عواقب سوء پرداخت یارانه نقدی و یارانه معیشتی بر اقشار محروم کم درآمد و جامعه

تلاش برای معاش ، از ابتدای خلقت بشر و تاکنون وجود داشته است. ابتدا در حالت انفرادی و با یادگیری اصولی از طبیعت و موجودات زنده آن و سپس با دادوستد کالا به کالا و بعد به واسطه سکه های طلا و نقره و نهایتا با پول .
فعالیت کردن صحه عقل برای ادامه زندگی است و برای تشخیص جامعه خود به عنوان یک کشور اسلامی ، نیازی به ذکر شواهد بیشمار برای اثبات سخن نمی بینم و به چند گفته از رسول اکرم (ص) و امام جعفر صادق (ع) بسنده می نمایم :

حضرت محمد (ص) «اَلْعِبادَةُ سَبْعُونَ جُزْءاً اَفْضَلُها طَلَبُ الْحَلالِ : عبادت خداوند هفتاد جزء است و بهترین آن ها طلب روزی حلال است.»

حضرت امام صادق (ع) کار و تلاش در راه تأمین نیازهای ضروری زندگی را همسان با جهاد در راه خدا قلمداد می‌کرد و می‌فرمود:
«الکاد علی عیاله کالمجاهد فی سبیل‌الله آن که برای تأمین معاش خانواده‌اش تلاش کند، همانند رزمنده در راه خدا است...»
از منظر پیشوای ششم افراد سست عنصر و بیکار و بی تفاوت ، مورد خشم و غضب الهی هستند، چنان‌که می‌فرماید:
«ان الله عز وجل یبغض کثرهًْ‌النوم و کثرهًْ الفراغ . خداوند متعال زیادی خواب و بیکار بودن را دشمن می‌دارد...» (1)

روزگاری در این کشور نیز ، کسب درآمد و روزی حلال در سایه انجام کار مفید میّسر بود و برای تأمین رفاه نسبی مردم بر روی کالاهای اساسی ، سوبسید پرداخت می شد که دو حُسن بزرگ داشت : هر کس به اندازه مصرف از آن بهره می برد و عزت نفس و آبروی افراد جامعه حفظ می شد. با زدن برچسب هایی چون واجدین شرایط دریافت یارانه نقدی و ... مردم را به دسته هایی طبقه بندی شده جهت قضاوت و ارزشگذاری تقسیم نمی نمود.

" در حقیقت سر آغاز یارانه به مفهوم کنونی آن شروع جنگ جهانی دوم است که در آن محدودیت شدید منابع ، با توجه دولت به بخش‌های خاص موجب شد تا دولت به صورت عملی وارد بازار شود، و کالاهایی را به قیمت بالاتر از قیمت بازار از تولیدکننده خریداری کند.
با وجود مشکلات بسیار طی سال‌های ۱۳۶۰–۱۳۶۴ به علت واردات وسیع کالاها و سهمیه بندی کالاهای اساسی به وسیله طرح کوپن و نیز پرداخت سوبسید، از شتاب تورم کاسته شد و روند صعودی قیمت‌ها به‌طور قابل ملاحظه‌ای کاهش پیدا کرد. طی سال‌های ۱۳۶۵–۱۳۶۷ و در نتیجه لزوم استفاده از ارز صادراتی و آزاد ، قیمت بسیاری از اقلام تولیدات داخلی حدود ۲ تا ۳ برابر افزایش پیدا کرد.

" یارانه یا سوبسید (به فرانسوی: subvention) شکلی از کمک مالی است که به یک تجارت یا بخش اقتصادی پرداخت می‌شود؛ یا به عبارت دیگر اعطاء کمک مالی به روی یک کالا یا خدمتی که به مردم داده می‌شود جهت افزایش رفاه عمومی جامعه. یارانه به این مفهوم از دههٔ چهل وارد اقتصاد ایران شد.

در سال ۱۳۶۸ دولت برای حمایت از قشرهای آسیب‌پذیر پرداخت یارانه را در دستور کار قرار داد. بین سال‌های ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۲ میزان پرداخت یارانه دولت بر حسب قیمت اسمی به‌طور متوسط ۷/۸۶ درصد رشد داشت. در نیمه دوم سال ۱۳۸۹ طرح هدفمندی یارانه‌ها اجرا گردید که طبق آن یارانه‌ها از تزریق مستقیم به بازار و صنایع به پرداخت نقدی تغییر شکل داد.
اهداف پرداخت یارانه می تواند در پرداخت به مصرف‌کننده ، تولیدکننده ، ادارات خدماتی ، صادرکننده یا واردکننده تحقق یابد و به‌ طور کلی اهداف یارانه را می‌توان در سه مورد زیر خلاصه کرد:

*هدفمند نمودن به کارگیری منابع کمیاب
*تثبیت قیمت‌ها
* توزیع درآمد
امروزه در جهان یارانه‌ها بیشتر به تولیدکنندگان یا محصولات کشاورزی پرداخت می‌شود ، به گونه‌ای که باعث صیانت وضعیت معیشتی تولیدکنندگان و زارعان در مقابل نوسانات قیمت شده و ادامه تولید در کشورها با مشکلی مواجه نمی‌گردد. اگر اعطاء این نوع یارانه‌ها با حمایت‌های دولتی در مقابل نوسانات قیمت وجود نداشته باشد ، ممکن است باعث ورشکستگی شدید در بازار تولید صنعتی و کشاورزی گردد. (2)

سیزده کشوری که یارانه نقدی می پردازند عبارتند از :
هند ، لهستان ، عربستان سعودی ، امارات متحده عربی ، ژاپن ، آمریکا ، فرانسه ، میانمار ، شیلی ، نیوزلند ، ایرلند ، جزیره موریتیوس ،کانادا (3)

اگر علاقه مند هستید می توانید به منبع این 13 کشور مراجعه و مطالعه نمایید ، اما به جز کشورهای عربی که ثروت بیش از حد آنان ، نیاز به تعقل و تفکر را از آنان سلب نموده است ، برخی با شگردهایی ویژه ، به سلامت اقتصاد کشور خود یاری می رسانند.

پرداخت نقدی یارانه از اشتباهات بزرگی است که راه برگشت برای اصلاح ساختار اقتصادی را ناممکن می سازد . عادت به چنین روالی ، عده ای از تلاش و کوشش دور نگه می دارد ، آنان کسانی هستند که اگر فعالیت کنند درآمدی بخور و نمیر دارند ، پس با همین دریافتی بخور و نمیر از فعالیت اقتصادی خداحافظی می کنند و در سنین زیر 30 سالگی خود را بازنشسته می کنند. نابرابری اقتصادی در جامعه به حدی است که حتی شاید مبلغ یارانه دریافتی از درآمد کارگری و دستفروشی نیز برای او بیشتر باشد.
بیکاری و تنبلی ناشی از این روند ، بر روی اخلاق و رفتار و تعاملات اجتماعی افراد در محیط خانواده و جامعه نیز تأثیرات سوئی می گذارد که به افزایش برخوردهای فیزیکی و خشنونت و ستیزه جویی و گرایش به بزهکاری و اعتیاد و.... منجر می شود.

ظاهرا دولت می خواهد شکافی را که بین طبقات گوناگون جامعه طی دهه ها به وجود آمده است و از کنترل و حذف آن ، کوتاهی کرده است ، با پرداخت یارانه نقدی جبران مافات نماید . اما با این شیوه ، نه تضاد طبقاتی رخ بر می کَند و نه رونق اقتصادی و رفاه اجتماعی برقرار می گردد.
به جای پرداخت یارانه نقدی به واحدهای تولیدی و کشاورزی و یا بخش پژوهش و فناوری در تمامی حیطه ها ، اخیرا به پرداختی دیگر ولی بیشتر از قبلی نیز اقدام کرده است. در حالی که طی ده سال گذشته مدام تکرار می کرد امکان افزایش مبلغ یارانه نقدی برای هر نفر به دلیل نبودن منابع مالی و پولی ، غیرممکن است. هر چند امکان چنین پرداختی در سایه حذف عده ای با شرایط خاص و یا افزایش قیمت بنزین بنا به قول جناب نوبخت، بوده است اما باید قبول کرد که اصرار برای پیمودن مسیر فعلی ، هرگز به بهبود شرایط زندگی مردم و رونق اقتصادی نخواهد شد. چون آنچه که موجب پیشرفت و رشد و توسعه اقتصادی می گردد فقط و فقط کار کردن و تلاش و کوشش است. بدون ایجاد شغل و افزایش تعداد شاغلان ، هم بارتکفل و یا سرباری در جامعه افزایش خواهد یافت و هم رشد نقدینگی به افزایش تورم منتهی خواهد شد. ملتی که تلاش نمی کند ، ملتی که با درآمد بخور و نمیر یارانه نقدی و معیشتی و یا هر نوع بسته حمایتی ، سرپاست ، دیری نمی گذرد که بر زمین وابستگی و کاهش ارزش پولی و افزایش بی رویه تورم ، می خورد.
شما 4 دهه درمانی برای تورم نیافتید و ملت را زیر فشارهای سخت اقتصادی و با قرار دادن زیر خط فقر که امروز 6 میلیون تومان است ، می خواهید با حباب رضایتمندی قلیلی از جمعیت فریاد عدالت پروری سر دهید ؟!
به جای چنین پرداخت هایی که اعتیاد بدان عواقب غیرقابل برگشتی برای اقشار محروم جامعه دارد، بیایید کوتاه ترین و عاقلانه ترین مسیر را طی نمایید و به تعدیل درآمد و یا ثروت در جامعه اهتمام ورزید. اگر کف و سقف حقوق تمامی شاغلان کشور ، تعریفی واحد و لازم الاجرایی برای خود داشته باشد و مثلا این میزان به تناسب سطح مدرک و یا سختی کار و سنوات خدمت در مشاغل گوناگون ، تنظیم شود ، لذا شما قادر خواهید بود عدالت اقتصادی - اجتماعی را ایجاد کنید ، و با افزایش فعالیت و کار به رشد و توسعه اقتصادی - اجتماعی برسید ، فقر و محرومیت و فلاکت را تخفیف دهید ، رشد نقدینگی پول و نرخ تورم را کنترل کنید، از افزایش میزان جرم و بزهکاری و طلاق و دیگر آسیب های اجتماعی در کشور پیشگیری کنید و در منطقه و جهان ، حرفی برای گفتن داشته باشید.
با توجه به خط فقر امروز ، حداقل حقوق 6 میلیون تومان و حداکثر 12 تا 15 میلیون تومان ، جامعه را به اعتلا و عزت نفس می رساند و یا سیاست تحقیر و تضعیف شخصیتی !!

بدین طریق هیچ یک از اهداف واقعی یارانه یا سوبسید یعنی : هدفمند نمودن و به کارگیری منابع کمیاب ، تثبیت قیمت‌ها ، توزیع درآمد ، تحقق نخواهد یافت و حتی خود چنین طرح هایی ، اعترافی آشکار بر وجود بی عدالتی اقتصادی است. این حقیقتی است که در برقراری جشن عاطفه ها و یا نیکوکاری و یا در موجودیت صندوق های حمایتی از مستمندان و مستضعفان سراسر کشور ، نیز صادق است . همه این موارد نمودهایی آشکار از باور نبود عدالت اقتصادی و اجتماعی در جامعه است. بیایید بجای ماهی دادن به فقرا ، به آنان ماهیگیری یاد دهید و یا فراز و فرود ماهیگیری ( اشتغال ) را هموار سازید تا سازندگی و استقلال افراد و جامعه ممکن گردد.

هر چند که وابستگی بوجود آمده برای واجدین شرایط با دریافت ماهیانه یارانه و اخیرا با پرداخت دومین نوع آن یعنی یارانه معیشتی ، به راحتی برای دریافت کنندگان آنها ، قابل حذف نیست و مقاومت های بسیار شدیدی توسط آنان نشان داده خواهد شد اما مهمترین وظیفه شما مردان دولت آن است که بجای از آخر اول شدن در بین تمامی کشورهای جهان ، با پرداخت سوبسید به کالاهای اساسی مردم کمافی السابق ، و با پرداخت یارانه به کارآفرینان ، تولیدکنندگان ، کشاورزان ، واحدهای مختلف بخش فرهنگی و توسعه برنامه های فرهنگی ، صنایع دستی ،
به کارگران و کشاورزان تولیدکننده کالاهای صادراتی خاص چون پسته و زعفران و خاویار و بافندگان فرش ، بخش آموزش عمومی به معنای تمام و کمال ، ناشران و نویسندگان کتاب و.....خدمتی ماندگار به ملت و کشور خود انجام دهید و گر نه در انتظار همه بدی ها و زشتی ها و پلشتی ها بمانید که نه عقل آنها را قبول دارد و نه دین . عزت نفس از دست رفته را به این ملت عودت دهید که آب رفته به جوی باز نمی گردد.


1) سایت مشرق . کار و تلاش اقتصادی از دیدگاه امام صادق (ع) . کد خبر 610034 . ۸ مرداد ۱۳۹۵ .
2) ویکی پدیا . دانشنامه آزاد . یارانه .
3) ندا آتشی. 14 تیر 1398 . چه کشورهایی یارانه نقدی می دهند . سایت دیجی طور.

آخرین اخبار و تحلیل ها در حوزه آموزش و پرورش ایران و جهان در صدای معلم

کانال تلگرامی صدای معلم

ارسال مطلب برای صدای معلم