از دستاوردهای حضورم در « پایگاه سه سالانه علمی بنیاد فرهنگی آموزشی نصر » برای دانش‌آموزان پایه دهم کمالشهر ؛ آشنایی با چهره‌های متفاوت، متنوع و جذاب می‌باشد.
هفته پیش در جلسه شورای دبیران پایگاه علمی پس از صحبت‌های دبیران، کادر و مدیر بالاخره نوبت به مشاور مجموعه رسید. قبل از صحبتِ « استاد رشید دوقانلو » ناخودآگاه به نشانه طولانی شدن جلسه به ساعتم نگاه کردم .
از طرفی ما معمولا در مدارس مشاور را امری تشریفاتی فرض کرده و جدی نمی‌گیریم ؛ با عرض پوزش از مشاورین عزیز حتی جمله‌ای بین همکاران رایج است که : « مشاورین مدارس خود محتاج مشاورند ! »
به هر حال استاد دوقانلو با طمانینه و آرامش خاصی شروع به صحبت کرده و با بارش فکری، گشودن دریچه‌های جدید و فنِ بیان، « رضا قاسم‌پور » مضطرب را به صندلی اش میخ‌کوب می‌کند.
این بهانه‌ای برای گپ و گفت رسانه‌ای اختصاصی با رشید دوقانلو مشاور حاذق و انرژیک مجموعه بنیاد نصر در خصوص مسائل پیرامونی آموزش و پرورش گردید.
رشید دوقانلو مشاور مدارس تهران:
- متولد ۱۳۵۳ بخش انگوران زنجان متاهل و دارای دو فرزند دختر، کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی
- بازنشسته آموزش و پرورش تهران از مهر ۱۴۰۲
- معلم، معاون، مدیر و مشاور مدرسه
- عضو و دارای مجوز از سازمان نظام روان شناسی و مشاوره
- دوره دیده رویکردها و مدل‌های درمانی اسکیما تراپی، cbt، act، تئوری انتخاب و دوره « پیشگیری انتخابی » ، « پیام من » از طرف یونیسف
- مدرس رسمی آموزش خانواده (فعال ترین مدرس آموزش خانواده منطقه ۱۷ شهر تهران)
- مدرس پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی
- مدرس مهارت‌های زندگی
- مدرس دوره های ضمن خدمت فرهنگیان
- مدرس دوره های کارآفرینی، خدمت مشترک از طرف وزارت کار و وزارت آپ در مدارس تهران
- تدریس در تلویزیون مدرسه ای در زمینه مشاوره
- سرگروه دبیرخانه کشوری مشاوران
- نماینده مشاوران در کمیته بهره وری وزارتخانه
- نماینده مشاوران در کمیته انتخاب و انتصاب مدیران در وزارتخانه
- نماینده مشاوران تهران در کمیته هدایت تحصیلی
- مشاور مدارس مختلف دولتی و غیردولتی شهر تهران
تفکر انتقادی و جایگاه آن در آموزش و پرورش
تفکر انتقادی به مفهوم قضاوت معقولانه در نتیجه ی تحلیل اطلاعات به شکل عینی و بی‌طرفانه برای رسیدن به یک نتیجه مطلوب، جایگاه ویژه‌ای در مناسبات مختلف شخصی و حرفه‌ای دارد که نبود آن چه بسا مشکلاتی ایجاد می‌کند.
در آموزش و پرورش علیرغم تلاش زیادی که توسط مسئولین صورت می‌گیرد، جایگاه تفکر انتقادی را کم رنگ می‌بینم و بیشترِ وقت و امکانات نظام آموزشی به روزمرگی و حل بحران سپری می‌شود.
چالش های هدایت تحصیلی:
در خصوص هدایت تحصیلی باید عرض کنم با توجه به اینکه احراز یا عدم احراز شاخه و رشته تحصیلی در متوسطه دوم، صد درصد به نمرات درسی دانش آموز ارتباط دارد فلذا انجام فرآیند بررسی‌های مشاوره عملا نبودش بهتر از بودِ آن خواهد بود. در این صورت مشاوران مدرسه به فعالیت های مهمتری مثل بهداشت روان و مهارت آموزی دانش آموزان رسیدگی بیشتری خواهند کرد. همکاران من یعنی مشاوران مدرسه تقریبا به اتفاق عرض من را تایید خواهند کرد مخصوصا از وقتی که بررسی های مشاوره‌ای سیستمی و اینترنتی شده است.
اتفاقا از مصداق های بارز فقدان تفکر انتقادی همین بحث هدایت تحصیلی (شغلی) در آموزش و پرورش است.
فرایند تحصیلی (شغلی) در بخش بررسی های مشاوره ای عبارت است از ۶۵ امتیاز که شامل موارد زیر می باشد :
* آزمون رغبت ۱۵ امتیاز
* آزمون توانایی ۱۵ امتیاز
* نظر دانش آموز ۱۰ امتیاز
* نظر معلم ۱۰ امتیاز
* نظر مشاور ۱۰ امتیاز
و نظر والدین ۵ امتیاز
تجمیع رشته‌های دبیرستان و هنرستان
پیشنهاد اصلاحی من در میان مدت و بلند مدت در خصوص هدایت تحصیلی این است که به رشته‌های چهارگانه در دبیرستان نیازی نیست . (تجمیع رشته‌ها، به جای چهار رشته ریاضی، تجربی، انسانی و معارف، یک رشته با تلفیقی از سرفصل‌های دروس رشته‌های مختلف) با یکی کردن این رشته ها، بخش عمده مشکلات حل خواهد شد و در هنرستان به جای رشته‌های متعدد و متنوعِ با امکانات ضعیف و گاها غیر فعال، تعداد رشته و حجم کتب درسی کاهش و کیفیت از نظر کارگاه و آزمایشگاه و ... افزایش پیدا کند.
در کوتاه مدت هم به نظر من ؛ نظرِ مشاور، والدین و معلم از بررسی های مشاوره ای حذف شود.
در پایان این بخش، فقط یک سوال را مایلم دست اندرکاران هدایت تحصیلی پاسخ دهند :
اگر دانش‌آموزی هیچ کدام از موارد بررسی‌های مشاوره‌ای برایش صورت نگیرد چه اتفاقی می‌افتد؟
ضرورت ورود به دنیای مطلوب دانش آموز:
به نظرم یکی از اهداف عمده نهاد تعلیم و تربیت هر جامعه‌ای، آموزش مهارت‌های زندگی، ارتباطی و اجتماعی به دانش آموزان است نه صرفا انباشتن مغز آنها با اطلاعات نه چندان مفید . از آن جایی که هنوز هم مهمترین منبع یادگیری برای کودکان و نوجوانان ، « یادگیری تقلیدی و مشاهده‌ای » است (نظریه آلبرت بندورا ) پس نتیجه می‌گیریم که یک معلم قبل از اینکه یک مدرس متخصص باشد(که البته باید باشد) باید بتواند به عنوان یک الگو عمل کند .
برای الگو شدن لازم است دانش آموزان، معلم خودشان را دوست داشته باشند و این عبارت به زبان « تئوری انتخابِ ویلیام گلسر » می‌شود.
وارد شدن به « دنیای مطلوب » دانش‌آموز یعنی : « تجدید نظر در ارتباط بین معلم با دانش آموز
تئوری انتخاب ویلیام گلسر و...
معیارهای ورود به دنیای مطلوب دانش آموزان خیلی کار سختی نیست ؛ کافی است مطالبِ مربوط به رفتارهای پیوند دهندهِ رابطه (مثلِ پذیرش نامشروط، تشویق، احترام، اعتماد، گفت و گوی دائم و ...) را انجام و از رفتارهای تخریب کنندهِ رابطه (مثلِ تنبیه، تحقیر، مقایسه، سرزنش، باج دادن و ...) پرهیز بشود.
عزیزانی که علاقه مند هستند، می‌توانند به کتاب تئوری انتخاب آقای ویلیام گلسر ترجیحا با ترجمه آقای دکتر علی صاحبی مراجعه کنند.
چالش‌های نسل زِد و مسئولیت ما
باورشان کنیم، قبول کنیم آینده متعلق به آنهاست . خودمان را با آنها تطبیق دهیم. تلاش بیهوده نکنیم آنها را طبق خواسته خودمان، عمل بیاوریم که دیگر آنها به عقب برنخواهند گشت و البته بدانیم که همچنان آنها انسانند و محبت را به خوبی می‌فهمند . دستِ کم برای تعدیل مسائل به قول مرحوم شهید بهشتی « از جایی شروع کنیم که آنها (متربی) می‌خواهند و اگر توانستیم به جایی برسانیم که خودمان (مربی)می‌خواهیم » ؛ در این زمینه هم ارتباط موثر و مطالب پیش‌گفته می‌تواند به ما کمک کند.
آموزش و پرورش در هزاره سوم:
به قول استاد شهریار : « اوتوز یاشین نه نسبتی اللی یاشا » ؛ به نظرم از آموزش و پرورش دنیای پیشرفته خیلی فاصله داریم.
در مورد محتوای کتب درسی همین بس که اگر دانش آموزی که به موسیقی یا به بازیگری علاقه مند است و استعدادش را هم دارد، اگر طول رود یانگ تسه کیانگ ، تقدم زندیه به قاجاریه، مصدر ثلاثی مزید در عربی، تفاوت تانژانت با سینوس، تفاوت تقسیم میتوز و میوز و ... را نداند دقیقا چه اتفاقی خواهد افتاد و چه تاثیری در سرنوشت شغلی و تحصیلی دانش‌آموز خواهد داشت؟
بنیادفرهنگی آموزشی نصر از منظری دیگر:
پایگاه علمی آموزشی نصر، کاری بسیار ارزشمند و نو در امر آموزش به نظرم باید قلمداد شود . در وصف ارزشمندی همین بس در روز بین التعطیلین که فینال مسابقات فوتبال جام ملت های آسیا هم برگزار می‌شد و تقریبا همه مدارس نیمه تعطیل بودند پایگاه نصر به صورت عادی و با کمترین تعداد غایبین برگزار می‌شود یعنی اتفاق متفاوتی اینجا رخ داده و ارزش بررسی و مطالعه دارد.
به نظرم با این شیوه مدیریتی، اگر طرح ادامه پیدا کند اتفاقات مبارکی در عرصه آموزش و پرورش حتی در سطح کلان می‌تواند رقم بخورد.
جای تقدیر دارد از همه عزیزانی که در برپایی این پایگاه دلسوزانه و عاشقانه فعالیت می‌کنند.
در پایان از جنابعالی، دوست و همکار ارزشمندم، آقای قاسم پور عزیز، بابت این مصاحبه و سایر فعالیت‌های رسانه‌ای به ویژه فعالیت در حوزه آموزش و پرورش سپاسگزارم.
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
صدای معلم، صدای شما
با ارائه نظرات، فرهنگ گفت‌وگو و تفکر نقادی را نهادینه کنیم.