من هستم چون ما هستیم

   یک انسان شناس به تعدادی از بچه های آفریقایی یک بازی را پیشنهاد کرد:

او سبدی از میوه را در نزدیکی یک درخت گذاشت و گفت هرکسی که  زودتر به آن برسد آن میوه های خوشمزه را برنده می شود.

هنگامی که او فرمان دویدن را داد ،تمامی بچه ها دستان یکدیگر را گرفتند و با یکدیگر دویده و در کنار درخت،خوشحال نشستند.

هنگامی که انسان شناس از این رفتار آنها پرسید در حالی که یک نفر می توانست به تنهایی همهی میوه ها را برنده شود ؛ آنها گفتند: آبونتو! آبونتو! چگونه یکی از ما می تونه خوشحال باشه در حالی که دیگران ناراحت اند!

(آبونتو در فرهنگ ژوسا یعنی من هستم چون ما هستیم.)

چنین تشبیه و تمثیلی در فرهنگ ایرانی و اسلامی دیده می شود.

آنچه را که برای خود می پسندی برای دیگران هم بپسند و آنچه را که برای خود نمی پسندی برای دیگران هم نپسند !

امام حسن (ع)  مي‌فرمودند: شب جمعه‌اي تا به سحر شاهد عبادت مادرم فاطمه (س) بودم. در تمام اين مدت مادرم فاطمه (س) براي همسايگان، مردم، مؤمنين و مسلمين دعا کرد اما هيچ به خاطر ندارم که براي خودشان از خداوند کلمه‌اي درخواست کرده باشند. از ايشان پرسيدم که چرا براي خودتان از خداوند درخواستي نکرديد. مادرم فاطمه (س) فرمودند: " بُنَيَّ اَلجّار ثُمَّ الدّار " غير از اين روايت، روايات ديگري هم وجود دارد، که سفارش کرده‌اند اگر انسان مي‌خواهد دعايش به استجابت نزديک شود، اول در حق کسي که پيش او نيست و خبر ندارد، دعا کند و براي او خيري بخواهد، که به برکت اين‌ دعاي خير براي ديگري، خداوند به خواسته او هم نظر مي‌کند.

اما متاسفانه  امروزه این اصل اخلاقی و اجتماعی و قاعده طلایی رو به افول است و هریک  از ما در عرصه رقابت های اجتماعی و فرهنگی  فقط به فکر منافع فردی خود می باشیم.

البته رقابت سالم و سازنده ایرادی ندارد اما مساله این است که از روش های غیر اخلاقی و غیر انسانی برای بیرون کردن رقیب  استفاده شود،یعنی اصالت و تقدم در نظام اقتصادی و اجتماعی بر منافع و مصالح شخصی باشد.

بسط اصالت و تقدم منافع فردی و مصالح شخصی به بروز آسیب های اجتماعی و اقتصادی می انجامد. بگذارید با مثالی ساده این مطلب را روشن نمایم.

اکنون ما ایرانی ها بدترین رانندگان دنیا می باشیم و از حیث بدترین و خطرناک ترین سبک رانندگی  شهره جهانی هستیم. وقتی بخواهیم این مساله را واکاوی نماییم ،مهمترین علت عدم گذشت در خیابان ها و جاده های ایرانی است. خیابان ها و جاده ها عرصه رقابت و نمایشگاه ناکامی های اجتماعی و اثبات منیت ها و خودخواهی ها و تفاخرها  گردیده است و نتیجه ، بیست هزار کشته خیابانی در سال در رانندگی ایرانی است.

واقعیت این است که همه سوار  یک کشتی اجتماعی و سیاسی و اقتصادی  می باشیم و اگر خدای ناکرده خللی و شکافی در کشتی ایجاد شود جملگی مسافران در عذاب و رنج و زحمت می افتند!

 ترویج فرهنگ خودخواهي و اصالت خود از منظر ذهنی نیز  سبب بسياري از مشكلات در زندگي براي انسان مي شود.

فرد خودخواه  و خودپسند در دام های ذهنی و فکری خویش اسیر است و این فرد نمی تواند آزادانه و از روي حق و انصاف به داوري نشسته و به درك حقيقت توفيق يابد، قضاوت هاي او متمايل به نتيجه اي می شود كه مورد خواست و علاقه اوست.

بنابراين خودخواهي به انسان اجازه نمي دهد چهره حقيقت را آن چنان كه هست ببيند. او حقیقت را از منظر دام های ذهنی و فکری اش می بیند و براین اساس حکم می نماید و استدلال می کند.

به راستی چرا این قاعده  طلایی اخلاقی و اسلامی را از یاد می بریم ؟

آنچه را که برای خود می پسندی برای دیگران هم بپسند و آنچه را که برای خود نمی پسندی برای دیگران هم نپسند!