" در بحث مبادله تجربیات ما گاها تصور می کنیم که ما باید در یک چیزی به حد اعلا برسیم تا بتوانیم تجربیاتمان را مبادله کنیم "

آقای رخشانی مهر شما بیش از 2 سال است که معاون وزیر و رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور هستید . ( 6 دی 1396 )

به جز نشست هم اندیشی و خبری مرحوم محمدرضاحافظی رئیس جامعه خیرین مدرسه ساز و  جنابعالی در 8 خرداد 1397  نشست دیگری برگزار نشده است .

آیا شما نمی خواهید در برابر عملکرد خویش پاسخ گو باشید ؟

سه شنبه 23 مهر با حضور معاون اول رئیس جمهور و وزیرآموزش و پرورش ، 1982 پروژه آموزشی، پرورشی و ورزشی با 10هزار کلاس درس در سراسر کشور از طریق ویدئو کنفرانس در دماوند افتتاح شد.

« صدای معلم » از وزیر آموزش و پرورش در راستای شفاف سازی و تنویر افکار عمومی خواست  که لیست مدارس و تعداد کلاس هر مدرسه، به تفکیک استان، شهرستان و منطقه آموزش و پرورش در اختیار تمامی اصحاب رسانه قرار گیرد.

بارها این را مطرح کردیم اما پاسخی ارائه نشد ؟

به لایحه "شفافیت" مصوبه هیات وزیر اشاره گردید .

در این لایحه واژه شفافیت به صورت زیر تعریف گردیده است:

" وضعیتی که در آن اطلاعات، صلاحیت ها، رفتارها و عملکرد های موسسات مشمول در زمان مناسب و با کیفیت مناسب در معرض دسترسی و استفاده اشخاص ذینفع یا عموم مردم یا مراجع نظارتی قرار می گیرد."

چرا شما و بسیاری از مدیران وزارت آموزش و پرورش از شفاف سازی و پاسخ گویی گریزان بوده و پاسخ گو نیستید ؟

آقای «غلامرضا كريمي» به عنوان « قائم مقام وزير در امور بين الملل و رئيس مركز بين الملل و مدارس خارج از كشور» هم بیش از 2 سال است که منصوب شده ( 21 / 10 / 1396 ) و  به جز نشست خبری که به ‌مناسبت چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران در باغ موزه دفاع مقدس و در 16 بهمن 1397 برگزار شد نشست دیگری نداشته اند .

چرا در نشست امروز وزیر آموزش و پرورش حضور پیدا نکرده است ؟

مگر نه این است که تفاهم نامه توسط ایشان امضا شده است ؟

آیا مواردی که در تفاهم‌نامه وزیران آموزش و پرورش ایران و سوریه آمده است در صلاحیت شما هست ؟

به ماده  14 تفاهم نامه اشاره می کنم :

در این ماده آمده است :

" الف: طرف‌ها برای پیگیری اجرای این مفاد کمیته‌ای مشترک متشکل از 6 عضو،‌سه نماینده از هر یک از طرفها به سرپرستی معاون وزیر آموزش و پرورش دو کشور تشکیل می‌دهند.

ب: کمیته مشترک وظایف ذیل را برعهده خواهند داشت:

1 _ ارزیابی و تعیین زمینه‌ها و اولویت‌های مشترک در اجرای این مفاد

2_ تعیین سازوکارها و شیوه‌هایی برای تصویب جهت اجرای این مفاد

3 _ بررسی و تصویب طرح‌های اجرایی

4_ ارزیابی نتایج برنامه‌ها، طرح‌ها و فعالیت‌های اجرا شده در قالب این مفاد

ج: کمیته مشترک نشست‌های خود را به طور متناوب هر سال یک بار در دمشق و تهران برگزار خواهد کرد تا پیشرفت اجرای این مفاد را ارزیابی و سایر زمینه‌های همکاری برای اجرای آن را بررسی نماید. "

آیا شما دو نفر ابلاغ وزیر محترم آموزش و پرورش مبنی بر عضویت در کمیته مشترک را دارید ؟

مثلا قرار است دوره‌های سنجش شایستگی‌های حرفه‌ای معلمان و ترپیت حرفه‌ای معلمان توسط دانشگاه فرهنگیان برگزار شود .

اصلا چنین چیزهایی در نظام آموزشی ما عینیت پیدا کرده است که شما و دوستان شما قصد صادر کردن آن ها را دارید ؟

و یا در زمینه مدارس تیزهوشان هنوز در کشور ما در مورد تنوع مدارس و فلسفه مدارس تیزهوشان بحث های فراوانی وجود دارد .

کدام تجربیات را می خواهید منتقل کنید ؟

سوریه سند 2030 را پذیرفته است .

فکر می کنید این کشور منافع متقابل حاصل از همکاری و تعامل با یونسکو و سایر سازمان های بین المللی را کنار بگذارد و از تجربیات شما استفاده کند ؟

ماده 9

سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس جمهوری اسلامی ایران، آمادگی خود را برای انتقال تجارب و دانش فنی مرتبط پا ساخت و مقاوم سازی مدارس و همچنین در زمینه طراحی فضای آموزشی (معماری،‌سازه، تأسیسات) و برگزاری دوره‌های آموزشی فنی تخصصی اعلام می‌دارد.

معلمان و افکار عمومی می پرسند اگر چنین چیزهایی هست چرا باید پس از گذشت 40 سال 35 هزار مدرسه تخریبی داشته باشیم ؟

غلامرضا کریمی :

تشکر می کنم .

در ارتباط با نشست رسانه ای ، من فکر می کنم خیلی در دسترس هستم . کم تر خبرنگاری با من تماس می گیرد که جواب ندهم . به من زیاد انتقاد می کنند که با رسانه ها زیاد حرف می زنید .

در ارتباط با بحث ماده 14 یادداشت تفاهم که اشاره کردید یک تیم سه نفره که قطعا مرکز بین الملل هم جزء این تیم خواهد بود.

در بحث مبادله تجربیات ما گاها تصور می کنیم که ما باید در یک چیزی به حد اعلا برسیم تا بتوانیم تجربیاتمان را مبادله کنیم. اساسا دنیای امروز به گونه ای است که همه احتیاج دارند که از تجربیات یکدیگر استفاده کنند. برای چه می گویند کسی که به سه زبان مسلط است ذهنش فعال تر است چون همزمان می تواند چندین موضوع را کنار یکدیگر بگذارد.

بنابراین این که ایران تجربیاتش را به کشورهای دیگر ارائه کند حتی کشورهای پیشرفته تر از سوریه . با توجه به شرایطی که در سوریه وجود داشته شاید از نظر وضعیت آموزشی خیلی برجستگی خاصی نداشته باشد. حتی کشورهای اروپایی هم از تجربیات کشورهای در حال توسعه استفاده می کنند. چون نواقص کار خودشان روشن می شود. مثلا در زمینه تیزهوشان ما چه داریم ؟

 واقعا جمهوری اسلامی ایران نه به اعتراف خود دولت به اعتراف همه کشورهای دنیا در زمینه المپیادها و استعدادهای درخشان یک جایگاه ویژه ای دارد.

 هر سال در المپیادهای بین المللی درخششی که دانش آموزان دارند ، کشورهای دیگر می پرسند شما بر اساس چه مکانیزمی کارتان را ادامه می دهید که این گونه خروجی دارد. این تجربه خیلی قابل استفاده است.

 قبلا اشاره کردم که وزیر مدیر استعدادهای درخشان آموزش و پرورش سوریه بوده و با یک اشتیاق خاصی اشاره می کرد می گفت من به دنبال این پروسه هستم که ایران چگونه عمل می کند ، لذا زمینه تبادل تجربیات وجود دارد یا در زمینه های دیگر .

ما نباید این گونه قضاوت کنیم که اگر مثلا یک مدرسه نامناسبی داریم در برخی از استان ها دیگر هیچ ظرفیتی برای تبادل تجربه نداریم. ما مدارس خوب و موفقی در برخی از نقاط کشور داریم. آن تجربیات در اختیار دیگران قرار می گیرد. وقتی به آنها گزارش می شود که 15 میلیون دانش آموز دارد در کشور درس می خواند با این تعداد معلم ، تجربیات آن بخش که به درد آنها می خورد از آنها استفاده می کنند.

در ارتباط با سند 2030 باید بگویم که تبادل تجربیات ارتباط با سند 2030 ندارد. هم رئیس مجلس هم نخست وزیر و هم وزیر آموزش سوریه بحث شان با ما این بوده که باید مباحث مربوط به مقاومت ، مبارزه با جریانات تکفیری در کتاب های درسی اضافه شود و جوان سوری که بزرگ می شود در نظام آموزشی ما باید به گونه ای باشد که تحت تاثیر جریانات انحرافی و تکفیری قرار نگیرد. ما در این زمینه تجربیات خیلی موفقی داریم.

 در سال 83 ملاقاتی با وزیر آموزش و پرورش الجزایر داشتیم. این ملاقات نیم ساعت تنظیم شده بود. وزیر آن زمان آقای حاجی بود. وزیر آموزش و پرورش الجزایر سوال کرد که تجربه جمهوری اسلامی ایران را به ما بگویید که چگونه ما همه کشورهای عربی بیست درصد ، سی درصد دانش آموزان به مدارس رسمی نمی آیند و به گروه های تندرو می پیوندند ولی در ایران چنین چیزی وجود ندارد. یعنی تجربیات ایران در این زمینه قابل استفاده است.

ما نباید خودمان را دست کم بگیریم و بگوییم هر آن چه که به لحاظ فکری و اندیشه ای در درون کشور تولید می کنیم فقط به درد خودمان می خورد.

 اتفاقا ما باید دیپلماسی آموزشی را تقویت کنیم گسترش بدهیم که دیگران بتوانند از تجربیات ما استفاده بکنند و ما در پرتو این تجربیات بتوانیم از نظرات آنها بهره مند شویم.

رخشانی مهر :

از حضور خبرنگاران محترم سپاسگزارم .

آقای پورسلیمان

ما نشست خبری بیشتر می گذاریم .

مدیر صدای معلم :

این یک مورد واقعا قانع کننده بود !

رخشانی مهر :

سعی می کنم در چارجوب و قانع کننده صحبت کنم . من هم رابطه ام با مجموعه خبرنگاران آموزش و پرورش خوب است .

ما با هم در تماس هستیم . سعی می کنیم به موقع و در کم ترین زمان ممکن  پاسخ گو باشیم .

در رابطه با تجربیات نوسازی مدارس در حوزه معماری و ساخت . سازه و مقاوم سازی اطلاعات ما کامل است. چون سال هاست در این حوزه کار می کنیم و همکاران قبلی ما هم تلاش کردند که اطلاعات را به موقع به ما برسانند . برای یادآوری مطالب چند نکته را عرض می کنم.

 موضوع مقاوم سازی مدارس یک بحث پیچیده علمی است. در آن زمان که بحث مقاوم سازی مطرح شد به دلیل این که  جامعه ی مهندس مشاور ما در حوزه ساختمان و همین طور مجموعه دانشگاهی اطلاعات منسجمی در بحث مقاوم سازی نداشتند یک مقدار کار مقاوم سازی مدارس در اولویت جدی دولت قرار داشت با تاخیر انجام شد. به همین دلیل سازمان نوسازی مدارس ناچار شد به سراغ یک سری پژوهش ها برای نوسازی مدارس . قراردادهای زیادی با اساتید دانشگاه های شریف، تربیت مدرس و علم و صنعت و همین طور پژوهشگاه بین المللی زلزله منعقد کردند ؛ خروجی ان قراردادها و پژوهشی ارزشمند یک سری دستورالعمل و آیین نامه شد در حوزه مقاوم سازی که این دستورالعمل ها در کشور بی نظیر است و ما به عنوان یک متخصص در حوزه سازه عرض می کنم که در هیچ کدام از حوزه های ساخت و ساز چنینی دستورالعمل های منسجمی وجود ندارد.

 در یکی دو سال اخیر بحث بازآفرینی شهری مطرح بود به عنوان اولین تجربه به سراغ مدارس رفتند . کاری که ما در حوزه مدرسه سازی کردیم در اختیار مجموعه وابسته به وزارت راه و شهرسازی   بگذارید که از این تجربه استفاده کنند و بعضی از بافت های شهری را که می شود مقاوم سازی کرد و تخریب نکنیم ما از این تجربه استفاده کنیم مقاوم سازی را انجام بدهیم.

 در جریان هستید هزینه تمام شده مقاوم سازی زیربنا یک سوم هزینه ساخت مجموعه کامل است که از صفر بسازیم. اگر بیش از یک سوم باشد می گویند تخریب کنید و دوباره بسازید.

بنابراین کار مقاوم سازی یک کار اقتصادی است توصیه می کنم کار مقاوم سازی انجام بدهید . کار خوبی که همکاران قبلی انجام دادند این بود که تجربیات خود را به عرصه های بین المللی  ارائه کردند.

 یک همایش مشترکی برگزار شد در سال 94 زمان آقای دکتر فانی در ایران که از کشورهای دنیا هم حضور پیدا کردند . آقای لوئیس نماینده سازمان ملل متحد در آن همایش  " مدرسه ایمن "می گفت ایران اقدامات مهمی را در کاهش خطر پذیری و خصوصا مدیریت بحران در زمینه معلمان و دانش آموزان در ابعاد بسیار گسترده انجام داده است. بر اساس اطلاعات ما این بالاترین نرخ بازسازی و مقاوم سازی در مقابل زلزله در تمام دنیاست.

 خانم والستروم نماینده ویژه دبیر کل سازمان ملل متحد می گوید درس هایی که از ایران به دست می آید این است که می توان از تجربیات ، دانش و علم ایران بهره برد و همچنین می توان از همکاری های ایران به عنوان یافته ها و اقدامات شاخص و ممتاز استفاده کرد.

در زمینه مقاوم سازی مدارس دستورالعمل ها و آیین نامه هایی وجود دارد و به تایید نظام فنی و اجرایی سازمان بودجه رسیده در کشور و همین طور در دنیا سرآمد است ؛ بنابراین  این استنادهایی است که خدمتتان عرض کردم . حال این که چه کردیم .

اولین ویرایش آیین نامه زلزله در کشور در سال 1368 ابلاغ شد. قبل از سال 1368 هر بنای ساخته شده بر اساس آیین نامه های زلزله جدید و به روز شده نبود. خیلی از ساختمان های تهران را داریم می سازیم تخمینی همان  تخریبی دوران قبل از انقلاب است. چون آیین نامه زلزله بابت این کار وجود نداشت. سرانه فضای آموزشی ما قبل از انقلاب یک و نیم متر مربع بود. امروز پنج و دو دهم متر مربع است یعنی رشد بیش از 5 / 3 برابری با لحاظ این که جمعیت دانش آموزان رشد داشت.

تعریف سرانه یعنی متر مربع فضاهای موجود تقسیم بر جمعیت دانش آموزی . هر چه جمعیت دانش آموزی رشد کند سرانه کاهش پیدا می کند.  حالا جمعیت دانش آموزی بالا رفته معنی اش این است که ما سرعت ساخت و سازمان این قدر بالا بوده که سرانه هم به همان نسبت رشد کرده است.

ما در زمینه مقاوم سازی در زمینه ساخت مدارس در حوزه سازه و معماری تجربیات ارزشمندی داریم بنابراین گفته های طرف خارجی چون از این داشته ها اطلاعی دارد می خواهد که از تجربیات ما در این زمینه استفاده کند و درخواست واضح و مشخص وزارت آموزش و پرورش سوریه هم همین بود که ما می خواهیم از تجربیات شما در حوزه مقاوم سازی مدارس استفاده کنیم و ما هم علاقه مند هستیم که ما هم این دانش  را به اشتراک بگذاریم .

در ارتباط با بحث شرکت صنایع آموزشی هم به نظر من کیفیت محصول این شرکت بالا است. ولی چون شرکت های تولید کننده فراوانی در این حوزه کار می کنند ما مناقصه می گذاریم از طریق مناقصه اجناس را خریداری می کنیم کما این که در خیلی از مناقصات ما شرکت صنایع آموزشی هم برنده مناقصات است و اجناس شان در مدارس کشور مورد استفاده قرار می گیرد.

صدای معلم :

ماجرای آن مدارس نوسازی که اخیرا در مسجد سلیمان تخریب شد و پرونده قضایی هم تشکیل شد چه بود ؟

رخشانی مهر :

مدرسه نوساز در مسجد سلیمان انتظاری که از آن بوده در برابر زلزله برآورده کرده است .

 آقای استاندار هم در آن جلسه تشریف داشتند و دیگران هم بودند بنابراین با یک فضا سازی رفتند و از پیمانکارمان هم شکایت کردند .

شما خروجی شکایت همکاران مدیریت بحران و دادستانی محترم مسجد سلیمان و همین طور شکایت آقای استاندار  را نگاه کنید که می توانید از ایشان سوال کنید در آن جلسه بحث بر این بود که ما شکایت کردیم در خبر 30 : 20 هم پخش شد و ما گفتیم اگر پیمانکار کوتاهی کرده باید پاسخگو باشد ، اگر ناظر ما درست نظارت نکرده باید پاسخگو باشدو سه چهار ماه از زمان این شکایت گذشته و آقای پیمانکار ما محکوم نشد .

می خواهم خدمت شما عرض کنم که وقتی زلزله می آید حتما سازه ترک می خورد ولی آیا این ترک ها، ترک های نازک کاری است یا ترک های سازه ای است باید به سراغ تیم کارشناسی مربوطه بروند و اظهار نظر کنند.

 آن ساختمان از عملکردی که ما در برابر زلزله انتظار داشتیم و برای شدت زلزله که طراحی شد به عملکرد خودش به خوبی عمل کرد.

پیاده سازی و ویرایش : زهرا قاسم پور دیزجی

پایان گزارش /