صدای معلم - اخبار فرهنگیان، معلمان و آموزش پرورش

" نگاهی بر جامعه شناسی سال دهم رشته انسانی "

« آیا شریعتی مسلمان نبود » !؟

علیرضا هاشمی سنجانی/ معلم و کنشگر صنفی- سیاسی؛ عضو سازمان معلمان

گروه رسانه/

نقد و تحلیل محتوای کتاب های درسی یکی از مهم ترین و در عین حال کاربردی ترین روش در اصلاحات آموزشی است .

هر چند در تدوین این کتاب های درسی معلمان " نقش اول " را ندارند اما می توانند با نقد محتوا در بهبود و به روز آوری آن نقش اساسی را ایفا کنند .

پیش تر ؛ « علیرضا هاشمی سنجانی » در یادداشتی با عنوان " کتاب درسی یا بولتن سیاسی ! رجز خوانی سیاسی ! ) ( 1 ) اشاره ای انتقادی به کتاب علوم اجتماعی سال چهارم رشته علوم انسانی داشت .

این بار درس " جامعه شناسی " مورد نقد این معلم قرار گرفته است .

« صدای معلم » همه معلمان و کارشناسان  را به نقد محتوایی و علمی دروس و محتوای آموزشی فرا می خواند .

نقدی بر جامعه شناسی سال دهم رشته انسانی و کتاب علوم اجتماعی سال چهارم رشته علوم انسانی

چند روز پیش  فرزند یکی از اقوام که دانش آموز کنکوری است و خود را برای کنکور سال بعد آماده می کند نزدم آمد و پرسید :

«آیا شریعتی مسلمان نبود»؟
گفتم: قبل از پاسخ بگو داستان چیست و چرا این پرسش به ذهنت رسیده است؟
گفت: در آزمون اخیر درس جامعه شناسی تستی آمده بود که مضمونش این بود!
و تست را نشانم داد....


" کدام اثر مکتوب را اندیشمندان  مسلمان دهه سی به بعد در نقد رویکرد تقلیدی به فرهنگ غرب تدوین کرده اند؟
1/ کتاب غربزدگی جلال آل احمد
2/ کتاب بازگشت به خویشتن علی شریعتی
3/ کتاب آسیا در برابر غرب شایگان
4/ کتاب « خدمات متقابل اسلام و ایران » مرتضی مطهری "


گفتم: چه سوال بد و سختی!
گفت: جوابش ؟ گفتم: چهار!
گفت: اگر ردگزینه کنیم ؛ بقیه یا اندیشمند نبوده اند یا به ده سی به بعد متعلق نیستند و یا مسلمان نبوده اند!
گفتم: به معلمت چیزی نگفتی و اعتراض نکردی؟
گفت : همه اعتراض کردند ولی معلم متن کتاب را خواند و ما ساکت شدیم! به همین راحتی!
کتاب را گرفتم و درس مربوطه را خواندم .
به نظرم حق با معلم بود و از متن کتاب این را می توان برداشت کرد،و البته ناگفته نماند در دلم نکته سنجی کنکوری معلم را تحسین کردم که چه نکته ای را شکار کرده است...
کتاب با جداکردن متفکران ایرانی و اندیشمندان مسلمان خطایی به غایت بزرگ و خطرناک را انجام داده است.

نقدی بر جامعه شناسی سال دهم رشته انسانی و کتاب علوم اجتماعی سال چهارم رشته علوم انسانی

در صفحه 96 کتاب جامعه شناسی سال دهم رشته انسانی پس از آنکه از برخورد جهان غرب با جهان اسلام و خودباختگی بخش هایی از مسلمانان سخن می گوید، در پاراگرافی آورده است:
((متفکران ایرانی در دهه سی به بعد در نقد رویکرد تقلیدی به غرب و هویت های کاذبی که از این طریق ساخته می شد، آثاری نظیر غرب زدگی و بازگشت به خویشتن را پدید آوردند و اندیشمندان مسلمان کتابهایی را درباره خدمات متقابل اسلام و ایران و همچنین فطرت و خویشتن الهی انسان تدوین کردند.))

پرسش این است نویسنده حوزوی کتاب از این جداسازی چه هدفی را دنبال می کرده و چه در سرداشته است؟
القای این تفکیک و تاکید بر «مسلمانی» در مقابل «ایرانی» خطرناک نیست؟
و نباید سووال کرد افکار حاکم بر تدوین کتب درسی انسانی و خصوصا جامعه شناسی چه تفکری است؟
لطفا"مسئولین ذیربط پاسخ دهند!

( 1 )

کتاب علوم اجتماعی سال چهارم رشته علوم انسانی یکی از سیاسی ترین کتاب هایی است که در طول سال های تدریسم مجبور به تدریس آن شده ام.

این کتاب در راستای بومی کردن (اسلامی کردن) علوم انسانی و توسط یک روحانی دانشگاه دیده (حجت الاسلام دکتر حمید پارسانیا) به نگارش در آمده است.دانشجویان و اساتید علوم انسانی باید این کتاب را به عنوان یک پدیده مورد بررسی ویژه قرار دهند و بررسی كنند چگونه نوشته ای که در نهایت می‌توانست یک بولتن سیاسی باشد،سر از آموزش و پرورش در آورده و به عنوان یک کتاب درسی به جامعه عرضه شده است.

کتاب مسیری را انتخاب کرده که به بیداری اسلامی برسد و نوید یک امپراتوری اسلامی را می دهد( پیش به سوی یک دولت اسلامی با جمهوری های آزاد و مستقل "ص 130")؛ نویسنده محترم در فضای گفتاری دولت نهم و دهم آماده می شود که مدیریت جهانی را به دست گیرد و تصویری که از غرب ارائه می دهد (‌حیوان فرتوتی که زمین گیر و آسیب پذیر است "ص99 ") می باشد.

نویسنده با رگباری از فحش های سیاسی غرب را در خیال خود ضربه فنی كرده و پیروز از میدان مبارزه با غرب بیرون می آید. اصطلاحاتی همچون امپریالیسم ، استعمار، سکولاریسم، اومانیسم، دئیسم، آمپریسم، ناسیونالیسم، راسیونالیسم، ماتریالیسم، مارکسیسم، پروتستانیتسم، لیبرالیسم، فراماسونری، کمونیسم، سوسیالیزم، الحاد و .... در صفحات مختلف کتاب رژه می روند و دانش آموزان بی پناه مجبور به نوشیدن این شبه داروی تلخ و معلمان مجبورتر از آنان ، برای تدریس این توهمات ؛ تبدیل این امور پیچیده و مهم به امری ساده ، مهم‌ترین ویژگی این کتاب است .غرب خلاصه می شود در چند اصطلاح و با چند جمله، باطل بودن آنان به راحتی غیر قابل تصور اثبات می شود.

تئوری جامعه متوهم را شنیده‌اید؛ جامعه ای که در فضای ذهنی و غیر تاریخی می اندیشد و بر اساس قوه خیال حرکت می کند و از دریچه سیاست و ایدئولوژی با واقعیت ها روبه‌رو می شود ، جامعه ای غرق در سیاست زدگی.کتاب فاجعه بار است از این جهت که به جای حرکت از واقعیت به سوی آرمان ها بالعکس از آرمان‌ها به سوی واقعیت ها می رود و بر اساس توهم ذهنی خود با واقعیات جهان مدرن ، علم جدید و خصوصا علوم انسانی مواجه می شود.

طبیعی است که واقعیات را درک نکرده و بر اساس یک توهم در مقابله با غرب ، پیروز و سربلند بیرون می آید. برخورد کتاب با غرب و مدرنیته و حتی لایه های عمیق آن مانند علم جدید برخوردی کودکانه و متوهمانه است .

با آرزو و آرمان نمی توان علمی را پایه گذاری کرد، قدرت سیاسی سعی در تبدیل یک پروسه طبیعی به پروژه داشته است در حالی که می‌دانیم یک نظام معرفت شناسانه بر اساس یک برنامه سیاسی شکل نخواهد گرفت. درباره این کتاب و برادران دوقلوی آن (جامعه شناسی 1و 2 ) باز هم خواهم نوشت ولی از مسئولان وزارت آموزش و پرورش انتظار دارم بازنگری در این کتاب ها را هر چه سریعتر در دستور کار خود قرار دهند و ما در سال تحصیلی آینده شاهد این نوع کتاب ها در مدارس نباشیم.

مسئولان آموزش و پرورش باید به دیدگاه های رئیس جمهور منتخب التزام داشته باشند.دکتر روحانی در مصاحبه ای که در پایگاه خبری آفتاب موجود است بیان می‌كند: " من قبول دارم هر نظام سیاسی اجتماعی ، تاکیدات ایدئولوژیک و سیاسی روی آموزش و پرورش دارد ولی در کشور ما نگاه سیاسی و ایدئولوژیک به آموزش و پرورش خیلی شدید است. "


ارسال مطلب برای صدای معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

دوشنبه, 01 مرداد 1397 15:49 خوانده شده: 1452 دفعه چاپ

نظرات بینندگان  

پاسخ + +11 0 --
ناشناس 1397/05/01 - 16:35
سلام

اول : جمله آخر ستودنی است.

دوم: متأسفانه نظریات جامعه شناسی دیوار کوتاه مانور سیاسی است. تا جایی که خط مشی سیاسی حاکم با آن قابل توجیه است ، برایش پذیرش هست اما اگر فقط یک تار مو شک یا وسواس در اندیشه ایجاد شود مورد آزار و جهت دهی خاص می گردد.
علم تاریخ هم چنین است اما ربط جامعه شناسی با زندگی اجتماعی افراد حساسیت و پیچیدگی را بیشتر می نماید.
پاسخ یک و دو صحیح تر است چون هر دو از غرب زدگی و مسخ شدن و خودباختگی سخن گفته اند. هر چند جلال آل احمد در کتاب خسی در میقات خود آشکارا می گوید هر چند به حج و اعمال آن اعتقاد ندارم اما شگفتی اعمال حج چیزی دیگر است. به نظر بنده دکتر شریعتی که اسلام بدون روحانی مرتجع را همواره تأکید داشت ، گزینه صحیح است. اما حساسیت ها طبیعی است که 4 را انتخاب خواهد کرد.
کاش آمار پاسخ کنکوریها قابل دسترس بود.
پاسخ + +8 0 --
........ 1397/05/01 - 16:40
سلام
به نظر بنده حتی در کلاس درس و امتحانات نهایی از طرح سئوالاتی که می تواند بنا به دیدگاه یا سلیقه شخص صحیح یا منطقی به نظر رسد اما مورد انتظار کتاب نیست ، باید پرهیز کنیم . ما نمی توانیم به نظر افراد نمره واحد بدهیم یا انتظار پاسخ یکسانی داشته باشیم. جامعه شناسی حیطه ای حساس و گسترده ای دارد. تحمیل نظر در آن اصلا صحیح نیست.
ما با انتخاب گزینه 4 خدمات ارزندۀ دیگران را ضایع می سازیم. این یعنی غرض ورزی. با علم چنین معامله ای نکنید که ارزش خودتان ضایع می گردد.
پاسخ + +8 -1 --
امامی 1397/05/01 - 16:53
سلام

اگر بجای رگبار اصطلاحات ذکر شده که برای دانشجوی جامعه شناسی دشوار است چه رسد به دانش آموزش ،
مفاهیمی از زندگی اجتماعی ، همکاری و تعاون ، نوعدوستی و گذشت وآداب و رسوم ...... و ارزشها و هنجارهای وطنی در کتب جامعه شناسی جایگزین کنیم شاید خیلی از آنها احیا ، تقویت و درونی شود. حداقل ملموس تر و عینی تر است. بدین طریق کلی از مشکلات فرهنگی کشور تخفیف می یابد. حتی به تناسب جنس ، راجع به تکالیف نقش پدر و مادر و انتظارات نقش را به دانش آموزان تفهیم کنیم.
این علم به قدر کافی پیچیده هست با گنجاندن اصطلاحات سیاسی یا جامعه شناسی ، نفرت و بیزاری دانش آموزان را تقویت می کنیم. جامعه شناسی خانواده بهترین گزینه برای تربیت اجتماعی است. اما ما به فرصت سوزی عادت دیرینه داریم.
پاسخ + +3 0 --
ناشناس 1397/05/01 - 17:35
جامعه شناسی اسلامی
روانشناسی اسلامی
ریاضی اسلامی
فیزیک اسلامی
شیمی اسلامی
کلا علوم اسلامی......
پاسخ + +4 0 --
دبیر م 1397/05/01 - 17:47
دکتر شریعتی از خیلی مسلمان نماها مسلمان تر بود
پاسخ + +3 -1 --
فرهنگی 1397/05/01 - 23:15
وقت مرگ متحجران خشک مسلک متظاهرفرا رسیده
پاسخ + +1 0 --
علی صادقی/ مشاور 1397/05/02 - 22:03
با سلام
کتاب « خدمات متقابل اسلام و ایران » صحیح است.
پاسخ + 0 0 --
صدای معلم 1397/05/02 - 22:26
سلام

آقای صادقی

از تذکر شما سپاسگزاریم .

پایدار باشید .
پاسخ + +4 0 --
ناشناس 1397/05/03 - 13:57
اگر شریعتی مسلمان نبود پس چرا دانشجویان را در محیط ضداسلامی قبل از انقلاب در حسنیه ارشاد جمع میکرد ومباحث دینی واجتماعی رامطرح میکرد وروز به روز تعداد بیشتری در این محفل جمع میشدند
پاسخ + 0 0 --
معلم 1397/05/04 - 14:48
اسلام استاد شریعتی با اینها خیلی فرق دارد

نظر شما

صدای معلم، صدای شما

با ارائه نظرات، فرهنگ گفت‌وگو و تفکر نقادی را نهادینه کنیم.

نظرسنجی

میزان استفاده معلمان از تکنولوژی آموزشی مانند ویدئو پروژکتور ؛ تخته هوشمند و .... در مدرسه شما چقدر است ؟

دیدگــاه

تبلیغات در صدای معلم

درخواست همیاری صدای معلم

راهنمای ارسال مطلب برای صدای معلم

کالای ورزشی معلم

تلگرام صدای معلم

صدای معلم پایگاه خبری تحلیلی معلمان ایران

تلگرام صدای معلم

Sport

تبلیغات در صدای معلم

تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به صدای معلم - اخبار فرهنگیان، معلمان و آموزش پرورش بوده و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلا مانع است.
طراحی و تولید: رامندسرور