بدون تردید در قرن حاضر سینما در عرصه رسانه امپراتوری می کند و در ساحت اندیشه ، تولید تفکر و سبک زندگی جدید نقش ممتازی و منحصری دارد .
21 شهریور روز ملی سینما فرصت مغتنمی است تا به کارکرد هنر سینما در خدمت به تعالی نظام تعلیم و تربیت نگاهی جدی بیندازیم.
هنر سینما به عنوان هنر هفتم شناخته می‌شود به گونه‌ای که از همه شش هنر قبلی در سینما استفاده می شود به همین سبب تاثیرگذاری سینما در عرصه‌های مختلف زندگی بشر روز به روز افزون می‌گردد.
در این نوشتار مختصر به چند نکته در خصوص جایگاه هنر سینما در نظام آموزش و پرورش ایران اشاره می شود :
نخست - آموزش و پرورش فقط مصرف کننده تولیدات سینمایی است.
دانش آموزان به عنوان تفریح و تفنن در قالب اردوهای دانش‌آموزی در کنار سایر دوستانشان به سینما می‌روند و فیلم تماشا می‌کنند هرچند این سطحی‌ترین نوع بهره‌مندی از یک هنر تاثیرگذار است اما با توجه به اینکه سینما رفتن از سبد هزینه‌های فرهنگی خانواده ها حذف شده و کمتر اعضای یک خانواده حداقل ماهی یک بار به سینما می‌روند همین مقدار ارتباط دانش آموزان با هنر سینما غنیمت است .
دوم - دانش آموزان تولید کننده فیلم ؛
در جشنواره‌های مختلف فرهنگی و هنری، نوجوان خوارزمی، بخش فیلم سازی برای دانش آموزان و معلمین پیش بینی شده است . من که بیش از ۱۰ سال به عنوان داور این جشنواره‌ها در مراحل مختلف ناحیه، استان و کشوری آثار این هنرمندان را از نزدیک مشاهده و رصد کرده‌ام فیلم‌های بسیار خوب و قابل توجهی توسط دانش آموزان و فرهنگیان در قالب‌های داستانی مستند انیمیشن ساخته شده اما متاسفانه به خاطر نبود فضا و شبکه پخش و انتشار گسترده این فیلمها کمتر دیده شده است.
سوم - ساختارها اداری که مسئول تولید آثارسینمایی هستند بیش از ۱۳ میلیون دانش آموز مخاطبان بالقوه سینمای کودک و نوجوان هستند که هم به لحاظ مادی و هم به لحاظ معنوی می توانند پشتوانه ای برای تولیدات سینمایی باشند که هیچ گاه آموزش و پرورش از این ظرفیت و داشته خود استفاده نکرده است .
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در مقطع قبل از انقلاب تا پایان دهه ۷۰ یکی از مهمترین و تاثیرگذارترین مراکز تهیه و تولید فیلم‌های مخصوص کودکان و نوجوان بود که فیلم سازان بزرگ با افتخار در خدمت کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بودند ؛ از امیر نادری با فیلم‌های درخشان : «دونده» و « سازدهنی» و عباس کیارستمی؛ با فیلمهایی ساده اما عمیق و بزرگ چون: «مشق شب» و« خانه دوست کجاست» که از قضا تندترین انتقادات و تحلیل‌ها را به سیستم و نظام آموزش و پرورش در لایه‌های زیرین فیلم‌های خویش مطرح می‌کردند. مهمترین شاخص این فیلمها این بود که در عرصه‌های ملی و بین‌المللی بسیار دیده می‌شدند.
اکنون با تاسف فراوان باید گفت که کانون پرورش فکری کودکان نوجوان به شدت افول کرده و جایگاه خود را در نقش آفرینی تولید و انتشار فیلم‌های ویژه کودک و نوجوان از دست داده است .سخت بر این باورم که اگر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با درایت، برنامه‌ریزی دقیق به جایگاه اصلی خود بازگردد می‌تواند به مرکز ثقل تولید آثار فاخر تخصصی در حوزه تعلیم و تربیت تبدیل شود.
چهارم - جشنواره بین المللی فیلم رشد
این جشنواره برای نخستین بار در سال ۱۳۴۲ با نام «جشنواره بین المللی فیلم‌های آموزنده» برگزار شد و تا سال ۱۳۵۷ ادامه یافت و مجدداً در سال ۱۳۶۴ در هفته معلم و در موزه هنرهای معاصر تهران برگزار شد و از این به بعد به نام «جشنواره بین‌المللی آموزشی و تربیتی رشد» به کار خود ادامه داد ؛ از میان جشنواره‌های متعدد فرهنگی و هنری که از قبل از انقلاب شروع و تا بعد ادامه یافتند تنها جشنواره فیلم بین المللی رشد بدون صفر کردن کنتور عدد ادامه پیدا کرد و این نشان از جایگاه فیلم آموزشی و تربیتی است . از ظرفیت‌های این جشنواره مهم نیز آن طور که شایسته است آموزش و پرورش استفاده لازم را انجام نداده و بهره‌گیری از تولیدات این جشنواره فقط منحصر به دوران برگزاری جشنواره شده و در طول سال تحصیلی برنامه ای برای استفاده دانش آموزان معلمان و اولیا از فیلمهایی که در این جشنواره از کشورهای مختلف حضور دارند ، وجود ندارد.
پنجم - بایسته ها و پیشنهادات برای بهره گیری از ظرفیت بی بدیل سینما در نظام تعلیم و تربیت
الف ) بیش از ۱۳ میلیون دانش آموز مخاطبان بالقوه سینمای کودک و نوجوان هستند که هم به لحاظ مادی و هم به لحاظ معنوی می توانند پشتوانه ای برای تولیدات سینمایی باشند که هیچ گاه آموزش و پرورش از این ظرفیت و داشته خود استفاده نکرده است .
پیشنهاد می‌شود که آموزش و پرورش برای تولید حداقل ۳ فیلم در سال برای سه مقطع تحصیلی ابتدایی متوسطه اول و متوسطه دوم هدف گذاری کرده و برای تولید آن اقدام نماید. بدیهی است در صورتی که این فیلمها در استانداردهای هنری و سینمایی با نگاه به شاخص‌های توفیق در گیشه ساخته شوند به لحاظ اقتصادی نیز مقرون به صرفه بوده و اصطلاحاً پول خودشان را در خواهند آورد.
ب) آن طور که در سند تحول بنیادین بر تعلیم و تربیت تمام ساحتی تاکید شده است آموزش و پرورش فقط مسئول تربیت دکتر معلم مهندس نیست و می باید در تربیت هنرمندان سینماگر نیز نقش مهمی ایفا کند . تاسیس هنرستان‌های هنرهای زیبا و برنامه‌هایی چون برنامه‌سازی رادیو و تلویزیون سینما و تئاتر تا حدودی می تواند جای خالی آن را حوزه آموزش ایفا نماید .
اما آنچه مسلم است دانش آموزان به واسطه دسترسی به فضای مجازی به جدیدترین فیلم‌های سینمایی ساخته شده در کشوررهای مختلف دنیا و کمپانی‌های بزرگ فیلم‌سازی مانند هالیوود دسترسی دارند و در لحظه در جریان جدیدترین ساخته‌ها هستند ؛ بنابراین ذائقه بصری و فکری آنها کاملاً تغییر کرده لذا به نظر می رسد برای عمق بخشیدن به نگاه سینمایی دانش آموزان و معلمان جلسات نقد و تحلیل سینمایی به صورت مستمر کار ساز باشد .
و در آخر اینکه ناگزیر باید بپذیرفت که در حکمرانی بلامنازع سینما در عرصه هنر ، صنعت و تجارت آموزش و پرورش باید سهم خودش را به درستی استیفا کند تا از این هنر در عمق بخشیدن و تسهیل تربیت ، آموزش نهایت بهره برداری را انجام دهد.
ختم می کنم سخن را به مونولوگ ماندگار فیلم ناصرالدین شاه آکتور سینما اثر درخشان محسن مخملباف :
" اگر نیت یک ساله دارید، گندم بکارید . اگر نیت ده ساله دارید درخت بکارید و اگر نیت صد ساله دارید انسان تربیت کنید.
« سینماتوگراف » آدم تربیت می کند ! "
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
نظرات بینندگان
پیشنهاد ساخت سه فیلم برای مقاطع مختلف تحصیلی بسیار خوب است مشروط براینکه دست سازندگان وتهیه کنندگان فیلمها باز باشد تا در بستر علمی وبا نگاه روانشناسی کودک ونوجوان در قالب داستانهای جذاب تهیه شود.نگاه کنید به اثار ماندگارسینمایی در حوزه کودک ونوجوان که اتفاقا کانون پرورش فکری متولی آنها بوده.فیلمهایی مثا ساز دهنی؛خانه دوست کجاست؛باشو غریبه ای کوچک....که هر کدام از یک زاویه تربیتی بسیار هنرمندانه ذهن نوجوانان را درگیر میکند وپیام فیلم را هنرمندانه به نوجوان ال..قا میکند
آرمان گرایی نداشته باشند و وضع موجود را عین واقعیت و بدون سانسور و واهمه نقد کنند و گر نه آب در هاون کوفتن است. سازدهنی خارق العاده بود.