نگاهی بر مساله " توزیع شیر در مدارس "

ایران در دهه 50 یکی از پیشگامان توزیع شیر در مدارس بود که بعد از انقلاب اسلامی و جنگ در دهه 70 از سر گرفته و مقرر شد که حداقل 70 نوبت شیر در مدارس ابتدایی و راهنمایی توزیع شود و حتی اقداماتی در مورد توزیع نان غنی‌شده در مدارس (که دارای خواصی بود) هم انجام شد و مدتی نان در برخی استان‌ها توزیع شد.

در ماده 197 برنامه سوم توسعه آمده ، به منظور نهادينه کردن امنيت غذا (دسترسي همه افراد جامعه به غذاي کافي و سالم) و بهبود تغذيه مردم و کاهش بيماري هاي خاص از سوء تغذيه و ارتقاي سلامت جامعه، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي موظف است حداکثر طي مدت يک سال نسبت به تعيين سبد غذايي مطلوب اقدام کند و براي تحقق آن دستگاه هاي ذي ربط بايد اقدامات ذيل را به عمل آورند:

وزارتخانه هاي فرهنگي وآموزشي و همچنين سازمان صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران موظفند نسبت به ارتقاي فرهنگ و آگاهي هاي تغذيه اي و ارائه آموزش هاي لازم به منظور ترويج سبد مطلوب غذايي به عموم مردم اقدام کنند... در بودجه 93بیش از 100میلیارد تومان برای توزیع شیر در مدارس اختصاص یافته، ضمن آنکه دولت در تبصره 21لایحه بودجه‌93 درخصوص «هدف مندی یارانه‌ها»، تصویب کرده که از محل هدف مندسازی یارانه‌ها بخشی صرف اعتبار شیر مدارس شود.

سيدمحمد بطحايي، معاون توسعه و پشتيباني وزير آموزش و پرورش چهارم شهريور به رسانه‌ها اعلام كرد كه با اختصاص 100ميليارد تومان اعتبار، توزيع 120 نوبت شير رايگان در مدارس كشور از اول مهر آغاز مي‌شود و جمعيت هدف براي طرح توزيع شير رايگان نيز دانش‌آموزان همه دوره‌هاي تحصيلي اعم از ابتدايي، متوسطه، مراكز شبانه‌روزي و حتي مدارس غيردولتي و كودكان بي‌سرپرست است. حسین چمنی مشاور مدیرعامل صنایع شیر در 31 شهریور گفت: " نشست‌هايي درباره توزيع شير مدارس برگزار شده ولي هنوز تصميمات متخذه وارد مرحله اجرايي نشده است. منهاي همه اينها ، كيفيت شير توزيع شده در شرايطي كه پرونده پالم هنوز كاملا بسته نشده و نحوه توزيع و رساندن شير سالم به‌دست بچه‌ها مسائل ديگري است كه بايد در آينده بررسي شود ".

توزیع شیر در مدارس با فراز و نشیب های فراوانی روبرو بود و حدود 3 ماه بعد از سال تحصیلی آغاز شد که ان هم همه ی مدارس پیش بینی شده نبود . تاخیر در اختصاص بودجه موجب شد به مانند سال های پیش توزیع شیر در مدارس در نوبت های متغیری که تناسبی با تعداد روزهای سال تحصیلی ندارند صورت گیرد . سال تحصیلی 220 روز هست و توزیع شیر برای 70 روز پیش بینی شده است که در خوش بینانه ترین حالت دانش آموزان 50 نوبت شیر می نوشند.

در تذكرات و نكات قابل توجه جهت مديران مدارس و كارشناسان توزيع شير در سطح استان های " دبیر خانه کمیته ملی شیر مدرسه ایران " آمده : 1-تحويل شير و نظارت دقيق بر حسن اجراي توزيع و مصرف آن

2- ممانعت از خروج شير از مدرسه توسط دانش آموزان و كاركنان مدرسه ، مسئوليت خروج شير از مدرسه به عهده مدير آموزشگاه مي باشد و مدير متخلف به هيأت رسيدگي به تخلفات اداري معرفي مي گردد .

3- از تحويل شير در مكاني غير از مدرسه خودداري شود .

4- به هنگام تحويل شير به تاريخ ماندگاري توجه نموده و حداكثر براي مدت يك ماه شير استريل تحويل گرفته شود ...

از فواید دسترسی و نگهداری شیر استریل براي مصرف كننده مي توان به شرايط ساده خريد، نگهداري و ذخيره سازي آن در محيط معمولي اشاره كرد. نگهداري و عرضه اين گونه فرآورده ها براي فروشندگان نيز آسان تر است. با توجه به امكان نگهداري شير استريليزه در دماي محيط، شرايط معمول نگهداري در مغازه ها، هيچ تاثير منفي بركيفيت شير نداشته و امنيت مصرف آن را تضمين مي كند. روي بسته بندي هاي شير استريليزه به روش UHT، واژه فرادما يا UHT (Urtla High Temperature ) درج مي شود. شير استريليزه پس از باز شدن بايد در يخچال نگهداري شود.

متاسفانه در اغلب موارد دیده می شود مدیران جرات نگهداری شیر استریل را ندارند که مطمئناً عملکرد دولت و آموزش و پرورش استان ها هم در این بدگمانی دخیل بوده است. با وجود اینکه در تذکرات دبیر خانه کمیته ملی آمده که برای مدت یک ماه شیر استریل تحویل گرفته می شود اما مشاهده می شود مسئولین آموزش و پرورش این شیرها را برای کل نوبت های توزیع سالانه تحصیلی به مدرسه می فرستند که موجب ترس مدیران ناآگاه و یا دقیق و یا بی حوصله شده و شیرها را با بد سلیقه ای توزیع و یا دو نوبته در روز توزیع می کنند.

مدیران می گویند بر روی این پاکت ها واژه فرادما نوشته نشده است . با موارد حاشیه ای به وجود آمده (روغن پالم در لبنیات) باید به آنها حق داد که نگران دانش آموزان باشند و قبل از انقضای معین شده به مصرف شاگردان برسانند و برای نگهداری شیرها حد معینی را تشخیص دهند .

امیدواریم در سال بعد بودجه به موقع اختصاص و اجرای آن به صورت دقیق تر و با حوصله ی بیشتری صورت گیرد.