صدای معلم - اخبار فرهنگیان، معلمان و آموزش پرورش

شعری از حییم : " دانم كه می‌روی پی تحصيل صنعتی ، كاندر لوای آن طلب سيم و زر كنی ، تنها بدين خوشم كه به كردار نيك خويش ، روح پدر به هر دو جهان مفتخر كنی"

چهره های ماندگار : " سلیمان حییم " ؛ معلم و پدر فرهنگ‌نویسی دوزبانه ایران

گروه تاریخ/

دوم اسفند ۱۲۶۶؛ ۱۳۳ سال پيش در چنين روزی سليمان حييم در تهران زاده شد: وی عقیده داشت آموختن علم اولین شرط پیشرفت اجتماعی است، سهمی که در این فرهنگ برای لغات علمی قائل شده بیش از حد معمول فرهنگ‌های عمومی است. ( 1 )

 

چهره های ماندگار صدای معلم سلیمان حییم پدر فرهنگ‌ نویسی دوزبانه ایران

سلیمان حییم در سال ۱۲۶۶ در تهران در خانواده‌ای یهودی به دنیا آمد. پدرش اسحاق و مادرش خانم هردو از یهودیان شیراز بودند.

تحصیلات ابتدای خود را ابتدا در یک مکتب سنتی و سپس در موسسه‌ای متعلق به مبلغان مسیحی به نام «موسسه‌ی آموزشی نور» گذراند.

در سال ۱۲۸۵ در نوزده‌سالگی وارد کالج آمریکایی تهران شد (دبیرستان البرز کنونی) و بعد از فارغ‌التحصیلی در همان جا به تدریس زبان انگلیسی مشغول شد. » ( 2 )

« حییم از آغاز کار تدریس، تالیف فرهنگ کوچک انگلیسی به فارسی را آغاز و مدت زیادی را صرف آن کرد و مورد تشویق وزیر فرهنگ وقت، علی‌اصغر حکمت قرار گرفت و حتا حکمت ترتیب چاپ فرهنگ را داد. از سال ۱۳۰۱ به دنبال ورود مشاوران آمریکایی به ایران و آغاز کار آرتور میلسپو به‌‌عنوان مشاور وزارت مالیه، حییم با سمت مترجم در آنجا مشغول شد. » ( 3 )

« در سال ۱۳۰۱ به عنوان مترجم در وزارت مالیه استخدام شد.

در سال ۱۳۰۳ ازدواج کرد و در طول زندگی خود صاحب چهار دختر و دو پسر شد.

در سال ۱۳۱۰ به استخدام شرکت نفت در آمد و رئیس بخش ترجمه‌ی شرکت شد.

از اواسط دهه‌ی ۱۳۳۰ به عنوان رئیس بخش خرید شرکت نفت کار کرد. اما به خاطر سخت‌گیری در نظارت بر مناقصه‌ها و سایر مراودات مالی، در این سمت نتوانست دوام بیاور و ناچار استعفا داد.

نخستین فرهنگ خود (فرهنگ جامع انگلیسی- فارسی) را در سال ۱۳۰۸ منتشر کرد.

فرهنگ فارسی به عبری او در زمان حیاتش منتشر نشد و در اوائل دهه‌ی ۱۳۹۰ برای نخستین بار انتشار یافت.

سلیمان حییم در طول زندگی خود به انتشار فرهنگ‌های انگلیسی-فارسی و فارسی-انگلیسی در سه اندازه‌ی بزرگ (دوجلدی)، یک‌جلدی و کوچک اقدام کرد. علاوه بر این فرهنگ فرانسه-فارسی، عبری-فارسی و فرهنگ ضرب‌المثل‌های فارسی به انگلیسی را نیز تدوین و منتشر کرد.

ناشر کتاب‌های او «کتاب‏فروشى یهودا بروخیم و پسران» بود که این فرهنگ‌ و دیگر فرهنگ‌های او را از نظر حروف چینی و صحافی با بهترین نحو منتشر می‌کرد.  

سلیمان حییم علاوه بر تدوین فرهنگ لغت، نمایشنامه‌ای به نام آخرین معشوق سلطان عبدالحمید را هم ترجمه کرده و خود چند نمایشنامه با موضوعات تاریخی نوشته است: یوسف و زلیخا، اِستَر و مردخاى، روت و نَعومى، خشایارشا. برخی از این نمایشنامه‌ها را خود روی صحنه آورد و در بعضی از آن‌ها نقش‌هایی ایفا کرد.

در بهمن ۱۳۴۸ با زندگی وداع گفت و در آرامگاه یهودیان تهران به خاک سپرده شد.

انتشارات «فرهنگ معاصر» اکنون فرهنگ‌های حییم را بارها تجدید چاپ می‌کند. برخی از فرهنگ‌ها توسط کریم امامی ویراستاری و به‌روز شده است.

سلیمان حییم به ادبیات فارسی عشق می‌ورزید و خود در سبک‌های مختلف به زبان‌های فارسی، انگلیسی و عبری شعر می‌‌گفت. به خصوص به سرودن شعرهای مناسبتی علاقه داشت.

هرگاه از کار لغت و فرهنگ‌نویسی فراغت می‌یافت تار می‌نواخت و بدین ‌وسیله رفع خستگی می‌کرد. اصول موسیقی ایرانی را می‌شناخت و آن چه را خارج از اصول موسیقی بود «موسیخی» می‌خواند. با آشنایی کامل به ردیف‌های ایرانی آنها را با تار و کمانچه می‌نواخت و گاه نیز با صدای لطیف خود همراهی می‌کرد.

در جوانی از هواداران مسیو شموئیل حییم (۱۲۷۰-۱۳۱۰، از فعالان سیاسی جامعه‌ی یهودیان ایران و نماینده کلیمیان در مجلس شورا که در سال ۱۳۱۰ در دوره‌ی رضاشاه به جرم توطئه علیه امنیت کشور اعدام شد) بود. در زد و خوردها و مبارزات انتخاباتی مجلس شورای ملی با سرودن شعر و شب‌نامه کردن آن‌ها با وکالت مراد اَریّه ( (۱۲۷۷ـ ۱۳۷۲، سرمایه‌دار، رئیس انجمن کلیمیان و نماینده کلیمیان در مجلس شورای ملی در دوره‌های پانزدهم، هجدهم، نوزدهم و بیستم) مخالف می‌کرد. اما خود شخصاً هرگز نامزد وکالت مجلس نشد.

سلیمان حییم به منظور تکمیل فرهنگ عبری به فارسی و نشر آن مدت چهار سال رنج دوری از همسر و فرزندان را متحمل شد و در اورشلیم اقامت گزید تا در آن شهر با واژه‌شناسان محلی آشنا گردد و به تحقیقات خود ادامه دهد. حییم زبان عبری و متداول جدید را از طریق خودآموزی فرا گرفته بود.

در انجمن‌های خانه و مدرسه مشارکت می‌کرد. نخستین مرد یهودی بود که ثروت ناچیز خود را بین فرزندان پسر و دختر به طور مساوی تقسیم کرد. از مخالفان سرسخت مراسم ارسال خنچه و حمل جهیزیه عروس توسط باربران ویژه بود و این عمل را تظاهری ناشایست می‌دانست. »

منابع :

( 1 )  کریم امامی، از پست و بلند ترجمه، ج۲، ص۱۹۹، تهران ۱۳۷۲ـ۱۳۸۵ش.

( 2 ) وینش

( 3 ) امرداد

( 4 ) وینش


چهره های ماندگار صدای معلم سلیمان حییم پدر فرهنگ‌ نویسی دوزبانه ایران

شنبه, 02 اسفند 1399 13:41 خوانده شده: 560 دفعه چاپ

نظرات بینندگان  

پاسخ + +2 0 --
امامی 1399/12/02 - 14:47
سلام
با مرحوم حییم (حیّم) در سال چهارم
دبیرستان در سال ۵۹ آشنا شدم. دبیر
زبان مان می گفت : همه جا یک لغت نامه را لازم خواهید داشت پس حتما یک لغت نامه حییم تهیه نمایید.
هنوز اون را دارم . اما هرگز یادمان ندادند که تدوین گر آن را هم بشناسیم.
جناب آقای پورسلیمان ،
ممنون که در این خصوص ، یار و یاور
شدید . لذت بردم.‌ سپاس
پاسخ + 0 0 --
امامی 1399/12/02 - 14:57
کلاس چهارم دبیرستان
پاسخ + 0 0 --
علی پورسلیمان 1399/12/02 - 15:01
درود بر شما

خانم امامی

ابتدایی ترین وظیفه آموزش همین معرفی تاریخ واقعی به دانش آموزان است .

سپاس از شما .

پایدار باشید .

نظر شما

صدای معلم، صدای شما

با ارائه نظرات، فرهنگ گفت‌وگو و تفکر نقادی را نهادینه کنیم.

نظرسنجی

میزان استفاده معلمان از تکنولوژی آموزشی مانند ویدئو پروژکتور ؛ تخته هوشمند و .... در مدرسه شما چقدر است ؟

دیدگــاه

تبلیغات در صدای معلم

درخواست همیاری صدای معلم

راهنمای ارسال مطلب برای صدای معلم

کالای ورزشی معلم

تلگرام صدای معلم

صدای معلم پایگاه خبری تحلیلی معلمان ایران

تلگرام صدای معلم

Sport

تبلیغات در صدای معلم

تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به صدای معلم - اخبار فرهنگیان، معلمان و آموزش پرورش بوده و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلا مانع است.
طراحی و تولید: رامندسرور