هر ساله با نزدیک شدن به بازگشایی مدارس در اول مهر مسایل مربوط به آموزش‌وپرورش و موضوع تحصیل میلیون‌ها دانش‌آموز در مدرسه مناسب و دلخواه مورد توجه بیشتر مردم و دولت قرار می‌گیرد. از مسایل و سختی‌های مربوط به راه یافتن و ثبت‌نام دانش‌آموزان به مدرسه‌ای مناسب از نظر تعلیم و تربیت گرفته تا تحصیل در مدرسه‌ای مطلوب از نظر شرایط فیزیکی و فضای آموزشی مناسب موضوعاتی است که ذهن اولیای امر و اولیای دانش‌آموزان را به خود مشغول می‌کند.
بدیهی است یکی از ملاک‌های مدرسه دلخواه نزد دانش‌آموزان و اولیا، مدرسه‌ای است که امکانات مناسب و فضای کافی و ایمن در اختیار دانش‌آموزان قرار می‌دهد تا تحرک فیزیکی متناسب با سن و سال خود را در کلاس و خارج از کلاس داشته باشد و دارای بنایی آن چنان مستحکم باشد که او را در برابر خطرات و بلایای طبیعی و حوادث و رویدادهای غیرطبیعی احتمالی محافظت کند.
امروزه همگان نیک می‌دانند که قرار داشتن تهران و برخی کلان شهر‌ها و مناطق پرجمعیت کشور روی گسل زلزله، تهدید و خطر بالقوه‌ای است که همواره در کمین جان میلیون‌ها کودک این مرز‌وبوم است. آماری که مسوولان مطلع از مدارس در معرض خطر ارایه می‌دهند، عمق و گستردگی فاجعه احتمالی را به خوبی عیان می‌سازد.
بنا به گفته مسوولان در حال حاضر حدود ۷۲ هزار کلاس درس خطرآفرین در کشور وجود دارد که هم‌اینک ۴۰ هزار کلاس درس در حکم بمب ساعتی هستند که اگر عمل کنند، فاجعه‌ای بزرگ رخ می‌دهد.
گفته می‌شود در حال حاضر ۱۳۱ هزار و ۹۰۰ کلاس در سطح کشور باید هر چه سریع‌تر تخریب و بازسازی شوند و ۱۲۶ هزار کلاس نیز باید مقاوم‌سازی شوند.
در حال حاضر از ۱۵هزار و ۶۵۷ کلاس در استان تهران، ۱۷۵۴ مدرسه فاقد هرگونه استحکام بوده و عمر ساختمان‌های آنها به اتمام رسیده است و به همین دلیل تخریب و بازسازی این مدارس در قالب طرح مقاوم‌سازی در دستور کار قرار دارد.
در عین حال بیش از ۲۳ هزار و ۷۲۹ کلاس درس استان نیز دارای استحکام نسبی است. از مجموع سه هزار و ۹۷۵ کلاس درس استان بیش از ۳۹ هزار و ۲۵۰ کلاس نیازمند تخریب و بازسازی یا مقاوم‌سازی مبرم است و تنها ۱۴هزار و ۷۲۵ کلاس یعنی حدود ۳۰ درصد از مجموع کلاس‌های استان دارای استحکام لازم است.
بی‌تردید تحصیل در یک فضای آموزشی وسیع و نوساز و محکم حق مسلم میلیون‌ها دانش‌آموز ایرانی است. داشتن مدارس نوساز و استاندارد نه‌تنها شرایط زیست و تحصیل دانش‌آموزان را آسان، موثر و لذت‌بخش می‌کند بلکه در مواقع ضروری و پیشامد‌های ناگوار طبیعی این بناهای مستحکم می‌توانند نقشی موثر در کاهش بلایا داشته باشند و کارکرد مراکز مهم و پرفایده برای عملیات امداد و نجات را ایفا کنند.
به‌عنوان نمونه عینی، تجربه زلزله در روستایی در آذربایجان و تخریب همه خانه‌ها و سرپا ماندن تنها مدرسه نوساز منطقه نشان داد که مدارس مجهز و مستحکم، هنگام زلزله، نه‌تنها جان صدها دانش‌آموز را ایمن نگه می‌دارند و از مصائب می‌کاهند بلکه می‌توانند به عنوان یک پایگاه مناسب امدادرسانی در خدمت درمان فوری و موقت آسیب‌دیدگان و حتی اسکان موقت آنها به کار آیند.
بنابراین نوسازی و مقاوم‌سازی مدارس از جمله ضروری‌ترین اولویت‌های دولت است که تعلل در آن می‌تواند به فجایع گسترده و غیرقابل تصوری منجر شود. علاج واقعه را قبل از وقوع باید کرد.
اما پرسشی که طرحش اینجا ضروری به نظر می‌رسد، این است که چرا با توجه به آگاهی و اشراف کامل مردم و مسوولان بر ضرورت بازسازی و مقاوم‌سازی فوری مدارس به شدت آسیب‌پذیر کنونی و با وجود تامین اعتبار نسبتا و فعلا مکفی روند کار مقاوم‌سازی‌ها و نوسازی‌ها دچار تعلل و کندی است؟
دلایل عدیده‌ای موجب این تعلل و تاخیر است و از جمله مهم‌ترین دلیل کندی کار مقاوم‌سازی مدارس شدیدا در معرض خطر، اختلاف دو وزارتخانه آموزش‌وپرورش و مسکن و شهرسازی بر سر طراحی، اجرا و نحوه نظارت بر روند مقاوم‌سازی مدارس فرسوده است.
اختلاف بین سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور و وزارت مسکن و شهرسازی در آیین‌نامه اجرایی مقاوم‌سازی مدارس فرسوده اینک مانعی است که روند مقاوم‌سازی و بازسازی مدارس را با کندی مواجه ساخته است و شوربختانه بوروکراسی کند و دست‌وپاگیر کنونی و اختلافات و ناهماهنگی‌ها بین بخش‌های مختلف دولت مانعی جدی بر سر راه بازسازی و مقاوم‌سازی سریع مدارس آسیب‌پذیر ایران است؛ مانعی که تعلل در آن می‌تواند جان میلیون‌ها دانش‌آموز را در معرض خطر قرار دهد و خسارات و فجایع جبران‌ناپذیری را به همراه آورد.
روزنامه جهان صنعت
نظرات بینندگان