حوادث دانش آموزی و انفعال پایدار در مجلس دانش آموزی ؟!

قبل از آن که بخواهم در این مورد تحلیلی داشته بام لازم می دانم از دو دانش آموز متعهد و آگاه سید علی اصغر باختر؛ عضو هیأت رئیسه مجلس دانش آموزی و عماد پورمحمد؛ نماینده دانش آموزان استان اردبیل در مجلس دانش آموزی  که در مورد حادثه دانش آموزان هرمزگانی " بی تفاوت " نبودند و با نگارش یادداشت مطالبات دانش آموزی را بیان کردند تقدیر و تشکر داشته باشم .

همان گونه که در یادداشت پیشین نیز اشاره کردم ( این جا )  ؛ واقعه واژگونی اتوبوس دانش‌آموزان دختر عضو فرزانگان سازمان دانش‌آموزی که منجر به 9 کشته و 35 مصدوم داشت واکنش های مختلف و گسترده ای را در میان اقشار و چهره های مختلف جامعه ایجاد کرد .

البته در کنار این فاجعه شاهد تحلیل هایی هم بودیم .

اما آن چه برای من موجب شگفتی و البته تاسف است سکوت و انفعال " مجلس دانش آموزی " به عنوان نهادی برآمده از متن و جامعه دانش آموزان کشور بود .

چگونه می توان پذیرفت نهاد انتخابی که 150 دانش آموز از سراسر کشور در آن عضویت دارند و مشتمل بر ارکانی مانند هیات رئیسه ، دبیرخانه ، کمیسیون های تخصصی و... است در مورد این چنین واقعه مهمی سکوت کند ؟

البته اگر نگاهی به تاریخچه 16 ساله مجلس دانش آموزی داشته باشیم متوجه می شویم که این مجلس در برابر حوادثی این چنین و نیز بسیاری از مطالبات دانش آموزی موضعی از سر " انفعال " و " سکوت " داشته است و موضوع مسبوق به سابقه است .

در اساسنامه مجلس دانش آموزی که به تصویب شورای عالی آموزش و پرورش رسیده است 6 هدف دنبال شده که ترویج فرهنگ مشارکت جویی و مسئولیت پذیری و زمینه سازی برای مشارکت فکری و عملی دانش آموزان در عرصه های مختلف آموزش و پرورش، بهره گیری از نظرات دانش آموزان در اصلاح قوانین و مقررات و طرح و برنامه های مرتبط با آنها از جمله آنهاست.

همچنین بحث و بررسی پیرامون مسائل و مشکلات دانش آموزان، بحث و بررسی پیرامون مقررات تحصیلی و انضباطی و ارائه طرحها و پیشنهادهای مناسب برای بهبود آن، بحث پیرامون برنامه های درسی و فعالیتهای فوق برنامه و ارائه پیشنهاد برای غنی سازی آنها، همچنین اظهار نظر در مورد پیش نویس طرحها و لوایح مرتبط با دانش آموزان که از طریق وزارت آموزش و پرورش، شورای عالی آموزش و پرورش یا مجلس شورای اسلامی ارجاع می شود و بحث و تبادل نظر در مورد چگونگی مشارکت دانش آموزان در فعالیتهای آموزشی، پرورشی و اجرایی مدرسه نیز از جمله اختیارات و وظایفی است که برای مجلس دانش آموزی برشمرده شده است.

به راستی وظیفه چنین نهادهایی در آموزش و پرورش که از طریق " انتخابات " و از " کف مدرسه " آغاز می شوند و در یک پروسه " هرمی " قرار است افکار عمومی دانش آموزان را راهبری و هدایت کنند چیست ؟

در واقع اگر مجلس دانش آموزی را به عنوان یک " نهاد صنفی – مشورتی " در نظر بگیریم جا داشت که حداقل هیات رئیسه این مجلس ضمن بررسی و تحلیل این گونه وقایع عکس العملی ابراز می داشت .

نتیجه ی  طبیعی شوراهای دانش آموزی فرمایشی  مجلس دانش آموزی بی خاصیت و خنثی خواهد بود   آیا مشکل به اساسنامه ، ساختار و حدود اختیارات این مجلس برمی گردد ؟

آیا می توان گفت که مجلس دانش آموزی یک نهاد تشریفاتی و نمایشی است که مسئولان سازمان دانش آموزی وزارت آموزش و پرورش برای آن خط مشی و راهبرد تعیین می کنند ؟

و یا این که اساسا حس " ابراز وجود " و " استقلال نظر " و " بالندگی شخصیت اجتماعی " در میان دانش آموزان ایرانی رشد و تکامل پیدا نکرده است ؟

شاید بتوان همه این عوامل و برخی دیگر را در انفعال مجلس دانش آموزی موثر دانست .

در آخرین نشست مجمع سالانه این مجلس که بنده نیز دعوت شده بودم و البته منجر به اخراج من از مجلس دانش آموزی در شکلی توهین آمیز گردید به وضوح مشاهده می کردم که مسئولان سازمان دانش آموزی به نوعی قصد دیکته کردن نظرات و منویات خود به این " نهاد انتخابی " را دارند .

علی رغم رسانه ای شدن تخلفات صورت گرفته در مجلس دانش آموزی و قول اکید " مهدی فیض " ؛  معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش مبنی بر برگزاری مجمع عمومی فوق العاده در تابستان و انجام اصلاحات در ترکیب هیات رئیسه ( این جا ) که البته روزهای آخرش سپری می شود هنوز هیچ گونه رسیدگی در این موارد صورت نگرفته است .

هنوز به نامه ی صدای معلم به وزیر آموزش و پرورش در مورد وقایع ( تخلفات مجلس دانش آموزی ) پاسخی داده نشده است . ( این جا )

طبیعی است وقتی نمایندگان مجلس دانش آموزی نمی توانند از حقوق شهروندی و مطالبات خود در مجلس دانش آموزی دفاع منطقی ، مستمر و موثری داشته باشند شاید این انتظار زیادی باشد که بخواهند مطالبات دانش آموزان و هم صنفان خود را در سطحی وسیع تر پی گیر کنند !

آیا فلسفه و کارکرد مجلس دانش آموزی این باید باشد که هر 6 ماه یک بار 150 دانش آموز دور هم جمع شوند و مسئولان و نمایندگان مجلس و...به چگونه می توان پذیرفت نهاد انتخابی که 150 دانش آموز از سراسر کشور در آن عضویت دارند و مشتمل بر ارکانی مانند هیات رئیسه ، دبیرخانه ، کمیسیون های تخصصی و... است در مورد این چنین واقعه مهمی سکوت کندصورت نمادین حضور یافته و سخنرانی کنند و با تشکیل کمیسیون ها و یا یک بیانیه پایانی موضوع خاتمه پیدا کند ؟

آیا با این وضعیت مجلس دانش آموزی می تواند پلی میان قشر دانش آموز و مدیران تصمیم گیرنده در دستگاه آموزش و پرورش کشور باشد ؟

آیا با روندی که طی می شود مجلس دانش آموزی می تواند زمینه سازی برای تمرین عملی اصول و معیارهای دموکراسی داشته باشد ؟

آیا مجلس دانش آموزی می تواند نهادی برای تربیت سیاسی و اجتماعی دانش آموزان و آماده کردن آنها برای اداره جامعه فردا باشد ؟

زمانی که نمایندگان این مجلس نمی توانند و یا جرات آن را ندارند که بخواهند در مورد وقایعی مانند دانش آموزان هرمزگانی و سایر مطالبات پی گیری موثری داشته باشند ؛ چه کسی باید در این موارد پاسخ گو باشد ؟

اگر قرار است نسل آینده نسلی آگاه ، مطالبه گر و قانون مند باشد باید از همین جا شروع شود .

باید به دانش آموزان فرصت اظهار نظر حتی غلط داده شود چرا که همین آزمون و خطاست که جلوی فجایع احتمالی آینده را می گیرد .

مسئولان سازمان دانش آموزی نباید نقش " دایه مهربان تر از مادر " را برای مجلس دانش آموزی ایفا کنند .

باید در مدارس به دانش آموزان فرصت اظهار نظر و نقادی حتی اگر مخالف نظرات و ایده های ما باشند داده شود .

انتخابات شوراهای دانش آموزی باید بیش از پیش در مدارس جدی گرفته شوند و نباید به صورت " فرمالیته " و " نمایشی " برگزار شوند .

نتیجه ی  طبیعی شوراهای دانش آموزی فرمایشی  مجلس دانش آموزی بی خاصیت و خنثی خواهد بود .

اگر امروز این کار را نکنیم فردا خیلی دیرخواهد بود ...