رويكرد اقتصادي در آموزش و پرورش منجر به نزول كيفيت آموزشی و تربيتي سطوح مختلف آموزش و پرورش شده است ؛ سیر فرهنگی در کشور ما به خصوص در میان جوانان سیری نزولی است

در جلسات کانونی برگزار شده 30 کارکرد مورد بررسی قرار گرفت که نتایج  بررسی هر کارکرد در هرنوع مدرسه از مدارس 11 گانه به شرح جداولی است که توصیف وضعیت هر نوع مدرسه در مورد کارکرد مورد نظر است :

برا ی نمونه به یک جدول اشاره می شود:

برای جمع بندی و نهایی کردن سوال دوم و سوم تحقیق از جمع بندی نتایج جلسه تلفیقی استفاده شد.

جلسه  تلفیقی بیست و پنجمین جلسه کانونی برگزار شده بود که در آن از حضور نمایندگان هر نوع مدرسه استفاده شد.

در واقع این جلسه جمع بندی نتایج 24 جلسه گذشته ­ای محسوب می شد که 160 نفر از مدیران ومعاونین آموزشی مدارس مدارس، والدین و دانش ­آموزان درآن شرکت داشتند و نقطه نظرات خود را در مورد کارکردهای مدرسه خودشان  ارائه نمودند.

در نوع مدارس عادي- دولتي ضرورت توجه جدي و همه جانبه براي رفع مشكلات حادث شده و توسعه بي‏ رويه مدارس سمپاد، نمونه دولتي و شاهد و البته هيات امنایی مورد تاكيد قرار گرفت و لزوم توجه مجدد آموزش و پرورش به احياء مدارس عادي از نظر داشتن دانش آموزان ملحوظ گرديد.

مدارس عادي دولتي امروزه انباني از دانش آموزان بي انگيزه و برگشت خورده از مدارس خاصند، در حالي كه سرمايه‏ گذاري اصلي نظام آموزش بايد مبتني بر ارتقاء و كيفيت بخشي اين نوع مدارس باشد.

در مورد مدارس نمونه بازگشت به اساسنامه قبل كه اين نوع مدرسه را منحصر به دانش آموزان مناطق محروم مي دانست مورد توجه قرار گرفت و رشد بي رويه اين مدارس را آسيب تلقي ‏می كردند كه بايد در اولين فرصت مورد تجديد نظر قرار گيرد.

به واقع شایسته نظام آموزشی ما نیست که برای رفع مشکلات مالی آموزش و پرورش از شیوه ای که گاهی در آن شائبه فریب مردم است برای توسعه این مدارس استفاده کند تا جایی که در بعضی مناطق ضعیف ترین و بی کیفیت ترین مدارس منطقه را با تابلوی نمونه دولتی بدون توجه به زیر ساخت و امکانات به عنوان مدرسه نمونه دولتی به مردم معرفی کرده اند.

در مورد مدارس استعدادهاي درخشان نيز لزوم بازگشت به اساسنامه اوليه مورد تاكيد بود و توسعه ايجاد شده در سنوات اخير را آسيب جدي نظام تعليم و تربيت كشور تلقي مي‏ نمايند.

جمع نظرات مبتنی بر این بود که مدارس تیزهوشان قادر نیستند تیزهوشان واقعی را جذب کنند و افراد جذب شده تیزهوش نیستند و لازم است آزمون‏ هاي مدارس استعدادهاي درخشان از نظر سطح علمي و كيفيت قادر باشند دانش آموزان تيزهوش را به طور واقعي و با تعداد محدودتر براي اين مدارس سرند نمايند.

در مدارس هيات امنایي جمع بندي اين است كه اين مدارس فرصتی براي خانواده‏ هاي طبقه متوسط جامعه كه عموماً كاربر فرهنگي و فرزندان خانواده ‏هاي آموزش و پرورشی هستند، ايجاد كرده است و لیکن لازم است اين مدارس به هيچ وجه توسعه نيابند. تدوين آئين نامه‏ هايي كه قدرت مديران در مقابل سفارش پذيري براي ثبت نام در اين نوع مدرسه را تقويت مي ‏كند و مدير مي ‏تواند در مقابل سفارشات ثبت نام غيرقانوني دانش آموزان بايستد مورد تاكيد قرار گرفت.

در مورد مدارس وابسته پس از بررسي انواع مدارس وابسته، به نظر مي‏ رسد سبك كار اكثريت اين مدارس مشابه مدارس غيردولتي است و در رده اين نوع مدارس طبقه بندي مي‏ شوند. مدرسه‏ هاي وابسته به مدرسه عالي شهيدمطهري تنها مدرسه موجودی است كه مي ‏توان به دليل سبك كار منحصر به فرد، آن نوع مدرسه وابسته را متمايز دانست و بهتر است اين نوع مدرسه همچنان به كار خود ادامه دهد و در صورت ارتقاء كيفيت، توسعه يابد و براي اين نوع مدرسه نيز توسعه بدون كيفيت آسيب زا است.

مدارس غيردولتي نيازمند نظارت دقيق اند که باید همراه با اقدامات لازم براي اصلاح نگرش منفي مردم به اين نوع مدارس مورد توجه جدی قرار گیرد. مجوزهاي تاسيس آن نيز بايد به افراد ذي صلاح تعلق گيرد.

در مورد مدارس شاهد توسعه رخ داده نامناسب است. لازم است از توسعه بي رويه‏ اين نوع مدرسه ممانعت به عمل آيد و با حفظ و كيفيت بخشی آموزش و پرورش در احياء فرهنگ و ارزش‏هاي شهدا بكوشيم. سفارش پذيري در ثبت نام اين نوع مدارس آسيب جدي ديگري است كه بايد كنترل شود.

در مورد مدارس ايثارگران با توجه به كاربران خاص و محدود و البته نيازمند شرايط خاص، لازم است كه مدارس موجود و خدماتی كه به خانواده جانبازان و ايثارگران بزرگسال ارائه مي کنند ادامه يابد و ليكن از توسعه اين نوع مدارس با هر عنواني بايد اجتناب شود.

در مورد مدارس راه دور نگرش موجود افراد حاضر در جلسات كانوني عموماَ منفي بود و اين مسئله متوجه مشكلات موجود مدارس راه دور به دليل ساقط شدن ساز وكار اين نوع مدارس است. در اين نوع مدرسه كه عملاَ پايه مدارس هوشمند محسوب مي‏شود برخورد و نگاه سليقه‏ ايي اعمال شده است و آموزش‏هايي كه از بدو آغاز تا امروز مي ‏توانست نظام آموزشي كشور را توانمند سازد و در بخش‏هاي مربوط به بزرگسالان تحول ايجاد نمايد ناكارآمد ساخته است.

از سوي ديگر تاكيد شد كه با توسعه علمي اين مدارس در كنار ايجاد آموزش مجازي (تلويزيون پايه و اينترنت پايه) در كنار آموزش كتاب پايه موجود، مي‏ توان بخش عمده‏اي از فعاليت‏هاي يادگيري مدارس ديگر نظير مدارس عشايري، مدارس خارج از كشور، مدارس بزرگسال غيردولتي، مدارس ايثارگران و... را تحت اين نوع آموزش، پوشش داد.

در مورد مدارس بزرگسال دولتي جمع ‏بندي حذف مدارس بزرگسال دولتي و كاستن از بار هزينه ‏هاي آموزشی دولت است. مدارس بزرگسال غيردولتي نیز لازم است در مدارس راه دور ادغام گردد. لازم است ادغام مدارس، تدريجي و با حساب و ملاحظه باشد و عملکرد عجله ‏اي و دفعی اثرات نامطلوب دارد.

در مورد مدارس استثنايي جمع بندي توجه و حمايت بيشتر از اين نوع مدارس است. مشكل اساسي اين نوع مدرسه تامين هزينه‏ سرويس رفت وآمد است كه با اطلاع رساني معيوب، انتظارات خانواده ‏ها از مديران منفي و غيرواقعي است. لازم است در خصوص تلفيق دانش آموزان نابينا، ناشنوا و داراي اختلال جسمي حركتي، در مدارس عادي تمهيدات لازم انديشيده شود.

در مورد شيوه ارزشيابي همه انواع مدارس، يافته ‏ها مبين آن است كه در مدارس قبل از متوسطه (نتایج این مطالعه به دوره ابتدایی و راهنمایی اشاره دارد و طبعا دوره متوسطه اول که اخیرا اجرا می شود مورد نظر نمی­ باشد) ارزشيابي دانش آموزان نازل و بي كيفيت است و ممکن است اجرای نظام ارزشيابي كيفي در آن مدخليت داشته باشد که نیاز به آسیب شناسی است و لازم است براي ارتقاء كيفيت آموزش مدارس، آزمون‏ هاي واقعي و استاندارد تهيه شود. برگزاري مجدد امتحانات نهائي در هر مقطع تحصيلي پيشنهاد اجرائي خوبي بود كه در مورد آن اجماع وجود داشت.

به دلیل این که نظام آموزشی كشور در چنبره كنكور گرفتار است، آب گل آلودي براي ماهيگيران اين حوزه فراهم شده است تا فضاي شناختي خانواده‏ ها را در مورد موفيقت يا عدم موفقيت در کنکور تحت تاثیر خود قرار دهند و سود خود را رقم ‏زنند که آسیب­های جدی را متوجه نظام تعلبم و تربیت کشور ساخته است، ازجمله این که پرداختن به بعد تربیت از پایه فراموش شده است که این مورد اصلا نشانه خوبی نیست.

لذا  لازم است با اقدامات فرهنگي ورسانه­ ای، ذهنيت جامعه به نقطه تعادل برگردد و براي ارتقاء واقعي شرايط آموزشي و پرورشي مدارس کشور با محوریت آموزش و پرورش تلاش شود و اگر قرار است از سبد هزینه های خانواده در این خصوص هزینه شود در صحن مدارس این کار به انجام رسد.

جمع نظرات مبین این بود که فاصله قابل توجهی بین ستاد و صف وجود دارد و منویات کسانی که در ستادهای آموزش و پرورش فعالند با واقعیت های جاری مدارس مباینت دارد و آيين نامه هاي اجرايي مدارس عموما واقعی نیست ،گاهی مدیر مجبور است قانون را دور بزند و وقت زیادی از مدیران و دست اندرکاران مدارس برای پاسخ به آن صرف می شود و از همه بدتر این که مردم را در مقابل نظام آموزش و پرورش کشور قرار می دهد و لازم است تعامل لازم در این بین ستاد و صف در این خصوص معمول گردد.

ادغام بخش های مرتبط ستادی و کوچک سازی هرچه بیشتر ستادهای فربه امکان رسیدگی هرچه بیشتر به مدارس و دانش ­آموزان که کاربران اصلی آموزش و پرورش هستند را فراهم می­ کند.

سیر فرهنگی در کشور ما به خصوص در میان جوانان سیری نزولی است و باید به شکست ارزشی جایگاه معلم و استاد در جامعه مان اذعان کنیم . شاید بتوان علت آن را عدم توانمندی اقتصادی معلمان دانست که باعث شده این قشر زحمتکش برای تکافوی هزینه های شخصی خود به شدت کار کنند و همین امر باعث شده که ایشان روز به روز از جایگاه اصلی خویش دور شوند.

رويكرد اقتصادي در آموزش و پرورش منجر به نزول كيفيت آموزشی و تربيتي سطوح مختلف آموزش و پرورش شده است لذا با جايگزين كردن رويكرد آموزشي ، تربيتي در نظام تربيتي كشور مي ‏توان در بلند مدت هزينه‏ هاي اقتصادي را جبران كرد.

وجود هر نوع مدرسه ‏ايي متناسب با فلسفه وجودي آن مورد تاكيد قرار گرفت و جمع نظرات اين بود كه در صورت احراز شرايط مبتني بر فلسفه وجودي، بايد آن  نوع مدرسه به حيات خود ادامه دهد و كاربران خاص خود را پوشش دهد و توسعه به هر نحو در غير از شرايط فوق نامطلوب تلقي مي‏ شود.

پیاده سازی و ویرایش : زهرا قاسم پور دیزجی