوشش مشاوره قرار بگیرد. متخصصان درباره اهمیت مشاوره معتقدند، مشاوره همانند و هم‌سطح تعلیم و تربیت بوده و یا تسهیل‌کننده فرآیند تعلیم و تربیت است بنابراین اگر بخواهیم تحولی در نظام و آموزش‌ و پرورش صورت بگیرد باید از خدمات مشاوره در این امر استفاده شود.

به مدیر و معلم باید آگاهی لازم درباره جایگاه مشاوره در تعلیم و تربیت داده شود و مدیران و معلمان باید از اهمیت جایگاه مشاوره در امر تربیت آگاهی داشته باشند.

صافی به پیوستگی بین مدرسه و دانشگاه اشاره کرد و گفت: به‌ نظرم بر اساس تحقیقی، وضع موجود و وضع مطلوب مشاوره این است برای اینکه بخواهید برای راهنمایی و مشاوره جهت کمک به دانش‌آموزان استفاده کنید، اول باید آموزش عالی را وارد کنید، نمی‌توان فقط از سند آموزش‌ و پرورش حرف زد و اصلاً نظام آموزش‌ و پرورش یک سیستم است و سیستم آموزش عالی از ابتدایی پیوسته است، بنابراین جایگاه مشاوره در آموزش عالی مبهم است و در این سند نیست و در سند دیگری هم آن را ندیده‌ام، ضمن‌آنکه در سند وزارت آموزش عالی به‌ تفصیل از راهنمایی مشاوره تحصیلی، حرفه‌ای و سازشی سخن گفته باشد.

مشاور وزیر آموزش‌ و پرورش با بیان اینکه مهم‌ترین بحث همین است که چه کسی باید بگوید که وضعیت شغلی جامعه باید به چه شکلی باشد تا امکان هدایت تحصیلی وجود داشته باشد، گفت: در نهایت این شورا و ترکیب آن باید شامل مدیران و معاونان ذی‌ربط راهنمایی مشاوره در وزارت آموزش‌ و پرورش باشد، یعنی ترکیب این سه گروه است که اتفاقاً با وزیر هم در میان گذاشته شد تا چنین ترکیبی را به وجود بیاورد و از دانشگاه‌ها و متخصصان استفاده بهینه شود.

نهایتاً در یک بررسی قوت‌ها و ضعف‌های مشاوره بررسی شده است، مهم‌ترین مشکل این است که ردیف استخدامی به آن اختصاص نمی‌یابد که باید نیرو کم شود، من با هر وزیری که وارد آموزش‌ و پرورش شد و با وی جلسه داشتم، گفت به من مأموریت دادند که تعداد مشاوران را در مدارس کم کنم !

اولین مشکل مسئله ردیف استخدامی است که امسال کمترین ردیف استخدامی حتی برای اول متوسطه را دارد، فریاد آموزش‌ و پرورش همین است که اگر بخواهم سند تحول بنیادین را پیاده کنم نیازمند نیرو هستم، دومین مسئله ابزار علمی است که دانشگاه می‌تواند کمک کند، سومین مسئله خدمات اطلاعاتی در نظام خدمات مشاوره کشور است و نکته آخر باید مراکز مشاوره را به‌صورت علمی گسترش دهیم تا به دانش آموزان کمک کنند » .

اکنون پرسش این است که پس از گذشت 6 سال از بیان این مشکلات ؛ چه گامی به جلو برداشته شده است ؟

پرسش و دغدغه بنیادین « صدای معلم » آن است که آیا مطابق قانون به ازای هر 360 دانش‌آموز یک مشاور تمام‌ وقت به مدرسه داده شده است ؟

پایان گزارش/

ارسال مطلب برای صدای معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید