بسیاری از افراد جامعه به بیماری یا اختلال " تعلل یا سندرم فردا " مبتلا هستند. اهمال کاری ، بی ارادگی و یا بی انگیزگی و کم دقتی از جمله دلایل اصلی این رفتار ناخوشایند با تبعات منفی شدید و حتی مسری از فردی به فرد دیگر و از گروه و جامعه ای به گروه و جامعه دیگر است.
به تأخیر انداختن اموری که باید امروز انجام شوند اصطلاحا " به تعویق انداختن یا procrastinare " نامیده می‌شود.
شاید در تصور خود آزادی عمل در انجام امری و یا عدم انجام آن ، دخالت دارد و آن را حریم خصوصی خود می دانیم ، اما ما فقط رفتار فردی نداریم و در روابط اجتماعی ، رفتار جمعی و تعامل اجتماعی ، ما را مجبور به دقت و تلاش در انجام به موقع امور ، وامی دارد.
وقتی یک پدر یا مادر ، یک فرزند ، یک دانش آموز ، یک معلم ، یک مدیر ، یک وزیر و وکیل و پلیس و.... به جای اهتمام در انجام وظایف محوله و یا مورد انتظار ( حقوق و تکالیف نقش ها ) اهمال می ورزد، یعنی او حق و حقوق دیگری را پایمال ساخته است. سرنوشت زندگی عده ای را به مخاطره انداخته است.
ما یا باید خواسته یا نخواسته همانند رابینسون کروزوئه ، در انزوای مطلق از جمع و جامعه زندگی کنیم و یا اگر زندگی اجتماعی را پذیرفته ایم نسبت به تعهدات خود نسبت به نفرات دوم و سوم و... در پیرامون خود وفادار و حساس باشیم. البته اختلال تعلل ، حتی در انزوا نیز برایهمان تنها فرد ، آسیب های جدی روحی - روانی و یا جسمی بجا می گذارد. به تأخیر انداختن خواب ، غذا خوردن و...... افعال حیاتی نیز برایخود نظم و برهانی جهت حفظ سلامتی دارد.
اگر دقت داشته باشیم این نوع اختلال در خود ما ، در افرادی که اعضای خانواده و یا همسایه و همکار و خویشاوند و.... نامیده می شود نیز به وفور و وضوح قابل ادراک می باشد. هر فرد به نسبت مجموعه ای که در برابر آنها مسئول هست ، با این اهمال کاری ، شرایط مطلوب و خوشایند شغلی را از آنها سلب می سازد. از یک مغازه ای که در آن دو نفر کار می کند تا یک وزارتخانه ای که میلیونها نفر در آن مشغولند.
وزارت آموزش و پرورش ، شدیدا ، دقیقا و عمیقا به این سندرم مبتلاست و سرنوشت زندگی فردی و اجتماعی افراد شاغل در آن مخاطرات روحی و جسمی غیر قابل توصیفی را تحمل می نماید. از درد بی امان دندانی که هزینه بالای دندانپزشکی و عدم حمایت بیمه اختصاصی ، او را به تأخیر انداختن معالجه ، محکوم ساخته است و در حد کشیدن دندان بر او تحمیل شده است تا عدم استخدام نیروهایی که هر سال در انتظار رحمت قانون استثنایی و نجات بخش جوانی را لذت نبرده اند. از عدم پرداخت حقوقی همسان با سایر وزارتخانه ها تا ناتوانی معلم در عمق 3000 کیلومتری خط فقر ، در خرید نیازهای اولیه زندگی چون نان و پنیر و......
مشاهده می کنید که کم دقتی ما در هنگام تربیت کودکان و بی اعتنایی نسبت به رفتار او در عدم انجام تکالیف و وظایف سپرده شده به او با تلفظ واژه " بعدا " " فردا " " شاید " " حوصله ندارم " " واسه چی " و دیگر کلمات مشابه ، از او فردی بی اراده ، سست عنصر و بی تقیّد ساخته است. اگر خودمان در انجام هر کار جزئی و کلی ، وقت را مغتنم می شمردیم ، کودک مان نیز این مهارت رفتار ی را یاد می گرفت و امروز در نقش مدیر کل و وزیر و نماینده مجلس و..... اهمال نمی ورزید و در انجام وظایف خود نسبت به دیگران و جامعه ، متعهد می بود. ظاهرا
این سندرم در بین مسئولان آموزش و پرورش ،با به تعویق انداختن امور و تبدیل دیون سالنه به مطالبات یک دهه ای یا با عدم پیگیری قاطعانه در اصلاح ساختار نظام آموزشی ، یا تقّید بیش از حد به سند تحول بنیادی به عنوان منعی برای آزمون راهکار و فرضیاتی دیگر از جهات و جوانبی دیگر ، آنان را در بن بست انتخاب محدود گزینه ، محکوم ساخته است. چون تا تحقق مفاد همین سند ، ما فقط به امیدواری برای فردا و فردا نشسته ایم اما ره بجایی نمی سپاریم ، چون نمی خواهیم قبول کنیم که چنین راهکاری اگر بر فرض محال لازم هم باشد ، کافی نیست. یعنی قصد دارم اشاره کنم که گاه پافشاری به یک بند و تبصره و ماده قانونی نیز عامل فردا فکنی امور واجب و ضروری یک سازمان باشد.
دلایل این اهمال کاری می تواند بی علاقگی ، بی توجهی به اهمیت انجام آن کار ، سرسری شمردن امور زندگی ، دلمشغولی بیمارگونه با بازی های رایانه ای یا گشت زدن های بی هدف در فضای مجازی و گذراندن بیشتر اوقات با دوستان همسن و سال یا نداشتن برنامه ریزی برای انجام کارهای روزانه باشد.
پس اهمیت برنامه ریزی در زندگی فردی و اجتماعی ، در نیل به رضایت شغلی و تأمین اهداف سازمانی و جلب مشارکت جمعی ، راهکاری اساسی است. برای درمان هر نوع بیماری و یا اختلال ، ابتدا خود فرد باید واقعیت وجودی آن را بپذیرد و اگر از شرایط زندگی خود در تعامل با دیگران راضی نیست باید با همت و اراده و دقت نظر ، جهت تغییر رفتار مناسب ، بکوشد. انسان دارای عنصری به نام " اراده و اختیار " است که با بکارگیری هر دو ، می تواند بر بسیاری از رفتارهای آشکار و پنهان ناخوشایند خود غالب آید. تُرک ها ضرب المثلی ارزشمند در این خصوص دارند که ترجمه فارسی آن می شود: " چشم نامرد و دست مرد است " یعنی چشم با دیدن حجم و نوع کار ، از آن می ترسد و به آغاز کار نمی پردازد و به تأخیر می اندازد ، اما دست ها جوانمردانه آن کار را با همتی ستودنی انجام می دهند.
چه سفرها ، ساخت چه فیلم ها ، نوشتن چه متونی ، سرودن چه اشعاری ، یاری به پدر و مادر پیر و بیمار ، گفتن واژه دوستت دارم به همسر و فرزند ..... و بسیاری امور دیگر که با سپردن به فردا و فرداهای دیگر ، با فراموشی عمر برف است و آفتاب تموز ، انجام نشده به پایان عمر می انجامد. هر کدام از ما همین امروز نسبت به خود و دیگران ، امور انجام نشده بسیار داریم که اگر قصد مقابله با چنین سندرمی را داریم باید برخیزیم و زندگی و جهان را نوعی دیگر ببینیم . تولید و سازندگی را به تعویق انداختن یعنی عقب ماندگی . بیایید چشم های غفلت زده خود را بشوئیم و بر شیرینی زندگی بیفزائیم.
در پایان سه نکته نغز و نیکو از نیاکان مان به خاطر بسپاریم :
کار امروز را به فردا میفکن/ ندانی که فردا چه زاید زمان
زمان را دریاب دریاب /که دائم در صدف گهر نباشد
هر نفسی که فرو می رود مُمدّ حياتست و چون برمی آيد مُفرّح ذات
آخرین اخبار و تحلیل ها در حوزه آموزش و پرورش ایران و جهان در صدای معلم
نظرات بینندگان
برای خود و برای همان که چسبیده درج شده اند.
و سالانه ، صحیح می باشد.
ازمدیر صدای معلم جناب آقای سلیمان پور هم سپاس درس را دارم که هوشمندانه و با بینش عمیق این شرایط را برای معلمان فراهم کردند .درود بر شما پیروز باشید